Salam URUMQI :: سالام ئۈرۈمچى :: 乌鲁木齐综合娱乐网 :: 维吾尔综合门户网:: 新疆维吾尔文化::

شۇنى ئېتىراپ قىلماي ھېچ ئىلاجىمىز يوقكى، ئەينى چاغدا تېلېۋىزور ( Television ) بىزنىڭ تۇرمۇش ۋە مەدەنىيىتىمىزگە قانچىلىك دەرىجىدە كۈچلۈك تەسىر قىلغان، بىزنىڭ ئەخلاق ۋە مەدەنىيەت بوشلۇقىمىزدا قانچىلىك زور زىل – زىلە پەيدا قىلغان بولسا، بۈگۈنكى كۈندىمۇ تور ( Internet ) ھەم شۇنداق مىسلىسىز تەسىرلەرنى ئېلىپ كەلمەكتە.
تېلېۋىزورنىڭ تېزگىنىكى ئۆز قولىمىزدا بولسىمۇ، ئۇنىڭدىكى پروگىراممىلارنىڭ قانداق بولۇش تەڭشىكى بىزنىڭ قولىمىزدا بولمىغانلىقى سەۋەبلىك ، تېلېۋىزوردا ئەنئەنىۋىي ئەخلاق مىزانىمىزغا كەسكىن خىرىس قىلغۇچى پروگراممىلار بازار تاپماقتا. بۈگۈنكى كۈندە، سەللا ھايا – نومۇسلۇق كىشىلەر ئۈچۈن بىر ئائىلە كىشىلىرى بىرگە ئولتۇرۇپ تېلېۋىزور كۆرۈش مۇمكىن بولمايدىغان ئىشقا ئايلاندى … ئەمما، تورچۇ؟! …
باشقا تىلدىكى، باشقىلار نەشىر قىلغان تورلارنى قويۇپ تۇرۇپ، ئۆز ئۇيغۇرلىرىمىز نەشىر قىلىۋاتقان ئۇيغۇرچە تورلارچۇ؟! … ئەجەبا بۇ تور بېكەتلەرنىڭ بارلىق باشقۇرۇش ھوقۇقى ئۆزىمىزنىڭ قولىدا ئەمەسمىدى؟! ئۇنىڭغا قانداق مەزمۇن چىقىرىش – چىقارماسلىق بىزنىڭ ئىختىيارىمىزدىكى ئىش ئەمەسمىدى؟! بىز يەنە نېمە ئۈچۈن تىنىم تاپماستىن ئۆز خەلقىمىزنىڭ ئەخلاق قورغىنىغا ھۇجۇم قىلىمىز ؟! بىز يەنە نېمە ئۈچۈن ئۆز ئېنى – سىڭىللىرىمىزنىڭ مېڭىسىنى ناچار ئۇچۇر بىلەن زەھەرلەيمىز؟! يەنە نېمە ئۈچۈن … ئەجەبا بىزدىكى ۋىجدان ، ئىمان، غۇرۇرنى ئىت يەپ كەتتىمۇ ياكى چاشقان غاجىلاپ ؟! ….
مانا شۇ تاپتا قارايدىغان بولسىڭىز، خېلى نىسبەتتىكى ئۇيغۇر تور بېكەتلىرىنىڭ ( بۇلارنىڭ ئىچىدە نوپۇزلۇق چوڭ تور بېكەتلەرمۇ بار ) رەڭگىنىڭ بارغانسېرى سارغىيۋاتقانلىقىنى كۆرۈمىز . شۇنچىكى بىر ئاددىي يازمىنى ئوقۇش ئۈچۈن كۆزىڭىز نەچچىلىگەن سارغۇچ ماۋزۇلارنى ئاتلاپ ئۆتۈشى كېرەك. ئاددىيغىنا بىر ئىتوت كۆرۈش ئۈچۈن قانچىلىغان تولغان ساغرا بىلەن تومپايغان مەيدىلەرگە كۆز يۇمۇشىڭىز شەرت. سىز بىلەن بىزغۇ ئۆزىمىزنى ئاز – تولا توختاتتۇق، ئاق – قارىنى پەرق ئەتكۈچىلىكىمىز بار، ئاشۇ ھەرخىل رەڭدىكى يازما – فىلىملارنى ئاتلاپ ئۆتۈپ كۆزلىگەن يازما – فىلىملارنى سالامەت كۆرۈپ يېتەلىشىمىز مۇمكىن. ئەمما تېخى ئۆزىنى توختىتىپ ئالالمىغان گۆدەك ئېنى – سىڭىللىرىمىزچۇ ؟ …
بىز شۇنى ئېنىق بىلىمىزكى، بەزىلەرنىڭ تور بېكەت قۇرۇشتىكى مۇددىئاسى توغرا ئەمەس. ئۇلارنىڭ نەزىرىدە تور پەقەت پۇل تېپىشنىڭ ۋاسىتىسى خالاس. ئۇلار ئۈچۈن نېمە قىلىپ بولمىسۇن تورىنىڭ زىيارەت ئېقىمىنى ئاشۇرۇش ھەممىدىن مۇھىم. چۈنكى زىيارەت ئېقىمى دېمەك ئۇلارنىڭ يانچۇقىغا ئېقىۋاتقان پۇلدىن دېرەك. شۇڭا، ئۇلار ھە دېگەندە سارغۇچ تېما – فىلىملارنى ئۆز تورىدا ئېلان قىلىش ئارقىلىق تېخىمۇ كۆپ زىيارەت ئېقىمىغا ئېرىشىپ، تېخىمۇ كۆپ پۇل تېپىشنى ئىستىشىدۇ. ئەگەر قانۇن يولغا قويغان بولسا ئىدى، ئۇلارنىڭ بۇ پەيلىدە ئوچۇق ئاشكارا سېرىق – شەھۋانىي نەرسىلەرنى يوللاشتىن ھەم باش تارتمايدىغانلىقى ئېنىق.
تور ئارقىلىق پۇل تېپىش خاتا ئەمەس ، ئەلۋەتتە. بىزمۇ ھەم تور ئارقىلىق پۇل تېپىشنى قوللايمىز ، قۇۋۋەتلەيمىز. ئەمما، پۇل تېپىشتىكى ۋاسىتە توغرا بولۇشى كېرەكتە ؟! پۇل ئۈچۈن ۋىجدان – غۇرۇرنى پايخان قىلىشقا بولمايدۇ – دە؟! تور ئارقىلىق پۇل تاپتىم دەپ ئۆز مىللىتىنىڭ ئەخلاق مىزانلىرىنى كۆزگە ئىلمىسا، ئۆز مىللىتىدىن بولغان ئېنى – سىڭىللىرىنىمۇ ، گۆدەك – ئۆسمۈرلەرنى زەھەرلەشتىن يانمىسا ، مۇنداق تور بېكەت ئېچىشنىڭ ئۇيغۇر قىزلىرىنى ئىچكىرىگە ئاپىرىپ ناشايان ئىشقا سېلىۋاتقان سولامچىلىقتىن نېمە پەرقى ؟! …
ئۇيغۇرلار ئەزەلدىن مەدەنىيەت – ئەخلاقنى تەكىتلەيدىغان، ئۆزىگە خاس قويۇق ئەنئەنىۋىي مەدەنىيەت – ئەخلاق قارىشىغا ئىگە خەلق. مۇشۇنداق تۇرۇقلۇق يەنە نېمە ئۈچۈن ئۇيغۇر تور مەدەنىيەت مۇھىتى ھە دېگەندە ئۆز پاكىزلىقىنى يوقىتىپ قويىدۇ؟!
- بۇنىڭدا يۇقىرىقىدەك ۋىجدانىنى ئىت يەپ كەتكەن تور بېكەت قۇرغۇچىلاردىن باشقا، ھەممە ئىشقا سۇس قارايدىغان، ھەتتا ئاسمان ئۆرۈلۈپ چۈشسىمۇ تېگىدە تۇرۇپ مانتا يەيدىغان، ئۆز مەنپەتىگە كەسكىن ئالاقىدار ئىشلاردىن باشقىغا قۇلاق يوپۇرۇپ يۈرۈشكە ئادەتلەنگەن سىز بىلەن بىزگە ئوخشاش بىپەرۋا تورداشلار سەۋەبكارمىز. بىز نېمە ئۈچۈن ئۇ تور بېكەتلەرنى پاش قىلمايمىز؟! بىز نېمە ئۈچۈن ئۇ تور بېكەتلەرنى سېسىتمايمىز؟! بىز نېمە ئۈچۈن ئۇ تور بېكەتلەرنى بايقۇت قىلمايمىز؟! … كۆزىمىز كۆرۈۋاتقان ئەمەلىيەت شۇكى، بىز ئۇلارنى بايقۇت قىلماستىن ئۇلارنىڭ بازىرىنى ئاۋات قىلىۋاتىمىز. ئۇيغۇر تور بېكەتلىرى ، بلوگلىرى ھە دېگەندە ئۇلارغا كۆزگە كۆرۈنەرلىك جايلاردىن ئۇلىنىشقا جاي بېرىشمەكتە. شۇنداق تور بېكەتلەرنىڭ بىر بۇلۇڭىغا ئۆز ئۇلىنىشىنى قىستۇرۇش ئۈچۈن ئۆلۈمتۈكلەرچە تىپىرلىماقتا … ئېسىت بىزدىكى ۋىجدان ، ئېسىت بىزدىكى غورۇرغا !
ئەمما، بىر قىسىم بېكەت باشلىقلىرى سەگەك بولسۇنكى، ئۇيغۇر خەلقى ئەزەلدىن تۇيغۇن خەلق. ئۆزى ئۈچۈن خىزمەت قىلغان كىشىلەرنى ئۇنتۇپ قالمىغىندەك، ئۆزىنىڭ زىيىنىغا ئىش تۇتۇۋاتقان كىشىلەرنىمۇ ھەم ئۇنتۇپ قالمايدۇ. تارىخ ھامان بۇنداق كىشىلەرنى لەنەت تۈۋرۈكىگە مىخلايدۇ. بۇ دۇنيا شۇنداق بىر دۇنياكى، زەررىچە قىلىنغان ياخشىلىقنىڭ جاۋابى بولغىنىدەك، زەررىچە قىلىنغان يامانلىقنىڭمۇ ھەم سورىقى بولىدۇ!