جۇڭگو ئالىملىرى تەتقىق قىلىش ئارقىلىق قارا پۇرچاق پوستىدىن ئېلىنغان ماددىنىڭ ئورگانىزملارنىڭ تۆمۈر ئېلېمېنتىنى سۈمۈرۈش ئىقتىدارىنى ئاشۇرىدىغانلىقىنى، قارا پۇرچاقنى پوستى بىلەن قوشۇپ ئىستېمال قىلغاندا، قان ئازلىققا مەنپەئەت قىلىدىغانلىقىنى بايقىدى. قارا پۇرچاق پوستىدىن ئېلىنغان ماددىنىڭ قان تولۇقلاش رولى ئادەم بەدىنىدىكى خېپسىدىن ئارقىلىق ئەمەلگە ئاشىدۇ. خېپسىدىن جىگەردە پەيدا بولىدىغان بىر خىل تەڭشىگۈچى ماددا بولۇپ، ئادەم بەدىنىدىكى تۆمۈرنىڭ مۇقىملىقى ۋە تۆمۈرنىڭ مېتابولىزمىنى تەڭشەشتە ھەل قىلغۇچ رول ئوينايدۇ. خېپسىدىن بەك جانلىنىپ كەتسە، قاندىكى تۆمۈرنىڭ مىقدارى تۆۋەنلەپ قىزىل قان ھۈجەيرىسىنىڭ سىنتېزلىنىشى چەكلىمىگە ئۇچرايدۇ، شۇنىڭ بىلەن قان ئازلىق پەيدا بولىدۇ. نۆۋەتتە قان ئازلىقنى داۋالاشتا قوللىنىلىۋاتقان ئاساسلىق ئۇسۇل دورا ئارقىلىق تۆمۈر تولۇقلاش بولۇۋاتىدۇ، بىراق بۇ خېپسىدىننى تېخىمۇ جانلاندۇرۇپ، داۋالاش ئۈنۈمىنى چەكلىمىگە ئۇچرىتىدۇ، بۇنىڭدىن باشقا دورا ئارقىلىق تۆمۈر تولۇقلاش قېرىلىقتىكى دېۋەڭلىكنىڭ خەۋپىنى كۈچەيتىپ قويىدۇ، شۇڭا يېمەكلىك ئارقىلىق ئورگانىزملارغا تۆمۈر تولۇقلاش نىسبەتەن بىخەتەر بولىدۇ.
ياسىنجان ئىبراھىم تەرجىمىسى