ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، بېكىتىمىزگە خۇشكەپسىز ! بۈگۈن: مىلادىيە

ئانا تىلنى سۆزلەشنى ئائىلىدىن باشلايلى

يېڭىلانغان ۋاقىت : 2013-11-04 23:44:15 زىيارەت : قېتىم [ خەت رازمىرى چوڭ نورمال كىچىك ] ساقلىۋىلىش


ئانا تىلنى سۆزلەشنى ئائىلىدىن باشلايلى



(ماۋزۇ«ئانا تىلنى سۆزلەشنى»دەپ ئېلىندى،«ئانا تىلدا سۆزلەشنى»دەپ ئېلىنمىدى.ئويلىشىپ شۇنداق يېزىلغان)

(بۇ تېما ۋە تۆۋەندىكى ئىنكاسلار باغداش مۇنبىرىدىكى ئەسلى تېما ۋە ئىنكاسلاردىن رەتلەپ يوللاندى.ئانا تىلدا سۆزلەشنى ئۆزىمىزدىن،ئائىلىمىزدىن باشلايلى،خاتانى توغرىلايلى، بىرلىك-ئىتتىپاقلىق ئىزدەيلى!ئانا تىلدا جۈرئەتلىك سۆزلەيلى ھەم ئەقىل ئىشلىتىپ تەشەببۇس قىلايلى.ئائىلىدىكى تەسىرى كۈچلۈك بولغان ئانىلار،قىز-ئاياللار باش بولايلى!)

ئائىلە ئانا تىل لۇغىتى (تاغچى)

جەمئىيەتنىڭ ئەڭ كىچىك قىسىمى ھېسابلىنىدىغان ئائىلىدە بىر قەدەر كۆپ ئىشلىتىلىدىغان سۆزلەرنىڭ ئۇيغۇرتىلى ئاتىلىشىنى يېزىپ قويدۇم ، بولسا قالغان دوستلىرىمىزمۇ ئۆزلىرى بىر قەدەر كۆپ ياتتىللاردا ئاتايدىغان ئاتالغۇلارنىڭ ئاناتىل ئاتىلىشىنى ئىنكاس شەكلىدە يوللاپ قويسىڭىز بولىدۇ .رەھمەت ! بۇ ئارقىلىق ئائىلىدىن ئىبارەت جەمىيەتنىڭ كىچىك بىرلىكىدە ئاناتىلدا سۆزلەشنى تولۇق ئىشقا ئاشۇرساق ، ئەتراپقا تەسىر قىلىپ ئەڭ ئاخىرى پۈتكۈل جەمئىيەتنىڭ بەس - بەستە ئاناتىل (ئۆززۇۋان) سۆلىشىش كەيپىياتىنى ھاسىل قىلىمىز ! پەرزەنتلەرگە تەربىيە بېرىشتە ، پاراڭلىشىشتا ، چۆچەك ئېيتىپ بېرىشتە ، ئىشقىلىپ بالىلىرىڭىز بىلەن ئالاقە قىلغاندا ئامال بار ئاناتىل سۆزلەڭ ئۇيغۇر بولسىڭىز ، بالىڭىز كەلگۈسىدە كىملىكسىز قارا تىللىق (بۇز زۇۋان) بولۇپ كەتمىسۇن ..... نىمىدىگەن كاتتا ، گۈزەل مەنزىرە ، تەسەۋۋۇر قىلىپ بېقىڭە .... ياشىسۇن ئانا تىل  

تاماقخانا (ئاشخانا)  
1) قازان  
2) چىنە ، قاچا - قۇچا ، پىيالە  
3) ساپلىق  
4) سۇپۇرا  
5) توك ئوچاق ، گاز ئوچاق ، شامال بېرىش ماشىنىسى (شامالدۇرغۇچ)
6) تۆمۈر كۆسەي، ئوت چۇقچىلىغۇچ
7) كورۇشكا  
8) لاخشىگېر
9) چوكا  
10) قوشۇق  
11) تۇرۇبا سۈيى  
12) ئىشكاپ، گاردىروپ، جاۋەن؛ كاموت
13) بۇس تارتقۇ
14) چايدان
15) چەينەك  
16) دەسمال
17) كورا  
18) كۆمەچ قازان ، كۆمەشتان (يەرلىك)، تاۋا ( جەنۇبتا )
19) چويلا  
20) داستىخان  
21) جىمبىل
22) چوكادان ، چوكا سالغۇچ  
23) ئىدىش ، كارساڭ
24) قەندان  
25) تەڭنە  
26) تۇۋاق  
27) تاۋاق  
28) تەخسە
29) پەتنۇس
30) تاختا  
31) خالو ، نوغۇچ

مېھمانخان ئۆي  ( كېتىڭ ئەمەس ، پەقەتلا ، ئەسلىدىنلا ئۇنداق ئەمەس )

1) تېلىۋىزور
2) ئۈنئالغۇ  
3) رادىيو  
4) د ۋ د سىن قويغۇچ  
5) تېلىۋىزور ئىشكابى
6) قانال قوبۇللاش قاپىقى
7) مودېم  
8) تور قوبۇللىغۇچ
9) تور بۆلگۈچ (لۇيوۋچى،روتۇر)
10) تىزگىنەك  
11) گىلەم  
12) كىرىسلو  
13) شىرە، چاي ئۈستىلى
14) رەسىم رامكىسى
15) لوڭقا  
16) خىروستال چىراق  
17) سىۋەت  
18) چاتقۇچ ( شتېپسېل )  

19) تور سىمى 


-------------

لىپادىيەن-    ساچ+تىراش+خانە=   ساچتىراشخانە
چابا-                                       چايخانە
كې تىڭ -                                 مىھمانخانە   
چۇ پاڭ -                                  ئاشخانە
ئوبىرنى-                                   خالىخانە

شاۋچۇ-                                      قورو
ئەرخولۇ-                                   ئككىنجى بىنا
1-دەنيەن                                  1-دەرۋازا
كېفا ڭ                                       ساراي ئۆي  
لاڭتەي  -                                   پىشايۋان
كۇپاڭ-                                      قازناق
ساپا-                                          دىۋان  
يىگۈي-                                     كىيىمساندۇقى(كىيىم ئىشكاپى=كىيىم ئۇيغۇرچە ئشكاف رۇسچە)


فىىجى-                                   ئۇچار
فىيىجىچاڭ-                             ئۇچار دەڭ
دىتې-                                   مىترو                   ساپ ئۇيغۇرچە ؟  
ئشەك ھارۋىسى                        ئشەك ھارۋىسى
ئات ھارۋىسى                          ئات ھارۋىسى
خوچې                                     ئوتھارۋا
ماشىن                                    ھارۋا
موتو-                                    مايھارۋا
دەنپىڭچې-                              توكھارۋا
ۋېلىسپىت-                               تۆمۈرھارۋا

جوزا-                                    شىرە (مىكى)
نان-                                    ھەمەك(ئەكمەك)
گوش-                                  ئەت
جۇۋاۋا.بەنشىر-                       تۈگرە
كىسىپ ئەتكىنى-                   ئۈگىرە
چۇڭجىكا-                               كونتىر (قىممەت تۇلۇقلاش كارتىسى)
دومىىتىكا-                              يادلاش كارىت  ياكى  ھافىزىكارىت
مىڭپىيەن-                              ئاتكارىت  

يۈۋەن-                                          پۇل        بىرسى  بەش پۇل    ئىككىسى  ئون پۇل
چىيەن -                                        پارا      بازار باشلىقى پارا يەپتۇ

--------------------------

路由器توربۆلگۈچ
客厅مېھمانخانا ئۆي
ﻳﯘﭘﻪﻥ ـــ ﺑﺎﺭﻣﺎﻕ ﺩﯦﺴﻜﺎ
袋子 دىگەننى خالتا، يالتىراق خالتا دىمەك لازىمدۇر.
موزا – بۆك
多媒体卡سىغم كارتسى
توشەي - ساپما كەش
توك قازان   دىيەنفەنگو
گاز ئوچاق   مىچى لۇزى
بۇس تاتقۇ    چوۋيەنجى
تەرەت قاچىسى ماتۇڭ دەۋالىدۇ
پاسىمال، پول سۈرتكۈچ  توبا دەۋالىدۇ
ئاچچىق كاۋاپ   مالاچۈر
رېزىنكە بوغقۇچ  پىچۇر ياكى پىچىر دەۋالىدۇ
تاسما، كەمەر پىدەي دەۋالىدۇ
تىجارەت ئۆيى مېنميەنفاڭ دەۋالىدۇ
بىنا ئۆي لوۋفاڭ دەۋالىدۇ
مۇنار ئۆي گاۋسېڭ
قازىناق دىشاشى دەۋالىدۇ
چاچ بوياش --رەنفا(染发)
焗油جۇيوۋ---چاچ مايلاش
داغلاش، چۈچۈتۈش ئاياللار زالى قىلىش دەۋالىدۇ
گۈرۈچ ئاش مىفەن، گاڭپەن دەۋالىدۇ
شوۋىگۈرۈچ  شىفەن دەۋالىدۇ
ئۈزمە چۆپ خۇيمەن دەۋالىدۇ
ياۋكۇڭ- تىزگىنەك
زاڭ---- مەينەت،پاسكىنا
خاڭگا----تەرخەمەك،
گامىيەن---ماشىنىدا كەسكەن چۆپ
面筋ئۇن تىلىپى
凉粉لەڭپۇڭ دىرىلداق
自动挡  ئاپتۇماتىك خوت
手动挡قول خورت،ئاپتۇماتسىز خوت
ۋ س د  ئاپپاراتى-ئۇنسىندان
رادىئو-تىڭشىغۇ
耳机-تىڭشالچۇق
موتو-مايئات
توكسىكىلىت-توكئات
ۋەلىسپىتا تۆمۇرئات

--------------------------------------------

بالىلىرىمىزغا ھايۋانلارنىڭ ئەركەك-چىشىسىنىڭ ئاتىلىشىنى،بالىلىرىنىڭ ئاتىلىشىنى ئۆگىتىشىمىز كېرەك.بۇ تىلىمىزدا ئىنتايىن مۇھىم.يەنى:
1.ئات---ئايغىر (ئەركەك ئات)
ئات---بايتال (چىشى ئات)
ئات بالىسى---تاي ياكى تايچاق.
2.تۆگە--(چىشى تۆگە)
ھىنگان--(ئەركەك تۆگە)
بوتىلاق--تۆگە بالىسى
3.ئىت--(ئەركەك ئىت)
قانجۇق--(چىشى ئىت)
كۈچۈك--ئىت بالىسى.
تۆگە - ھىنگان ( چىشى تۆگە)
تۆگە - بۇغرا ( ئەركەك تۆگە)
تۆگە - بوتىلاق ( تۆگە بالىسى)

-------------------------------

بالامنىڭ ئىجادىي تىللىرىدىن بىر نەچچە مىسال
1.  چوتكا ( ئاياغ مايلايدىغان چوتكا ) - مايلىغۇچ ( بالامنىڭ سۆزى - دادا ، مايلىغۇچنىڭ مېيى قالماپتۇ )
2. ۋاسكىتبول - گارتوپ (بالامنىڭ سۆزى - ياشلار باغچىسىدا گارتوپ مەيدانى باركەن)
3. قاشتېشى - ئۇزتاش ( ماۋۇ ئۇز تاشنى يولدىن تېپىۋالدىم)

----------------------------

مەنبە:http://www.kuqa.cn/bbs/forum.php?mod=viewthread&tid=13133


«ئانا تىلنى سۆزلەشنى ئائىلىدىن باشلايلى»گە دائىر تېخىمۇ كۆپ ئۇچۇر


ئالدىنقىسى : كۆز يېشى

كېيىنكىسى : ئۇيغۇرچە,سۆزلىشىش