يوللانغان ۋاقتى : 2008-10-23 14:53:12    كۆرۈلۈش سانى : 45  

تارىشا گۈڭگۈرت تارىشا گۈڭگۈرت بۈمەريەم شېرىپ خۇشتار     ئەجدادلىرىمىز ئۆڭكۈر مەدەنىيىتى، بولۇپمۇ ئىپتىدائىي يايلاق مەدەنىيىتىدىن باشلاپ تاشنى تاشقا ئۇرۇپ ئوت چىقىرىپ ئىسسىنىش ۋە يېمەكلىكلەرنى پىشۇرۇشنى بىلگەن بولسا، كېيىنكى ۋاقىتتا يايلاقتا كالا تېزىكىنى چوغ ئارىسىغا ئېلىپ، كۈل بىلەن كۆمۈپ ئوت ساقلاش ئارقىلىق ئوتقا بولغان ئېھتىياجىنى قامدىغان. كېيىنكى تەرەققىياتلار داۋامىدا ئوت تۇتاشتۇرۇشقا، ئۆيدىن  ئۆيگە ئوت ئېلىپ چىقىشقا، ھەتتا قاراڭغۇدا بىر قانچە ئون مىنۇت يورۇتۇشقا ئىشلىتىشكە بولىدىغان تارىشا گۈڭگۈرتنى كەشىپ قىلغان.     تارىشا گۈڭگۈرتنىڭ ماتېرىيالى قۇرۇق تېرەك ياغىچى ۋە گۈڭگۈرتتىن ئىبارەت. تارىشا گۈڭگۈرتنى ياساشتا ئىشلىتىلىدىغان سايمانلار: ئۇزۇنلۇقى 40 سانتىمېتىر، كەڭلىكى بەش سانتىمېتىر كېلىدىغان، ئىككى ئۇچىغا ساپ بېكىتىلگەن پىچاق، بىلەي، پىچاق چاقلايدىغان چاق، كەكە ۋە ياغاچ ھەرىدەيدىغان ھەرە. ئىش ئورنى، يەنى دۇكان بىر مېتىرلىق چوڭ ياغاچ بولۇپ، ياغاچ يەرگە 60 سانتىمېتىر چوڭقۇرلۇقتا ئورنىتىلىدۇ. ئۈستىگە كەڭلىكى ئون سانتىمېتىر، ئۇزۇنلۇقى 20 سانتىمېتىر كېلىدىغان قۇرۇق ياغاچ تۆمۈر قاماق بىلەن مىدىرلىمايدىغان قىلىپ بېكىتىلىدۇ. ئۇنىڭغا بىر ئورۇندۇق چېتىلىپ، ئۇستىكار ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ، پىچاقنىڭ ئىككى سېپىدىن تۇتۇپ، كۆتەك ئۈستىدىكى ياغاچقا پىچاقنى قويۇپ ئالدىغا تارتىدۇ. ھەر بىر قېتىم تارتقاندا ئىش قەغىزىدەك نېپىز تىلىنغان تارىشا تۆۋەنگە چۈشۈپ تۇرىدۇ. قابىل ئۇستىلار مىنۇتىغا 40 – 50 تال تارىشا تىلىدۇ. مەشغۇلات شۇنداق داۋاملىشىدۇ. تىلىنغان تارىشا تۆت – بەش تالدىن قىلىنىپ پىچان بىلەن باغلىنىدۇ. ئاندىن گۈڭگۈرتنى مەخسۇس قازانغا سېلىپ ئوت يېقىپ سۇيۇلدۇرۇپ، باغلاقلىق تارىشىنىڭ بىر ئۇچى گۈڭگۈرتكە تەگكۈزىلىدۇ. ھەر تال تارىشىغا گۈڭگۈرت يۇقىدۇ. ئۇنىڭدىن كېيىن تارىشا گۈڭگۈرت تەييارلانغان بولىدۇ.     ئازادلىقتىن ئىلگىرى ۋە ئازادلىقتىن كېيىنكى بىر مەزگىللەردە ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە تارىشا گۈڭگۈرت خەلقنىڭ كەم بولسا بولمايدىغان ئەتىۋارلىق يېقىلغۇسى بولۇپ، ئۇزاق مەزگىل بازار تاپقان. ھازىرقى پەن – تېخنىكىنىڭ تەرەققىياتى تۇرمۇشتا نۇرغۇن قۇلايلىقلارنى بارلىققا كەلتۈرگەنلىكى سەۋەبلىك تارىشا گۈڭگۈرت ئىشلىتىشتىن قالغان بولسىمۇ، يىراق يېزا – قىشلاقلاردا ئۇ يەنىلا ئوت تۇتاشتۇرۇشتىكى قىممىتىنى ساقلاپ كەلمەكتە.  شىنجاڭ گېزىتىدىن ئېلىندى.