-
يېڭى ئىملا قائىدىسىدىكى ئۆزگىرىشلەر - [ئىلمىي ماقالىلەر]
Jul 4, 2010
版权声明:转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
logs/68150363.html
يېڭى ئىملا قائىدىسىدىكى ئۆزگىرىشلەر
ھەممىمىزگە مەلۇمكى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق تىل-يېزىق كومىتېتى 2008-يىلى ئۇيغۇر تىلى ھەققىدە ئىلمىي مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، مۇتەخخەسىسلەرنىڭ تەكشۈرۈپ، ئىلمىي تەتقىقاتلاردىن ئۆتكۈزۈشى، جۈملىدىن مەشھۇر تىلشۇناس ئالىمىمىز مىرسۇلتان ئوسمانوف ئەپەندىنىڭ بىۋاستە ئىشتىراكىدا ئۇيغۇر تىلىنىڭ ئىملا قائىدىسىگە قىشمەن ئۆزگەرتىشلەر كىرگۈزۈلۈپ، 2009-يىلى 8-ئايدا نەشىر قىلىنىپ تارقىتىلغانىدى. بىراق تا مۇشۇ كۈنگىچە مەتبۇئات، گېزىت-ژورناللاردا، تور بەتلىرىدە بۇ ئىملا قائىدىسى ھەققىدە چۈشەنچە كەم بولغانلىقتىن تۈزۈك رىئايە قىلىنماي كەلدى. شۇڭا مەن تۆۋەندە يېڭى ئىملا قائىدىسىكى ئۆزگىرىشلەر ھەققىدە ئەمەلىي مىساللار ئارقىلىق قىسقىچە مەلۇمات بېرىپ ئۆتەي:
1) پەيتونۇڭىز|پەيتونىڭىزلار|قويۇڭىز|قويۇڭىزلار
2) گۈلىڭىز|يىمىرىڭلەر|ئانسامبىللىق
3) قۇلۇپۇم|تۇلۇقۇڭ
4) قوللىنىش|قوللىرىم|پولويۇم|
5) ئالاقىسى
6) ئارمىيەسى|پارتىيەسى|نەزەرىيەسى|ياپونىيەسى|لۇشيەنى|مەسلىھەتى|نەسىھەتى|مەدەنىيەتى |پاجىئەسى|مەدرىسەسى|مەزەسى (دىققەت:چەت تىللاردىن كىرگەن مۇشۇنىڭغا ئوخشاش سۆزلەرنىڭ بوغۇم ئاخىرىدىكى «ئە» تاۋۇشىنى ئاجىزلاشتۇرماسلىق بۇ قېتىمقى مۇھىم ئۆزگىرىش ھېسابلىنىدۇ.)
7) تەلىپى|ۋەزى|كەشى|
8) بىكىرى(بىكار+ى)|خامىرى|كومپىسى|شىپاڭى|ماتاڭى
9) تونۇغانمىدى
10) فىرازىيولوگىيە|دىيافراگما|پىيانىنو|رادىيو|تىياتىر|دىيالوگ|دىيالېكت(بۇرۇن «ئ»ئارقىلىق ئېلىنغان تاۋۇش«ي»غا نۆۋەتلەشتۈرۈلگەن.)
11) باغۇبوستان|ئەيشۇئىشرەت|دادۇپەرياد|ئۈستمۇئۈست|خىلمۇخىل|قاتمۇقات
12) ئونبېشى|سايباغ|پاينەكباش
13) بالىۋاقا|تەڭتۇش
14) سىكۇنت|كىۋادرات|فىرانسىيە|ئىشتات|فىتور|كىران|تىراكتور|پىرولتارىيات|گىرامماتىكا|دىراما|
پىروگرامما|ئىشتاپ|ئىشتانكا(چەت تىللاردىن كىرگەن سۆز بېشىدا ئىككى ئۈزۈك تاۋۇش قاتارلىشىپ كېلىدىغان ئەھۋال ئۆزگەرتىلىپ ئارىسىغا ياكى ئالدىغا بىر «ئى» قېتىلىدۇ ۋە شۇنداق يېزىلىدۇ.)
15) ئاتا – ئانا|خۇشال ـ خۇرام| ئارقا – ئارقىدىن
16) بىر ئادەم|8 كىشى| ئىككى تاۋۇز
17) بىرىنچى|ئىككىنچى|ئۈچىنچى|تۆتىنچى|بەشىنچى|ئالتىنچى
18) 1 – ئاي| 12 – قىسىم|54 مىڭ 630 سەر
19) مەھمۇد كاشغەرى(1008-1105) |پىلاتون |نەۋايى(1441-1501)
20) I باب|V باب
21) 14 ى|12سى|90%ى
22) قومۇل|لوپنور|قاراماي
______________
«يېڭى تۈزۈلگەن ئىملا لۇغىتى» ئاساسىدا يېزىلدى. مەنبە: ئۆزۈم
收藏到:Del.icio.us
评论
كۆزنەك ئۇلىنىشلىرى رەتلەندى، ۋاقتىڭىز چىققاندا كۆرۈپ باققايسىز.