ئىلى دىيارى بلوگى

              قەدىمقى يۇرت-ئىلى

                     بىز مەملىكىتىمىزدە نەشر قىلىنغان تارىخنامىلاردىن ئىلى ۋادىسىنىڭ تارىخى ۋە بۇيەردە ياشىغان قەدىمقى ئۇيغۇرلارنىڭ ھاياتىغا دائىر بايانلارنى كۆپلەپ ئۇچرىتىمىز .يۇقىردا تىلغا ئېلىنغانشىنجاڭدا ھاكىميەت تەسىس قىلىش تەزكىرىسى دىگەن ئەسەرنىڭ 2-كىتابىدا مۇنداق بايان قىلىنىدۇ

ئاڭلاپ كۈلسۇن يۇلتۇزلار

 (مۇستەھزاد)

نادان دىدۇق گول دىدۇق، ياتما ئەمدى بول دىدۇق، قاچانغىچە ياتىمىز؟

"ئۆل دىدىمۇ ؟ئۆل" -دىدۇق، تەغدىرىمىز شۇل دىدۇق...قاخشاپ شۇنداق ئۆتىمىز؟!

.........................

شۇنداق ئوغۇل كۆپ بىزدە!

قارائەنە بىزدە كۆپ، ۋىجدان ئوتى يانغانلار،

بەكمۇ ئازدۇر ۋاپاسىز،ئۆز يارىدىن تانغانلار،

گەر مۇساپىر بولسىمۇ ئەلگە تۆھپە قاتقانلار،

ھۆرمەتلىگىن ، قەدىرلە، شۇنداق ئوغۇل كۆپ بىزدە!

 ...........................

ئۆلگەن يۈرەك

يۈرۈگۈم تولدى دەرتكە،

 چىلاندى زەرداپقا،

گاھ سوقار دۇپۇلدەپ،

گاھىدا توختار، ئۇھسىنىپ.

روبائىلار

ياشىدۇق، ياشايمىز نەچچە كۈن يەنە،

دەرت-كۆلپەت تارتتۇققۇ ،تارتىمىز يەنە.

قالدۇرساق ئەجىردىن ئەۋلاتقا مىراس،

ياتىمىز   قەۋرىدە   خاتىرجەمگىنە.

بەزىلەر ۋە"بەزىلەر"

ھاياتتا ئەجىرىدىن ئۆچمەس ئىز قالسا،

بەخىتنىڭ لىۋىگە سۆيۈپ يۈرۈدۇ.

غورۇرنى يوقاتقان سېتىپ ۋىژداننى،

نەپرەتتىن مىڭ ئۆلۈپ كۆيۈپ يۈرۈدۇ

تەلئەت مۇسابايۇف

ئۇھ دىسەم ئۇھ دىگۈم كىلۇر

ئۇھ دىسەم ئۇھ دىگۈم كىلۇر،

يۈرەككە تولغان ھەسرەتتىن.

ئوتتىغۇ كۈنۈم دەرت بىلەن،

تەلىيىم يوقمۇ نۇسرەتتىن؟

ئىلى دەرياسى

ئىلى دەرياسى ئاسيادىكى مەشھۇر دەريالارنىڭ بىرى. بۇ دەريا شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونىدىكى تەڭرىتاغلىرىنىڭ بۇلۇتقا تاقاشقان ئېگىز چوققىلىرىدىكى مۇزلۇقلاردىن باشلىنىپ، قاتمۇ – قات تاغلار ئارىسىدىكى قېلىن قارىغايلىق جىلغىلار ۋە رەڭگارەڭ گۈل – چىچەكلەرگە پۈركەنگەن گۈزەل يايلاقلاردىكى سانىسزلىغان كىچىك ئېقىنلارنىڭ قوشۇلۇشىدىن ھاسىل بولغان مەشھۇر ئەزىم دەريادۇر.

ئوغۇلمەن

قوش-سۆرەمدە يەر تېرىپ،داخان ئىزدەپ پال ئېچىپ،

بەگ-غوجامغا يىلىنىپ،غۇربەت ئۆتكەن ئوغۇلمەن.

مەست بولۇپ ئېيتاي غەزەل

بەرگىنە مەي جامىنى، ئۇلپەت بولاي ئەي ساقى ،

مەست بولۇپ ئېيتاي غەزەل ئېسىمنى ئالسۇن پۇرىقى.

مەسلىكىمدە بولسىمۇ شۇل جەننەتىنى بىركۆرەي ،

ھۆرلەرنى ئاشنا تۇتاي، ئاندىن بولاي دوزىقى.