ئەزىز ئەيسا
(ھىكايە)
كانارا ئورنۇتۇلغان ئىككى چاقلىق قول ھارۋىسىنى سۆرەپ بالىسى بىلەن بالدۇرلا بازاردىن يېنىپ ئۆيىگە قاراپ ماڭغان سايىم سوق ،يىراقتىنلا بازارنىڭ كۈن پېتىش تەرىپىدىن ئېقىپ ئۈتىدىغان ئۆستەڭ بۇيىدىن يۇغان بوز ئىشىگىنى سۇغۇرۇپ قايتىپ كىلىۋاتقان بازارلىق باج پونكىتىنىڭ پونكىت باشلىغى زىياۋدۇننى كۈرۈپ قالدىدە سۈيۈنگىنىدىن پۈتۈن ۋۇجۇدى خۇددى تۇمۇزدىكى چۇكا مۇزدەك "شۇررىدە"ئىرىپ كەتتى. چۈنكى سايىم سوق بۇ بازاردا پونكىت باشلىغى زىياۋدۇننى ئۈزىگە ئەڭ يېقىن ئادەم دەپ ھىساپلايتتى ،ھەم بۇ يېقىنلىقتىن كۆپ مەنپئەتمۇ كۆردى ھەم كۆرمەكتە. شۇ سەۋەپتىن سايىم سوق زىياۋدۇننى قەۋەتلا ھۆرمەتلەيتتى شۇنداقلا ئۆمۈرىنىڭ ئاخىرىغىچە ئۆز ھۆرمىتىنى بىلدۈرۈپ ئۈتۈشنى كۆڭلىگە پۈككەن ئىدى،نىمىشقادىسىڭىز ؟زىياۋدۇن بازار باشقۇرۇش، باج يىغىش ئۈچۈن بازارغا چىقىپلا قالسا ھەممە ھۈنەرۋەن كاسىپ، قاسساپلارغا باژ،باشقۇرۇش ھۆججىتى كىسىپ كىلىپ پەقەت سايىم سوققا كەلگەندىلا كۆرمەسكە سالاتتى ،بۇ "ئىلتىپات"تىن بېشى كۆككە يەتكەن سايىم سوق زىياۋدۇن سوجاڭ بىلەن ئۈزى ئوتتۇرىسىدىكى مەخپى" تىلدىن "پەخىرلەگەن ھالدا ئەتراپرىكى رىقابەتچىلىرىگە قاراپ ئاتايىن گېلىنى قىرىپ تۇرۇپ بىر ئىككى قۇرۇق يۈتۈلۈپ قۇيۇش بىلەن "ئاكاڭ قارىغاي مانا مۇشۇنداق ئادەم "دىگەن مەنىنى بىلدۈرۈپ ئۆز كۆڭلىنى خوش قىلاتتى ۋە ۋاختىدا بىرەر پۇت،ھېچ بولمىغاندا
ئىككى ئۈچ جىڭ گۆش بىلەن زىياۋدۇننىڭ ئۈيىگە يوقلاپ كىرىپ زىياۋدۇندىن ئىبارەت شەپقەتچىسىنىڭ ئىلتىپاتىغا جاۋاپ قايتۇراتتى. شۇڭا سايىم سوق ھەردەم شۇنداق ئويلايتتى "دىمەك زاسوجاڭدەك شەپقەتچىم بولمىسا ماڭا بۇ قاسساپ بازىرىدا بۇنچىلىك كۈننىڭ سېرىغى نەدە تۇرۇپتۇ؟"سايىم سوق كىتىۋېتىپ خىيال ئارىلاش ئۆز ئۈزىگە پىچىرلايتتى "زاسوجاڭدەك ئادەملە بۇلىدىكەن مىنىڭ كۈنلىرىممۇ بۇنىڭدىن كىيىن كۈنسىرى ياخشى بۇلۇپ كىتىدۇ ؟شۇڭا زاسوجاڭغا قانچىلىك ھۆرمەت ،ئىززەت قىلسام ئەرزىيدۇ .قارىمامدىغان ئۈزى بىر باشلىق تۇرۇپ ئاددى كىشىلەر قاتارى ئىشەك يىتىلەپ يۈرگىنىنى؟ئەسلىدىنلا كىچىك پئېل،كەمتەر ،ئىشچان ئادەم بۇ ؟مۇشۇنداق ئىسىل سۈپەت كەمتەرئادەم باشلىق بولسا ،مەرتىۋىسى قانچە كۈتۈرۈلسە ئەرزىيدۇ جۇمۇ ؟ توغرا ئىسىم قۇرغۇر!ئالدىمىزدا سايلام بارغۇ ؟مانا مۇشۇ چوڭ سايلامدا ئۈزەم باش بۇلۇپ مەھەللىدىكىلەرنى ھەركەتلەندۈرۈپ ئاۋاز بەرگۈزۈپ مۇشۇ زا سوجاڭنى ئۈزەم بىرقوللۇق باشلىقلىققا كۆرسىتىمەن.."ئۆز خىيالى بىلەن بۇلۇپ زىياۋدۇننىڭ ئۇتتۇرىغا كىلىپ قالغان سايىم سوق ھاپىلا،شاپىلا ئۆزىنىڭ چۇڭقۇر ھۆرمىتىنى بۈلدۈرۈش ئۈچۈن زىياۋدۇنغا پۈكۈلۈپ تۈرۈپ چۈڭقۇر سالام بىجا كەلتۈردى .دەل سايىم سوقنىڭ سالىمىغا ئۈلگۈرتۈپ زىياۋدۇن يىتىلەپ كىتىپ بارغان يۇغان بوز ئىشەكمۇ قاتتىق پۇشقۇرتۇپ بېشىنى سىلكىشكە باشلىدى .ئەمما كۈتۈلمىگەندە زاياۋدۇن سايىم سوقنىڭ سالىمىنى كۆرمەسكە سېلىپ پاختا خالتىسىدەك يۇغان قۇسۇغىنى تومپايتقىنىچە سايىم سوقنىڭ سالىمىنى پىسەنتىگىمۇ ئالماستىن ئالدىغا قاراپ كىتىۋەردى -ھى!ھى!...ھىى!ھى….سايىمنىڭ چىشاڭ ئوغلى كۆز ئالدىدا زاھىر بۇلىۋاتقان كۈلكۈلۈك كۈرۈنۈشلەردىن كۈلكىسى قىستاپ ئۆز دادىسىغا قاراپ كۈلۈشكە باشلىدى. زىياۋدۇنغا بولغان خوشەمەت تاۋۇزى قولتۇغىدىن چۈشۈپ كىتىپ ئۆز بالىسىنىڭ ئالدىدا ئوسال بولغان سايىم سوق تىرىككەن ھالدا بالىسغا ئاچچىق قىلىشقا باشلىدى -نىمە بولدى ؟نىمىگە كۈلىسەن ھاراملىق !-سوجاڭنىڭ ئىشىگى سالام قىلغاننى بىلىدىكەن ؟سىزگە سالام قايتۇرى ..شۇ …شۇڭا ... كۈلدۈم -چوڭلارنىڭ ئىشىغا سەپ سالغىچە ئۈژمەڭنى يەپ يۇلۇڭغا ماڭ! بىلدىڭدۇ ھاراملىق !سايىم سوق ئوغلىغا كۈزىنىڭ ئاق پاختىسىنى چىقىرىپ خۇددى ھازىرلا دۇمبالايدىغاندەك غەزەپ بىلەن ئالايدىدە ،ئۆز غەزىۋىدىن قورقۇپ بەدەر تىكىۋەتكەن ئوغلىنىڭ ئارقىسىدىن يۇلىغا راۋان...(ئاپتۇر ئاقسۇ شەھەرلىك5- ئوتتۇرا مەكتەپتە )
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
