كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە2-بۆلەك6-باب
-
كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە2-بۆلەك6-باب
ۋاقتى: 2016-08-08 ئاۋاتلىقى: 1415 قېتىمبىرىنچى خاتىرە ئىكىنچى بۈلەك غەزەپ دېڭىزىيانفوندا كۆرۈش
ئالتىجى باب خەينەن
كەنجى تاغام ئون نەچچە يېشىدىلا جاھان كەزدىچىلىكنى باشلىغان ، ئۇنىڭ بېشىدىن نۇرغۇن ئىشلار ئۆتكەن ، بىررەر ئىش قىلماقچى بولسا ئۆتكەن قېتىم قەبرە ئوغرىلىغاندىكىگە ئوخشاش ئالدى – كەينىنى ئوبدان ئويلىشىپ نۇرغۇن نەرسىلەرنى تەييارلايتتى ، مەن بەزىدە ئۇنى بەك چەكتىن ئاشۇرۋەتكەندەك ھىس قىلىپ قالىمەن ، ئۆتكەن قېتىممۇ تەييارلىغان سايمانلارنىڭ %80 تىنى ھېچنىمىگە ئىشلەتمىدۇق ، بۇنداق يىنىكلىك بىلەن يۈك – تاقنى كۈتۈرۈپلا چىقىپ كىتىشىنى ئويلاپ باقماپتىكەنمەن ، مەن ئۇنى تۇسۇۋالاي دەپمۇ تۇسالمىدىم دە :<< ئۈزۈڭگە دىققەت قىل ! >> دەپ توۋلىدىم ، ئۇ جاۋابەن << ھېم >> دەپلا لىفىتقا چىقىپ كەتتى .
دەل مۇشۇ ۋاقىتتا مىھمانخانىنىڭ پۇت يۇيۇش ئورنىدىكى بىر مۇلازىمەتچى مەن بىلەن ھىسابلاشقىلى چىققانىكەن ، ئۇ بۇ مەنزىرىنى كۈرۈپ : << سىزنىڭ بۇ تاغىنىڭىز ئەجەپ سىزدەك جىيەنىدىنمۇ ئالدىراڭغۇ ئىكەن ، ھەتتا سىزنى ئۆزىدىن ئەنسىرىتىپ يۈرۈيدىكەن . >>دىدى كۈلۇپ تۇرۇپ . مىنىڭ بۇنى چۈشەندۈرۈشكە ئامالىم يوقىدى ، شۇڭا پەقەت كۈلۈپلا قويدۇم ۋە ھىساۋات تالۇنىنى قۇلۇمغا ئالدىم ، ئالدىميۇ تالۇنغا قاراپ يۈزلىرىم قارىداپ كەتتى ، ھىساۋات تالۇنىدىكىسى 4000 يۇەندىن كۆپرەك پۇل ئىدى ، ئىچىمدە << ۋۇ ئانناڭنى ! بۇ قىرى ئەبلەخ تۈنۈگۈن يەنە چۈشۈپ ھېلىقىدەك ئىشلارنى قىپتۇ دە >> دەپ تىللىدىم .
بۇ ھىساۋات تالۇنىغا قاراپ مەن بىر ئاز غەم قىلىدىم ، بۇ بىرقانچى كۈندىن بىرى بىز پۇلنى خېلى ككپ خەجلىۋەتتۇق ، ئەسلىدە كەنجى تاغامنىڭ يانچۇقى خېلى توم ئىدى ،بىراق قەبرىدىن قېچىپ چىققاندىن كىيىن ئۇ پۇلنى سۇدەك خەجلىدى ، يەنە كىلىپ ھېلىقى ئوتكەتكەن ئورمانلىقتىكى كەنىتكە ئازراق ئىئانە قىلدى ، شۇڭا يېىنىدىكى نەق پۇل ئاساسەن تۈگەپ قالغانىدى ، ئىنىڭ بىر ئادىتى شۇكى سىرتقا چىقسا بانكا كارتىسىنى ئېلىۋالمايتتى ، ئۇنىڭ دۇيىشىچە بۇ كونا ئېقىمدىكىلەرنىڭ ئىستىلىمىش ، بۇ بىرنەچچە كۈندىن بىرى يۈزىنى قېلىن قىلىپ مىنىڭ پۇلۇمنى خەجلەۋەتاتتى ، ئۇنىڭ دىيىشىچە شىركەت ئۇنىڭغا پۇل ئەۋەتكەندە ماڭا قايتۇرۇپ بىرىمىش ، مەن مۇشۇ ئىشلارنى خىيالىمغا كەلتۈرۈپ << مىنىڭمۇ پۇلۇم قالمىغانلىقىنى ئويلىشى كىرەكتىغۇ ! >> دىدىم كۆڭلۈمدە .
كۆڭلۈم يېرىم ھالدا پورتمالىمنى چىقاردىم ، لىكىن پورتمالىمغا قاراپلا چۈچۈپ كەتتىم ، مەنمۇ پۈتۈن پۇل خەجلەشكە ئادەتلىنىپ كەتكەنىدىم ، شۇڭا دىققەت قىلماپتىمەن ، پورتمالىمدا پەقەت بىر نەچچە ۋاراقلا تىزا قالغانىدى . پەنزى تا ھازىرغىچە ھۇشسىز ئىدى ، قاچان ھۇشىغا كىلىدىغانلىقىنى بىرنىمە دىگىكى بولمايتتى ، ھېلىقى دۇختۇرنىڭ دىيىشىچە پەنزىنىڭ كىسىلى ئۇنچە ئېغىرمۇ ئەمەسكەن ، ئاساسلىقى پەنزىنىڭ بەدىنىنىڭ ئەسلىگە كىلىشىگە باغلىقكەن ، مەن ھېچ بولمىغاندا ئون – ئون بەش كۈنگىچە بىر يەرگە بارالمايدىغانلىقىمنى بىلدىم ، پەنزى بىر غېرىپ مىسكىن ئۇنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئالىدىغان ئادىمى يوق ، لىكىن بۇنچىلىك پۇل ھېچنىمىگە يەتمەيدۇ .
ئەڭ يامان بولغىنى ھازىر كۆز ئالدىمدا تۆت خانىلىق ھىساۋات تالۇنى ماڭا قاراپ تۇراتتى ، بۇ بىر ئازاپلىق ئەھۋال بولدى . مەن خىجىل بۇلۇپ ئۇنىڭغا ھازىر يېنىمدىكى نەخ پۇلنىڭ يەتمەيدىغانلىقىنى ، مۇمكىن بولسا سەل تۇرۇپ بانكىدىن ئاجرىتىپ ئۇنىڭغا يەتكۈزۈم بەرسەم بۇلىدىغان بولمايدىغانلىقىنى سورىدىم ، ئۇ مىنىڭ بىر نەچچە كۈندىن بىرى پۇل خەجلىگەندىكى مەرتلىكىمنى كۈرگەن بولغاچقا كۈلۈپ تۇرۇپ :<< ھېچقىسى يوق ئەتە يەتكۈزۈپ بەرسىڭىزمۇ بۇلىدۇ ، ئەمىسە سىزنى ئاۋارە قىلماي ، ئىشىڭىزنى قىلىۋېرىڭ >> دەپ چىقىپ كەتتى .
ئۇچىقىپ كەتكەندىن كىيىن مەن نىمە قىلىشىمنى بىلمەي قالدىم ، ئۆلگۈر پەنزىنىڭ كۈندىلىك داۋالاش دۇرا پۇللىرى تۆت خانىلىق بۇلىۋاتىدۇ ، بۇ قېرى ئەبلەخ كىتىپ بولدى ئەمدى مەن نەگە بېرىپ پۇل تېپىپ ئۇنىڭ داۋالىنىش ھەققىنى تۈلەيمەن ئەمدى ، بوۋايغا تېلىاۇن قىلايمۇ يە ! ياق ياق . بولمايدۇ ، ئۇنىڭغا تېلىفۇن قىلسام ئۇمىنى تىللاپ ئۆلتۈرۋېتىشتىن يانمايدۇ ، بۇ بىرنەچچە يىلدىن بۇيان سودىنىڭ بوش بۇلىشى ئۇنىڭ ماڭا بولغان نارازىلىقىنى قوزغاپ قويغانىدى ، ھازىر بۇۋاي ئەڭ يارىماس دەپ بىلىدىغان كەنجى تاغام بىلەن قەبرە ئوغۇرلىغى چىققان دىسەم …. ۋاي بولدى بولدى !
مەن ياتاققا قايتقاندىن كىيىن ئىچىم تىتىلداپ تۇرغاندا تۇيۇقسىز كۈزۈم كارۋاتتىكى سومكىدا تۇرغان ئالتۇن يىپلىق قاشتېشى جەسەت ساندۇقى قېپىغا چۈشتى ، كەنجى تاغام بۇنەرسىن ىناھىيىتى پۇختا ساقلىغان بۇلۇپ ، ماي قەغىزى بىلەن بەش – ئالتە قات ئوراپ قويغانىدى ، مىنىڭ كاللامغا ئانچە ئاقىلانە بولمىغان بىر خىيال كەلدى << قارىغاندا بۇ ئون نەچچە كۈننى ياخشىراق ئۇرۇنلاشتۇرمىسام بولمايدىغاندەك قىلىدۇ ، بۇ يەردە ھەركۈنى يەپ ئىچىپ ئۇخلاشقىلا بىرمۇنچە پۇل كىتىغان تۇرسا ، ھەركۈنى ئۇلارغا ئاق ھۆججەت بەرگىلى بولمايدۇ دە ! بولمىسا مەن بىرەر ئاسار ئەتىقە سودا بازىرىنى تېپىپ بۇ نەرسىنى سېتىۋىتەي ئاندىن كىيىن پۈتۈن جىنەن شەھرىنى بىر ئايلىنىپ چىقاي ، بۇنداق بۇلغاندا ۋاقىتمۇ ئىسراپ بولمايدۇ >> .
مەن خىيال قىلىپ مۇشۇ يەرگە كەلگەندە خىيالىمنىڭ ئۇرۇنلۇق ئىكەنلىكىنى ھىس قىلدىم ، مەن ئەسلىدىمۇ ساياھەت قىلىش مەقسىتىدە بۇيەرگە كەلگەن ، بىراق ھازىر قىلىۋاتقىنىم x ئارخىپىنى تەكشۈرۈشكە ئوخشاپ قالدى ، نىمە ھاجىتى ، بىراق ھازىر ئەھۋال بۇ دەرىجىگە يەتتى ئەمدى ئىككىلىنىپ ئولتۇرۇشنىڭ ھاجىتى يوق ، مەن باشقىلار تەرپىدىن مىھمانخانىدىن قوغلاپ چىقىرىلسامغۇ ھېچقىسى يوق ، لىكىن پەنزىنىڭ دورىسى توختىتىۋېتىلسە چاتاق بۇلىدۇ ، كۈن تېخى كەچ بولمىدى تىزراق بىرتەرەپ قىلىشىم كىرەك .
مەن زالغا چۈشۈپ مۇلازىمدىن بۇيەردە ئاسار –ئەتىقە ،كونا بۇيۇملارنى ساتىغان جاي بارلىقى سورىدىم ، بۇ مۇلازىم قىزغىنلىق بىلەن مىنى باشلاپ سىتقا چىقتى ۋە ماڭا ياردەملىشىپ تاكسى تۇسۇشۇپ بەردى . ماشىنىغا چىققاندىن كىيىن مەن شوپۇرغا نەدە ئاسار –ئەتىقە ،كونا بۇيۇملارنى ساتىغان جاي بولسا شۇيەرگە بارايلى دىدىم ، شوپۇر ئۇستام :<< ئۇنداق بولسا سىزنى قەھرىمانلار سودا بازىرىغا ئاپىراي ، ئۇ يەردە خېلى ياىشى نەرسىلەرمۇ بار >> دىدى .
مەن يولدا بارغۇچە بۇ ئۇستام بىلەن ناھايىتى چىقىشىپ قالدىم ، ئۇنىڭ دىيىشىچە بۇيەر بىرقەدەر چوڭ بازار بۇلوپ ئاساسلىقى قەدىمى بۇيۇملار ۋە ھۆسنىخەت بۇيۇملىرى توپلاشقان جاي ئىكەن ، ئادەم ناھايىتى كۆپمىش ، ناھايىتى ۋاراڭ – چۇرۇڭ دەيدۇ ،يەنى كىلىپ ساختا مالمۇ كۆپمىش ، بۇ ئۇستام بوش ۋاقىتلىرىدا بۇيەرگە كىلىپ بۇيەردىكى خۇجايىنلار بىلەن قارتا ئويناپ ،ئانچە – مۇنچە پو ئېتىپ ئۇلارنىڭ كۆڭلىنى خوش قىلىپ قۇيىدىكەن .
مەن ئېغىرلىقىدىن ئادەمنى ئۆلتۈرىدىغان ھېلىقى قاشتىشى جەسەت ساندۇقى قېپىنى يۈدۈپ بازار ئايلانغاچ چوڭراق بىرەر ئىشىكنى ئىزدىدىم ، بۇ نەرسىنى ئادەتتكى ئادەملەر سېتىۋالالمايتتى ، چوڭراق ماگىزىنلارنىڭ ئەلۋەتتە ئۈزىگە يارىشا چوڭ – چوڭ خىرىدارلىرى بۇلاتتى ، ئۇداقلا تۇنۇشتۇرۇشنى ھاۋالە قىلساق ، مال سېتىلسا ئۇنىڭغا %20 چاي بەرسەكلا بۇلىدۇ ، بۇجەھەتتە مەنمۇ كەسىپ ئەھلى ، شۇڭا بىرەرى مىنى ئەخماق قىلىمەن دىيىشى مۇمكىن ئەمەس . بىز قەبرىدىن قايتىپ كىلىدىغان چاغدا كەنجى تاغام بىلەن بۇنەرسىنىڭ باھاسى توغرىسىدا سۆزلەشكەن ، كەنجى تاغام بۇ نەرسىنى بىرە مىلىيۇنغا ياراپ قالار ،بۇنداق نەرسىنىڭ باھاسى بار ،بازىرى يوق ، بىرىنجىدىن بۇنداق قىممەت نەرسىنى ئالىدىغان ئادەم ناھايىتى ئاز ، ئەجنەبىلەردىن باشقا . ئىككىنچىدىن بۇنەرسە بەك چوڭ ، چوڭ نەرسىلەرنى قولدىن چىقارماق كىچىك نەرسىلەرنى قولدىن چىقارغانغا قارىغاندا تەس دىگەنىدى ، ئۇ يەنە << ئەگەر بۇ نەرسىگە خىرىدار چىقسا سەككىز يۈزمىڭغىچە ئالسا قولسىن چىقىرىۋەتسەك بۇلىدۇ >> دىگەنىدى .
كەنجى تاغامنىڭ شۇگەپلىرىگە ئاساسلاغاندا مىنىڭ كۆڭلۈمدىمۇ سان بار ئىدى ، مەن ئۇيەردە ئۇياق – بۇياققا قاراپ كۆپ ماڭمايلا بىر يايمىدا بىردانە مىس ئىسرىقدان قۇيۇلغانلىقىنى كۆردۈم ، ئۇنىڭ ئۈستىگە ئادەم سىياقى چۈشۈرۈلگەنىدى ، مەن قاراپلا ھەيران قالدىم ، ئۇ ئادەملەرنىڭ ھەممىسىنىڭ قۇرسىقى يوغان بولۇپ ، كەنجى تاغام تىلغا ئالغان قەبرە تېمىدىكى رەسىملەر بىلەن ئوخشاش ئىدى ، مەن ئىڭىشىپ تەپسىلىراق قاراپ باقماقچى بولدۇم ، بۇ ۋاقىتتا خۇجايىن چىقىپ :<< ئو ھوي ! سىز راستىنلا مال تۇنۇيدىكەنسىز ،مىنىڭ يايمامدا پەقەت مۇشۇ نەرسىلە پۇلغا يارايدۇ ! >> دىدى .
مەن ئۇنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپلا ئۇنىڭ بىر ساختىپەز ئىكەنلىنى بىلىپ ئۇنىڭدىن : << بۇنىڭ ئۈستىگە ئۇيولغىنى نىمە ؟ نىمانداق غەلىتە ،تورقۇدىن قارىغاندا خەينەندىن كەلتۈرۈلگەن ئوخشىمامدۇ ؟>> دەپ سورىدىم .
ئۇ ئادەم مىنىڭ سۆزۈمنى ئاڭلاپلا ،چىرايى ئۆزگەردى ھەمدە ئالدىراپ مىنى دۇكان ئىچىگە تەكلىپ قىلدى دە : << بۈگۈن راستىنلا كەسىپ ئەھلىگە ئۇچراپتىمەن ، بۇنەرسىنى ئۇ يەردە قۇيۇپ قويغىلى بىر يىل بۇلاي دىدى ، سىز تۇنجى سىنچىلاپ قارىغان ئادەم ، توغرا بۇ ھەقىقەتەن خەينەننىڭ مېلى .>> دىدى .
قەدىمى بۇيۇملا سۇدىسى قىلىدىغانلارنىڭ ئېغىزى تاتلىق بۇلىشى ئىنىق ، مەن ئۇنىڭ چىرايىغا قاراپ ئۇنىڭ ھازىرقى گەپلىرىنىڭ راسلىقىنى ، ياكى پەقەت ئاشۇ نەرسىنى ماڭا سېتىۋېلىش ئۈچۈنلا دىگەن گىپى ئىكەنلىكىنى زادىلا بىلەلمىدىم ، مىنىڭ بۇ توغرۇلۇق بىلىدىغىنىم كۆپ ئەمەس ،كەسىپ ئەھلى سىياقىغا كىرىۋالسام ئاشكارىلىنىپ قېلىشىم ئىنىق ، شۇڭا :<< كەسىپ ئەھلى ئەمەس ! كەسىپ ئەھلى ئەمەس ! ئاشۇرۋەتتىڭىز ، مەن بۇ نەرسىنى خەينەندە كۆرۈپ ناھايىتى غەلىتە ھىس قىلغانىدىم ، بۇ نەرسىنى نىمە دەيدىغانلىقىنىمۇ بىلمەيمەن .>> دىدىم .
ئۇ ئادەم مىنى ئولتۇرۇشقا تەكلىپ قىلىپ بىر ئىستاكان چاي كەلتۇردى ھەمدە : << بەك كەمتەركەنسىز ، ئەگەر سىز راستىنلا بىلمىسىڭىز ھېقىسى يوق ، مەنسىزگە دەپ بىرەي ، بۇ ئىسرىقداننىڭ ئۇستىگە ئۇيۇلغىنى بىرخىل ئالۋاستى ، ئۇلار بۇ نەرسىنى < نەەر بەنىت قىلىنغان مۇماي > دەپ ئاتايدۇ ، بۇنىڭ كىلپچىقىشىنى سۆزلىسەك گەپ ئۇزۇن ، سىز راستىنلا قىزىقسىڭىز مەن سىزگە باشتىن سۆزلەپ بىرەي . >> دىدى .
مە ن قىزىق ئويۇن چىقىۋاتقانلىقىنى پەملەپ ، مەن ئىسرىقداننى راسلا ئالىدىغان قىياپاتكە كىرىپ بېشىمنى لىڭشىتتىم . ئۇ ماڭا سەل تۇرۇپ تۇرۇڭ دەپ قول ئىشارىتى قىلىپ بېرىپ مال جازىسىغا تىزىلغان ئسرىقداننى چاي ئۈستىلىگە قويدى ، شۇئان بۇرنۇمغا بىرخىل ناھايىتى خۇشبۇي ھىد ئۇرۇلدى ، مەن ھەيران بولدۇم ، ئۇ ھى ھى دەپ كۈلۇپ :<< بۇ خۇشپۇراق ئالاھىدىمىكەن ؟ >> دەپ سورىدى .
<< ئىچىدىكى قانداق خۇشپۇراق ماتىريال ئۇ ؟ >> دەپ سۇرىدىم مەن .
ئۇ ئىسرىقداننىڭ ئېغىزىنى ئاچتى ، مەن ئىسرىقداننىڭ ئىچىگە قارىسام كىچىككىنە تاشقا ئوخشايدىغان بىر قارا نەرسە تۇراتتى ، مەن ھاڭۋېقىپلا قالدىم ، ئۇ مىنىڭ بۇ ھالىتىمنى كۈرۈپ كۈرەڭلىك بىلەن :<< بۇ بولسا دەل < نەزەر بەنىت قىلىنغان موماي > نىڭ سۆڭىكى ، بۇ خۇشپۇراقنى سۈڭەك ئەنبەر دەيمىز . بىراق بۇنەرسە ياخشى نەرسە جۇمۇ ، سىز ئۇخلىغان ۋاقىتتا بۇنى بېشىڭىزدا قۇيۇپ قويسىڭىز ، ناھايىتى ھۇزۇرلۇق ئۇخلايسىز ! >> دىدى .
مەن تۇيۇقسىز بىر ئاز كۆڭلۈم ئېلىشقاندەك ھىس قىلدىم ۋە :<< بۇ موماي زادى قانداق نىمە ؟ ئۇنىڭ سۈڭىكىنى پۇراپ ئۇخلىساق ، بۇ ئانچە ياخشى بولماسمىكىن ! >> دىدىم .
ئۇ ماڭا قاراپ كۈلۈپ قۇيۇپ سۆزىنى داۋاملاشتۇردى :<<بۇ < نەزەربەنىت قىلىنغان موماي > دىگەن ئەمىلىيەتتە بىر كەڭ ئۇقۇم ، يەنى بىر خىل يامان نەرسىنىڭ ئۇمۇملاشتۇرۇپ ئاتىلشى ، ئۇ يەرلىك ئادەملەر ئاغرىپ قالسا ياكى يارلانسا ھەممىسى بۇنى شۇ < نەزەر بەنىت قىلىنغان موماي > نىڭ زىيانلكەشلىكى دەپ بىلىدۇ ، سىز ئۇنى قانداق نەرسە دىسىڭىز مەنمۇ تازا ئىنىق تەسۋىرلەپ بىرەلمەيمەن ، ئىشقىلىپ ئۇنى بىر قەبىھ ئالۋاستى دىيىشكە بۇلىدۇ . >> .
<< بۇ شۇ نەرسىنىڭ سۈڭىكى دەڭا؟بۇ نەرسە قەيەردىن كەلتۈرۈلگەن ؟ ئېغىزى ئۈستىدىكى كىرگە قارىغاندا بۇ دېڭىز مېلى ئوخشىمامدۇ ؟ >> دىدىم مەن قۇشۇمامنى تۈرۈپ.
ئۇ ئادەم سەت ھىجىيىپ :<< ئۆزىڭىز كەسىپ ئەھلى ئەمەس دەيسىز تېخى ! كۆزىڭىز باركەن ، بۇ نەرسىنى بىر بىلىقچى دېڭىزغا تور سالغاندا سۈزۈۋالغانىكەن ، بىراق ئاز تېپىلىدىغان نەرسە قىممەت بۇلىدۇ ، دەرۋەقى ئۈستىدە ئازراق دېڭىز كىرى بار ، لىكىن بۇنىڭلىق بىلەن بۇ قىممەت نەرسىنىڭ باھاسى چۈشۈپ كەتمەيدۇ ئەلۋەتتە ! >> دىدى .
مىنىڭ يېنىمدىكى پۇل ئۇنچە كۆپ ئەمەس ئىدى ، شۇڭا << ھەي ! ئەپسۇس ، مەن ئەزەلدىن پاكىزە نەرسىلەرنى يىغىمەن ، بۇ دېڭىز مېلىنى مەن ئالمايمەن ، ئەگەر ساتاي دەپ قالسىڭىز مەن ماۋۇ سۈڭەك ئەنبەرنى ئالاي قانداق ؟ >> دىدىم
بۇنى ئاڭلاپ ھېلىقى ئادەمنىڭ چىرايى ئۆزگەردى ۋە دەرھاللا چىرايىغا كۈلكە يۈگۈرتۈپ << بۇنىڭدا قانداق بۇلىدۇ ! سىز بۇ ئەنبەر ئېلىپ كەتسىڭىز ، مەن بۇ ئىسرىقداننى نەگە ئاپىرىپ كىمگە ساتىمەن ؟ >> دىدى .
مەن بۇنەرسىنىڭ ئۈستىگە چاڭ –تۇزاڭ قۇنۇپ كەتكىنىگە قاراپ بۇنى تىزىپ قۇيغىلى خېلى بولغانلىقىنى ھىس قىلدىم ، بۇنداق نەرسىلەرنىڭ بازىرى كاسات ،قولدىن چىقارماق تەس ، ئادەتتە سېتىۋالغۇچىلار بۇنداق نەرسىلەرنى ئانچە ياخشى كۆرمەيدۇ ، ئەنسىز يىللاردىكى ئالتۇن كۈمۈش ،گۈللىنىش دەۋرىدىكى بۇيۇم دىگەنلەر ساتقىلى بولمايدىغان نەرسىلەر ، دۇكان خۇجايىنىمۇ ئۈنچە قىلىپ كەتمىدى ، مەن بېشىمنى چايقاپ << مەن بۇ نەرسىنى سېتىۋالغىنىم بىلەنمۇ ھېچقانداق پايدىسى يوق ، توختا مەن ھېلىقى جەسەت ساندۇقى قېپىنى ئۇنىڭغا كۆرسۈتۈپ باقاي ، مۇبادا ئۇ سېتىۋالغۇچى بىلەن ئالاقىلىشالىسا بۇنەرسىنى ماڭا بىرىۋىتەمدۇ تېخى ! >> دەپ ئويلاپ :<< بۇ لىدۇ ، بىز ئاۋال بۇنى قۇيۇپ تۇرايلى ، مەن سىزگە بىر نەرسىنى كۆرسىتەي >> دەپ ئۇنىڭغا قاشتېشى جەسەت ساندۇقى قېپىنىڭ بىر بۇرجىكىنى چىقىرىپ كۆرسۈتۈپ قويدۇم ، ئۇنىڭ كەسىپ ئەھلى ياكى ئەمەسلىكىنى ئىپادىسىگە قاراپلا بىلگىلى بۇلاتتى ، ئۇ بۇ نەرسىنى كۈرۈپلا چىرايى ئۆزگەردى ، ھەمدە گەپ قىلمايلا نەرسىنى يۆگىدى ، ئاندىن ئورنىدىن تۇرۇپ ماگىزىننىڭ يىغما ئىشىك دەرىزىلىرىنى تارتىۋېتىپ كىلىپ ، مىنىڭ چېيىمنى تۈكىۋېتىپ قايتىدىن بىر ئىستاكان چاي دەملىدى ، مەن چاينى پۇراپلا :<< ۋۇ ئانناڭنى ، ئالى دەرىجىلىك تىيې گۈەن يىن چېيى كەنغۇ ! قارىغاندا مەن بىر قېتىم ئالدىنىپ بوپتىمەن دە ! >> دەپ ئويلىدىم .
ئۇ پىشانىسىدىكى تەرنى سۈرتىۋېتىپ :<< ئۇستام ! ئۆزلىرىنىڭ نام - شەرەپلىرى نىمىكىن ؟ >> دىدى .
مەن ئۇنىڭ بۇ ھەركەتلىرىدىن ئۇنىڭ ھەرگىزمۇ يالغۇز تىجارەت قىلىدىغان ئادەتتكى تىجارەتچى ئەمەسلىكىنى بىلدىم ، يەنە كىلىپ ئۇ بىر قاراپلا بۇ نەرسىنىپ قەبرىدىن ئوغرىلاپ كىلىنگىنىنى بىلدى ، شۇڭا مەنمۇ ئاخسالىق بىلەن :<< پېقىرنىڭ فەمىلىسى ۋۇ ، خۇجايىن ئۆزلىرىنىڭ نام – شەرەپلىرى نىمىكىن ؟ >> دەپ سورىدىم ، ئۇ ئادەم :<< مىنى لاۋ خەي دەپ چاقىرسالا بۇلىۋىرىدۇ ، ئۇنداقتا ، ۋۇ ئۇستام بۇنەرسىنى قولدىن چىقارماقچىمۇ ياكى مىنىڭ كۈزۈم ئېچىپ قۇياي دىدىلىمۇ ؟ >> دەپ سورىدى .
<< ئەلۋەتتە قولدىن چىقىرىمەن ، بۇ نەرسىنى يېنىمدا ئېلىپ يۈرسەم قۇلۇمنى كۆيدۈرىدۇ !>> دىدىم مەن جاۋابەن .
ئۇ ئۆينىڭ ئىچىدە ئۇياق –بۇياققا بىرقانچە قېتىم ماڭغاندىن كىيىن ،پۈتۈنمۇ ياكى ،،؟ >>دەپ سورىدى .
مەن بېشىمنى لىڭشىتىپ : << ئازراقمۇ كەم ئەمەس ، تېخى يىڭىلا قاسقاندىن چىققان تېخى قىززىق >> دىدىم .
ئۇ يېنىمغا كىلىپ ئولتۇرۇپ پەس ئاۋازدا << ۋۇ ئۇستام ، مەن تۈز گەپ قىلىدىغان ئادەم ، مەن شۇنداق دەپ كىسىپ ئېيتالايمەنكى سىزنىڭ بۇ نەرسىڭىزنى پۈتۈن قەھرىمانلار سودا بازىرى تەۋەسىدە وەقەت مەنلا ئېلىشقا جۈرئەت قىلالايمەن ، بىراق بۇيەردە بۇ نەرسە توغرۇلۇق سىز بىلەن باھا تالىشىپ ئولتۇرىشىمىز بىھاجەت ، گۈھەر بىباھادۇر ، سىز كۆڭلىڭىزدىكى دەڭ قانچىلىك ئالىسىز ؟ مەن دوستۇمغا تېلىفۇن قىلىپ سىزگە ئالاقىلىشىپ بىرەي . >> دىدى .
مەن كۆڭلۈمدە قانداقلا بولمىسۇن بىرەر مىلىيۇننى ئېلىشىم كىرەك ، داكۇينىڭ ئائىلىسىدىكىلەرگە 300 مىڭنى بەرسەم . پەنزى دوختۇرخانىدا ئاز دىگەندىمۇ 200مىڭى كىتىدۇ ، سىمىزمۇ ئاللىبۇرۇن ، نەرسىنى قوللدىن چىقارغاندا پۇنلى كارتىغا ئۇرىۋىتەرسىلەر دپ قايتقان ، بۇنداق ئادەم ئاز دىگەندىمۇ 100مىڭدىن ئارتۇقراق تەلەپ قىلىدۇ . ماڭا كەلگەندە ئۈزۈمنىڭ جېنىمنى ئالقىنىمغا ئېلىپ قۇيۇپ ئېلىشقىنىمنى ئويلاپ بەكلا ئاز ھىس قىلىدىم . بىراق كەنجى تاغام << قەبرە ئوغۇرلاش مۇشۇنداق خەتەرلىك ئىش ، بىراق بۇئىشنى بىرقېتىم قىلساڭ يەنە بىرقېتىم قىلغۇڭ كىلىدۇ ، سەن بىر قەبرىگە چۈشۈپ ئوغۇرلاپ كەلگەن نەرسەڭ ھەر قانچە قىممەتلىك بولسىمۇ ، ئۇنىڭغا خىرىدار چىقمىسا ئۇۋااقىتتا ئۇ ئەخلەت ھىسابلىنىدۇ . >> دەيتتى ،شۇڭا ئۇ ئەزەلدىن بەك ئىسىل نەرسىنى ئالمايتتى ،ئالسىمۇ ئۇنى قولدىن چىقارغىلى بولمايتتى .
مەن بىر مىلىيۇن بولسا بولار دەپ پەررەز قىلىپ لاۋ خەيگە بىر بارمىقىمنى كۆرسەتتىم ، ئۇ بۇنى كۈرۈپ خۇشال بۇلۇپ كەتتى ، بۇنى كۈرۈپ < ئەرزان دەپ قويدۇممۇ نىمە ؟ > دەپ بىر ئاز ئىچىم پۇشتى . لاۋخەي تېلىفۇننى قولىغا ئېلىپ بىربۇلۇڭغا بېرىپ بىرسىگە تېلىفۇن قىلىپ پەس ئاۋازدا بىر نىمىلەرنى دىيىشكەندىن كىيىن ،خۇشاللىقىدىن يۈزلىرى قىزىرىپ << پۈتتى ! پۈتتى! ۋۇ ئۇستام تەلىيىڭىز باركەن ، بۇ نەرسىنى بىر ئادەم خىېلىدىن بىرى ئىزدەۋەتقانىكەن ، بۇ نەرسە بىر مىلىيۇنغا ئەرزان ، ئىككى مىلىيۇنغا قىممەت ، شۇڭا مەن سىز ئۈچۈن بۇنى بىرمىلىيۇن 200 مىڭ دېدىم ، قانداق سىزنىڭچە بوپتۇمۇ ؟>>دىدى .
مەن ئاڭلاپلا كۆڭلۈمدە < سىنىڭ قانچە پۇل دىگىنىڭنى كىم بىلىدۇ ، باھاسىنى بىرھەسسە ئۆستۇرۇپ مەلۇم قىلدىڭمۇ تېخى بىرنىمە دىمەك تەس ! > دەپ ئويلۇدۇم ، بىراق نىمىلا دىگەن بىلەن مىنىڭ قىياسىمدىكىدىن 200مىڭى كۆپ بولغاچقا كۆڭلۈم يەنىلا خۇشال ، مەن ئۇنىڭدىن << ئۇنداقتا سىزنىڭ ئۈلۈشىڭىز يەنىلا كونا قائىدە بۇيىچە بۇلامدۇ ؟ >> دەپ سورىسام ، ئۇ كۈلۈپ تۇرۇپ :<< سىزدىن يۇشۇرمايمەن ، قارشى تەرەپ ماڭىمۇ قۇشۇپ ئەۋەتىدۇ ، بۇ بىرمىلىيۇن 200 مىڭنى سىز ئېلىىڭ ، سىزنىڭ بېشىڭىزدىكى يارىغا قارىسام بۇنەرسىنى خېلى تەستە ئېپ چىققاندەك قىلىسىز ، پەقەت مىنى ئۇنتۇپ قالمىسىڭىزلا بۇلىدۇ ، كىيىنكى قېتىم مۇشۇنداق نەرسىلەر بولسا ، باشقىلارنىڭ يېنىغا بېرىپ يۈرمەي ئۇدۇللا مىنىڭ يېنىمغا كىلىڭ ، مەيلى سىز قانچە باھا قۇيۇڭ مەن سىزگە %20 ئۆستۈرۈپ بىرىمەن بىرىمەن ، بىلىشىڭىز كىرەككى مىنىڭ كەينىمدىكى ئاساسلىق خىرىدارىم كاتتا باي . باشقىلار ئېلىشقا پېتىنالمىغاننىمۇ ئالىدۇ . >> دىدى ، ئۇمىنىڭ بىرئاز جىددىلىشىۋاتقىنىمنى كۈرۈپ ، ئالدىراپلا << بىر ئاز ئولتۇرۇپ تۇرۇڭ ، مەن سىزگە پۇلنى تەييارلاپ بىرەي ، مىنىڭ بۇ يايمامنى كىچىك كۆرمەڭ ، بىرە ئىككى مىلىيۇن دىگەن چىقىدۇ ، ھازىرلا سىزگە ئاچىقىپ بىرەي .>> دەپ ئىچكىرىگە ماڭدى .
مەن ئۇنىڭ سۆزلىرىنى ئاڭلاپ ، گىپى ئەجەپ چوڭكىنا ، قەدىمكىلەرنىڭ << ھەر تۈرلۇك كەسىپ بار ، ئاسار ئەتىقە سودىسى خان سانىلار !>> دىگەن سۆزى راستكەن ، قارىغاندا بۇئەبلەخ ىېلى مەر نىمە ئوخشايدۇ دەپ ئويلىدىم ۋۇ دەرھاللا <<توختاڭ ! ئۇنداقتا ماۋۇ ئوچاقنى ؟ بۇنى ماڭا بەرمىسىڭىزمۇ بىر باھا قويمامسىز ، مەن بىراقلا سېتىۋالاي . >> دىدىم .
ئۇ ئادەم ئېلىپ كىتىڭ دەپ قول ئىشارىتى قىلغاچ ، كۈلۈپ << سىز ياقتۇرغان بولسىڭىز ئېلىپ كىتىۋىرىڭ ، سىزگەقىلغان سوۋغام بۇلۇپ قالسۇن ، سىزدىن يۇشۇرمايمەن ، مەن بۇنەرسىنى بەش يۇەنگە سېتىۋالغان ، بايىقى گەپلارنىڭ ھەممىسى سىزنى قىلتاققا چۈشۈرۈش ئۈچۈن دىيىلگەن . >> دىدى .
ئۈچ سائەتتىن كىيىن مەن نۇرغۇن پۇلنى ئېلىپ ،خۇشاللىقتىن بېشىم كۆككە يەتكەن ھالدا مىھمان خانىغا بارغىنىمدا ئىشىك تۈۋىدىكى كۈتكۈچىلەرگىمۇ پەرۋا قىلماي ماڭدىم ، كەينىمدە بەزىلەر << قاراڭلا ماۋۇ ئەبلەخنى ، لاتارىيەدىن بەش مىلىيۇن چىقتىمۇ نىمە ، خۇشاللىقىدىن كۈلۈپ كۆزلىرىنىمۇ ئاچالماي قاپتۇ . >> دەپ مۇلاھىزە قىلىپمۇ ئۈلگۈردى .
مەن ياتاققا كىرىپ پۇلنى رەتلىگەندىن كىيىن مىھمانخانىنىڭ بارلىق قەرىزلىرىنى ئۈزدۈم ، ئاندىنكىيىن دوختۇرخانىغابېرىپ پەنزىنىڭ بىر ئايلىق داۋالىنىش كۈتۈنۈش پۇلىنى تاپشۇردۇم ، سىمىزگە پۇل سالدىم ، ئاندىن تەنتەنىلىك ھالدا ئۈزۈمگە تەئەللۇق بولغىنىنى ، يەنە كەنجى تاغامنىڭ مەندىن قەرز ئالغىنىنىمۇ قېتىپ ئۈزۈمنىڭ بانكا كارتامغا ئۇرىۋەتتىم . كۆڭلۈم ئاخىرى ئارامىغا چۈشتى .
بۇ بىرنەچچە كۈندىن بىرى چىرايلىق ساياھەت يىتەكچىسىدىن بىرنى تېپىپ ،جىنەننىڭ ھەممە جايلىرىنى بىرقېتىم ئايلىنىپ چىقتىم ، مەن خاڭجۇدىن كەلگەندىن بىرى ، ئادەم مەنزىرىسىنى كۆپ كۈرۈپ كەتتىم ، بارغانسىرى قىزىقىشىم قالمىغىلى تۇرغانىدى ،شۇڭا بىر بىلىقچىلىق مەيدانىنى تېپىپ بىلىق تۇتتۇم ، بۇ بىرنەچچە كۈن مىنىڭ ھاياتىمدىكى ئەڭ راھەت كۈنلەر بولدى ، بىراق ئادەم دىگەن بەك رەزىلكەن ، مەن مۇشۇ راھەت ئۆتكەن كۈنلىرىمدە ، قەبرە ئوغرىلىغاندىكى شۇ ھاياجانلىق مىنۇتلارنى بىر ئاز سېغىنىپ قالدىم .
قۇرۇق گەپنى تۇلا قىلماي ، مۇشۇنداق راھەتلىك تۇرمۇش تەخمىنەن بىر ھەپتىدەك داۋاملاشتى ، مەن بىلىق تۇتۇش مەيدانىدىن قايتىپ ياتاققا كىرگىنىمدە ياتاقتىكى تېلىاۇن سايراۋاتقانىكەن ، مىنىڭ بۇ مىھمانخانىدىكى ياتىقىمنىڭ تېلىفۇن نۇمىرىنى پەقەت كەنجى تاغاملا بىلەتتى ، مەن ئۇنى ئىشنىڭ قاش كىرپىكىنى ئايرىپ بولغان چېغى دەپ ئويلاپ ، ئالدىراش بېرىپ تېلىفۇننى ئالدىم ، لىكىن تېلىفۇننى ئېلىپلا ھايران قالدىم ، قارشى تەرەپ بىر ناتۇنۇش ئەر كىشى ئىدى ، ئۇنىڭ بىرىنجى ئېغىز سۈزى :<< سىز ۋۇسەنشېڭ ئىسىملىك بىرىنى تۇنۇمسىز ؟>> دىگەن گەپ بولدى ،
مەن ئۇنىڭ سۆزلىرىدىن ئۇنىڭ بىر ئاز جىددىلىشىۋاتقانلىقىنى ھىس قىلدىم – دە ئالدىراپلا : << تۇنۇيمەن نىمە بولدى ؟>> دەپ سورىدىم .
<<ئۇ يۇقاپ كەتتى .>> دىدى سېلىقى ئادەم .
مەن بۇنى ئاڭلاپلا بېشىم پىرقىرىدى ، ئالدىراپ ئۇنىڭدىن سورىدىم : <<بۇ نىمىگەپ ؟ قانداقسىگە ئۇنى يۇقاپ كەتتى دىيسىز ؟ >> .
<< ئۇ بار كىمىنىڭ قۇرۇقلۇق بىلەن بولغان ئالاقىسى ئۈزۈلۈپ قالغىلى ئون كۈن بولدى ، سىز ئۇنىڭ نىمىسى بۇلىسىز ؟ >> دىدى ھېلى ناتۇنۇش كىشى .
<<مەن ئۇنىڭ جىيەنى >> دىدىم جاۋابەن .
ھېلىقى ناتۇنۇش كىشى << ئۇنداقتا سىز دەرھال خەينەنگە بىر كەلسىڭىز بوپتىكەن !>> دىدى .
تەلەي قاپىقىدىن چىققان يازمىلار
- 2015-11-01 14:47:39كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە1-بۆلەك25-باب
- 2015-11-26 16:52:27كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە 2-بۆلەك43-باب
- 2015-11-10 15:55:09كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە2-بۆلەك26-باب
- 2015-11-14 18:03:41كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە 2-بۆلەك35-باب
- 2015-11-01 14:34:21كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە1-بۆلەك19-باب
- 2015-10-30 13:52:55كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە1-بۆلەك5-باب
- 2015-11-14 18:07:27كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە 2-بۆلەك38-باب
- 2015-11-04 18:54:22كىپەن ئوغىرلاش خاتىرىسى 1-خاتىرە2-بۆلەك12-باب
- باھالار
-
ئىسمىڭىز:
- باھالار رېتى
-