ئابرال تۇراسى

كورلا_ئۇيغۇرچە مەنىسى«نەزەر تاشلىماق».
بايىنبۇلاق_موڭغۇلچە مەنىسى«كەڭرى يايلاق».
خۇشۇت_مۇڭغۇلچە«خېخىتې»نىڭ ئاھاڭ تەرجىمىسى بولۇپ،قەبىلىنىڭ نامى.
باغراش_مۇڭغۇلچە مەنىسى «قەد كۆتۈرۈپ تۇرۇش».
ئاقسۇ_ئۇيغۇرچە مەنىسى «ئاق رەڭلىك سۇ».
كۇچا_ئۇيغۇرچە«تار كۇچا،خاڭ يولى»قاتارلىق مەنىلەرگە ئىگە.
شايار_ئۇيغۇرچە مەنىسى «يولباشچىنىڭ قول ئاستىدىكىلەرگە كۆيۈنۈشى» دىن ئىبارەت.
باي_ئۇيغۇرچە«باي بولماق ،بايلىق» دىگەن مەنىگە ئىگە.
ئاۋات _ئۇيغۇرچە مەنىسى:گۈللەپ ياشنىماق،ئاۋاتلاشماق».
قىزىلسۇ_قىرغىزچە مەنىسى «قىزىل رەڭلىك سۇ».
ئاتۇش_ئۇيغۇرچە مەنىسى «ئارچا دەرىخى» بولۇپ،يەنە «ئارچا،قارا ئارچا ياكى جۇڭگۇ ئارچىسى» دىگەن مەنىلەرگە ئىگە.
ئاقتۇ_قىرغىزچە مەنىسى «ئاق تاغ».
ئۇلۇغچات_قىزغىزچە مەنىسى «چوڭ تاغ جىلغىسىدىكى ئاچال».
ئاقچى_قىرغىزچە مەنىسى «ئاق چىغ» دىن ئىبارەت .
قەشقەر_ئۇيغۇرچە مەنىسى «ھەر خىل رەڭدىكى خىش ئۆي»،قەدىمكى ساك تىلىدا« قاشتېشى توپلانغان جاي» دىگەندىن ئىبارەت.
قەشقەر كونا شەھەر_ئۇيغۇرچە مەنىسى «تۇپرىقى مۇنبەت،خەلقى باي».
پوسكام_تاجىكچە مەنىسى «ئالتۇن دەرياسى» ئۇيغۇرچە مەنىسى «مۇنبەت تۇپراق».
يەكەن_قەدىمكى تۈرك تىلىدىكى«تىك قىيا (يار) دىكى شەھەر».
قاغىلىق_ئۇيغۇرچە مەنىسى «ئولتۇراقلىشىشقا بولىدىغان جاي،قاغا بىر قەدەر كۆپ جاي».
مەكىت_ئۇيغۇرچە «ئوتتۇرا بەلۋاغدىن كۆچۈپ كەلگەن ئادەم» دىگەن مەنىگە ئىگە.
يۇپۇرغا_قەدىمكى تۈرك تىلىدىكى«يارباكۇ» دىگەن سۆزدىن كەلگەن بولۇپ« بىر قەبىلە» دىگەن مەنىگە ئىگە.
پەيزۋات_ئۇيغۇرچە «ئىكى دەريانىڭ ئارىسى» دىگەن مەنىگە ئىگە.
مارالبېشى_ئۇيغۇرچە« بۇغا بېشى» دىگەن مەنىگە ئىگە
.تاشقورغان_ئۇيغۇرچە «تاش شەھەر» دېگەن مەنىگە ئىگە.
قارىقاش_ئۇيغۇرچە «قارا رەڭلىك قاشتېشى» دىگەن مەنىگە ئىگە.
لوپ_ئۇيغۇرچە «تاغاق سۆڭىكى» يەنە «لوپنۇرلۇقلار» دىگەن سۆزدىن ئۆزگەرگەن دىگەن قاراشمۇ بار.
چىرىيە_ئۇيغۇرچە «چىلان» دېگەن مەنىگە ئىگە.

**************************************************************************************

 Shinjangdiki yer namlirining menisi

Korla_uyghurche menisi"nezer tashlimaq".
Bayinbulaq_mongghulche menisi"kengri yaylaq".
Xushut_mungghulche"xéxité"ning ahang terjimisi bolup,qebilining nami.
Baghrash_mungghulche menisi "qed kötürüp turush".
Aqsu_uyghurche menisi "aq renglik su".
Kucha_uyghurche"tar kucha,xang yoli"qatarliq menilerge ige.
Shayar_uyghurche menisi "yolbashchining qol astidikilerge köyünüshi" din ibaret.
Bay_uyghurche"bay bolmaq ,bayliq" digen menige ige.
Awat _uyghurche menisi:güllep yashnimaq,'awatlashmaq".
Qizilsu_qirghizche menisi "qizil renglik su".
Atush_uyghurche menisi "archa derixi" bolup,yene "archa,qara archa yaki junggu archisi" digen menilerge ige.
Aqtu_qirghizche menisi "aq tagh".
Ulughchat_qizghizche menisi "chong tagh jilghisidiki achal".
Aqchi_qirghizche menisi "aq chigh" din ibaret .
Qeshqer_uyghurche menisi "her xil rengdiki xish öy",qedimki sak tilida" qashtéshi toplan'ghan jay" digendin ibaret.
Qeshqer kona sheher_uyghurche menisi "tupriqi munbet,xelqi bay".
Poskam_tajikche menisi "altun deryasi" uyghurche menisi "munbet tupraq".
Yeken_qedimki türk tilidiki"tik qiya (yar) diki sheher".
Qaghiliq_uyghurche menisi "olturaqlishishqa bolidighan jay,qagha bir qeder köp jay".
Mekit_uyghurche "ottura belwaghdin köchüp kelgen adem" digen menige ige.
Yupurgha_qedimki türk tilidiki"yarbaku" digen sözdin kelgen bolup" bir qebile" digen menige ige.
Peyzwat_uyghurche "iki deryaning arisi" digen menige ige.
Maralbéshi_uyghurche" bugha béshi" digen menige ige
.tashqorghan_uyghurche "tash sheher" dégen menige ige.
Qariqash_uyghurche "qara renglik qashtéshi" digen menige ige.
Lop_uyghurche "taghaq söngiki" yene "lopnurluqlar" digen sözdin özgergen digen qarashmu bar.
Chiriye_uyghurche "chilan" dégen menige ige.

*******************************************************************************

шинҗаңдики йәр намлириниң мәниси

корла_уйғурчә мәниси"нәзәр ташлимақ".
байинбулақ_моңғулчә мәниси"кәңри яйлақ".
хушут_муңғулчә"хехите"ниң аһаң тәрҗимиси болуп,қәбилиниң нами.
бағраш_муңғулчә мәниси "қәд көтүрүп туруш".
ақсу_уйғурчә мәниси "ақ рәңлик су".
куча_уйғурчә"тар куча,хаң йоли"қатарлиқ мәниләргә игә.
шаяр_уйғурчә мәниси "йолбашчиниң қол астидикиләргә көйүнүши" дин ибарәт.
бай_уйғурчә"бай болмақ ,байлиқ" дигән мәнигә игә.
ават _уйғурчә мәниси:гүлләп яшнимақ,аватлашмақ".
қизилсу_қирғизчә мәниси "қизил рәңлик су".
атуш_уйғурчә мәниси "арча дәрихи" болуп,йәнә "арча,қара арча яки җуңгу арчиси" дигән мәниләргә игә.
ақту_қирғизчә мәниси "ақ тағ".
улуғчат_қизғизчә мәниси "чоң тағ җилғисидики ачал".
ақчи_қирғизчә мәниси "ақ чиғ" дин ибарәт .
қәшқәр_уйғурчә мәниси "һәр хил рәңдики хиш өй",қәдимки сак тилида" қаштеши топланған җай" дигәндин ибарәт.
қәшқәр кона шәһәр_уйғурчә мәниси "туприқи мунбәт,хәлқи бай".
поскам_таҗикчә мәниси "алтун дәряси" уйғурчә мәниси "мунбәт тупрақ".
йәкән_қәдимки түрк тилидики"тик қия (яр) дики шәһәр".
қағилиқ_уйғурчә мәниси "олтурақлишишқа болидиған җай,қаға бир қәдәр көп җай".
мәкит_уйғурчә "оттура бәлвағдин көчүп кәлгән адәм" дигән мәнигә игә.
юпурға_қәдимки түрк тилидики"ярбаку" дигән сөздин кәлгән болуп" бир қәбилә" дигән мәнигә игә.
пәйзват_уйғурчә "ики дәряниң ариси" дигән мәнигә игә.
маралбеши_уйғурчә" буға беши" дигән мәнигә игә
.ташқорған_уйғурчә "таш шәһәр" дегән мәнигә игә.
қариқаш_уйғурчә "қара рәңлик қаштеши" дигән мәнигә игә.
лоп_уйғурчә "тағақ сөңики" йәнә "лопнурлуқлар" дигән сөздин өзгәргән дигән қарашму бар.
чирийә_уйғурчә "чилан" дегән мәнигә игә.