ئاقيول تورىنىڭ خەۋىرى:     نەچچە يىل ئىلگىرىكى دۇنيا ئىقتىسادىنىڭ قاتتىق بورىنى سەۋەبلىك جۇڭگونىڭ كېمىسازلىق سانائىتى ناھايىتى ئېغىر بولغان ۋەزىيەتكە دۇچ كەلگەن.شىشاكۇ كېمىسازلىق شىركىتىنىڭ خەلقئارا سودا تۈزەتمىسى دەل مۇشۇنداق ئارقا كۆرۈنۈش ئارقىسىدا يۈز بەرگەن. ئۆتۈپ كەتكەن ئىككى يىلنىڭ ئالدىدا، شىشاكۇ كېمىسازلىق سانائىتى ھېچقانداق زاكاز تالونى تاپشۇرۇۋالمىغان. نۆۋەتتە، شىشاكۇ كېمىسازلىق سانائىتىنىڭ بارلىق كەسىپلىرى تۈزىتىش ئىچىدە ئىكەن. شەندۇڭ دۆلەت مۇداپىئە پەن-تېخنىكا ئىشخانىسىنىڭ ئالدىنقى يېرىم يىللىق ئېلان قىلغان كېمىسازلىق دوكلاتىدا ئايان بولۇشىچە، «كېمە تاپشۇرۇش قىيىن بولۇش، زاكاز قوبۇل قىلىش قىيىن بولۇپ، مەبلەغ ئاجرىتىش قىيىن بولۇش» قاتارلىق مەسىلىلەرگە دۇچ كەلگەن، ۋە بۇ خىل ئامىللار ئۇزۇن مۇددەت جۇڭگونىڭ كېمىسازلىق سانائىتىگە زور دەرىجىدە تەسىر يەتكۈزگەن. بۇ يىل 1-ئايدىن 4-ئايغىچە، شەندۇڭدا ئىلگىرى بار بولغان ئۈچ كېمە سازلىق كارخانىلىرى ئىلگىرىكى 16 دانە 57 مىليون 740 مىڭ توننىلىق كېمە ياساش كېلىشىمىنى ئەمەلدىن قالدۇرغان، بەش كارخانا 11 دانە 120 مىڭ توننىلىق يۈك پاراخوتى ياساش كېلىشىمىدىن ۋاز كەچكەن. شىشاكۇ شىركىتىدىن باشقا جۇڭگودىكى نۇرغۇن كارخانىلار ناھايىتى ئېغىر بولغان ئەھۋالغا دۇچ كەلگەن.
     نۆۋەتتە شەندۇڭ پاراخوت كارخانىلىرىنىڭ زاكاز قىممىتى 8 مىليون 266 مىڭ توننىغا يېتىدىكەن، ئەمما بىر قىسىم تېخنىكا تەلىپى بىلەن قۇشۇمچە قىممىتى يۇقىرى بولمىغان يۈك پاراخوتى بىر قىسىم ئامىللارنىڭ تەسىرى تۈپەيلى ياساش ئەھۋالدا تۆۋەنلەش كۆرۈلگەن. ئۇنىڭدىن باشقا، بىر قىسىم پاراخوتلارنى ياساش تەننەرخى ناھايىتى تۆۋەن ئىكەن.
       يالغۇز شەندۇڭدىن باشقا، مال تاپشۇرۇۋېلىش بازىرىنىڭ تۆۋەن بولۇش تەسىرىدىن، پۈتۈن مەملىكەت بۇيىچە زاكازنى ئەمەلدىن قالدۇرۇش ئەھۋالى ئۆرلەپ كەتكەن، ئالدىنقى يېرىم يىلدا پۈتۈن مەملىكەت بۇيىچە بىكار قىلىنغان پاراخوت تالونى 41 دانە بولغان، ھەمدە بۇنىڭ ئومۇمى ئېغىرلىقى 1 مىليون 580 مىڭ توننىغا يېتىدىكەن، بۇ ئۆتكەن يىلقى ئەمەلدىن قالدۇرۇش نىسبىتىنىڭ 1.3 ھەسسىسىگە باراۋەر ئىكەن.
     بىر تەرەپتىن، ئەنگىليە كېلاك شىركىتىنىڭ ستاتىستىكا سانلىق قىممەتلىرىگە ئاساسلانغاندا، ئالدىنقى يېرىم يىلدا جۇڭگونىڭ كېمىسازلىق سانائىتى دۇنيا كېمىسازلىق سانائىتىنىڭ تۆۋەن باسقۇچىدا تۇرغان، ئەمما يەنىلا بىر قەدەر يۇقىرى بولغان سانلىق قىممەت نۇقتىسىنى ساقلاپ قالغان. يەنە بىر تەرەپتىن، بۇ يىلدىن باشلاپ، دۆلىتىمىزنىڭ پاراخوت ياساش شىركەتلىرى ياش مىقدارى، زاكاز تالونىنى قوبۇل قىلىش مىقدارى ۋە رەسمىيەت مىقدارى قاتارلىقلارنى تۆۋەنلەتكەن. 2012-يىلى ئالدىنقى يېرىم يىلدا دۆلىتىمىزنىڭ كېمىسازلىق ئېكسپورتىدا تۆۋەنلەش كۆرۈلگەن، ئەمەلگە ئاشقان كىرىم ئۈزلۈكسىز 11 يىل ئۆرلەپ ماڭغاندىن كېيىن تۆۋەنلەش ئەھۋالى كۆرۈلگەن. بۇ يىل 1-ئايدىن 6-ئايغىچە، يېڭى پاراخوت تاپشۇرۇش مىقدارى ئۈزلۈكسىز تۆۋەنلەپ كەتكەن، پۈتۈن مەملىكەت بۇيىچە يېڭى زاكاز تالونى تاپشۇرۇش مىقدارى پەقەت 10 مىليون 740 مىڭ توننا بولغان، پەقەت ئوخشاش مەزگىل ئىچىدە يېڭى ياساش مىقدارى %33 بولغان. ئوخشاش مەزگىل بىلەن سېلىشتۇرۇلغاندا، يېڭى كېمە تاپشۇرۇش مىقدارى ئۈزلۈكسىز 18 ئاي ئىشلەپچىقىرىش مىقدارىدىن تۆۋەن بولۇش سەۋەبىدىن، دۆلىتىمىزنىڭ يېڭى زاكاز تالونىنى بىر تەرەپ قىلىش مىقدارى تۆۋەنلەپ كەتكەن، ۋە 2012-يىلى 6-ئاينىڭ ئاخىرىغىچە، دۆلىتىمىزنىڭ يېڭى زاكاز مىقدارى پەقەت 125 مىليون 870 مىڭ توننا بولغان.