تارىم بلوگى

بۇ تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ماتېماتىكا دەرسلىكىدىكى ‹‹فۇنكسىيەنىڭ تاق-جۈپلىكى›› دېگەن دەرسنىڭ Flash تا ئىشلەنگەن دەرسلىك ماتېرىيالى.

تولۇق ئوتتۇرا  مەكتەپنىڭ يېڭى دەرس ئۆلچىمى بويىچە تۈزۈلگەن ماتېماتىكا دەرسلىكىنىڭ زۆرۈر ئوقۇشلۇق 1-قىسىم، 2-قىسىم، 3-قىسىم، 4-قىسىم ۋە 5-قىسىملىرىنىڭ كونسىپىكلىرىنى يوللاپ  قويدۇم. لازىم بولغانلار چۈشۈرۈۋېلىڭلار. كونسىپىك سائەتلەر بويىچە تۈزۈلگەن بولۇپ، ماتېماتىكا ئوقۇتقۇچىلىرىغا زور قولايلىقلارنى ئېلىپ كېلىدۇ.

ئەسكەرتىش: كونسىپىك پۈتۈنلەي خەنزۇچە تۈزۈلگەن.

تولۇقلىما: دوستلارنىڭ تەكلىۋىگە ئاساسەن تولۇق ئوتتۇرا ماتېماتىكىسىنىڭ ھازىر تولۇق 2-، 3-يىللىقلاردا ئىشلىتىلىۋاتقان كونا دەرسلىكىنىڭ كونسىپىكىنىمۇ يوللاپ قويدۇم.

第 1 行：   1
第 2 行：   1 1
第 3 行：   1 2 1
第 4 行：   1 3 3 1
第 5 行：　1 4 6 4 1
第 6 行：　1 5 10 10 5 1
第 7 行：　1 6 15 20 15 6 1
第 8 行：   1 7 21 35 35 21 7 1
第 ...

   شېن كو [沈括  1031-ــــ 1095 ] شىمالىي سوڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى ئاتاقلىق ئالىم، ماتېماتىك. تەخەللۇسى سۇن جوڭ، خاڭجۇ چەنتاڭلىق (ھازىرقى جېجياڭ خاڭجۇلۇق). شېن كو ئۆز زامانىسىدا نىڭگو (ھازىرقى ئەنخۇيغا تەۋە جاي) ناھىيىسىدە ئەمەلدار بولغان چاغلاردا توسما ئېتىزلارنى ياساپ، سۇ ئىنشائاتلىرىنى تەرەققىي قىلدۇرۇشنى تەشەببۇس قىلغان. شىمالىي سوڭ سۇلالىسىنىڭ خانى شېنزوڭ زامانىسىدا ۋاڭ ئەنشىنىڭ قانۇن ئۆزگەرتىش ھەركىتىگە ئاكتىپ قاتنىشىپ، يېڭى قانۇننى باشتىن ئاخىر قوللىغان. ئۇ خانلىق رەسەتخانا نازارەتچىسى، باش مىرزا، ئۈچ مەھكىمە باشلىقى بولغان.

ھەممىمىز ماتېماتىكا ئۆگىنەيلى (5) نىڭ داۋامىنى ئوقۇڭ.

باشلانغۇچ مەكتەپ باسقۇچىدا ھەر سائەتلىك ماتېماتىكا دەرسىنى ئاڭلاپ، بىلىۋالدىغان بىلىم ئانچە كۆپ ئەمەس. دەرس ۋاقتى ۋە دەرستىن كىيىنكى ۋاقىتلاردا ئاساسلىق  مەشىق ئىشلەش قوللىنىلىدۇ. شۇڭا نۇرغۇن ساۋاقداشلار ماتېماتىكا ئۆگىنىش بىلەن مەشىق ئىشلەشنى باراۋەردە قارايدۇ. دەۋرۋەقە ئوتتۇرا مەكتەپكە كىرگەندىن كېيىن ماتېماتىكىدا ئۆگىنىدىغان مەزمۇنلار كۆپىيىپ بارىدۇ، تەلەپمۇ يۇقىرى بولىدۇ، ئىلگىرىلەش سۈرئىتىمۇ تىز بولىدۇ. ئەگەر، دەرستىن كېيىن پەقەتلا مىسال ئىشلىسە ئۇنداقتا ئۆگىنىش ۋەزىپىسىنى ئوڭۇشلۇق تاماملاش تەسكە چۈشۈپ قالىدۇ.

ماتېماتكىلار ئالاھىدا قىلىپ شۇنى تەكىتلەيدۇكى: «پەقەتلا مىسال ئىشلەپ، كىتاب كۆرمەسلىك ماتېماتىكىنى ئۆگەنمەسلىك دىگەنلىكتۇر» كۆرىۋىلىشقا بولىدۇكى، ماتېماتىكا ئۆگىنىش مىسال ئىشلەش بىلەن باراۋەر ئەمەس، ماتېماتىكىنى ئۆگىنىش ئۈچۈن كۆپلەپ  مىسال ئىشلەپلا قالماستىن، يەنە كۆپلەپ دەرسلىك كىتابنى ئوقۇش لازىم.

.....................................................

ھەممىمىز ماتېماتىكا ئۆگىنەيلى (4) نىڭ داۋامىنى ئوقۇڭ.

تۆۋەندىكى تور بەتلەردىن ماتېماتىكا ۋە باشقا پەنلەرگە دائىر  教案 ، 课件 ، 习题 ، 论文 قاتارلىقلارنى چۈشۈرۈۋېلىڭ.

http://www.3edu.net  

ئېلېمېنتار ماتېماتىكىدا قوشۇش، ئېلىش، كۆپەيتىش، بۆلۈش، راتسىئونال سان كۆرسەتكۈچلۈك دەرىجىگە كۆتۈرۈش، مۇسبەت پۈتۈن سان كۆرسەتكۈچلۈك يىلتىزدىن چىقىرىش قاتارلىقلار ئالگېبرالىق ئەمەل (代数运算) دەپ ئاتىلىدۇ.

 ئىرراتسىونال سان كۆرسەتكۈچلۈك دەرىجىگە كۆتۈرۈش، لوگارىفمىلاش، ترىگونومېترىك ئەمەل ۋە تەتۈر ترىگونومېترىك ئەمەللەر ترانسېندېنت ئەمەللەر (超越运算) دىيىلىدۇ.

ھەرقانداق پۈتۈن سان كوئېففىتسېنتلىق ئالگېبرالىق تەڭلىمىلەرنى قانائەتلەندۈرمەيدىغان ھەقىقى سانلار ترانسېندېنت سان دىيىلىدۇ. مەسىلەن،.............

ھەممىمىز ماتېماتىكا ئۆگىنەيلى (3) نىڭ داۋامىنى ئوقۇپ بېقىڭ.

لېكىن سانى ئوندىن ئېشىپ كېتىدىغان نەرسىلەر ئىنتايىن كۆپ. سىز يەردىكى يا ئوقلىرىنى بىر تەرەپتىن ئېلىپ، بىر تەرەپتىن سانىسىڭىز ئونغا كەلگەندە نەچچە تال ئېشىپ قېلىشى مۇمكىن، ئەمدى قانداق قىلىسىز؟ ئەگەر يەنە داۋاملىق يېڭى سانلارنى تۈزۈۋەرسىڭىز ئۇلارنىڭ ھەممىسىنى ئەستە ساقلاش ناھايىتى قىيىنلىشىپ كېتىدۇ. بىراق بىر، ئىككى، ئۈچ، تۆت، بەش، ئالتە، يەتتە، سەككىز، توققۇز، ئوندىن ئىبارەت بۇ ئوخشاش بولمىغان رەقەملەرنى ئەستە ساقلاش ناھايىتى ئاسان.

بۇ يەردە شۇنى تەكىتلەش كېرەككى، يۇقۇرقى ئىككى شەرتتىن بىرسى كام بولسا بولمايدۇ. ئەگەر ⑴ شەرتلا بولۇپ، ⑵ شەرت بولمىسا، ئۇنداقتا بۇ تولۇق بولمىغان ئىندۇكسىيە ئۇسۇلىغا تەۋە بولۇپ قالىدۇ. ئەكسىچە ⑵ شەرتلا بولۇپ، ⑴ شەرت بولمىسا، ئۇ ھالدا بۇ خىل ئىسپات توغرا بولمايدۇ. ھىچ بولمىغاندا بۇ خىل ئىسپاتنى تولۇق ئەمەس دەيمىز.

ماتېماتىكىلىق ئىندۇكسىيە ئۇسۇلى تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ئالگېبرا دەرسلىكىدە خىلىلا مۇھىم ئورۇن توتىدۇ. ئۇ ماتېماتىكىلىق ئىسپاتلاشنىڭ مۇھىم بىر قورالىدۇر. بۇ ئۇسۇل ئاددىدىن مۇرەككەپلىككە، چەكلىكلىكتىن چەكسىزلىككە ئۆتۈشىمىزگە ياردەم بېرىدۇ. بۇ ئۇسۇلنى ياخشى ئۆگىنىپ، چوڭقۇر ئۆزلەشتۈرىۋالساق، ئالىي ماتېماتىكىنى تىخىمۇ ياخشى ئۆگىنىشىمىزگە چوڭ ياردىمى بولىدۇ. شۇنداقلا ماتېماتىكىنىڭ خۇسۇسىيەتلىرىنى بىلىشىمىزگە پايدىسى بار.

ناھايىتى ئۇزاق زامانلار ئىلگىرى كىشىلەر دائىم «بۇ قانچە» دىگەندەك سۇئاللارنى سورىشاتتى. بۇ تۇرمۇشتا رەقەمنىڭ (ساننىڭ) ئېھتىياجلىق بولىۋاتقانلىقىنى چۈشەندۈرۈپ بېرەتتى.

سىز بەلكىم قويلىرىڭىزنىڭ يوقالغان- يوقالمىغانلىقىنى بىلىپ بېقىش ئۈچۈن، ئۇلارنى ساناپ باقماقچى بولغانسىز ياكى مەلۇم بىر ئىش يۈز بەرگەندىن كېيىن قانچە كۈن ئۆتكەنلىكىنى ھېسابلاپ باقماقچى بولغانسىز ۋە ياكى سىز تۇرىۋاتقان يەرگە قاراپ كېلىۋاتقان ناتونۇش كىشىلەرنىڭ نەچچىلىكىنى تەكشۈرۈپ باقماقچى بولغانسىز.