ماختاش ۋە بالىلار تەربىيەسى

ھاياتتا پەرزەنتىنىڭ مۇۋەپپەقىيەت قازىنىشىنى ئۈمىد قىلمايدىغان ئاتا - ئانا بولمىسا كېرەك. شۇڭىمۇ ئاتا - ئانىلار پەرزەنتلىرىنى ياراملىق ئادەم قىلىپ چىقىشقا تىرىشىدۇ. ھالبۇكى، ئۇلارنىڭ ئۆزىنى تەربىيەلىشى ۋە مەدەنىيەت ساپاسى ئوخشاشمىغاچقا، تەربىيە ئىقتىدارىمۇ ئوخشاشمايدۇ. تۇرمۇشىمىزنى كۆزەتسەك، مۇتلەق كۆپ ساندىكى ئاتا - ئانا پەرزەنتلىرىنى ماختاشنى ئەڭ ئۈنۈملۈك تەربىيە ئۇسۇلى قىلىۋالغانلىقىنى بايقايمىز. ئۇلار: بالىلارنىڭ قىلغان ھەربىر ئىشىنى ماختىغاندا، ئۇلار ئۆز ئىشىدىن سۆيۈنۈپ، ھەممە ئىشنى تېخىمۇ ياخشى قىلىدىغان بولىدۇ، دەپ قارايدۇ. لېكىن بۇنىڭ كۆڭۈلدىكىدەك ئۈنۈم بېرىشى ناتايىن. چۈنكى، ئۇلار پەرزەنتلىرىنى ئۆزلىرى ياخشى كۆرىدىغان، قىزىقىدىغان ۋە رازى بولىدىغان ئىشلارنى قىلىشقا رىغبەتلەندۈرىدۇ. بۇنىڭ بىلەن بالىلار ئاتا - ئانىلارنىڭ سىزىپ بەرگەن چەمبىرىكى ئىچىدە ئۆسۈپ يېتىلىدۇ - دە، ھاياتلىقىدا تەقدىرى ۋە كەلگۈسى ھەققىدە مۇستەقىل پىكىر قىلىش، ئىزدىنىش روھىدىن مەھرۇم بولۇپ، قانداقتۇر باشقىلارنىڭ يول كۆرسىتىشى، يۆلىشىگە تايىنىدىغان، ئۆزىگە قالسا ھېچ ئىش قىلالمايدىغان بولۇپ يېتىلىدۇ.
      فىرانسىيەنىڭ دۇنياغا داڭلىق ئالىمى ۋە مۇتەپەككۇرى سات تەرجىمىھالى يېزىلغان ‹‹خەت - چەكلەر›› ناملىق ئەسىرىدە ماختاشنىڭ بالىلار تەربىيەسىگە كۆرسىتىدىغان تەسىرى ھەققىدە توختىلىپ: ‹‹بالىلارنى كىچىكىدىن ھەممە ئىشىنى ماختاپ ئۆگىتىپ قويسا، ئۇلار قىلغان ھەربىر ئىشىدا چوڭلارنىڭ ماختىشىنى ئۈمىد قىلىدىغان بولۇپ قالىدۇ. بۇنىڭ بىلەن چوڭلارنىڭ سەنىمىگە ئۇسسۇل ئويناشنى بىلىپ، مۇستەقىل يېڭىلىق يارىتىشقا، تۇرمۇش ۋە خىزمەتلەردە تەۋەككۈل قىلىشقا پېتىنالمايدۇ. يالغاندىن ئەقىللىق، سەمىمىي، بىلىملىك بولۇۋالىدۇ. ئامال بار باشقىلارغا ياخشى تەسىر بېرىشنى ئويلاپ، مۇستەقىل تەپەككۇرى، ئۆزىگە خاس خاراكتېرى بويىچە ئىش قىلالمايدىغان بولۇپ قالىدۇ. بۇنداق بالىلار قۇرامىغا يەتكەندىن كېيىنمۇ باشقىلارنىڭ چاۋىكى ۋە ئالقىشىدىن ئايرىلىپ قالسا قولىدىن ئىش كەلمەيدىغان بولۇپ قالىدۇ...›› دېگەن.
      بۇنىڭدىن شۇ ئايانكى، بالا تەربىيەسىدە ئۇلارنىڭ ھەممە ئىشىنى ماختاۋېرىش ھاجەتسىز. بالىلارنى ماختاشقا كۆندۈرۈپ قويغاندا تەنقىدكە چىدىمايدىغان، قىزغىن ئالقىش ۋە ماختاشلار بولمىسا، بىرەر ئىشنى مۇستەقىل قىلالمايدىغان بولۇپ قالىدۇ. شۇڭا بالىلارنىڭ ماختاشقا تېگىشلىك ئىشلىرىنى ماختىشىمىز، تەنقىدلەشكە تېگىشلىكلىرىنى چوقۇم تەنقىدلىشىمىز لازىم. بۇ بالىلارنىڭ مۇستەقىل ياشىشىغا، تەپەككۇر قىلىشىغا، يېڭىلىق يارىتىشىغا، تۇرمۇش ۋە خىزمەتلەردە ئەستايىدىل بولۇشىغا ئاساس بولالايدۇ. شۇنداق قىلالىساق، بالىلار نېمىنىڭ توغرا، نېمىنىڭ خاتا، نېمىنىڭ گۈزەللىك، نېمىنىڭ رەزىللىك ئىكەنلىكىنى باشقىلارنىڭ كاللىسى بىلەن ئەمەس، ئۆزىنىڭ كاللىسى بىلەن پەرقلەندۈرەلەيدۇ.