ئەسسالام تورداش، بۈگۈن (سائەت) قۇياش ئوغلى بلوگى قۇرۇلغىلى

 باش بەت  تور بېلىملىرى يۇمشاق دىتاللار   جاھاندىكى ئىشلار   ناخشا-مۇزىكىلار تاللانما ئەسەرلەر 


  • ئۆمۈر مەنزىلىدە ئىستەپ غۇبارسىز چىن ھەقىقەتنى،

    قەلەندەردەك كېزىپ يۈردۈم چېكىپ مىڭبىر مۇشەققەتنى.

    ۋە لېكىن يوق ئىكەن تۈز يول تېپىشتا ئۇشبۇ مەقسەتنى،

    تېڭىرقاپ ئۆتتى كۆپ ئۆمرۈم چۈشەنمەي سىرى ھېكمەتنى،

    ئىشىت دىلبەر، بايان ئەيلەي ساڭا بۇ ھەقتە سۆھبەتنى.

     

    .................


  • ياسىن 1968 - يىلى خوتەن ۋىلايىتىنىڭ مەلۇم بىر ناھىيىسىدىكى ئاددى خىزمەتچى ئائىلسىدە تۇغۇلغان بولۇپ ،ئوغۇلنىڭ كىچىكى ئىدى . ئۇ تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتتۈرگەندىن كېيىن، ھەر خىل سەۋەبلەر بىلەن ئاتا - ئانىسى ئۇنى مەكتەپتە ئوقۇتالمىدى . ئائىلە ئىشلىرىغا ياردەملىشىپ ، ھەش– پەش دېگۈچە چوڭ بولۇپ قالغان ئوغلى ياسىننى ، بىكارچىلىقتىن يامان بالىلارنىڭ كەينىگە كىرىپ كەتمىسۇن دەپ ئويلىغان ئاتا - ئانىسى 1995 – يىلى ئۇنىڭ ئۆزنىڭ تەلىپى بويىچە ناھىيە بازىرىدا كىرا قىلىپ پۇل تېپىشى ئۈچۈن، ئۈچ چاقىلىق كىرا موتسىكىلىتتىن بىرنى ئېلىپ بەردى. ياسىنمۇ ھاردىم تالدىم دېمەي كىرا قىلىپ خېلىلا كۆپ پۇل تېپىپ ، ئاتا - ئانىسىنى قەۋەتلا خۇشال قىلىۋەتتى . 1998 - يىلى ئاتا - ئانىسى ئۇنىڭ تويىنى قىلىپ قويدى . ئاتا - ئانىسى ئۇنىڭ كەيىپ ساپادىن يىراق ، ئاتا – ئانىسى ۋە ئايالىغا كۆيۈمچان ، ئىنساپلىق بالا بولغانلىقىدىن تولىمۇ خۇشال ئىدى .


  • ماڭا غەلىتە نەزەردە تىكىلىپ تۇرغان، ناھايتى (زامانىۋى) كىيىنگەن بۇ ياتاقدىشىمغا قاراپ نىمە دىيىشىمنى بىلمەيلا قالدىم.
    _
    ئەسسالامۇ -ئەلەيكۇم، ياخشى كەلدىڭىزمۇ؟.........
    _
    ياخشى، ئالتە شەدىن چىقتۇقما؟ ، چېچىنى نەچچە خىل بوياپ، چىشلىرنى ھىڭگايتىپ تۇرغان بۇ قىزغا تولىمۇ ھەيران بولدۇم.
    _
    كىم مىنى ئالتە شەلىك دەيدۇ؟غۇلجىدىن كەلدىم.


  • (ھېكايە)

    ئەركىن سابىر

         ئەيسا چوڭنىڭ يوغان بۇرنىغا ھەممە ئادەم ھەيران، يۈزىدىكى توغرىسىغا ۋە ئۇزۇنىغا تارتىلغان قورۇقلار ئارىسىدا كۆپۈشۈپ تۇرغان يوغان بۇرنى خۇددى سانسىزلىغان جىرالار ئارىسىدا دۈمچىيىپ تۇرغان دۆڭگىلا ئوخشايتتى. تېخى كىشىلەر چاقچاق قىلىپ: ‹‹ياراتقۇچى ئۇنى ئادەم سىياقىغا كەلتۈرىدىغان چاغدا ئۇقۇشماي بۇرنىغا لاينى جىق بېرىۋەتكەن ئىكەن›› دېيىشەتتى. ئورۇق يۈزىدىكى قورۇقلارنى ئۇنىڭ يۈزىنى تاراشلىغاندا قېپ قالغان بارماق ئىزلىرىكەن دەيدىغانلارمۇ بار ئىدى. ئەيسا چوڭ بۇنداق گەپلەرگە :

         — مەن مۇشۇنداق، ھېچكىمگە ئوخشىمايدىغان يارالغانكەنمەن،  دەپ كۈلۈپلا قويىدۇ. دېمىسىمۇ بىزنىڭ مەھەللىلىكلەر ئىچىدە ئۇنىڭكىدەك سەكسەن قورۇقى بارلاردىن يەنە كىم بار؟ تېخى ئەيسا چوڭ بۇ قورۇقلىرى ھەققىدە ماختىنىدۇ.......


  •  - يالقۇن روزى

     

    دادىلار قەيسەرلىكتە، چىدام -جاسارەتتە، ئىلىم - ھۈنەردە، ۋاپادارلىقتا، ئەل - يۇرتقا ھىممەت كۆرسىتىشتە ... پەرزەنتلەرگە ئۈلگە بولالىشى كېرەك.

     «بالىلىرىمىز مەدەنىيەت ۋە دۇنيا قاراشلار ئۈستۈنلۈك تالىشىۋاتقان دەۋردە ياشاۋاتىدۇ. بۇنداق مۇھىتتا بىزگە مېھىر - شەپقەتنى غەپلەت بۆشۈكىگە ئايلاندۇرۇۋالغان ئانىلار كېرەك ئەمەس، بەلكى ئۇنى يۈكسەك ئېتىقاد ئىستراتېگىيىسىگە ئايلاندۇرغان ئانىلار كېرەك».

    بۇ بىر ئابزاس سۆز ئابدۇقادىر جالالىدىننىڭ مەزكۇر ژۇرنالنىڭ 2004 - يىللىق 2 - سانىدا ئېلان قىلىنغان «بىزگە قانداق ئانىلار كېرەك؟» دېگەن ماقالىسىنىڭ ئاخىرىدىكى كەسكىن خىتابى. مېنىڭچە، سۆيۈملۈك ئانىلىرىمىزغا قىلىنغان بۇ خىتاب يەنە ئۆز نۆۋىتىدە قەدىرلىك دادىلارغىمۇ ئوخشاشلا ماس كېلىدۇ! مەن ئاشۇ ماقالىنى ئوقۇغاندىن كېيىن «بىزگە قانداق دادىلار كېرەك؟» دېگەن مەسىلە ئۈستىدە جىددىي ئويلىنىپ قالدىم.

    لۇشۈن ئەپەندى 1920 - يىللىرى.........


  •  - ئابدۇقادىر جالالىدىن

    «ئانا» - ئۇيغۇرلارغا نىسبەتەن ھەرگىزمۇ ئادەتتىكى ئۇقۇم ئەمەس. «ئانا» - ئۇيغۇرلار ئۈچۈن بارلىق كېلىپ چىقىشنىڭ سىمۋولى.

    ئۇيغۇرلارنىڭ نەزىرىدە دۇنيادىكى ھەممە نەرسە ئانىدىن ئاپىرىدە بولىدۇ ۋە ئانىغا باغلانغان ھالدا ياشايدۇ، ئاخىرى يەنە ئانىغا قايتىدۇ. دېمەك، مەۋجۇدات ئانىدىن تۇغۇلىدۇ، ئانىدا ياشايدۇ، ئانىغا قايتىدۇ. ئانا مەنە بۇلىقى، ئۇيغۇرلار دۇنيا ھەققىدىكى تەسەۋۋۇرلىرىنى «ئانا» ئۇقۇمىدىن خالىي ھالدا ئېلىپ بارالمايدۇ. ئۇلار ئۈچۈن ئانا - ئالەم، ئانا - بىلىم ۋە تەپەككۇرغا سەلتەنەت بېغىشلايدىغان مۇقەددەس سۇبستانسىيە. مېنىڭچە، ئۇيغۇرلارنىڭ ئېتىقاد ۋە تەپەككۇر تارىخىنى «ئانا» ئۇقۇمىدىن مۇستەسنا ھالدا يورۇتقىلى بولمايدۇ ھەم يازغىلى بولمايدۇ. .......


  • مازدىمەي كىيىۋال،تازدىمەي تېگىۋال.

    سانامسەن ئۆزۈڭنى ئاسمانچە ئايدەپ ،
    تانامسەن ئەسلىڭدىن مەن كاتتا باي دەپ.
    قىلىسەن پۇشايمان ،ئاخىر بىركۈن،
    بىرنى تاز بىرنى ماز،بىرنى گاداي دەپ.
    .....


  • يامان خوتۇن ئۈزۈلمەس تاسما ، ئۇنداق تاسمىنى بوينۇڭغا ئاسما .
    ياخشىدىن ئۈگەن ، ياماندىن يىرگەن .
    ياغاچنى رەندە تۈزەيدۇ ، ئادەمنى تەربىيە .
    كىچىك دېمەڭ بالىنى، ئەقىل تاپار ھامىنى .
    سودىگەرنىڭ يۈزى يوق، خېرىدارنىڭ كۆزى يوق.
    ئ...

  • * بوراننىڭ گۈركىرشىگە تاغ تەۋرىمەس (ماقال).
    * بېخىلغا قول بىلەن يانچۇقنىڭ ئارسى 40كۈنلۈك يول.
    * قارغىشچىنىڭ  ئېغىزغا قاغا چىچسۇن.
    * قۇشنىڭ سايرىمايدىغنى يوق ، دۈشمەننىڭ قارغىمايدىغنى.
    * دوستۇڭ دوسىت بولسۇن،ھې...

  • بىر كىشى بولغانىكەن، بىر كۈنى ئۇ ئۆلىۋالماقچى بوپتۇ.....

خەير - خوش، كۆرۈشكىچە ئامان بولۇڭ ! تور بەت ئادىرىسىمىزنى دوستلىرىڭىزغا تەۋىسسىيە قىلىشنى ئۇنۇتماڭ ! ئېھتىرام بىلەن: قۇياش ئوغلى