ۋۇلقان ئەمگەك سۇغۇرتابىلوگى

ئاپتور:يارمۇھەممەت تاھىرتۇغلۇق

  ﻗﻪدﯨﻤﺪﯨﻦ  ﺗﺎرﺗﯩﭗ  ﮬﺎزﯨﺮﻏﯩﭽﻪ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلارﻧﯩﯔ  ﺗﯘرﻣﯘﺷﯩﻐﺎ،  ﺋﯧﯖﯩﻐﺎ  ﭼﻮﯕﻘﯘر  ﺳﯩﯖﯩﭗ  ﻛﻪﺗﻜﻪن،  ﺗﯘرﻣﯘش  ﺋﺎدەﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ  ﻗﯧﻠﯩﭙلاﺷﺘﯘرﻏﺎن،  ﺋﯚزﻟﯩﺮﯨﮕﻪ  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺗﻪرﺗﯩﭗ  ۋە  ﺗﻪﻟﻪپ  ﻗﻮﻳﯘﺷﺘﺎ  ﻣﻪﻧﯩﯟى  ﻳﯚﻟﻪﻧﭽﯜك  ﺑﻮﻟﻐﺎن،  ﺋﻪﻧﺌﻪﻧﯩﯟى  ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ  ﺋﺎدەﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ  ۋە  ﻣﻪدەﻧﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺑﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ  ﻛﻪﻟﺘﯜرۈﺷﺘﻪ  ﻣﻪﻧﯩﯟى  ﺑﯘلاق  ﺑﻮﻟﻐﺎن،  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلارﻏﺎ  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻜﻨﻰ  ۋە  ﺋﺎدەﻣﺪەك  ﻳﺎﺷﺎﺷﻨﻰ  ﺋﯚﮔﻪﺗﻜﻪن  ﺑﯩﺮ  ﻗﯘدرەﺗﻠﯩﻚ  ﻣﻪﻧﯩﯟى  ﻛﯜچ  ﺑﺎر،  ﺋﯘ  ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯘر.  ﺋﺎدەم  ﺑﯩﺮ  ﻣﻪﻧﯩﺪە  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻟﯩﻖ  ﻣﻪﺧﻠﯘق،  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺳﯩﺰ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪت  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺗﻪﺳﻪۋۋۇر  ﻗﯩﻠﻐﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺳﯩﺰ  ﻳﺎﺷﺎﺷﻨﯩﯔ  ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ  ۋە  ﻣﻪززﯨﺴﯩﻤﯘ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﭘﻪﻗﻪت  ﮬﺎﻳﯟاﻧلاردﯨلا  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺑﯘ  ﻣﻪﻧﯩﺪﯨﻦ  ﺋﺎﻟﻐﺎﻧﺪا،  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلاردﯨﻜﻰ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺋﯘلارﻧﻰ  ﮬﺎﻳﯟاﻧلاردﯨﻦ  ﭘﻪرﻗﻠﻪﻧﺪۈرۈپ  ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن  ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ  ﺑﻪﻟﮕﯩﻨﯩﯔ  ﺑﯩﺮى. 
ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﮬﻪﻗﻘﯩﺪە  ﮔﻪپ  ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪا،  ﻛﯚﭘﻠﯩﮕﻪن  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﺋﯧﯖﯩﻐﺎ  دﯨﻨﯩﻲ  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﻛﯧﻠﯩﺪۇ.  ﺑﯩﺰ  ﺑﯘ  ﻳﻪردە  ﻛﯚزدە  ﺗﯘﺗﯘۋاﺗﻘﺎن  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﮔﻪ  ﮬﻪرﻗﺎﭼﺎن  ﮬﻪﻣﺮاھ  ﺑﻮﻟﻐﺎن،  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﻰ  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﺋﯩﺸﻪﻧﭽﻜﻪ،  ﺳﺎداﻗﻪﺗﻜﻪ،  ۋاﭘﺎدارﻟﯩﻘﻘﺎ،  ﭘﯩﺪاﻛﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ  ﺋﯜﻧﺪەﻳﺪﯨﻐﺎن  ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ  ﻳﺎﺷﺎش  ﺗﻪﻟﯩﭙﯩﺪﯨﻦ  ﺋﯩﺒﺎرەت.  ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ  روﺷﻪﻧﻜﻰ،  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﺋﺎدەﻣﺪە  ﻏﺎﻳﻪ  ۋە  ﻣﻪﻗﺴﻪت  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺋﻪﮔﻪر  ﺋﯘﻧﺪاق  ﻏﺎﻳﻪ  ۋە  ﻣﻪﻗﺴﻪت  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﭼﯩﻦ،  ﭘﺎك،  ﺋﺎﻟﯩﻴﺠﺎﻧﺎب  ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎن  ﺑﻮﻟﺴﺎ،  ﺋﯘ  ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ  ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ  ﻏﺎﻳﯩﯟى  ﺋﯩﻨﺘﯩﻠﯩﺸﻠﯩﺮى  ﺑﯩﻠﻪن  ﺑﯩﺮ  ﮔﻪۋدە  ﮬﺎﺳﯩﻞ  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ.  ﻣﺎﻧﺎ  ﺷﯘ  ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ  ﮔﻪۋدە  ﺋﯩﭽﯩﺪە  ﺋﻮﻣﯘﻣﻨﯩﯔ  ﻏﺎﻳﯩﺴﻰ  ﺋﯜﭼﯜن  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻧﻠﯩﻖ  ۋە  ﭘﯩﺪاﻛﺎرﻟﯩﻘﻨﯩﯔ  ﺋﯚزى  ﺋﻪﻣﻪﻟﯩﻴﻪﺗﺘﻪ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻨﻰ  ﮬﺎﺳﯩﻞ  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ.  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﻧﻮرﻣﺎل  ﺋﺎدەﻣﺪە  ۋەﺗﻪن  ۋە  ﺧﻪﻟﻖ  ﺳﯚﻳﮕﯜﺳﻰ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ۋەﺗﻪن،  ﺧﻪﻟﻖ  ﺋﯜﭼﯜن  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﭘﯩﺪا  ﻗﯩﻠﯩﺶ  روﮬﻰ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﻣﺎﻧﺎ  ﺑﯘﻣﯘ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻨﯩﯔ  ﻛﯜچ  -  ﻗﯘدرﯨﺘﻰ.  ﺋﺎددﯨﻴﺴﻰ،  دوﺳﺘﻠﯘق،  ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪﺗﻤﯘ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺴﯩﺰ  ﻣﯘﺳﺘﻪﮬﻜﻪم  ﺋﺎﺳﺎﺳﻘﺎ  ﺋﯩﮕﻪ  ﺑﻮلاﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ  ﻗﯘرۇﻟﻤﯩﻐﺎن  دوﺳﺘﻠﯘق  ۋە  ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﻪت  ﺳﺎﺧﺘﯩﻠﯩﻘﺘﯘر. 
ﻗﻪدﯨﻤﻜﻰ  ﺋﯩﭙﺘﯩﺪاﺋﯩﻲ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﺑﻮﻟﺴﯘن،  ﮬﺎزﯨﺮﻗﻰ  زاﻣﺎﻧﯩﯟى  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﻮﻟﺴﯘن،  ﺋﯘﻧﯩﯔ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلارﻧﯩﯔ  ﺗﯘرﻣﯘﺷﯩﻐﺎ  ﻛﯚرﺳﻪﺗﻜﻪن  ﺗﻪﺳﯩﺮﯨﻨﻰ  ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ  ﺗﯚۋەن  ﻣﯚﻟﭽﻪرﻟﻪﺷﻜﻪ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﮬﺎزﯨﺮﻏﯩﭽﻪ  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﻧﻪزەرﯨﻴﻪ،  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﻗﺎﻧﯘن  -  ﺗﯜزۈم،  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﭘﻪﻟﺴﻪﭘﯩﯟى  ﺗﻪﻟﯩﻤﺎﺗلارﻣﯘ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلارﻧﯩﯔ  ﺋﻪﺧلاق  ﺗﯘرﻣﯘﺷﯩﺪا  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﺋﻮرﻧﯩﻨﻰ  ﺋﺎلاﻟﯩﻐﺎن  ﺋﻪﻣﻪس.  ﭼﯜﻧﻜﻰ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﺋﺎرﻗﯩﺴﯩﺪا  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﻰ  ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻘﻘﺎ  دەۋەت  ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎن،  ﻳﺎﻣﺎﻧﻠﯩﻘﺘﯩﻦ  ﺗﻮﺳﺎﻳﺪﯨﻐﺎن؛  رەﮬﯩﻤﺪﯨﻠﻠﯩﻘﻘﺎ،  ﻛﯚﻳﯜﻧﯜﺷﻜﻪ  ﭼﺎﻗﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن،  رەﮬﯩﻤﺴﯩﺰﻟﯩﻚ  ۋە  ﻳﺎۋۇزﻟﯘﻗﺘﯩﻦ  ﭼﻪﻛﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎن؛  ﺋﺎﻟﯩﻴﺠﺎﻧﺎﺑﻠﯩﻘﻘﺎ،  ﭘﯩﺪاﻛﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ  ﺋﯜﻧﺪەﻳﺪﯨﻐﺎن،  رەزﯨﻠﻠﯩﻚ  ۋە  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ  ﺟﻪڭ  ﺋﯧلان  ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎن؛  ﻣﻪﺧﭙﯩﻲ  ۋە  ﺋﺎﺷﻜﺎرا  ﺋﯩﺸلاردا  ﮬﺎﻳﺎ  ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ،  ﻧﻮﻣﯘﺳﻘﺎ  ﺋﯩﻠﮭﺎﻣلاﻧﺪۇرۇپ،  ﮬﺎﻳﺎﺳﯩﺰﻟﯩﻖ،  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻘﺘﯩﻦ  ﻛﯧﻠﯩﭗ  ﭼﯩﻘﯩﺪﯨﻐﺎن  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﺧﯩﻴﺎﻧﻪﺗﻜﺎرﻟﯩﻘﻨﯩﯔ  ﺳﺎدﯨﺮ  ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﻐﺎ  ﺗﯩﺰﮔﯩﻦ  ﺑﻮﻟﯘپ  ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن  ﻏﺎﻳﯩﺐ  ﻛﯜچ  ﺑﺎر.  ﺋﯘ  ﻛﯜچ  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﻰ  ﺋﺎﯕﻠﯩﻘﻠﯩﻘﻘﺎ،  ﺗﻪﺷﻪﺑﺒﯘﺳﻜﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ،  ﺋﺎﻛﺘﯩﭙﻠﯩﻘﻘﺎ  دەۋەت  ﻗﯩﻠﯩﭗ  ﺗﯘرﯨﺪۇ.  ﺑﯘﻧﺪاق  ﺋﺎﯕﻠﯩﻘﻠﯩﻘﻨﻰ  ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺸﺘﺎ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻨﯩﯔ  ﺋﺎﻟﺪﯨﻐﺎ  ﺋﯚﺗﻪﻟﻪﻳﺪﯨﻐﺎن  ﺑﯩﺮەر  ﺗﯜزۈﻟﻤﯩﻨﯩﯔ  ﺑﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ  ﻛﻪﻟﻤﯩﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ  ﮬﻪﻣﻤﻪ  ﺋﯧﺘﯩﺮاپ  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ.  ﻣﻪﺳﯩﻠﻪن،  ﮬﺎزﯨﺮ  ﺋﯧﻠﯩﻤﯩﺰدە  ﻛﻮﻣﭙﺎرﺗﯩﻴﻪ  ﺋﻪزاﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﺋﯩﻠﻐﺎرﻟﯩﻘﯩﻨﻰ  ﺳﺎﻗلاش  ﺗﻪرﺑﯩﻴﻪ  ﭘﺎﺋﺎﻟﯩﻴﯩﺘﻰ  ﻗﺎﻧﺎت  ﻳﺎﻳﺪۇرۇﻟﻐﺎن  ﺑﻮﻟﯘپ،  ﺋﯘ  ﺟﯘﯕﮕﻮدا  ﭼﯩﺮﯨﻜﻠﯩﺸﯩﺶ  دوﻟﻘﯘﻧﯩﻨﻰ  ﺗﻮﺳﯘﺷﺘﺎ  ﺋﯧﻠﯩﭗ  ﺑﯧﺮﯨﻠﻐﺎن  ﺑﯩﺮ  ﻗﯧﺘﯩﻤﻠﯩﻖ  ﺋﯩﻠﻐﺎر  ﺗﻪدﺑﯩﺮ  ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪۇ.  ﺋﯘﻧﺪاق  ﺑﻮﻟﺴﺎ،  ﭼﯩﺮﯨﻜﻠﯩﺸﯩﺶ  ﮬﺎدﯨﺴﯩﺴﯩﻨﻰ  ﭘﻪﻳﺪا  ﻗﯩﻠﻐﺎن  ﺗﯜپ  ﺳﻪۋەب  ﻧﯧﻤﻪ؟  ﺑﯩﺮى،  ﺑﯩﺮ  ﻗﯩﺴﯩﻢ  ﭘﺎرﺗﯩﻴﻪ  ﺋﻪزاﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﭘﺎرﺗﯩﻴﯩﮕﻪ  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدى  ﺳﯘﺳلاپ  ﻛﻪﺗﻜﻪن،  ﺳﺎداﻗﻪت  ﺋﻮرﻧﯩﻨﻰ  ﺧﯩﻴﺎﻧﻪت  ﺋﯩﮕﯩﻠﯩﮕﻪن؛  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮى،  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ  ﺑﻮﻟﯘپ،  ﺑﯘ  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﭘﺎرﺗﯩﻴﻪ  ﺑﺎﻳﺮﯨﻘﻰ  ﺋﺎﻟﺪﯨﺪا  ﺗﯘرۇپ  ﺑﻪرﮔﻪن  ﻗﻪﺳﯩﻤﯩﺪﯨﻦ  ﻏﺎﻟﯩﺐ  ﻛﻪﻟﮕﻪن.  ﺑﯘ  ﻣﻪﻧﯩﺪﯨﻦ  ﻗﺎرﯨﻐﺎﻧﺪا،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﻳﯩﻠﺘﯩﺰى  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﭘﻪرۋﯨﺶ  ﻗﯩﻠﯩﻨﻤﯩﺴﺎ،  ﺋﯩﻠﻐﺎرﻟﯩﻘﻨﻰ  ﺳﺎﻗلاش  ﺗﻪرﺑﯩﻴﯩﺴﯩﻨﯩﯔ  ﺋﯜﻧﯜﻣﯩﻤﯘ  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ. 
دوﻛﺘﻮر  ﻣﯘﮬﻪﻣﻤﻪت  ﺋﺎﺑﺪۇﻟلا  دەراز  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻨﯩﯔ  روﻟﯩﻨﻰ  ﺗﻪﻛﯩﺘﻠﻪپ  ﻣﯘﻧﺪاق  دﯦﮕﻪن:  «ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪت  ﺋﻪزاﻟﯩﺮى  ﺋﺎرﯨﺴﯩﺪا  ﮬﻪﻣﻜﺎرﻟﯩﺸﯩﺶ  ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ،  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﺑﯧﺠﯩﺮﯨﻤﻠﯩﻜﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺑﯘﻧﺪاق  ﮬﻪﻣﻜﺎرﻟﯩﺸﯩﺶ  ﺋﯩﺠﺘﯩﻤﺎﺋﯩﻲ  ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟەﺗﻠﻪرﻧﻰ  رەﺗﻜﻪ  ﺳﺎﻟﻐﯘﭼﻰ  ﻗﺎﻧﯘن  ﺑﯩﻠﻪن  ﻣﯘﻛﻪﻣﻤﻪﻟﻠﯩﺸﯩﺪۇ.  ﺑﯘ  ﻗﺎﻧﯘﻧﻨﯩﯔ  ﮬﯚﻛﯜﻣﻪت  ﺑﺎش  ﺋﺎﭘﭙﺎراﺗﻠﯩﺮى  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ،  ﺋﯘ  ﺋﺎﭘﭙﺎراﺗلارﻧﯩﯔ  ﻛﯚﯕﯜﻟﻠﯩﺮﯨﺪە  ﺋﯚزﯨﺪﯨﻦ  ۋە  ﻗﺎﻧﯘﻧﺪﯨﻦ  ﻗﻮرﻗﯘش،  ﻗﺎﻧﯘﻧﺪﯨﻦ  ﭼﯩﻘﯩﺸﻨﻰ  ﭼﻪﻛﻠﻪش  ﺗﯘﻳﻐﯘﺳﯩﻨﻰ  ﻳﯧﺘﯩﻠﺪۈرۈش  ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ  زۆرۈر.  زﯦﻤﯩﻦ  ﻳﯜزﯨﺪە  ﻗﺎﻧﯘﻧﻨﯩﯔ  ﮬﯚرﻣﯩﺘﯩﻨﻰ  ﻗﻮﻏﺪاش،  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﺋﯩﻨﺎق  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ،  ﺗﯜزۈﻣﻨﯩﯔ  ﺋﯩﺰﭼﯩﻠﻠﯩﺸﯩﺸﻰ  ﮬﻪﻣﺪە  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪت  ﺋﺎرا  ﺧﺎﺗﯩﺮﺟﻪﻣﻠﯩﻚ  ۋە  ﺋﻪﻗﻠﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺋﺎﻣﯩﻠﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﺋﯩﺰﭼﯩﻠﻠﯩﺸﯩﺸﯩﻐﺎ  ﻛﺎﭘﺎﻟﻪﺗﻠﯩﻚ  ﻗﯩﻠﯩﺶ  ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﻪ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻗﺎ  ﻳﯧﺘﻪﻟﯩﮕﯜدەك  ﺑﯩﺮەر  ﻛﯜﭼﻨﯩﯔ  ﻳﻮﻗﻠﯘﻗﯩﻐﺎ  ﺑﯩﺰ  ﺋﯩﻘﺮار.  ﺑﯘﻧﯩﯔ  ﺳﯩﺮى  ﺷﯘ  ﻳﻪردﯨﻜﻰ،  ﺋﯩﻨﺴﺎن،  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﺋﯩﺨﺘﯩﻴﺎرﯨﻲ  ﮬﻪرﯨﻜﻪﺗﻠﯩﺮى  ۋە  ﺋﯩﺶ  ﺋﻮرۇﻧلاﺷﺘﯘرۇﺷﻠﯩﺮﯨﻐﺎ  ﻛﯚرﮔﯩﻠﻰ،  ﺗﯘﺗﻘﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎن،  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﻗﯧﻨﯩﺪا،  ﻣﻮﺳﻜﯘﻟﻠﯩﺮﯨﺪا  ﻳﯜرﻣﻪﻳﺪﯨﻐﺎن،  ﺋﯩﺪﯨﻴﻪ  ۋە  ﺋﺎﯕﺪﯨﻦ  ﺋﯩﺒﺎرەت  ﭘﻪﻗﻪت  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻐﯩلا  ﺧﺎس  ﺑﻮﻟﻐﺎن  روﮬﯩﻲ  ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﯩﻨﯩﯔ  ﻗﻮﻣﺎﻧﺪاﻧﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ  ﺑﯩﻠﻪن  ﮬﺎﻳﯟاﻧلاردﯨﻦ  ﺋﺎلاﮬﯩﺪە  ﭘﻪرﻗﻠﯩﻨﯩﭗ  ﺗﯘرﯨﺪۇ.  ﮬﺎﻟﺒﯘﻛﻰ،  ﺑﯩﺮ  ﺗﯜرﻛﯜم  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪر  ﺑﯘ  ﺧﯩﻞ  ﮬﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻨﻰ  ﺋﺎﺳﺘﯩﻦ  -  ﺋﯜﺳﺘﯜن  ﻗﯩﻠﯩﯟەﺗﺘﻰ.  ﺋﯘلار  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺋﯧﯖﻰ  ۋە  ﺋﯩﺪﯨﻴﯩﻨﻰ  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﻣﺎددﯨﻲ  ۋە  ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎدﯨﻲ  ﺗﯘرﻣﯘﺷﯩﻐﺎ  ﺗﻪﺳﯩﺮ  ﻛﯚرﺳﻪﺗﻜﯜﭼﻰ  ﺋﻪﻣﻪس،  ﺑﻪﻟﻜﻰ  ﺋﯘلاردﯨﻦ  ﺗﻪﺳﯩﺮ  ﺋﺎﻟﻐﯘﭼﻰ  ﻧﻪرﺳﯩﻠﻪر  دەپ  ﻗﺎرﯨﺪى». 
ﺑﯩﺰ  ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﺪا  ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﭗ  ﺋﯚﺗﻜﯩﻨﯩﻤﯩﺰدەك،  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﭘﻪن  ۋە  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﺧﺎﻟﯩﻲ  ﻣﻪدەﻧﯩﻴﻪﺗﻠﻪرﻧﻰ  ﻛﯚﭘﻠﻪپ  ﺗﺎرﻗﺎﺗﻘﺎﻧﺪا،  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻗﺎ  ﺗﺎﻳﺎﻧﻤﺎﻳﻤﯘ  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﺘﻪ  ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﺋﻪﺧلاﻗﯩﻲ  ﻛﻪﻳﭙﯩﻴﺎﺗﻨﻰ  ﺑﺎرﻟﯩﻘﻘﺎ  ﻛﻪﻟﺘﯜرۈش  ﻣﻪﻗﺴﯩﺘﯩﮕﻪ  ﻳﻪﺗﻜﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ،  دەپ  ﺋﻮﻳلاش  ﺗﻮﻏﺮا  ﻳﻪﻛﯜن  ﺑﻮﻟﻤﺎي  ﻗﺎﻟﺪى.  ﮬﺎزﯨﺮﻗﻰ  رﯦﺌﺎل  ﺋﻪﮬﯟال  ﺑﯩﺰﮔﻪ  ﺷﯘﻧﻰ  ﺋﯘﻗﺘﯘردﯨﻜﻰ،  ﻳﺎﻟﻐﯘزلا  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﭘﻪﻧﻨﯩﯔ  ﻛﯜﭼﯩﮕﻪ  ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﭙلا  ﻳﺎﺧﺸﻰ،  ﺋﺎﯕﻠﯩﻖ  ﺋﻪﺧلاق  ﺋﻮرﻧﯩﺘﯩﺶ  ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ  ﺋﻪﻣﻪﺳﻜﻪن.  ۋەﮬﺎﻟﻪﻧﻜﻰ،  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﭘﻪن  ﺋﯩﻜﻜﻰ  ﺑﯩﺴﻠﯩﻖ  ﻗﻮراﻟﻐﺎ  ﺋﻮﺧﺸﺎش  ﺑﻮﻟﯘپ،  ﺋﯘﻧﻰ  ﻗﯘرۇش،  ﮔﯜﻟﻠﻪﻧﺪۈرۈﺷﻜﻪ  ﺋﯩﺸﻠﻪﺗﻜﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﻐﯩﻨﯩﺪەك،  ۋەﻳﺮان  ﻗﯩﻠﯩﺶ  ﺋﯜﭼﯜﻧﻤﯘ  ﺋﯩﺸﻠﻪﺗﻜﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﭘﻪﻧﻨﯩﯔ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﺋﻪﺧلاق  ﺳﺎﭘﺎﺳﯩﻐﺎ  ﺑﻮﻟﻐﺎن  روﻟﯩﻨﻰ  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﺟﺎرى  ﻗﯩﻠﺪۇرۇش  ﺋﯜﭼﯜن،  ﺋﻪﺧلاﻗﺘﯩﻦ  ﺋﯩﺒﺎرەت  ﻧﺎزارەﺗﭽﯩﻨﯩﯔ  روﻟﯩﻐﺎ  ﺳﻪل  ﻗﺎرﯨﻤﺎﺳﻠﯩﻖ  ﻛﯧﺮەك.  ﺑﯩﺮاق،  ﺋﻪﺧلاق  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﯩﭗ  ﻗﺎﻟﯩﺪﯨﻜﻪن،  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﻛﯚرﻛﻪﻣﻠﯩﻜﯩﻨﻰ  ﻳﻮﻗﯩﺘﯩﭗ  ﻗﻮﻳﯩﺪۇ،  ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﻲ  ﻛﯜﭼﯩﻤﯘ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺷﯘﻧﺪاﻗلا  ﻗﻮرال  -  ﻳﺎراﻏﺴﯩﺰ  ﺋﻪﺳﻜﻪردەك  ﻧﺎزارەﺗﭽﯩﻠﯩﻜﻨﯩﯔ  ﮬﯚددﯨﺴﯩﺪﯨﻦ  ﭼﯩﻘﺎﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺷﯘﯕﺎ،  ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﻪ  ﭘﻪﻳلاﺳﻮﭘﻰ  ﭘﯩﻜﺘﺎ:  «ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﻐﺎن  ﺋﻪﺧلاﻗﻨﯩﯔ  روﻟﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ»  دﯦﮕﻪن.  ﮬﯩﻨﺪﯨﺴﺘﺎن  داﮬﯩﻴﺴﻰ  ﮔﻪﻧﺪﯨﻤﯘ:  «ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﯩﻠﻪن  ﺋﻪﺧلاق  ﺑﯩﺮ  -  ﺑﯩﺮﯨﺪﯨﻦ  ﺋﺎﻳﺮﯨلاﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺑﯘ  ﺋﯩﻜﻜﯩﺴﻰ  ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﻤﺎس  ﺑﯩﺮ  ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﯜك،  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺋﻪﺧلاﻗﻨﯩﯔ  روﮬﻰ،  ﺋﻪﺧلاق  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﮬﺎۋاﺳﻰ،  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮ  ﺋﯩﺒﺎرە  ﺑﯩﻠﻪن  ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪا،  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺋﻪﺧلاﻗﻨﻰ  ﺋﻮزۇﻗلاﻧﺪۇرۇپ  ﺗﯘرﯨﺪۇ.  ﺧﯘددى  ﺳﯘ  زﯨﺮاﺋﻪﺗﻨﻰ  ﺋﯚﺳﺘﯜرﮔﻪﻧﺪەك»  دﯦﮕﻪن.  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪا،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﻣﯘﺳﺘﻪﮬﻜﻪم  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ  ﻳﺎﻟﻐﯘزلا  ﺋﻪﺧلاﻗﻨﻰ  ﻳﯜﻛﺴﻪﻟﺪۈرۈﺷﻜﻪ  ﭼﺎﻗﯩﺮﯨﺶ  ﺑﯩﻠﻪﻧلا  ﻗﺎﻟﻤﺎي،  ﺑﻪﻟﻜﻰ  ﺋﯘ  ﺋﻪﺧلاﻗﯩﻲ  ﭘﺮﯨﻨﺴﯩﭙلارﻧﻰ  ﭼﯩﯖﯩﺘﯩﺪۇ،  ﻳﻮﻟلارﻧﻰ  ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﻪپ  ﺑﯧﺮﯨﺪۇ،  ﺋﻪﺧلاﻗﯩﻲ  ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﻠﻪرﻧﻰ  ﻣﯘﺳﺘﻪﮬﻜﻪﻣﻠﻪﻳﺪۇ؛  ﻳﯜرۈش  -  ﺗﯘرۇش،  ﮔﻪپ  -  ﺳﯚز،  ﮬﻪﺗﺘﺎ  ﺋﻮي  -  ﺧﯩﻴﺎﻟلارﻏﯩﭽﻪ  ﻗﻮﻣﺎﻧﺪاﻧﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﭗ،  ﺗﻮﻏﺮا،  ﮬﺎلال،  ﭘﺎك  ﺋﺎدەم  ﺑﻮﻟﯘﺷﻘﺎ  ﺋﯩﺸﺘﯩﺮاك  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ. 
ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﻐﺎن  ﺋﺎدەﻣﺪە  ﭘﻪﻗﻪت  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪردﯨﻦ،  ﻗﺎﻧﯘﻧﺪﯨﻦ  ﻗﻮرﻗﯘش  -  ﺋﻪﻳﻤﯩﻨﯩﺶ  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺑﯩﻠﻪن،  ﺋﺎﯕﻠﯩﻖ  ﮬﺎﻟﺪا  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﺋﯚزى  ﺗﯩﺰﮔﯩﻨﻠﻪش،  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﺋﯚزى  ﻛﻮﻧﺘﺮول  ﻗﯩﻠﯩﺶ،  ﺋﯚزﯨﮕﻪ  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺋﯚﻟﭽﻪﻣﺪە  ﺗﻪﻟﻪپ  ﻗﻮﻳﯘش  ﻛﯜﭼﻰ  ﺋﺎﺟﯩﺰ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﭼﯜﻧﻜﻰ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ  ﻗﯘرۇﻟﻐﺎن  ﻳﺎﺷﺎش  ﻣﻪﻗﺴﯩﺘﻰ  ﺑﯩﻠﻪن،  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺴﯩﺰ  ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ  ﻳﺎﺷﺎش  ﻣﻪﻗﺴﯩﺘﯩﺪە  ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ  ﭘﻪرق  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ  ﺋﺎدەم  ﻣﺎﺧﺘﯩﻨﯩﺶ،  ﻣﯘﻛﺎﭘﺎﺗﻠﯩﻨﯩﺶ،  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﯟﯦﻠﯩﺶ  ﺋﯜﭼﯜن  ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺑﻪﻟﻜﻰ  ﺋﯘ  ﺋﯘﻧﻰ  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﻗﻪﺗﺌﯩﻲ  ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ  ﺗﯧﮕﯩﺸﻠﯩﻚ  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺑﯘرﭼﻰ،  دەپ  ﺗﻮﻧﯘپ  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ.  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺴﯩﺰ  ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ  ﻏﺎﻳﯩﺴﻰ  ﭘﻪﻗﻪت  ﻧﺎم  -  ﺋﺎﺗﺎق،  ﺋﯜﺳﺘﯜﻧﻠﯜك  ﻗﺎزﯨﻨﯩﺶ،  ﺑﺎﺷﻘﯩلارﻧﻰ  ﺑﯧﺴﯩﭗ  ﭼﯜﺷﯜش،  ﺑﯘ  ﻳﻮﻟﺪا  ۋاﺳﯩﺘﻪ  ﺗﺎﻟﻠﯩﻤﺎي  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  رەزﯨﻠﻠﯩﻜﻠﻪرﻧﻰ  ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﯩﻦ  ﺑﺎش  ﺗﺎرﺗﻤﺎﺳﻠﯩﻘﺘﯩﻦ  ﺋﯩﺒﺎرەت. 
ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺋﻪﺧلاﻗﯩﻨﯩﯔ  ﺑﯧﺠﯩﺮﯨﻢ  ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﻐﺎ  ﺋﻪڭ  ﭼﻮڭ  ﺗﻪﮬﺪﯨﺖ  ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎن،  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﻰ  ﺋﯚزﯨﮕﻪ،  ۋﯨﺠﺪاﻧﯩﻐﺎ  ﺧﯩلاﭘﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﺸﻘﺎ،  ﻧﻮﻣﯘﺳﻨﻰ  ﻗﺎﻳﺮﯨﭗ  ﻗﻮﻳﯘپ  ﺋﯚزى  ﺋﯜﭼﯜﻧلا  ﺧﺎﺗﯩﺮە  ﻣﯘﻧﺎرى  ﺗﯩﻜﻠﻪﺷﻜﻪ  ۋەﺳﯟەﺳﻪ  ﻗﯩﻠﯩﭗ  ﺗﯘرﯨﺪﯨﻐﺎن  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮ  ﻧﻪرﺳﻪ  ﺑﺎر،  ﺋﯘ  ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ  دۇﻧﻴﺎ  ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺗﻠﯩﺮى  ۋە  ﺋﯘﻧﯩﯔ  ﺋﯧﺰﯨﺘﻘﯘ  ﮬﻪۋەﺳﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ  ﺋﯩﺒﺎرەت.  ﻛﯩﺸﯩﻠﯩﻚ  ﮬﺎﻳﺎت  ﺋﯜﭼﯜن  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎ  ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﯩﻤﯘ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺑﯩﺮاق  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎﻏﺎ  ﮬﻪددﯨﺪﯨﻦ  ﺋﺎرﺗﯘق  ﻗﯘل  ﺑﻮﻟﯘﺷﻤﯘ  ﺋﺎدەﻣﻨﻰ  ﺑﺎرﻟﯩﻖ  ﮔﯘﻧﺎﮬﻠﯩﻖ،  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰ  ﺋﯩﺸلارﻏﺎ  ﺳﯚرەپ  ﻛﯩﺮﯨﺪﯨﻐﺎن  ﻳﺎﻣﺎن  ﺋﯧﺰﯨﺘﻘﯘ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺋﯘ  ﺋﺎﺧﯩﺮﯨﺪا  ﺑﺎرﻟﯩﻖ  ﺋﺎﭘﻪت  ۋە  رەزﯨﻠﻠﯩﻜﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﻳﯩﻠﺘﯩﺰى  ﺑﻮﻟﯘپ  ﻗﺎﻟﯩﺪۇ.  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪر  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎﻧﻰ،  ﻧﻪﭘﺴﯩﻨﻰ  دەپ  ﻧﻮﻣﯘﺳﻨﻰ  ﺋﯘﻧﺘﯘپ  ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﯨﺸﯩﻐﺎ  ﺧﯩﻴﺎﻧﻪت  ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﯩﻦ  ﮬﺎﻳﺎ  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ،  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﺋﺎﻣﺎﻧﯩﺘﯩﮕﻪ  ﺧﯩﻴﺎﻧﻪت  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ،  ۋەدﯨﺴﯩﮕﻪ  ﺋﻪﻣﻪل  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺗﻮﺧﺘﺎﻣﻐﺎ  ﺧﯩلاﭘﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ،  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﮬﻪﻗﻘﯩﻨﻰ  ﻳﻪۋﯦﻠﯩﺸﺘﯩﻦ  ﻧﻮﻣﯘس  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺋﻪر  ﺋﺎﻳﺎﻟﯩﻐﺎ،  ﺋﺎﻳﺎﻟﻰ  ﺋﯧﺮﯨﮕﻪ  ﺧﯩﻴﺎﻧﻪت  ﻗﯩﻠﯩﺸﺘﯩﻦ  ﮬﺎﻳﺎ  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺋﯚﻛﺘﻪﻣﻠﯩﻚ،  ﻣﯘﺗﺘﻪﮬﻪﻣﻠﯩﻚ،  زاﻟﯩﻤﻠﯩﻖ،  رەﮬﯩﻤﺴﯩﺰﻟﯩﻚ  ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﻰ  ﺟﺎن  ﺑﯧﻘﯩﺸﻨﯩﯔ  ۋاﺳﯩﺘﯩﺴﻰ  ﻗﯩﻠﯩﯟاﻟﯩﺪۇ،  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎ  ۋە  ﺷﻪﺧﺴﯩﻲ  ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺗﻨﯩﯔ  ﻗﯩﺰﯨﻘﺘﯘرۇﺷﻰ  ﺑﯩﻠﻪن  ﮬﻪﻗﻨﻰ  ﺳﯚزﻟﻪﻳﺪﯨﻐﺎن  ﺗﯩﻠﻠﯩﺮى  ﺑﻮﻏﯘﻟﯩﺪۇ،  ﻧﺎﮬﻪﻗﭽﯩﻠﯩﻜﻜﻪ  ﻳﺎن  ﺑﯧﺴﯩﺸﺘﯩﻦ  ﻧﻮﻣﯘس  ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪت  ﺗﺎرﯨﺨﯩﺪا  ﻳﯜز  ﺑﻪرﮔﻪن  ﻧﯘرﻏﯘن  -  ﻧﯘرﻏﯘن  ﭘﺎﺟﯩﺌﻪﻟﻪرﻧﯩﯔ،  ﻗﯩﺮﻏﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻘلارﻧﯩﯔ،  ﺋﺎﻟﺪاﻣﭽﯩﻠﯩﻘلارﻧﯩﯔ  ﺗﯧﮕﯩﻨﻰ  ﺳﯜرۈﺷﺘﯜرﮔﻪﻧﺪە،  ﺋﯘلارﻏﺎ  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎ  ﮬﻪۋﯨﺴﻰ،  ﻛﯧﯖﻪﻳﻤﯩﭽﯩﻠﯩﻚ  ﺗﻪﻗﻪززاﺳﻰ  ﺳﻪۋەب  ﺑﻮﻟﻤﺎي،  ﻳﻪﻧﻪ  ﻧﯧﻤﻪ  ﺳﻪۋەب  ﺑﻮﻟﻤﺎﻗﭽﯩﺘﻰ؟  ﭼﯜﻧﻜﻰ،  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎ  ﮬﻪۋﯨﺴﻰ  ۋە  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺴﯩﺰﻟﯩﻚ  ﺑﺎلاﺳﻰ  ﺋﺎدەﻣﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﺋﯩﻨﺴﺎﭘﯩﻐﺎ  ﻗﯘرت  ﭼﯜﺷﯜرﯨﺪۇ.  ﺑﺎﺷﻘﯩلارﻧﯩﯔ  ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺗﻰ  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻘﻰ  ﺋﺎﻟﺪﯨﺪا  ﮬﯧﭽﻨﯧﻤﯩﮕﻪ  ﺋﻪرزﯨﻤﻪﻳﺪۇ. 
ﻗﻪدﯨﻤﻜﻰ  ﮔﯩﺮﯦﺘﺴﯩﻴﯩﻨﯩﯔ  ﺋﯘﻟﯘغ  ﻣﯘﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘرى  ﺳﻮﻗﺮات  ﺋﺎدەم  ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ  ﺋﯚز  ﺧﻮﺟﺎﻳﯩﻨﻰ  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ  ﻛﯧﺮەﻛﻠﯩﻜﻰ  ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ  ﺗﻪﻟﯩﻤﺎﺗﯩﺪا،  ﺋﺎدەم  ﻧﻪﭘﺴﯩﻨﯩﯔ  ﻗﯘﻟﻰ  ﺑﻮﻟﯘپ  ﻗﺎﻟﻤﺎﺳﻠﯩﻘﯩﻨﻰ،  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﻧﻪﭘﺴﯩﻨﯩﯔ  ﺑﻮﻳﯘﻧﺘﯘرۇﻗﯩﺪﯨﻦ  ﻗﯘﺗﯘﻟﺪۇرۇﺷﻨﻰ  ﺗﻪﻛﯩﺘﻠﯩﮕﻪن.  ﻛﺮﯨﺴﺘﻮﻟﻮﺑﻮس  ﺑﯩﻠﻪن  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺑﺎﻳﻠﯩﻘﻨﯩﯔ  ﻧﯧﻤﻪ  ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ  ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ  ﺑﯩﺮ  ﻗﯧﺘﯩﻤﻠﯩﻖ  ﻣﯘﻧﺎزﯨﺮﯨﺴﯩﺪە  ﻛﺮﯨﺴﺘﻮﻟﻮﺑﻮس  ﺳﻮﻗﺮاﺗﺘﯩﻦ:  «ﺑﻪزى  ﺑﯩﻠﯩﻢ  ﻧﻮﭘﯘزﻟﯩﺮى  -  زﯨﻴﺎﻟﯩﻴلاردا  ﺑﯩﻠﯩﻢ  ﺑﺎر،  ﺑﯩﺮاق  ﺋﯘلار  ﺋﯘﻧﯩﯔ  روﻟﯩﻨﻰ  ﺟﺎرى  ﻗﯩﻠﺪۇرۇﺷﻨﻰ  ﺧﺎﻟﯩﻤﺎﻳﺪۇ،  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﺑﯩﻠﯩﻤﯩﻨﻰ  ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ  دەپ  ﻗﺎراﺷﻘﺎ  ﺑﻮلاﻣﺪۇ؟»  دەپ  ﺳﻮرﯨﻐﺎﻧﺪا،  ﺳﻮﻗﺮات  ﻣﯘﻧﺪاق  ﺟﺎۋاب  ﺑﯧﺮﯨﺪۇ:  «ﺋﯘﻧﺪاﻗﺘﺎ  ﺋﯘﻧﻰ  ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ  ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ  ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻐﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ  دﯦﮕﻪن  ﭼﻮﻗﯘم  ﺋﯚزﯨﮕﻪ  ۋە  ﺑﺎﺷﻘﯩلارﻏﺎ  ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺗﻰ  ﻳﯧﺘﯩﺪﯨﻐﺎن  ﻧﻪرﺳﻪ  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ  ﻛﯧﺮەك،  ﭘﺎﻳﺪﯨﺴﯩﺰ  ﻧﻪرﺳﯩﻨﻰ  ﺑﺎﻳﻠﯩﻖ  ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻐﯩﻠﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ».  ﺳﻮﻗﺮات  ﻣﯘﻧﺎزﯨﺮە  ﺟﻪرﻳﺎﻧﯩﺪا  ﻳﻪﻧﻪ  ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ  ﺧﻮﺟﺎﻳﯩﻨﻠﯩﻖ  ﮬﻮﻗﯘﻗﻰ  ﺑﯩﻠﻪن  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﯩﺘﻰ  ﺋﻮﺗﺘﯘرﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ  ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟەت  ﺋﯜﺳﺘﯩﺪە  ﺗﻮﺧﺘﯩﻠﯩﭗ:  «ﺋﺎدەم  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﯩﺘﻰ  ﺗﻪرﯨﭙﯩﺪﯨﻦ  ﻛﻮﻧﺘﺮول  ﻗﯩﻠﯩﻨﺴﺎ،  ﺋﯘ  ﺧﻮﺟﺎﻳﯩﻦ  ﺋﻪﻣﻪس،  ﺑﻪﻟﻜﻰ  ﻗﯘﻟﺪۇر.  ﺑﻪزى  ﺋﺎدەﻣﻠﻪر  ﻳﯧﻤﻪك  -  ﺋﯩﭽﻤﻪﻛﻨﯩﯔ  ﻗﯘﻟﻰ،  ﺑﻪزى  ﺋﺎدەﻣﻠﻪر  ﻳﺎﺳﯩﻨﯩﺸﻨﯩﯔ  ﻗﯘﻟﻰ،  ﺑﻪزى  ﺋﺎدەﻣﻠﻪر  ﭘﯘﻟﻨﯩﯔ  ﻗﯘﻟﻰ،  ﺑﻪزى  ﺋﺎدەﻣﻠﻪر  رەزﯨﻞ  ﻗﺎرا  ﻧﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﺋﻪﺳﯩﺮى  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺑﯘﻧﺪاق  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﭽﻰ  ﻗﺎرا  ﻧﯩﻴﻪت  ﺑﯩﻠﻪن  ﮬﻪﻣﻜﺎرلاﺷﻘﯘﭼﻰ  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﺋﺎﻟﯩﻘﯩﻨﯩﺪﯨﻜﻰ  ﺋﺎدەﻣﺪۇر» دەپ ﺗﻪﻛﯩﺘﻠﯩﮕﻪن.  ﭘﻪﻗﻪت  ﺋﺎدەم  ﺋﯚزى  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﺧﻮﺟﺎﻳﯩﻨﻰ  ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﺪﯨلا،  ﺋﺎﻧﺪﯨﻦ  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﻛﻮﻧﺘﺮوﻟﻠﯘﻗﯩﺪﯨﻦ  ﻗﯘﺗﯘﻟﯘپ،  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﺑﯩﻠﯩﻢ  ۋە  ﭘﺎراﺳﻪﺗﻜﻪ  ﺋﯩﮕﻪ  ﺑﻮلالاﻳﺪۇ.  ﺋﻪﻣﻪﻟﯩﻴﻪﺗﺘﻪ  ﺑﯘﻣﯘ  ﺋﺎدەﻣﻨﯩﯔ  ﺋﯘﻟﯘغ  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﯨﻨﯩﯔ  ﻏﻪﻟﯩﺒﯩﺴﻰ  ﺑﻮﻟﯘپ  ﮬﯧﺴﺎﺑﻠﯩﻨﯩﺪۇ.  ﭼﯜﻧﻜﻰ،  ﺋﺎدەﻣﺪە  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﻗﻪدﯨﺮﻟﻪش  ﺋﯧﯖﻰ  ﺑﻮﻟﯘش  ﺋﯜﭼﯜن،  ﺋﯘﻧﯩﯖﺪا  ﺋﯚزﯨﮕﻪ  ﻗﺎرﯨﺘﺎ  ﻛﯜﭼﻠﯜك  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﮬﯚرﻣﯩﺘﻰ  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ  ﻛﯧﺮەك.  ﺷﯘﻧﺪﯨلا،  ﺋﯘ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻠﯩﻖ  ﺷﺎن  -  ﺷﻪرەﭘﻨﻰ  ﻗﻮﻏﺪاﻳﺪﯨﻐﺎن  ﻗﯘدرەﺗﻠﯩﻚ  ﺑﯩﺮ  ﻣﻪﻧﯩﯟى  ﻗﻮراﻟﻐﺎ  ﺋﯩﮕﻪ  ﺑﻮلالاﻳﺪۇ. 
ﻗﻪدﯨﻤﺪﯨﻦ  ﺗﺎرﺗﯩﭗ  ﮬﺎزﯨﺮﻏﯩﭽﻪ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪت  ﺋﯩﺰﭼﯩﻞ  ﮬﺎﻟﺪا  ﺋﯚزﯨﻨﻰ  ﺑﯩﻠﯩﺸﻜﻪ  زور  ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻧﻠﯩﻘلارﻧﻰ  ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﺸﺘﻰ.  ﺋﻪﺳﻠﯩﺪﯨﻦ  ﺋﺎﻟﻐﺎﻧﺪا،  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺋﯘﻟﯘغ  ۋە  ﭘﺎك  ﻣﻪۋﺟﯘدات.  ﮬﻪرﻗﺎﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﺷﻪﻳﺌﻰ  ﺋﯚزﯨﮕﻪ  ﺧﺎس  ﺋﺎلاﮬﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻰ  ﺑﯩﻠﻪن  ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ،  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﻣﻪۋﺟﯘﺗﻠﯘق  ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻤﯘ  ﺋﯘ  ﺷﻪﻳﺌﯩﻨﯩﯔ  ﺋﯚزى  ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﺪا.  ﺋﺎدەﻣﻤﯘ  ﺋﺎدەم  ﺑﻮﻟﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ  ﺑﯩﻠﻪﻧلا  ﺋﯘﻟﯘغ  ۋە  ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻠﯩﻚ.  ﺋﻪﮔﻪر  ﺋﺎدەم  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﻨﻰ  ﻳﻮﻗﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻪن،  ﺋﯘﻧﯩﯔ  ﺑﯘ  دۇﻧﻴﺎدا  ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪاق  ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ  ۋە  ﺋﻪﺗﯩﯟارى  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺋﺎدەم  ﺷﯘﯕﺎ  ﺋﯚزﯨﻨﯩﯔ  ﻗﻪدﯨﺮ  -  ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺳﺎﻗلاش  ﺋﯜﭼﯜن  ﺋﺎدەﻣﺪەك  ﻳﺎﺷﯩﺸﻰ،  ﺑﯜﻳﯜك  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﺑﯩﻠﻪن  ﻳﺎﺷﯩﺸﻰ  ﻛﯧﺮەك.  ﺋﺎدەم  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺳﺎﻗلاش  ﺋﯜﭼﯜن،  ﺋﯘﻧﯩﯖﺪا  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﮕﻪ  ﮬﯚرﻣﻪت،  ﺳﺎداﻗﻪت  ۋە  ﭼﻮﯕﻘﯘر  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﺑﻮﻟﯘﺷﻰ  ﻛﯧﺮەك.  ﺋﻪﮔﻪر  ﺋﺎدﯨﻤﯩﻴﻠﯩﻚ  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﮕﻪ  ﺧﯩلاﭘﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﻨﺴﺎ،  ﺋﯘ  ﺋﺎدەم  ﺋﻪﻣﻪس،  ﮬﺎﻳﯟاﻧﻐﺎ  ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﺪۇ.  ﺷﯜﺑﮭﯩﺴﯩﺰﻛﻰ،  ﺋﯚز  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﮕﻪ  ﺋﺎﺳﯩﻴﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﭗ،  ﻧﻪﭘﺴﯩﻨﯩﯔ  ﻗﯘﻟﯩﻐﺎ  ﺋﺎﻳلاﻧﻐﺎن  ﺋﺎدەم  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻜﻪ  ﺋﺎﭘﻪت  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﻳﯜﺳﯜپ  ﺧﺎس  ﮬﺎﺟﯩﭗ  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﻨﯩﯔ  ﺋﯜچ  ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ  ﺗﯜۋرۈﻛﯩﻨﻰ  ﻣﯘﻧﺪاق  ﺷﻪرﮬﻠﻪپ  ﺑﻪرﮔﻪﻧﯩﺪى: 

      ﻳﺎراﺗﺘﻰ  ۋە  ﻳﯜﻛﺴﻪﻟﺘﺘﻰ  ﺗﺎﻟلاپ  ﺋﺎدەم،
      ﺑﯧﺮﯨﭗ  ﮬﻮش  -  ﺋﻪﻗﯩﻞ،  ﭘﻪزﯨﻞ،  ﺋﯩﻠﯩﻤﻨﻰ  ﮬﻪم.

      ﺗﯩﻠﯩﻨﻰ  ﭼﯩﻘﺎرﯨﭗ،  ﺋﺎﯕﺎ  ﺑﻪردى  دﯨﻞ،
      ﺋﯘﻳﺎت  ﺑﻪردى  ﻳﻪﻧﻪ  ﮔﯜزەل،  ﺧﯘش  ﭘﯧﺌﯩﻞ.

      ﺑﯩﻠﯩﻢ  ﺑﻪردى،  ﺋﯩﻨﺴﺎن  زوراﻳﺪى  ﺑﯘ  ﻛﯜن،
      ﺋﻪﻗﯩﻞ  ﺑﻪردى،  ﺷﯘﯕﺎ  ﻳﯧﺸﯩﻠﺪى  ﺗﯜﮔﯜن. 
ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ  ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﻘﻰ  ﺋﯘﻟﯘﻏﻠﯘق  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﻨﻰ  ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ  ﻗﯩﻠﻐﺎن  ﻣﺎﮬﯩﻴﻪﺗﻠﯩﻚ  ﺋﯜچ  ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻲ  ﺋﺎﻣﯩﻞ  __  ﺋﯘﻳﺎت،  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﻣﻪرﯨﭙﻪت،  ﺋﻪﻗﯩﻞ  -  ﭘﺎراﺳﻪت  __  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﻨﻰ  ﻧﯘرلاﻧﺪۇرﯨﺪﯨﻐﺎن،  ﺑﯘ  دۇﻧﻴﺎﻏﺎ  ﮬﯚﻛﯜﻣﺮاﻧﻠﯩﻖ  ﻗﯩﻠﯩﺶ  ﮬﻮﻗﯘﻗﯩﻐﺎ  ﻛﺎﭘﺎﻟﻪﺗﻠﯩﻚ  ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎن،  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻠﯩﻖ  ﺋﻮﺑﺮازﯨﻨﻰ  ﻳﯜﻛﺴﻪﻟﺪۈرﯨﺪﯨﻐﺎن  ﻣﻪرﻛﯩﺰﯨﻲ  ﺋﯜچ  ﺗﯜۋرۈﻛﺘﯘر.  ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﻘﻰ  ﺗﯜۋرۈﻛﺘﯩﻦ  ﺑﯩﺮى  ﻏﯘلاپ  ﭼﯜﺷﯩﺪﯨﻜﻪن،  ﻗﺎﻟﻐﺎﻧﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﭘﯘت  ﺗﯩﺮەپ  ﺗﯘراﻟﯩﺸﻰ  ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ  ﺑﻮﻟﻤﺎي  ﻗﺎﻟﯩﺪۇ،  ﮬﻪﺗﺘﺎ  ﻣﻪۋﺟﯘت  ﺑﻮﻟﯘپ  ﺗﯘرۇﺷﯩﻨﯩﯖﻤﯘ  ﮬﺎﺟﯩﺘﻰ  ﻗﺎﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺑﯘ  ﻳﻪردﯨﻜﻰ  ﺋﻪڭ  ﻧﺎزۇك  ﺗﯜۋرۈك  ﺋﻪﻗﯩﻞ  -  ﭘﺎراﺳﻪت  ۋە  ﺋﯩﻠﯩﻢ  -  ﻣﻪرﯨﭙﻪﺗﺘﯩﻨﻤﯘ  ﻛﯚرە  ﭘﻪزﯨﻠﻪت  -  ﻧﻮﻣﯘس  ﺗﯜۋرۈﻛﯩﺪۇر.  ﻳﯜﺳﯜپ  ﺧﺎس  ﮬﺎﺟﯩﭗ  ﺗﯩﻠﻐﺎ  ﺋﺎﻟﻐﺎن  ﭘﻪزﯨﻠﻪت  -  ﻧﻮﻣﯘس  ﺗﯜۋرۈﻛﻰ  ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ  ﻣﯘﻗﻪددەس  ﺑﻮﻟﯘپ،  ﺋﯘ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﯩﻠﻪن  ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ  ﻣﯘﺳﺘﻪﮬﻜﻪم  ﻳﯘﻏﯘرۇﻟﯘپ  ﻛﻪﺗﻜﻪن  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﭼﯜﻧﻜﻰ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە،  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺳﯩﺰ  ﮬﻪﻗﯩﻘﯩﻲ  ﻧﻮﻣﯘﺳﻨﯩﯔ  ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﻤﯘ  ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ  ﺋﻪﻣﻪس. 
ﺋﯩﭽﯩﭗ  ﻣﻪس  ﻳﺎﺗﻘﺎن  ﺋﻪردەك،  ﺋﻮﻳﻐﺎﻧﻐﯩﻨﯩﻤﺪا  __
ﺳﯧﺰﯨﭗ  ﺋﺎزﻏﯩﻨﯩﻤﻨﻰ،  ﺧﯘدادﯨﻦ  ﺋﯘﻳﺎﺗﺘﯩﻢ. 
ﻣﺎﻧﺎ  ﺑﯘ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﻛﯜﭼﻰ.  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ  ﺋﯚز  روﮬﯩﻨﻰ  ﭘﺎﻛلاﺷﺘﺎ  ۋە  ﺗﻪرﺗﯩﭗ  ﺑﯧﺮﯨﺸﺘﻪ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﻛﯜﭼﯩﮕﻪ  ﻳﯧﺘﯩﺪﯨﻐﺎن  ﺑﺎﺷﻘﺎ  ﮬﯧﭽﻘﺎﻧﺪاق  ﻗﯘدرەﺗﻠﯩﻚ  ﻛﯜچ  ﻳﻮق. 
ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﯩﺮ  ﺗﻪرەﭘﺘﯩﻦ،  ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ  ﻣﺎددﯨﻲ  ﻣﻪﺋﯩﺸﻪت  ﺋﺎرزۇﺳﯩﻨﻰ  ﭼﻪﺗﻜﻪ  ﻗﺎﻗﻤﺎﻳﺪۇ.  ﮬﺎﻳﺎﺗﻨﻰ،  ﺗﯘرﻣﯘﺷﻨﻰ  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﻛﯚرۈﺷﻤﯘ  ﺋﯩﻨﺴﺎن  ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﻨﯩﯔ  ﻣﯘﮬﯩﻢ  ﺑﯩﺮ  ﻗﯩﺴﻤﻰ.  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮ  ﺗﻪرەﭘﺘﯩﻦ،      ﮬﺎﻳﺎﺗﻨﻰ  ﺳﯚﻳﯜش  ﺑﯩﺰ  ﺗﯩﻠﻐﺎ  ﺋﯧﻠﯩﯟاﺗﻘﺎن  ﺋﻪﻗﯩﺪە-  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻧﯩﯔ  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮ  ﻣﯘﮬﯩﻢ  ﻣﻪزﻣﯘﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ  ﺑﯩﺮى،  ﺋﻪﮔﻪر  ﺑﯘ  ﺧﯩﻞ  ﮬﺎﻳﺎﺗﻘﺎ  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﻛﯜﭼﻠﯜك  ﺗﻪﻗﻪززاﻟﯩﻖ،  ﮬﺎﻳﺎﺗﻘﺎ  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺳﯚﻳﮕﯜ  ﺋﯩﻨﺴﺎن ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﺘﯩﺪە  ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻧﺪا،  ﺑﯘ  زﯦﻤﯩﻦ  ﺑﯘﻧﺪاق  ﺋﺎۋات  ﮬﻪم  ﮔﯜزەل  ﺑﻮلاﻟﻤﺎﻳﺘﺘﻰ،  ﺗﯘرﻣﯘش  دەرﯨﺨﯩﻤﯘ  ﺋﯘﻧﭽﻪ  رەﯕﺪار  ﭼﯧﭽﻪﻛﻠﯩﻤﯩﮕﻪن  ﺑﻮلاﺗﺘﻰ.  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﮔﻪ  ﺗﯜرﻟﯜك  ﺋﺎرزۇلارﻧﯩﯔ،  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﻛﯚرۈﺷﻨﯩﯔ  ﻧﯧﻤﻪت  ﻗﯩﻠﯩﭗ  ﺑﯧﺮﯨﻠﮕﻪﻧﻠﯩﻜﻰ  ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ  ﮬﯧﻜﻤﻪﺗﻜﻪ  زﯨﺖ  ﺋﻪﻣﻪس.  ﺑﯩﺮاق،  ﻧﯘرﻏﯘن  ﮬﺎلاﻛﻪﺗﻠﯩﻚ  ﺋﯩﺸلارﻧﯩﯔ  ﻳﯜز  ﺑﯧﺮﯨﺸﻰ  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﻣﺎل  -  دۇﻧﻴﺎ  ﻣﯘﮬﻪﺑﺒﯩﺘﯩﮕﻪ  ﮬﻪددﯨﺪﯨﻦ  ﺋﺎرﺗﯘق  ﻏﻪرق  ﺑﻮﻟﯘپ  ﻛﻪﺗﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﺪە.  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪردﯨﻜﻰ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﻛﯜﭼﻰ  ﺗﯘرﻣﯘﺷﻨﯩﯔ  ﮬﻪرﺑﯩﺮ  ﮬﺎﻟﻘﯩﻠﯩﺮﯨﺪا  ﻧﺎﮬﺎﻳﯩﺘﻰ  زور  رول  ﺋﻮﻳﻨﺎﻳﺪۇ.  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺪﯨﻦ  ﻣﻪﮬﺮۇم  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪردە  ﭼﯜﺷﻜﯜﻧﻠﯜك،  ﺋﯜﻣﯩﺪﺳﯩﺰﻟﯩﻚ،  ﻧﻪﭘﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ  ﺋﯧﻐﯩﺮراق  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  1990  -  ﻳﯩﻠلاردا  ﮬﻮرۇزﯨﻦ  دﯦﮕﻪن  ﺑﯩﺮ  ﺋﺎﭘﺘﻮر:  «ﺟﯘﯕﮕﻮﻟﯘﻗلار  ﺋﻪدەﺑﯩﻴﺎﺗﻘﺎ  ﻣﻮﮬﺘﺎج»  ﺳﻪرﻟﻪۋﮬﯩﻠﯩﻚ  ﻣﺎﻗﺎﻟﯩﺴﯩﺪە،  ﺟﯘﯕﮕﻮﻟﯘﻗلارﻧﯩﯔ  ﮬﻪددﯨﺪﯨﻦ  ﺋﺎرﺗﯘق  ﭘﯘﻟﻐﺎ  دۈم  ﭼﯜﺷﯜﺷﻰ  ۋە  ﭼﯩﺮﯨﻜﻠﯩﺸﯩﺸﯩﻨﯩﯔ  ﺋﻪۋج  ﺋﯧﻠﯩﭗ  ﻛﯧﺘﯩﺸﻰ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺳﯩﺰﻟﯩﻘﺘﯩﻦ  ﻳﯜز  ﺑﻪردى.  ﺑﯩﺮ  ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻜﻪ  ﻧﯩﺴﺒﻪﺗﻪن  ﺋﯩﻠﻐﺎر  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺑﯩﺮ  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﻛﯜﭼﻰ  ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﮬﻪ  دﯦﮕﻪﻧﺪە  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻨﯩﯔ  ﺋﯘﻟﯘﻏﻠﯘﻗﯩﻨﻰ  ﺋﻪﻣﻪس،  ﺑﻪﻟﻜﻰ  ﭘﯘﻟﻨﯩﯔ  ﻛﯜچ  -  ﻗﯘدرﯨﺘﯩﻨﻰ  ﻣﯘﺑﺎﻟﯩﻐﯩﻠﻪﺷﺘﯜرۈپ  ﻣﻪدﮬﯩﻴﯩﻠﯩﮕﻪﻧﺪە  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻖ  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ  ۋە ﺋﯘ  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻘﻨﻰ  ﭘﻪﻳﺪا  ﻗﯩﻠﯩﺪۇ،  دەپ  ﻗﺎرﯨﻐﺎن.  ﮬﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪن  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ  ﻛﯩﺸﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﻣﻪدەﻧﯩﻴﻠﯩﻚ  دەرﯨﺠﯩﺴﻰ  ﮔﻪرﭼﻪ  ﺗﯚۋەﻧﺮەك  ﺑﻮﻟﻐﺎن  ﺗﻪﻗﺪﯨﺮدﯨﻤﯘ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  ﮬﻪرﻗﺎﭼﺎن  ﺋﯘلارﻧﯩﯔ  ﭘﻪزﯨﻠﯩﺘﯩﮕﻪ  ﺗﻪﺳﯩﺮ  ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﭗ  ﺗﯘرﯨﺪۇ.  ﺋﯘلار  ﭘﺎﻛﻠﯩﻘﻨﻰ،  ﺋﺎدەﻣﮕﻪرﭼﯩﻠﯩﻜﻨﻰ،  ﻧﻮﻣﯘﺳﻨﻰ  ﮬﻪﻣﻤﯩﺪﯨﻦ  ﺋﯜﺳﺘﯜن  ﺑﯩﻠﯩﺪۇ.  ﺑﯘ  ﻣﻪﻧﯩﺪﯨﻦ  ﻗﺎرﯨﻐﺎﻧﺪا،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺳﯩﺰ  ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﯩﻚ  ﻣﻪﺧﻠﯘﻗﻨﯩﯔ  ﭘﻪزﯨﻠﯩﺘﯩﺪﯨﻦ،  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ  ﺳﺎۋاﺗﺴﯩﺰﻧﯩﯔ  ﭘﻪزﯨﻠﯩﺘﻰ  ﺋﯜﺳﺘﯜن  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺑﯘ  ﻧﯘﻗﺘﯩﺪا  ﻣﯘﻧﺪاق  ﺑﯩﺮ  ﻣﯩﺴﺎﻟﻨﻰ  ﻛﯚرﺳﯩﺘﯩﺶ  ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ.
ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﻠﯩﻚ،  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ  ﺑﯩﺮ  ﺋﺎدەم  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮ  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ،  ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﻠﯩﻚ  ﺋﺎدەﻣﺪﯨﻦ  ﻗﻮرۇ  -  ﺟﺎي  ﺳﯧﺘﯩﯟاﻟﻐﺎﻧﯩﻜﻪن.  ﻗﻮرۇ  -  ﺟﺎﻳﻨﻰ  ﺳﯧﺘﯩﯟاﻟﻐﯘﭼﻰ  ﺑﯘ  ﻗﻮرۇ  -  ﺟﺎﻳﺪﯨﻦ  ﺑﯩﺮ  ﻛﻮزا  ﺋﺎﻟﺘﯘن  ﺗﯧﭙﯩﯟاﭘﺘﯘ.  ﺋﯘ  ﺋﺎﻟﺘﯘﻧﻨﻰ  ﺋﯧﻠﯩﭗ  ﻗﻮرۇ  -  ﺟﺎﻳﻨﻰ  ﺳﺎﺗﻘﯘﭼﯩﻐﺎ  ﻗﺎﻳﺘﯘرۇپ  ﺑﻪرﻣﻪﻛﭽﻰ  ﺑﻮﻟﯘپ  ﻛﻪﭘﺘﯘ  ۋە: 
__  ﻣﻪن  ﺳﻪﻧﺪﯨﻦ  زﯦﻤﯩﻦ  ﺳﯧﺘﯩﯟاﻟﻐﺎﻧﯩﺪﯨﻢ،  ﺑﯘ  ﺑﯩﺮ  ﻛﻮزا  ﺋﺎﻟﺘﯘن  ﭼﯩﻘﯩﭗ  ﻗﺎﻟﺪى،  ﺋﺎﻟﺘﯘﻧﯘﯕﻨﻰ  ﻗﺎﻳﺘﯘرۇۋاﻟﻐﯩﻦ،  __  دەﭘﺘﯘ.  ﺑﯘ  ﭼﺎﻏﺪا  ﺳﺎﺗﻘﯘﭼﻰ  ﺋﺎدەم  ﺳﯧﺘﯩﯟاﻟﻐﯘﭼﯩﻐﺎ: 
__  ﻣﻪن  ﺳﺎﯕﺎ  زﯦﻤﯩﻨﻨﻰ  ﺳﺎﺗﺘﯩﻢ،  ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ  ﭼﯩﻘﻘﺎن  ﻧﻪرﺳﯩﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﮬﻪﻣﻤﯩﺴﻰ  ﺳﺎﯕﺎ  ﻣﻪﻧﺴﯘپ،  __  دەﭘﺘﯘ. 
ﺑﯘ  ﺋﯩﻜﻜﯩﻴﻠﻪن  ﺋﺎﻟﺘﯘﻧﻨﻰ  ﺑﯩﺮ  -  ﺑﯩﺮﯨﮕﻪ  ﺋﯩﺘﺘﯩﺮﯨﺸﯩﭗ  ﺋﺎﺧﯩﺮى  ﺑﯩﺮ  ﺋﺎدﯨﻞ  ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ  ﻗﯧﺸﯩﻐﺎ  ﺑﯧﺮﯨﭗ،  ﺑﯘ  ﺋﯩﺸﻘﺎ  ﮬﯚﻛﯜم  ﻗﯩﻠﯩﭗ  ﺑﯧﺮﯨﺸﻨﻰ  ﺋﯚﺗﯜﻧﯜﭘﺘﯘ.  ﺋﺎدﯨﻞ  ﻛﯩﺸﻰ  ﺋﯘلاردﯨﻦ: 
__  ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﯖلار  ﺑﺎرﻣﯘ؟  __  دەپ  ﺳﻮراﭘﺘﯘ. 
__  ﺑﯩﺮ  ﺋﻮﻏﻠﯘم  ﺑﺎر،  __  دەﭘﺘﯘ  ﺑﯩﺮەﻳﻠﻪن. 
__  ﻣﯧﻨﯩﯔ  ﺑﯩﺮ  ﻗﯩﺰﯨﻢ  ﺑﺎر،  __  دەﭘﺘﯘ  ﻳﻪﻧﻪ  ﺑﯩﺮەﻳﻠﻪن.  ﺋﺎدﯨﻞ  ﻛﯩﺸﻰ  ﺋﯘلارﻏﺎ: 
__  ﺋﻮﻏﯘل  ﺑﯩﻠﻪن  ﻗﯩﺰﻧﻰ  ﻗﻮﺷﯘپ  ﻗﻮﻳﯘﯕلار،  ﺳﯩﻠﻪرﻣﯘ  ﺑﺎﻳﻠﯩﻘﻨﻰ  ﻳﻮﻟﻠﯘق  ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﯖلار  ﮬﻪم  ﻳﺎﺧﺸﯩﻠﯩﻖ  ﻳﻮﻟﻠﯩﺮﯨﻐﺎ  ﺋﯩﺸﻠﯩﺘﯩﯖلار،  __  دەﭘﺘﯘ. 
ﻣﺎﻧﺎ  ﺑﯘ،  ﺋﯩﻨﺴﺎپ  ۋە  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﭼﺎﻗﻨﯩﻐﺎن  ﭘﻪزﯨﻠﻪﺗﻨﯩﯔ  ﻧﯘرى  ﺋﻪﻣﻪﺳﻤﯘ؟ 
دﯦﻤﻪك،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﯩﻠﻪن  ﻧﻮﻣﯘس  ﻗﻮﺷﻜﯧﺰەك،  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﻧﻮﻣﯘﺳﻨﯩﯔ  ﺋﻪڭ  ﻳﺎﺧﺸﻰ  ﻳﺎردەﻣﭽﯩﺴﻰ  ۋە  ﻧﯩﺸﺎن  ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﮕﯜﭼﯩﺴﻰ،  ﻧﻮﻣﯘس  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﻗﺎراۋۇﻟﯩﻨﯩﯔ  رﯦﻠﯩﺴﻰ  ۋە  ﺗﯩﺰﮔﯩﻨﻰ.  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ  ﻧﻮﻣﯘس  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ  ۋە  ﺑﻮﻟﯘﺷﯩﻨﯩﯖﻤﯘ  ﻗﯩﻤﻤﯩﺘﻰ  ﻗﺎﻟﻤﺎﻳﺪۇ،  ﻧﻮﻣﯘس  ﺑﻮﻟﻤﯩﺴﺎ  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻣﯘ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ  ﮬﻪم  ﻳﯩﻠﺘﯩﺰﺳﯩﺰ  دەرەﺧﺘﻪك  ﺋﻮﯕﺎﻳلا  ﻗﯘرۇپ  ﻗﺎﻗﺸﺎل  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﺴﯩﺰﻟﯩﻚ  ۋە  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻖ  ﺑﺎرﻟﯩﻖ  ﻛﯜﻟﭙﻪﺗﻠﻪرﻧﯩﯔ  ﻣﻪﻧﺒﻪﺳﻰ.  ﺋﺎدەم  ﻧﯧﻤﯩﮕﻪ  ۋە  ﻛﯩﻤﮕﻪ  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﻗﯩﻠﺴﯘن،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  دﯦﮕﻪن  ﻳﯧﯖﯩﻠﻤﻪس  ﻛﯜچ  -  ﻗﯘدرەﺗﻨﯩﯔ  ﻣﻪﻧﺒﻪﺳﯩﺪۇر،  ﺋﯘﻧﯩﯖﺴﯩﺰ  ﮬﺎﻳﺎﺗﻨﯩﯔ  ﻣﻪﻧﯩﺴﻰ  ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪۇ.  ﺷﯘﯕﺎ،  ﺋﺎدەم  ﺋﻪﻗﯩﺪﯨﻠﯩﻚ،  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﻟﯩﻖ  ﺋﯩﻨﺴﺎﻧلاردﯨﻦ  ﺑﻮﻟﯘش  ﺋﯜﭼﯜن  ﺗﯩﺮﯨﺸﯩﺸﻰ،  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎدﺗﯩﻦ  ﮬﻪرﮔﯩﺰﻣﯘ  ﻳﺎﻧﻤﺎﺳﻠﯩﻘﻰ  ﻛﯧﺮەك،  ﺋﻪﮔﻪر  ﺋﺎدەم  ﻳﯘﻣﯘلاق  ﺗﺎۋۇز  ﺑﻮﻟﺴﺎ،  ﺋﯘ  ﻧﻮﻣﯘﺳﺴﯩﺰﻟﯩﻘﺘﯘر.  ﻣﯘﺳﺘﻪﮬﻜﻪم  ﺋﻪﻗﯩﺪە  -  ﺋﯧﺘﯩﻘﺎد  ﺗﯘرﻏﯘزۇﻟﻐﺎن  ۋە  ﻧﻮﻣﯘس  ﺑﯩﻠﻪن  ﺋﯘﻧﻰ  ﻏﯘﺑﺎرﺳﯩﺰ  ﺳﺎﻗﻠﯩﻴﺎﻟﯩﻐﺎن  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪت  ﺋﻪڭ  ﮔﯜزەل،  ﺋﯩﺴﺘﯩﻘﺒﺎﻟﻠﯩﻖ  ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪت  ﺑﻮﻟﯩﺪۇ.