 كىرىش ئېغىزى سەھىپىلەر تۇرپاننىڭ تارىخ ماتېرىياللىرى تۇرپاننىڭ ساياھەت–جۇغراپىيىسى تۇرپاننىڭ مەدەنىيەت–سەنئىتى تۇرپاننىڭ يەر–جاي ناملىرى كارىز تەتقىقاتى مەشھۇر شەخسلەر تاغدىن – باغدىن بېكەت كالېندارى
 قىزىق تېمىلار تۇرپاندا ياشىغان قەدىمكى... «بەشتام» دېگەن ئاتالغۇ ت... «بەش ئۆيلۈك كارىز» نىڭ ت... «چىقتىم» قەدىمكى شەھىرى ... كارىزنى كىم كەشىپ قىلغان؟ تۇرپان، پىچان ئۇيغۇرلىرى... ئابدۇخالىق ئۇيغۇر تۇرپان ئويمانلىقىدىكى قە... كۆجەي قەدىمىي قەبرىستانل... تاش قوراللار دەۋرى ھۆكۈمەتتىن چۈشۈرۈلگەن ئو... ئاستانە سىپتا تاش قورال ... ئىدىقۇت ئۇيغۇرلىرىغا خاس... ئىدىقۇت خانلىقى تەۋەلىكى... ئىدىقۇت ئۇيغۇر خانلىقى د... بېكەت ستاتىستىكىسى ئىزدەش دوستانە ئۇلىنىشلار بېكەت ئۇچۇرلىرى: |
ئېشەك داۋىنى قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرى باغۋەنچىلىك مەيدانىنىڭ شىمالىي تەرىپىدە بولۇپ، باغۋەنچىلىك مەيدانىغا 12 كىلومېتر كېلىدىغان يەردىكى يوغانتېرەك غولىغا بارىدىغان يول ئۈستىدە. شەرقىي مېردىئان 88 گرادۇس 49 مىنۇت 38 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 43 گرادۇس 17 مىنۇت 20 سېكۇنتتا بولۇپ، ئېشەك داۋىنى قەدىمىي قەبرىستانلىقى دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 1500 مېتىر كېلىدىغان جايغا جايلاشقان.  تولۇق تېكستى...ئاتئويناق غولى قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ يار يېزىسى تەۋەلىكىدىكى يارغول قەدىمىي شەھىرىنىڭ غەربىي شىمالىي قىسمىدا بولۇپ، ئارىلىقى تەخمىنەن 35 كىلومېتىر كېلىدۇ. شىمالىي تەرىپى ئۈرۈمچىگە بارىدىغان تاشيولغا 35 كىلومېتىر كېلىدۇ. شەرقىي مېرىدىئان 89 گرادۇس 1 مىنۇت 22 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 59 مىنۇت 18 سېكۇنتتا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 150 مېتىر ئېگىزلىككە جايلاشقان. ئاتئويناق غولى قەدىمىي قەبرىستانلىقى ئۆزئارا يېقىن بولغان ئىككى ئېگىزلىككە جايلاشقان. ئېگىزلىكنىڭ ئارىلىقىدا قۇرۇق غول ۋە تەبىئىي يارداڭلىق بار. ئېگىزلىك شىمالغا سوزۇلغانسېرى تۈزلەڭلىككە ئايلىنىپ كەتكەن. تولۇق تېكستى...ئاستانە قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھەرى ئاستانە يېزىسى كارسان مەھەللىسىنىڭ غەربىي تەرىپىدە. شەرقىي مېدىئان 89 گرادۇس 31 مىنۇت 44 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 51 مىنۇت 57 سېكۇنتتا بولۇپ، دېڭىز يۇزىدىن 40 مېتىر ئېگىزلىككە جايلاشقان. تۇرپان شەھىرىدىن ئاستانە يېزىسىغا بارىدىغان قاراماي يول بۇ قەبرىستانلىقنى كېسىپ ئۆتىدۇ. تولۇق تېكستى...غوجامبۇلاق قەدىمىي شەھەر خارابىسى قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ سىڭگىم يېزىسى تەۋەسىدىكى بېزەكلىك مىڭئۆينىڭ غەربىي شىمالىغا 4 كىلومېتىر كېلىدىغان يەرگە، يەنى شەرقىي مېردىئان 89 گرادۇس 31 مىنۇت 4 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 59 مىنۇت 19 سېكۇنتتا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 200 مېتىر ئېگىزلىككە جايلاشقان. غوجامبۇلاق قەدىمىي قەبرىستانلىقى يالقۇنتاغ تىزمىسى بىلەن مۇرتۇق دەرياسى ئارىلىقىدىكى بىر پارچە تۈزلەڭلىكتە بولۇپ، غەربىي - جەنۇبىي تەرىپىدە، غوجامبۇلاق بۇددا مۇنارى كۆرۈنۈپ تۇرىدۇ. شەرقىي - جەنۇبىي تەرىپى بىر غول بىلەن غوجامبۇلاق قەدىمىي شەھىرىدىن ۋە غوجام قەبرىسىدىن ئايرىلىپ تۇرىدۇ. قەبرىستانلىق جايلاشقان يەرنىڭ شەكىلى تەكشى ئەمەس، يەر يۈزى قاتلىمى قۇم ئارىلاشقان تاشلىق ساي. تولۇق تېكستى...چىچانخۇ ساي قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ چىچان بازىرى تەۋەسىدىكى چىچانخۇ ۋوگزالىنىڭ غەربىي - جەنۇبىي تەرىپىگە تەخمىنەن 5.7 كىلومېتىر كېلىدىغان ئورۇنغا جايلاشقان. شەرقىي مېرىدىئان 89 گىرادۇس 24 مىنۇت 42 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 43 گرادۇس 4 مىنۇت 7 سېكۇنتتا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 498 مېتىر ئېگىز. بۇ قەدىمىي قەبرىستانلىقنىڭ يەر شارائىتى ئالاھىدە بولۇپ، جەنۇبىي تەرەپتە يالقۇنتاغ تىزمىسى بىلەن، شىمالىي تەرەپتە تەڭرىتاغ تېغى ئارىلىقىدىكى كەڭ تۈز كەتكەن چىچانخۇ سايلىقىنىڭ غەربىي - شىمالىي چېتىگە تۇتىشىدۇ. شەرقىي تەرىپى ئايدىڭكۆل خىمىيە زاۋۇتىدىن چىچانخۇغا بارىدىغان تاشيولغا 150 مېتىر ئەتراپىدا كېلىدۇ. تولۇق تېكستى...چىكاڭكۆل سۇ ئامبىرى قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ سىڭگىم يېزىسى تەۋەسىدىكى چىكاڭكۆل سۇ ئامبىرىنىڭ غەربىي تەرىپىدە شەرقىي مېرىدىئان 89 گرادۇس 35 مىنۇت 53 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 42 گىرادۇس 57 مىنۇت 4 سېكۇنتتا بولۇپ، غولنىڭ ئارىلىقىدا شەكىللەنگەن ئارال تۈسىدىكى ئېگىزلىككە جايلاشقان. چىكاڭكۆل سۇ ئامبىرى قەدىمىي قەبرىستانلىقى دېڭىز يۈزىدىن 136 مېتىر ئېگىز. تولۇق تېكستى...ئايدىڭكۆل قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ ئايدىڭكۆل يېزىسىنىڭ غەربىي - شىمالىي قىسمىدا 8 كىلومېتىر كېلىدىغان بىر چۆلگە جايلاشقان بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 40 مېتىر ئېگىز. بۇ قەدىمىي قەبرىلەرنىڭ غەربىي - جەنۇبىي تەرىپى بىلەن بۇغان تۇرىنىڭ ئارىلىقى 5 كىلومېتىر كېلىدۇ. يېڭى ياسالغان قاراماي يولى بار. بۇ يول قەبرىستانلىقنىڭ شىمالىدىن، بۇغان تۇرىنىڭ جەنۇبىدىن ئۆتىدۇ. بۇ يەر ئېگىز - پەس شەكىللەنگەن، يانتاقلار ئۆسكەن. تۇپرىقى مۇنبەت سېغىز توپا، يۇمشاق، چوقچىيىپ قالغان ئېگىز جايلىرىدا تۇزلىشىش، شورلىشىش ئەھۋالى ئېغىر. تولۇق تېكستى...قەدىمىي شەھەر مەھەللىسى قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ يار يېزىسى يارغول قەدىمىي شەھىرىنىڭ شەرقىي - شىمالىي تەرىپىدە تەخمىنەن كىلومېتىر كېلىدىغان يەردە. شەرقىي مېردىئان 89 گرادۇس 3 مىنۇت 20 سېكۇنت، شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 57 مىنۇت 52 سېكۇنتتا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 90 مېتىر ئېگىز. بۇ قەدىمىي قەبرىستانلىق يارغول قەدىمىي شەھىرىنىڭ شىمالىي تەرىپىسىدىكى يەنە بىر ئېگىزلىكنىڭ ئۈستىدە. بۇ ئېگىزلىكمۇ ئېگىز - پەس، تەكشى ئەمەس. بوراننىڭ يالاپ ئۇچۇرتۇشى بەك ئېغىر، لەھەتلەرنىڭ كۆپ قىسمى بوراندا ئۇچۇرتۇپ كېتىلگەچكە، لەھەتمۇ ياكى باشقا بىر ئازگالمۇ بىلگىلى بولمايدىغان بىر دەرىجىگە كېلىپ قالغان. تولۇق تېكستى...چەشتاغ قەدىمىي قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ يار يېزىسى تەۋەسىدىكى سەيدىخان مەھەللىرىنىڭ غەربىي تەرىپىدە. يەنى شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 55 مىنۇت 23 سېكۇنت، شەرقىي مېرىدىئان 89 گرادۇس 7 مىنۇت 20 سېكۇنتتا بولۇپ، تۇرپان - ئايدىڭكۆل تاشيولىنىڭ بويىغا جايلاشقان. چەشتاغ قەدىمىي قەبرىستانلىقى دېڭىز يۈزىدىن 0 مېتىرلىق ئورۇنغا توغرا كېلىدۇ. ئەتراپىنىڭ شەكلى تەكشى ئەمەس، سايلىق، تاغلىق ۋە ئېتىزلىقلار بىلەن ئارىلىشىپ كەتكەن. چەشتاغ قەدىمىي قەبرىستانلىقى ئىگىلىگەن ئومۇمىي يەر كۆلىمى 100 كۋادرات مېتىر كېلىدۇ. تولۇق تېكستى...يارغول قەبرىستانلىقى تۇرپان شەھىرىنىڭ يار يېزىسى تەۋەلىكىدە. بۇ قەبرىستانلىق تۇزلۇق تاغ تىزمىسىنىڭ ئىچى غول دەپ ئاتىلىدىغان غولنىڭ شىمالىي تەرىپىدە، شەرقىي مېرىدىئان 89 گرادۇس 2 مىنۇت 53 سېكۇنتتىن 4 مىنۇت 34 سېكۇنتقىچە، شىمالىي پاراللېل 42 گرادۇس 57 مىنۇت 18 سېكۇنتتىن 56 مىنۇت 34 سېكۇنتقىچە ئارىلىقتا بولۇپ، دېڭىز يۈزىدىن 75 مېتىر ئېگىزلىككە جايلاشقان. يارغول قەدىمىي قەبرىستانلىقىنىڭ ئىگىلىگەن ئومۇمىي يەر كۆلىمى تەخمىنەن تۆت كۋادرات كىلومېتىر كېلىدۇ. تولۇق تېكستى... [21] [22] [23] [24] [25] [26] [27] [28] [29] [30] ... [30]  | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| «تۇرپان تەزكىرىسى»نىڭ نەشىر ھوقۇقى زۇلقار ئېلېكترونلۇق مەتبەئە مەركىزىگە تەۋە.
Alpida BLOG 1.0, Copyright© 2007, Alpida® Software Processed in 0.062500 second(s), 6 queries |
