ئەرتۈرك يانبىلوگى

يانفوندا كۆرۈش

21

ناماز بىر زىكرى-تەسبىھتۇر، مۇئمىننىڭ مىئراجىدۇر ؛ روھنىڭ مۇجەسسىمىدۇر؛ گۇناھقا گەدەنگىچە كۆمۈلگەن بىر مەخلۇقنىڭ پاكلىنىش جەريانىدۇر؛ دۇنيانىڭ چاڭ-توزانلىرىغا كۆمۈلگەن قاساۋەتلىك ۋۇجۇدنىڭ پاكىزلىنىشىدۇر؛ جاھان غەۋغالىرىغا ئالدىنىپ خارلانغان، بوينى پۈكۈلگەن بەندىنىڭ ئەسلى ئىززەت كامالىغا، غۇرۇرىغا قايتىشىدۇر؛ روھنىڭ نۇرىدۇر ناماز؛ شۇڭا پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام ئۇنى كۆزۈمنىڭ نۇرى دېگەن؛ بىلالغا ” ئەزان ئېيتىپ بىزنى راھەتلەندۈرگەن“ دېگەن. قورقۇنچ ۋە ئۈمىد بىلەن ئوقۇلغان ناماز ئالدىدا ئائىلە، ئىمتىياز، بايلىق، ماختىنىش، كۆرەڭلىك، خاپىلىق، تىرىكچىلىك ئەندىشىلىرى، يوقىلاڭ غەم-قايغۇ، ئارتۇق پىلان ۋە خام خىياللار تامامەن تۆۋەن ئورۇنغا چۈشىدۇ؛ نامازنىڭ نۇرى ئىچىدە نامازدىكى روھ بارلىق دۇنياۋى، ماددىي نەرسىلەرنى غۇۋالاشتۇرىدۇ ۋە ئۇلارنى ئەرزىمەس ھالغا كەلتۈرىدۇ؛ ئاندىن ئۇنىڭغا قۇل بولغان، ئۇنىڭغا باغلانغان مەنىۋى كىشەنلەرنى پاچاقلاپ تاشلايدۇ؛ ياشىسۇن ناماز، ناماز بىلەن تەڭ ياشاش شەرەپ؛ ئۆلگەندىمۇ يۈزىمىز قىبلىگە، ئاللاھ ۋەدە قىلغان جايغا يۈزلەنسۇن.

22

بازاردا مال-دۇنياغا تويماي قاراپ ئۆتتۈم. پېقىرنى ماددىغا قۇل قىلىدىغان زوراۋانلىق مىڭ يىللىق ھاكىمىيەتتەك مۇستەھكەم. پارازىتلار ئۇۋىسى يامراپ كەتكەن بۇ دۇنيادا نەگىلا بارساڭ ماددىي قۇللۇق. بۇ سىناق ئېغىر سىناق، قۇللۇقتىن قۇتۇلۇشقا تىرىشىپ باق؛ ئارىلىشىپ كەتتى كۆپ نەرسە، روھمۇ گاھى قارا، گاھى ئاق.

ھالسىز ئۇيقۇلۇقتا تەرلىگەن بەدەن مۇشەققەت ۋە راھەتنى تەڭ مۇجەسسەملىگەن؛ تەرەت سۇنۇپ تۇرىدۇ، ئەمما روھ ئاسان سۇنمايدۇ، غۇرۇر بىلەن ياشاشقا غەيرىتىمىز بار.

ماختانچاق پاقا بولماي، ھەرىكەتچان قۇمچاق بولغان ياخشىمىكىن.  تېتىك ئىجتىھات، جانلىق تەپەككۇر، ئېغىر- بېسىق ھاياجان بىلەن قەلەمكەشلىك قىلىش تولىمۇ زۆرۈر. ”مۇۋەپپەقىيەت ئالدىراشلىقىدىن ئۇنى ئىزدەپ بولالمىغانلارغا مەنسۇپ“. ئەمگەك جەريانىدىكى مۇشەققەت ھاياتىمنىڭ ئەسلى مۇشەققىتى بىلەن مەنىداش. شۇڭا ئۇنىڭدىن ھەرگىز قاچماسلىق كېرەككى، مۇشەققەتتىن مەنە ئىزدەش كېرەك، ئاندىن ئۇنىڭ راھىتى ئۆزلۈكىدىن كېلىدۇ.

ئەستە تۇتۇش قابىلىيىتىم، تەپەككۇر تېزلىكىم تۆۋەنلەپ كەتتى دەپ ئۆزەمنى تاشلىۋەتسەم زېھنىم تېخىمۇ گاللىشىدۇ؛ تەشنالىق سۇ بىلەن، جاننىڭ ھۇزۇرى ئېتىقاد، ئىجتىھاد بىلەن بېسىلىدۇ. ئىنتىلىش شۇ ياققا مېڭىش بىلەن قارار تاپىدۇ؛ ھەۋەسنىڭ تۈرى خىلمۇ خىل، ئاللاھ بىزنى خەيرلىك ئىشلارغا نېسىپ قىلغاي.

23

قەلبتىكى قاراڭغۇلۇق ۋە گۇناھ تۇيغۇلىرى كۆڭۈل ئاسمىنىدىكى قارا بۇلۇتلارغا ئوخشايدۇ، ئىمان نۇرىنى  شۇ بۇلۇتلار دائىم توسۇۋالىدۇ. گۇناھلار يۈز بېرىپ تۇرىدۇ ۋۇجۇدۇمدا، ھېچكىمگە زەرەرى بولمىسىمۇ ئۆزەمگە زىيانلىق. بەزى گۇناھلىرىمنى بىلمەيمەن، پەرۋەردىگارىم مەندىن ئېنىق بىلىدۇ. ئىسسىقنىڭ بىئارام قىلىشلىرى دەۋزەخنىڭ دەھشەتلىك ئازابلىرىنى تەسەۋۋۇر قىلدۇرىدۇ، گەرچە تەسەۋۋۇرىمىز ئۇنىڭغا يەتمىسىمۇ ئۇ ئازابنىڭ دۇنيادىكى ھەر قانداق ئازابتىن قات-قات ئېغىر ئىكەنلىكىنى بىلىمىز، بۇ ئازابتىن قۇتۇلۇشنى ھەر كۈنى تىلەيمىز.

قورساق ئاچقاندا مېزىلىك قوي گۆشى ۋە پولو يەپ ھۇزۇرلاندىم، رەببىم ھاياتنىڭ ھۇزۇرىنى يەنە بىر قېتىم ھېس قىلدۇردى، باشقىلارنىڭ ئەجرى ئارقىلىق بىزگە كۈتۈلمىگەن رىزىق ۋە بەرىكەت بەردى. باشقىلارنىڭ ئەجرىدىن بەھرىلىنىپ كېلىۋاتقان بەندە ئىكەنمىز، باشقىلارغىمۇ پايدىلىق ئىش قىلىشنى بىلىشىمىز كېرەك. ئاللاھ دۇنيادىكى رىزىقلارنى جانلىقلارنىڭ ۋۇجۇدىغا شۇنداق چاچقان ئىكەنكى، شۇ ئارقىلىق ھەرىكەتتە بەرىكەت، ھەرىكەتتە ھاياتلىق مەيدانغا كېلىدۇ؛ كۆزنى يۇمۇپ يەۋەرگەن بىلەن بولمايدۇ، بۇ رىزىقنىڭ نەدىن كەلگەنلىكىنى ئويلاپ بېقىش، ھالال-ھارامنى ئايرىش، ھالالدىن بولسا ئاللاھقا شۈكرى ئېيتىش كېرەك.

24

ھورۇنلۇق بىلەن بىپەرۋارلىق شەھۋەت مۈشۈكلىرىنىڭ ئىسسىق بۇلۇڭى، بەزنى كۆرگەن مۈشۈك ئۇنى يېمەي قالمايدۇ؛ شۇڭا يالغۇزلۇقتىكى قىتىغۇرلۇقتىن، خالىي يەردە يات ئايال (قىز، چوكان) بىلەن ئايرىم قېلىشتىن ھەزەر ئەيلەش كېرەك؛ قىچىقى بار قىز-چوكان بىلەن يالغۇز قالغاندا ھەمراھ بولىدىغىنى شەيتان؛ ياۋايى ھەۋەس ھەم قىتىغۇرلۇقۇڭنى تەڭلەپ تۇرغىنىڭدا شەيتان باشتا سېنى ئېتىپ ئۆلتۈرۈۋېتىدۇ، شەيتان بىلەن دۇئېلغا چۈشۈشتىن ساقلىنىش لازىم. ئىمانىنى يوقىتىش بىر مۇسۇلمان ئۈچۈن ئۆزىنى يوقىتىش دېمەكتۇر. 30 كۈن روزا تۇتۇپ پوق بىلەن ئېغىز ئېچىش ئۇچىغا چىققان ئاچكۆزلۈك ۋە ساراڭلىق. مىڭ مۇشەققەتتە قىلغان ئىبادەتنى، ئۇنىڭ ساۋابىنى بىكار قىلىۋېتىش ئۆتۈپ كەتكەن ئازغۇنلۇق، دۆتلۈك ۋە ھاماقەتلىك. بۇ پەقەت ئۆز-ئۆزىنى مازاق قىلىش، ئەخمەق قىلىش، ئۆزىگە زۇلۇم سېلىشتىن باشقا ئىش ئەمەس.

شەيتانغا ئۆچلۈك قىلىش كېرەككى، ۋەسۋەسىلەرگە ئالدىنىپ ئۇنىڭ بىلەن دوست بولماسلىق كېرەك. جاھاندا ھېچ بەندە ئۆزىنى پاك دەپ ئېيتالمايدۇ ھەم ئۇنداق قىلالمايدۇ. بەندىنىڭ تەبىئىتى سىناق دۇنياسىغا مۇناسىپ ھالدا مۇرەككەپ يارىتىلغان بولۇپ، بۇ قانۇنىيەتتىن ئاللاھنىڭ تاللانغان بەندىسى(پەيغەمبەرلەر)دىن باشقا ھېچكىم مۇستەسنا بولالمايدۇ. بىر لەھزە لەززەتنى دەپ جەھەننەمگە غۇلاپ كەتكەنلەر بەلكىم ئاز ئەمەس. گۇناھلاردىن يېنىش، ئۆلگىچە تەۋبە-ئىستىغپار ئېيتىش، ياخشى ئەمەللەرنى قىلىش ئارقىلىق خاتالىقلارنى ئۆچۈرۈش، ئاللاھ رەھمىتىدىن ئۈمىد كۈتۈش بىردىنبىر نىجادلىق يولىمىز. قارارگاھىمىزنىڭ ياخشى بولۇشى ئۈچۈن تىرىشىش ھەر ئىككى دۇنيالىقىمىز ئۈچۈن ئىنتايىن مۇھىم.

25

ھېچكىمدىن خاپا بولما ۋە ھېچكىمگە چۈشەندۈرمە. ئەقلىڭ بولسا قورسىقىڭنى كەڭ تۇت، ئازادە ياشايسەن. جاھاندا ئۆز ئىچىنى ئۆزى سىقىپ ياشايدىغان جاھىل ئەخمەقتىن ئۆتە بەختسىز ئادەم بولماس. ئاچچىقنىمۇ، قورقۇنچنىمۇ كۆپتۈرۈپ ئويلايدىغان ئادەم بىر كۈنلەردە ئۆزىنى غەزەپتىن ساراڭ قىلىدۇ ياكى قورقۇنچتىن ئۆلىدۇ.

شەيتان شەرەت قىلغان يەرگە قارىمىدىم، ئويلىمىدىم، چوڭ بىلمىدىم، ئازابلانمىدىم، سەۋر قىلدىم، راھەتلەندىم، دائىم مۇشۇ ھالەتنى ساقلاپ قېلىشىم ھاياتىمدىكى زور مۇۋەپپەقىيەت، شان-شەرەپ. ئابرۇي كۆپۈك نەرسە، بىر دەمدە يوقىلىدۇ؛ ئۆزلۈك ئىشەنچ ساپ نەرسە، تاۋلانغانچە پارقىرايدۇ. مەندىن باشقا يەنە كىممۇ ماڭا دۈشمەن؟ شەيتان. مۇرەككەپلىك ئىچىدە ئاددىي، توغرا يول تاپاي؛ ئى ئاللاھ، ئىلكىڭدىكى بۇ جاننى سەن رازى بولىدىغان ئىشلارغا سەرپ قىلاي، مەدەت بەرگەيسەن، نېسىپ قىلغايسەن.

26

ئۇيقۇ يېرىم ئۆلۈم، ئۇنداقتا ئۇيقۇدىن باش كۆتۈرەلمەيدىغانلارنىڭ ئۆلۈمگە ئىنتىلىش ئېڭى كۈچلۈكمىدۇ؟ يوشۇرۇن ئىستەكلەر ئادەمنى قىينايدۇ، ۋەسۋەسىنىڭ ئۆزىلا يېتەرلىك ئاپەت. ئەقىل ۋە سەۋر-تاقەت ھەر دائىم نەپسانىيەتنىڭ غايەت زور بېسىمغا ئۇچراپ تۇرىدۇ؛ يىغلايمەن قانمىغان نەپسىمنىڭ زۇلۇمىغا چىدىماي، كۈلىمەن ئۆزەمنى مەسخىرە قىلىپ توختىماي… تەپەككۇر ئەركىن روھنىڭ قانات يېيىشى، ئۇچىمەن خىيالىمنىڭ خالىغان مەنزىلىگە. تەن ھۇزۇرىغا تەشنامەن، خالىغاندا ۋەسۋەسە قوزغايدىغان شىرىنلىككە ئاشنامەن. گۇناھتىن پاكلىنىپ ساغلام ياشاش شۇنچە تەسمۇ؟ ئۆزىگە قىلغان گۈزەل ۋەدىسىنى بۇزغانلار ھەرگىز ئەركىنلىك قەھرىمانى ئەمەس، بەلكى مەغلۇبىيەتچى خائىن. ئۆزىنى پەسلەشتۈرۈپ ئاندىن جاراھەتلىرىنى ساقايتىش ئەخمەقلىق، مۇكەممەل بولالمايسەن، ئەمما زەئىپلىكىڭنى شەيتانغا ئارتىپلا قۇتۇلىمەن دېمە، ئىنسانغا يېتەرلىك ئاڭ، ئەقىل، ئىرادە، سەۋر-تاقەت بېرىلگەن. ئۆلۈمگە قانداق يۈزلىنىش ئېتىقاد ۋە ياشاش يۆنىلىشىنى بەلگىلەيدۇ، ئاللاھ خالىغاندىلا خالىغان ئىشىمىز بولىدۇ؛ ھەددىمىزدىن ئاشماسلىق، نەپسىمىزنى چەكلەپ ساغلام تەبىئىتىمىزگە قايتىش ھاياتىمىزدىكى ئەڭ يۈكسەك نىشان، ئاللاھ بىزنى مۇسۇلمانلىق بىلەن شەرەپلەندۈرگەندىن كېيىن قەلبىمىزنى ئازغۇنلۇققا بۇرىۋەتمىگەي، بەلكى دىنىمىزدا مۇستەھكەم قىلغاي.

27

كېچىدىن چۈشۈمدە ئاجايىپ ئىش كۆردۈم، غەلىتە ھەم سىرلىق. ھەرەم مەسچىتىنىڭ بىر يېرىدە جامائەت ئارىسىدا ئولتۇرغىدەكمەن، داڭلىق قارى سۇدەيىس ۋاپات بولغۇدەك، جىنازىسى كېلىۋاتقاندا جامائەت تۆمۈر رىشاتكىلارغا ئېسىلىپ قايغۇ-ماتەم بىلدۈرگۈدەك، ساقچىلار يېقىن كەلتۈرمىگىدەك. جىنازا توساتتىن ماڭا يېقىن يەرگە كەلگەندە مەن ئولتۇرغان يەر پىقىراپ، ئاندىن چۆكۈپ، يەر ئاستىغا (لەھەتكە) بارىدىغان بىر يول ئېچىلغۇدەك، ئۇ دۇنياغا بارىدىغان يول مۇشۇمۇ نېمە؟ دەپ قالغۇدەكمەن ھەيران بولۇپ. سۇدەيىس قارى تېخى تىرىككەن دېگۈدەكمەن، بىر چاغدا كۆرگەن تونۇش چىرايىنى ئەسلىگۈدەكمەن…

كۈندۈزى ھەرەم مەسچىتىگە باردىم، ئۆڭۈمدە كۆرگەن دۇنيا شۇ قەدەر قاينام-تاشقىن، ئۇرۇلۇپ تۇرىدۇ شاماللار، مېڭىپ تۇرىدۇ ھاجىلار، كېلىپ تۇرىدۇ شاۋقۇن-سۈرەن ئاۋازلار…

ياتاقتىكى چىۋىنلارنى ئۆلتۈرۈپ تۈگىتىپ خاتىرجەم ئۇخلىدىم، بىراق ئەتىسى سەھەردە يەنە پەيدا بولۇپ قاپتۇ، قوغلاپ يۈرۈپ ئۇرۇپ يوقاتتىم؛ گۇناھلارنى، قاغجىراپ كەتكەن نەپسىمنى چىۋىننى ئۆلتۈرگەندەك بىر-بىرلەپ ئۆلتۈرۈش مۇمكىنمۇ؟  ئادەممەن، ئەخمەق جاھىلمەن، ئۆزگىرىمەن، پاكلىنىمەن، كىرلىنىمەن، يەنە ئۆزەمنى پاكلاشقا ئىنتىلىمەن. مۇزدەك مەر-مەر تاشقا سەجدە قىلسام باش ئاغرىقىم يوقالسا دەيمەن؛ يارالمىشىمدىكى خۇسۇسىيەتلىرىمگە ھەيرانمەن، ئۆزەمنى ئۆلگىچە ئوقۇپ تۈگىتەلمەيدىغان كىتابتەك قىزىقارلىق ھېس قىلىمەن، ھاياتىم بىر جەريان، خىلمۇخىل ھەرىكەت، ئەركىنلىك ۋە چەكلىمە، يەڭىللىك ۋە بېسىم ئارىسىدا گاھ شاردەك لەيلسەم، گاھ چۆيۈن توپتەك دومىلايمەن. جۇشقۇن ياشىماق ئەمەلىيەتتە ياشلىقنى ساقلىماقتۇر.

28

گۈزەل ئاياللارغا كۆز تىكىپ كۆز زىناسى قىلىۋاتقان ئەي ئەر،  سەندە شۇ خىلىت، شۇ ھورمۇن، شۇ ھېسسىيات بولمىسا ئۇ جەزبىلىك جىنسلارمۇ سېھرىي كۈچىنى يوقىتىدۇ؛ قوي گۆشىدىنمۇ تەمسىز، لەززەتسىز تۇيۇلىدۇ.  ئۆزەڭدىكى كۈچ-قۇۋۋەت ۋە نەپسانىي ئېنىرگىيە مۇھەببەت ۋە جىنسىيەتنىڭ ئاساسى. پىشىپ يېتىلىپ، تولۇپ تېشىپ تۇرغاندا تۇغاننى ئېچىپ، سۇنى ئېقىشىغا قويۇۋەتسەڭ راھەت، بىئارام ھەۋەسلەرمۇ قىنىغا چۈشىدۇ، كۆڭلۈڭ ئارام تاپىدۇ. بىراق نەپسىڭنى ھالال يول بىلەن قاندۇرۇشۇڭ كېرەك. بىزدە تەرىتى بوش، ئىمانى بوش، ئازغىنە ئىبادەتلىرىدىن كۆڭلى خوش مۇسۇلمان تولا. ئۇلار شەھۋەت يولىدا تېيىلىپلا تۇرىدۇ. تالاي سەتچىلىك، يوشۇرۇن رەسۋالىقلارنى خەق بىلمىگەن بىلەن ئاللاھ بىلىدۇ، پەرىشتىلەر يېزىپ خاتىرىلەپ تۇرىدۇ.

غاپىللىق پەردىسى ئىمان نۇرىنى توسۇۋالىدۇ، غۇۋالىق ئىچىدە ياشايمەن، قاچانكى ئىمانىم كۈچىيىپ روھىم پارلىسا نۇر ئىچىدە ياشاشقا نېسىپ بولىمەن؛ ئەلۋەتتە رەببىم خالىسا ئارزۇيۇم، ئىشتىياقىم شۇنىڭغا باغلىنىدۇ.

29

مەئىشەت، ئويۇن-كۈلكە دۇنياسىنىڭ سېھرىي كۈچى ئادەمنى تىنماي غىدىقلايدۇ،  ئىسراپ بولدۇم، خاراپ بولدۇم گۇناھ قېتىدا؛ دۇنيا گويا شۇنداق ئەيش-ئىشرەت ۋە رومانتىكا بىلەن گۈزەل؛ شەيتانىزم ھەممە يەردە ھۆكۈم سۈرۈۋاتقاندەك بىر مەنزىرە ئالدىدا گاڭگىرايدۇ ساددا مۇسۇلمان.  نامازدىن باشقا چاغدا ھەيۋەت يوق، بىرلىك يوق، گۈزەللىك ۋە پاكلىق يوق؛ يوللار ئەخلەت، چىۋىنلار بىلەن ئاۋات.

  روھىم ئۈستۈن ئىمان بىلەن، ئەمما پات-پات خائىنلارچە باش ئېگىمەن نەپسىمگە، ”نېمە ئۈچۈن؟“ دەپ سوئال قويىمەن، ئاندىن ”ئادەم بولغاچقا، بەشەرىي ئىستەك ئارام بەرمىگەچكە“ دەپ جاۋاب بېرىمەن. ئەمما ئۇ دۇنيادىكى سوئال-سوراقلارغا مۇشۇنداق جاۋاب بەرسەم ئاقامدۇ؟ ئەگەر شۇنداق دېيىلسە، كاپىر، مۇناپىق، فاجىرلارغىمۇ باھانە تېپىلىدۇ. قايتىش يولى رەببىمىزنىڭ دەرگاھى، سىغىناق ئەنە شۇ يەردە، رەھمەت ئىشىكىدىن كىرىمىزمۇ ياكى غەزەپ بوسۇغۇسىدا جەھەننەمگە غۇلاپ چۈشىمىزمۇ، بۇ پۈتۈنلەي رەببىمىزنىڭ ئىلكىدىكى ئىش. پەقەت ئۇنىڭغىلا يېلىنىمىز؛ گۇناھ-مەئسىيەتلىرىمىزنىڭ ھەممىسىنى بىزدىن ياخشى بىلگۈچى، قارارگاھىمىزنى بېكىتىپ بولغۇچى ئاشۇ زاتقا يالۋۇرۇپ يىغلىماقتىن باشقا بۈيۈك ئىشىمىز، ئۇلۇغ تاللىشىمىز يوق. ئاخىرەتلىك بەخت-سائادەت ئۈچۈن تىرىشىشتىن باشقا ئىش چوڭ غايە ئەمەس، قالغىنى  پەقەت  ئادەتتىكى مەقسەت، قورساق غېمى، ماختىنىش ۋە ئويۇن-كۈلكە.  ئەگەر بۇنى غايە قىلىۋالساق رەزگىلىشىپ كېتىمىز، نەپسىمىز يوغىناپ كېتىدۇ، بۇ نەپسىمىزنى قاندۇالمىغاننى ئاز دەپ مەڭگۈلۈك بەخت-سائادەتتىنمۇ قۇرۇق قالىمىز.  ھالبۇكى بىزنى دائىم شۇ كۈندىلىك مەقسەتلەر ئالداپ كېتىدۇ، قېنىمىزدىكى شەيتان ۋۇجۇدىمىزنى، ئەتراپىمىزنى قورشاپ تۇرىدۇ، نەگە بارساق سايىدەك ئەگىشىپ بىئارام قىلىدۇ؛ ئۇ بولغاچقا ئىمان ھۇزۇرىنى ھېس قىلالايمىز، سەۋر-تاقەتنىڭ چىدىغۇسىز يەڭگىللىكىنى بىلەلەيمىز.

ياتاقتا چىۋىنلار يەنە كۆپىيىپ قالدى، گاھىدا كارىم بولمىدى، گاھىدا قوپۇپ ئۆلتۈردۈم. كەسكىن ئىرادە ۋە تېز ھەرىكەتنى ئالامەت ياخشى كۆرىمەن، ئەمما بۇ ھال دائىم ۋە ئىزچىل داۋاملاشمايدۇ؛ گاھ يۈگۈرۈپ، گاھ مېڭىپ، گاھ ئولتۇرۇپ، گاھ ئۇخلاپ… يۈدۈپ بارىمەن بۇ جىسمىمنى جان چىققىچە؛ رەھىم ھەر كۈنى غەليان كۆتۈرىدۇ؛ ئەمما قورقىمەن ئىسيان ۋە تۇغياندىن؛ تىلەيمەن ھىدايەتنى رەببىمدىن.

30

سىقىلىپ كەتكەن روھىم ئۇيقۇدىن بىدار، ئادەمنىڭ روھىدىكى پەرق نەقەدەر زور، بۇمۇ ئاللاھنىڭ ئورۇنلاشتۇرۇشى. ئىسسىق-سوغۇقنى يېتەرلىك باشتىن كەچۈرمىگەن ئادەمدە پىشىپ يېتىلىش، تاۋلىنىش بولمايدۇ، ئىش كۆرمىگەن 40 ياشلىق ئەركەكنىڭ 10 ياشلىق سېرىق تۈك بالا بىلەن ھېچقانداق پەرقى بولمايدۇ. ئەرلەر ھۆكۈم سۈرەلمىگەن ئائىلىدە ئاياللارنىڭ ئەركەكزەدەكلىكى باش كۆتۈرىدۇ.

يازغۇچى شاللاق بولسا تالانتىنى ئۇنىڭ ئەسەبىيلىكىگە باغلاش كېرەكمۇ؟ قورساق كۆپۈكىنى بوشىتىش ئۈچۈن قەلەمكەشلىك قىلىش چوڭ تەرەت قىلغاندەك ئىش. بىر كىتاب ئوقۇدۇم، پۈتۈن ھاياتىم ئۆزگەردىمۇ؟ ياق، پەقەت بىر نەچچە سائەتلىك خىيالىم ئۆزگەردى، مەن كۆنۈپ قالغان بۇنداق ئۆزگۈرۈشچان خىياللارغا، ھاياجانلارغا، غەزەپلەرگە. ھەر دەۋرىمدە، ھەر زامانىمدا مەن مەن بولماي قالىمەن. ئەمما  يەنىلا شۇ پېتى تۇرغاندەك قىلىمەن. ئەركىنلىكتەك كۆرۈنگەن خۇسۇسىي، نىسبىي، ساختىلىقى چانمايدىغان ئەركىنلىككە ۋە قانچىلىك ھۇزۇر ئىكەنلىكىنىمۇ بىلگىلى بولمايدىغان بىر دەم يېرىم دەم راھەتلەرگە شۇنچىلىك كۆنۈپ قالدىمكى، يوشۇرۇن خەۋپ-خەتەر، مۇسىبەتلەرنى ئويلاشتىنمۇ ئۆلگۈدەك قورقىدىغان بولۇپ كەتتىم.

كۆنۈپ قېلىش راھەتتۇر راھەت،

كۆنۈپ قېلىش ئاپەتتۇر ئاپەت.

نۇرغۇن ئۇيغۇرنىڭ بىرى بولۇپ ياشاۋاتىمەن، مىللىي تۇيغۇ-سەزگۈلىرىم توڭلاپ قالغان كىرپە. ئاللاھ مېنى مۇشۇنچىلىك روھ ۋە بوي-بەستىم بىلەن يارىتىپتىكەن، قىسمىتىمگە پۈتۈلگەن ھاياتىمنى ياشايمەن، قىلالايدىغان ئىشىمنى قىلىمەن، ماددىي، مەنىۋى ئېھتىياجلىرىمنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ھەرىكەتلىنىمەن، بۇ ئەجىبا مىللىي ئويغىنىش ھەرىكىتىنىڭ بىر قىسمى ئەمەسمۇ؟ مىللەت ئۈچۈن ئۆزلۈكنى كۈچەيتىش ئارقىلىق ھەسسە قوشۇش كېرەك؛ ھەر كىم ئۆز يۈرىكىنىڭ نېمىگە سوقىدىغانلىقىنى ئوبدان بىلىدۇ؛ مەنىۋىيەتنىڭ رەھبىرى پەقەت ئىمان ۋە ئۆزلۈك ئېڭى.