نىدائىي يانبىلوگى

يانفوندا كۆرۈش

ما يۈننىڭ 20 دۆلەت گۇرۇھى سودا-سانائەت يىغىنىدىكى نۇتۇقى

توخنىياز ئىسمائىل نىدائىي تەرجىمىسى

2016-يىلى 3-سېنتەبىر كەچتە، «ئەلى بابا» گۇرۇھى مۇدىرىيىتىنىڭ رەئىسى ما يۈن 20 دۆلەت گۇرۇھى سودا-سانائەت رەھبەرلىرى ئۇچرىشىشى (B20)دە نۇتۇق سۆزلىگەن ھەمدە بوستون مەسلىھەتچىلىكىنىڭ رەئىسى خانس پائۇل بۇركنېر بىلەن سۆھبەتلىشىپ، ئۆزىنىڭ دۇنيا ئىنتېرنېت سودا سۇپىسى (eWTP) غايىسى، ئىستىقبالى ۋە ھەرىكەت پىلانىنى سىستېمىلىق شەرھىيەلىگەن.

دۇنيا ئىنتېرنېت سودا سۇپىسى (eWTP)نى ما يۈن ئوتتۇرىغا قويغان ۋە تەشەببۇس قىلغان، شۇنداقلا ئۇ ئەڭ كۆڭۈل بۆلىدىغان ئىشلارنىڭ بىرى.

ما يۈن مۇنداق دېگەن: پۈتۈن دۇنيادىكى ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلارغا بىر ھەقىقىي ئۆزىگە تەۋە، ئەركىن، باراۋەر، ئېچىۋېتىلگەن سودا سۇپىسى بەرپا قىلىشنى، ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلار، ياشلارنىڭ مەسىلىلىرىنى ھەقىقىي ھەل قىلىپ، پۈتۈن دۇنيا دائىرىسىدە سېتىش-سېتىۋېلىشنى ئىشقا ئاشۇرۇشنى ئۈمىد قىلىمەن.

ما يۈن مۇنۇلارنى بىلدۈردى: سودا ئالاقىسىنى ئىلگىرى سۈرگەندىلا، تېخىمۇ ئىشقا ئورۇنلىشىش پۇرسىتى ياراتقىلى بولىدۇ. خەلقئارا سەھنىلەرگە يۈزلەنگەندىلا، ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلارنىڭ تەرەققىياتىنى ئىلگىرى سۈرگىلى بولىدۇ. چۈشىنىش ۋە ئالماشتۇرۇشنى كۈچەيتكەندىلا، تېخىمۇ مۇقىم، ئېچىۋېتىلگەن دۇنيا بەرپا قىلغىلى بولىدۇ.

3-سېنتەبىر چۈشتىن كېيىن، دۆلەت رەئىسى شى جىنپىڭ 20 دۆلەت گۇرۇھى سودا-سانائەت رەھبەرلىرى ئۇچرىشىشىنىڭ باشلىنىش مۇراسىمىدا 20 دۆلەت گۇرۇھى رەھبەرلىرى ئۇچرىشىشىغا ۋاكالىتەن، 20 دۆلەت گۇرۇھى سودا-سانائەت رەھبەرلىرى ئۇچرىشىشى تاپشۇرغان سىياسەت-تەكلىپ دوكلاتىنى تاپشۇرۇۋالغان. بۇ دوكلاتتىكى ئەڭ مۇھىم تەكلىپنىڭ بىرى دەل 20 دۆلەت گۇرۇھىغا ئەزا دۆلەتلەرنى ما يۈن ئوتتۇرىغا قويغان دۇنيا ئىنتېرنېت سودا سۇپىسى (eWTP)نى قوللاشقا چاقىرىق قىلىشتىن ئىبارەت.

تۆۋەندىكىسى ما يۈننىڭ شۇ يىغىندا سۆزلىگەن نۇتۇقى:

خانىملار، ئەپەندىلەر، كەچلىكىڭلار خەيرلىك بولسۇن! بۈگۈنى پائالىيەتكە قاتناشقانلىقىمدىن تولىمۇ خۇشالمەن، كۆپچىلىكنىڭ يۇرتۇمغا كەلگەنلىكىنى قارشى ئالىمەن.

مەن خاڭجوۋدا تۇغۇلغان، مەن بىر ھەقىقىي خاڭجوۋلۇق.

كۆپچىلىك بەلكىم 20 دۆلەت گۇرۇھى رەھبەرلىرى ئۇچرىشىشىنى ئۆتكۈزۈشكە نېمشقا باشقا تېخىمۇ داڭلىق شەھەرلەرنى تاللىماي، خاڭجوۋنى تاللايدۇ، دەپ سورىشىڭلار مۇمكىن. جاۋابىم شۇكى، خاڭجوۋ بۇنىڭدىن 44 يىل ئىلگىرىلا مۇشۇنداق داڭىق بولۇشى كېرەك ئىدى.

1972-يىلى، ئەينى چاغدىكى ئامېرىكا زۇڭتۇڭى نىكسون خاڭجوۋنى زىيارەت قىلغان، جۇڭگو-ئامېرىكا ئىككى دۆلەت رەھبەرلىرى ئىككى دۆلەت دۇنيانىڭ گۈزەل كەلگۈسىنى ئورتاق بەرپا قىلىشى كېرەك، دەپ قارىغان. خاڭجوۋ مانا مۇشۇنداق تەلەيلىك، دەل مۇشۇ خاڭجوۋدا ئىككى داھىي ئومۇميۈزلۈك بىردەكلىك ھاسىل قىلىپ، خاڭجوۋ دېگەن بۇ شەھەرنى تارىخ سەھىپىسىگە يېزىپ قالدۇرغان.

بىراق كىشىنى ئەپسۇسلاندۇرىدىغىنى شۇكى، كېيىن جۇڭگو-ئامېرىك بىرلەشمە ئاخباراتى «خاڭجوۋ ئاخباراتى» ئەمەس، بەلكى «شاڭخەي ئاخباراتى» دەپ ئاتالدى. ناۋادا 44 يىل ئىلگىرى بىز جۇڭگو-ئامېرىكا بىرلەشمە ئاخباراتىنى «خاڭجوۋ ئاخباراتى» دەپ ئاتىغان بولساق، ئۇ چاغدا خاڭجوۋنىڭ بۈگۈنكىدىنمۇ بەكرەك نامى چىققان بولاتتى.

ئۇ چاغدا مەن ئاران سەككىز ياشتا بولساممۇ، ئەمما خاڭجوۋمۇ ئېچىۋېتىلگەن جەمئىيەتنىڭ بىر قىسمى بولغانلىقتىن، ئۇ يەردە نۇرغۇن مېھمانخانىلار، نۇرغۇن چەت ئەللىك ساياھەتچىلەر بار ئىدى، مەن بۇ پۇرسەتلەردىن پايدىلىنىپ ئازراق ئىنگلىزچە ئۆگىنىپ، نەزەر دائىرەمنى ئاچقانىدىم.

مەن كۆپچىلىككە بىر نەچچە پارچە سۈرەت كۆرسىتىپ، 40 يىل ئىلگىرىكى ۋە ھازىرقى خاڭجوۋنى سېلىشتۇرۇپ چىقىمەن. كۆپچىلىك قاراڭلار، ئۈستىدىكىسى 40 يىل ئىلگىرىكىسى، ئاستىدىكىسى ھازىرقى سۈرەت، ئۈستىدىكى 40 يىل ئىلگىرىكى شىخۇ كۆلى، ئاستىدىكىسى ھازىرقى شىخۇ كۆلى، ئۆتمۈشتىكى 44 يىلدا، جۇڭگودا ئۆزگىرىش بولدى، خاڭجوۋدىمۇ ئۆزگىرىش بولدى، مەندىمۇ ئۆزگىرىش بولدى، شىركىتىمدىمۇ ئۆزگىرىش بولدى. 17 يىل ئىلگىرى «ئەلى بابا» شىركىتى تېخى يوق ئىدى.

بىز ئېچىۋېتىلدۇق، شۇنداقلا پۈتۈن دۇنياغا ئېچىۋېتىلدۇق، ئېچىۋېتىش بىزگە نىسبەتەن گۈللىنىشتىن دېرەك بېرىدۇ، ئېچىۋېتىش بىزگە نىسبەتەن ئىقتىسادنىڭ ئېشىشىدىن دېرەك بېرىدۇ.

بۈگۈن مەن «ئەلى بابا»غىمۇ، خاڭجوۋغىمۇ، جۇڭگوغىمۇ ئەمەس، بەلكى دۇنيا سودا-سانائەت ساھەسىنىڭ بىر ئەزاسىغا ۋەكىللىك قىلىمەن، مەن دېمەكچىمەنكى، دۇنيا تېخىمۇ ئەركىن سودىغا، تېخىمۇ كۆپ ئىشقا ئورۇنلىشىشقا، تېخىمۇ سىغدۇرۇشچان ئېشىشتىكى يەرشارىلىشىشقا مۇھتاج.

ھازىر دۇنيادا بىر خىل سادا بار، بۇ سادا يەرشارىلىشىش ۋە ئەركىن سودىغا سەل قارشى تۇرىدۇ. كۆپچىلىك يەرشارىلىشىشتىن سەل ئەنسىرەۋاتىدۇ، ئۇلار يەرشارىلىشىشنى يامان ئىش دەپ قارىسىمۇ، ئەمما مەن ئۇنداق قارىمايمەن.

يەرشارىلىشىش ئۆتمۈشتىكى 30 يىلدا يۈز بەرگەن ئەڭ ياخشى ئىشلارنىڭ بىرى بولۇپ، ھازىر يەرشارىلىشىش ئېلىپ كەلگەن ھەربىر مەسىلە پەقەتلا ئۆسۈپ يېتىلىش جەريانىدىكى بىر كالتە تولغاقتەكلا ئىش بولۇپ قالدى، خالاس. ئۆتمۈشتىكى 20 يىلدىن 30 يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا، يەرشارىلىشىش پۈتۈن دۇنيادىكى % 20 تىن ئارتۇق چوڭ شىركەتلەرگە، تەرەققىي قىلغان دۆلەتلەرگە مۇلازىمەت قىلدى، ئەمما كەلگۈسىدە يەرشارىلىشىشنىڭ قېپقالغان % 80 ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلارغا مۇلازىمەت قىلىش ئېھتىماللىقى بارمۇ-يوق؟ بۇ بىز كېيىن قىلىدىغان ئىشلار.

2000 يىللار ئىلگىرى، جۇڭگودا تاشقى دۈشمەننىڭ تاجاۋۇز قىلىپ كىرىشىدىن ئەنسىرەپ سەددىچىن سېپىلى ياسالغانىدى. بۈگۈن يەنە بەزىلەر يەنە سودا توسۇقى ياساپ، ئەركىن سودىنى چەكلىمەكچى بولۇۋاتىدۇ، بۇ خىل قاراشقا مەن قوشۇلمايمەن، بىز 2000 يىل ئىلگىرىكى ئۇسۇل بىلەن ھازىرقى مەسىلىنى ھەل قىلساق بولمايدۇ.

مېنىڭچە، يەرشارىلىشىش ئىقتىساد ۋە ئىشقا ئورۇنلىشىشقا تەھدىت ئەمەس، يەرشارىلىشىشنىڭ ئۆزى تېخىمۇ كۆپ ئىشقا ئورۇنلىشىش ۋە تېخىمۇ خىزمەت ئورۇنلىرىدىن دېرەك بېرىدۇ، پەقەت بىز يەرشارىلىشىشنى تېخىمۇ بىمالال ئېلىپ بارالىساقلا بولىدۇ.

بىز سودىغا مۇھتاج.

نەچچە يۈز يىللار ئىلگىرى، دۇنيا سودىسىنى بىر نەچچە خان ۋە پادىشاھ مونوپۇل قىلىۋالغانىدى.

ئۆتمۈشتىكى 50 يىلدا، دۇنيا سودىسىنى دۇنيادىكى 60 مىڭدەك چوڭ شىركەت كونتىرول قىلغانىدى. ئۇلار دۇنيا سودىسىدىن نەپ ئالغان، پۈتۈن دۇنيانىڭ % 90 سودىسىنى ئۇلار باشقۇرغانىدى.

بۇ كىچىك شىركەتلەرگە پۇرسەت قالمىغانلىقىدىن، تەرەققىي قىلىۋاتقان دۆلەتلەرگە پۇرسەت قالمىغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ، شۇڭا بىز ئەركىن سودىغا قارشى تۇرماي، تېخىمۇ ياخشى ئامال تېپىپ، % 80 ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىنى ئەركىن سودىدىن نەپكە ئېرىشتۈرۈشىمىز كېرەك.

ئەركىن سودا مەۋجۇت نەرسە، بەزىلەر سودىدا تەڭسىزلىك مەۋجۇت دېيىشىدۇ، ئەمما مېنىڭچە سودىدا چوقۇم ئىختىيارىيلىق ۋە باراۋەرلىك بولىدۇ، سىز باشقىلارنى نەرسىلىرىڭىزنى ئېلىشقا زورلىسىڭىز بولمايدۇ.

سودا خىزمەت ئورنى يارىتىشنىڭ يولى، سودا ئوبوروت شەكلى بولسىمۇ، ئەمما سودا قورال ئەمەس. سودا سودىگەرچىلىكتىكى مەسىلىلەرنى ھەل قىلىدۇ، سودا ھەرگىزمۇ سىياسىي مەسىلىلەرنى ھەل قىلىدىغان قورال ئەمەس.

ئەڭ ئاخىرىدا دېمەكچى بولغىنىم، بىز ئىنتايىن ھالقىلىق بىر دەۋردە تۇرماقتىمىز، كىشىلەر يەرشارىلىشىشنى، ئەركىن سودىنى ياقتۇرمايدۇ، ئەمما سودىگەر بولۇش سۈپىتىمىز بىلەن، بىز چوقۇم ئۆز قارىشىمىزدا چىڭ تۇرۇشىمىز كېرەك، بىز دۇنيانى يەرشارىلىشىشقا ۋە ئەركىن سودىغا يېتەكلەپ مېڭىشتا چىڭ تۇرىدىغان كەلگۈسىگە مۇھتاج، چۈنكى بىز ئىنتېرنېت دەۋرىگە، يېڭى تېخنىكا دەۋرىگە كىرىۋاتىمىز.

ھازىر بىزنىڭ ئىككى مىليارد تور ئابونتىمىز بار، بىزنىڭ بالىلىرىمىز، كېيىنكى بىر ئەۋلاد ئىنتېرنېت دەۋرىدە تۇغۇلىدۇ، شۇڭا بىز ياشاۋاتقان دۇنيا ئۆزگىرىۋاتىدۇ.

دۇنيادىكى ھۆكۈمەتلەرنىڭ بىزنىڭ تېخىمۇ مۇۋاپىق سىياسەتلەرنى تۈزۈپ چىقىشىمىزغا ياردەم بېرىپ، ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلار، ياشلارغا تېخىمۇ مۇۋاپىق كېلىدىغان سىياسەت ۋە مۇھىت يارىتىشقا ئىلھام بېرىشىگە مۇھتاجمىز، دۇنيا سودىسىنىڭ ئۆلچىمىدىن ئاللىقاچان ئىشەنچىنى يوقاتقانلارنىڭ ئىشەنچىنى ئۇرغۇتۇش ئۈچۈن، تېخىمۇ ئاددىي سودا ئۆلچىمىگە ۋە تېخىمۇ كۆپ ئىشقا ئورۇنلىشىش پۇرسىتى يارىتىشقا ئېھتىياجلىقمىز.

ناۋادا بىز تېخىمۇ كۆپ ئىشقا ئورۇنلىشىش ۋە ئېشىشنى ئىشقا ئاشۇرىمىز دەيدىكەنمىز، تېخىمۇ ئاددىي سودا ئۆلچىمىگە ئېھتىياجلىق بولىمىز، بىز بۇ مەسىلىنى ئىجادچانلىق بىلەن ئويلىنىشقا مۇھتاجمىز.

بىز يەنە ھەرىكەتلىنىشىمىز كېرەك. ئوتتۇرا-كىچىك كارخانىلارنى قوللىمايدىغان بىرمۇ ھۆكۈمەت يوق، ئەمما پەقەت ئېغىزدا دەپ قويسىلا كۇپايە قىلمايدۇ، بىز لازىمى ھەرىكەتلىنىش.

«ئەلى بابا»دا «ناۋادا ھازىر بولمىسا، ئەمىسە قاچان، ناۋادا مەن بولمىسام، ئەمىسە كىم؟» دەيدىغان بىر گەپ بار.

بىز ھەرىكەتلىنىشىمىز كېرەك، بىز ھازىرلا ھەرىكەتلىنىپ، يەرشارىلىشىش ۋە ئەركىن سودىغا تۈرتكە بولۇشىمىز كېرەك، بىز سودىنىڭ ئۆلچەملىرىنى ئۆزگەرتىشىمىزگە ئېھتىياجلىق، بىز ئىشقا ئورۇنلاشتۇرۇش پۇرسىتى يارىتىشقا ئېھتىياجلىق. ئەمما مەن شۇنىڭغا قەتئىي ئىشىنىمەنكى، ناۋادا سودا توختاپلا قالسا، ئۇرۇش بولدى، دېگەن گەپ، پەقەت سودىلا ئۇرۇشنىڭ ئالدىنى ئالالايدۇ، بىز ئۇرۇشنى ئەركىن سودىنىڭ ئورنىغا دەسسەتسەك بولمايدۇ. كۆپچىلىككە رەھمەت، ھەممىمىز بىرلىكتە تىرىشايلى.

3-سېنتەبىر، ما يۈن بوستون مەسلىھەتچىلىكىنىڭ رەئىسى خانس پائۇل بۇركنېر بىلەن سۆھبەتلىشىپ، ئۆزىنىڭ دۇنيا ئىنتېرنېت سودا سۇپىسى (eWTP) غايىسى، ئىستىقبالى ۋە ھەرىكەت پىلانىنى سىستېمىلىق شەرھىيەلىدى.