كۆرۈش: 32692|ئىنكاس: 372

ئابدۇرېھىم زۇنۇن: ئۇيغۇر قىزى

    [ئۇلانما كۆچۈرۈش]
200842822414550_2.jpg


   ئۇيغۇر قىزى

(شائىر روزى سايىتنىڭ شۇ ناملىق غەزىلىگە تەخمىس)

چاپتى كىشنەپ زەر قەلەم تۇلپارى دەپ: ئۇيغۇر قىزى،
شوخ، قارا، ئويناق كۆزى گويا دېڭىزنىڭ قۇندۇزى،
ئۇز-گۈزەللىكتە يېگانە، ئاڭا قايىل يەر يۈزى،
كۆر ئەنە بىر قىزكى چېھرى، مېھرى نۇر، ئاتەش ئۆزى،
زىلۋا بوي، سەرۋى بەدەن، چولپان كەبى پارلار كۆزى.

بويىدىن تارقار ئىپار- ئەنبەر، سىياقى گۈل- چېچەك،
تەبىئىي ئۇز، ئاڭا كەتمەس قىلچە پەرداز-گۈل بېزەك،
ئۇزلىقى توزدەك جۇلا يايغان جاھانغا كەڭ ئېتەك،
قاشلىرى قىيغان قەلەمدەك، كىرپىكى تال-تال يىپەك،
مەڭزى ئانار، لېۋى ياقۇت، خۇددى ئاي رۇقسار ـــ يۈزى.

ئۆڭى سۈتتەك ئاق، شامالدەك يۈرىشى سىلىق ئەجەب،
بوغۇزىدىن كۆرىنەر سۇ ئىچسە، جۈپ جىنەستە لەب،
تۇنجى كۆرگەنلەر سورار: «سۈرەتمۇ بۇ، ئادەممۇ؟» دەپ،
قاڭشىرى چىمداپ چىقارغاندەك گويا، چىشى سەدەپ،
ھەم ئۇزۇن، ھەم توم، قارا سۇمبۇل چېچىنىڭ ئەڭگىزى.

شۇنچىلىك ئوڭلۇق، مۇلايىم، ھەم ئەقىلدە بەركامال،
چېھرىدىن كەتمەس تەبەسسۇم، مىسلى بىر ساھىبجامال،
تۆكۈلەر غۇنچە لېۋىدىن سۆزـــ سۇخەن، دۇردانە، بال،
چامدىشى ئوخشار كېيىككە، كۈلكىسى بۇلبۇل مىسال،
شەرم-ھايالىق باقمىشى، شۇنچە ئەدەپلىك گەپ- سۆزى.

قالدۇرار ئادەمنى تاڭ تەمى ئەگەر ئەتسە  غىزا،
قىلىدۇ تۆرگە ئېلىپ مېھماننى ھۈرمەت ھەم رىزا،
يار ئاڭا شەرم-ھايا، بارچە ئېسىل خىسلەت، ئىزا،
سۆيگۈگە سادىق، ۋاپالىق، قەلبى ئاپتاپتەك تازا،
ئاچقۇزار خۇش ھىد چېچەكنى گۈل قولى، باسقان ئىزى.

نۇرلىنىپ چىقسا، رەشىك ئەيلەپ، مۆكەر شەمشى، قەمەر،
ئەجىر-تەرى، مېھرىدىن گۈللەر، كۆچەتلەر سۇ ئىچەر،
چەكسە گۈل رەختلەرگە  ئۇ بۇلبۇل ناۋا ئەيلەپ كېتەر،
ناخشا ئېيتسا، تاڭ ساباسى ئۇيقۇسىدىن ۋاز كېچەر،
چالسا دۇتار، شوخ ئۇسسۇلغا دەسسىگەي كۆك يۇلتۇزى.

بۇ ئانا تارىمدا ئۇ  يىلتىزلىغان چوڭقۇر-تېرەن،
يۈز،چىچى ـــ ئاي، تۈنگە رەڭ بەرگەن، ئۆزى نازۇك بەدەن،
ئۇ غەزەل، ناخشا-ئۇسسۇلنىڭ پىرى، تاپماق تەس ئېۋەن،
كۆڭلىكى توزنىڭ قاناتى، دوپپىسى  ـــ  رەڭدار چىمەن،
چىگكىنى ياغلىق دېمەڭ، ئىپپەت-نومۇسنىڭ ئەندىزى.

«پەرىپەيكەرنىڭ ئۆزى بۇ...» دەيدۇ يۈرگەنلەر ئۇنى،
«ئوتمۇ بۇ، ئاتەشمۇ بۇ، ۋاھ!...» دەيدۇ كۆيگەنلەر ئۇنى،
«بالمۇ بۇ، قەنتمۇ، ناۋاتمۇ؟...» دەيدۇ سۆيگەنلەر ئۇنى،
«پاھ، ئايالنى ئاي تۇغامدۇ؟...» دەيدۇ كۆرگەنلەر ئۇنى،
جەننەتۇل پىردەۋستىمۇ يوق بۇ كەبى ئۇزنىڭ ئۇزى.

«ئۇ پەرى، بولمايدۇ ئادەم زاتى مۇنداق»، دەرسىلەر،
«توۋا دەپ، چىشلەپ ياقا، ئادەم ئەمەس، ياق!» دەرسىلەر،
«بولسا ئادەم ئۇ گۈزەللىكتە پەقەت تاق»، دەرسىلەر،
«سىرت- سىياقى شۇنچە، ئەمما كۆڭلى قانداق؟» دەرسىلەر،
ئۇــــ ئەقىل، ئەخلاق، لاتاپەتتە جاھاننىڭ يۇلتۇزى.

قەلبى ئاپتاپ، ئاي مەسەلنىڭ تەرىپى بولدى زىكىر،
تىلى شېرىن بال- ھەسەلنىڭ تەرىپى بولدى زىكىر،
بۇلىقى ناخشا- غەزەلنىڭ تەرىپى بولدى زىكىر،
ئىچ- تېشى ئوخشاش گۈزەلنىڭ تەرىپى بولدى زىكىر،
كىم دېسەڭ، ئۇ مەرد، غۇرۇرلۇق، شەر*ق گۈلى ئۇيغۇر قىزى.


باھا سۆز

مۇۋاقىيەتلىك چىققان.  ۋاقتى: 2012-3-31 08:03 PM

باھالاش

قاتناشقانلار سانى 2تىللاسى +303 يىغىش سەۋەبى
دىلئۇز + 200
سانغۇن1 + 103

باھا خاتىرىسى

ۋاقتى: 2012-3-31 17:46:07 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
يېڭى لايىھىلەنگەن تور بېتىدىكى بۇ ئەمگىكىڭىزدىن سۆيۈندۈم!

ۋاقتى: 2012-3-31 19:14:20 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
ئىجادىيتىڭىز تېخىمۇ ئۇتۇقلۇق بولسۇن ئاكا . رۇخسىتىڭىزنى ئالمايلا رەسىمدىن بىرنى قىستۇرۇپ قويدۇم .سىزگە سالامەتلىك تىلەيمەن .

ۋاقتى: 2012-3-31 19:55:45 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
        شائىر ئابدۇرېھىم زۇنۇننىڭ بۇ تەخمىسى ئەسلى غەزەلنىڭ تىماتىك مەزمۇنىغا ياندېشىش،ھەر بىر كۇبلىتتىكى ئوي پىكىرنى يىغما خۇلاسە ياكى يەشمە خۇلاسە شەكىلدە بىر قېتىم تۈگەللەپ مېڭىش، ئۇسلۇب،ئچكى رېتىم ماسلىقى جەھەتلەردە سادىقلىقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىلگەن،رېتىم،تۇراق،قاپىيە جەھەتلەردە ئۆتكەل قاتتىق ئېگەللەن تەخمىس بولۇپتۇ.تەخمىسچىلىكمىزدە نۇرغۇن جەھەتلەردىن ئۈلگە قىلىشقا ئەرزىيدىكەن دەپ قارىدىم.ئەسلى غەزەلنىڭ ئاپتۇرى بولغان مەرھۇم شائىر روزى سايىتقا باقى ئالەمنىڭ گۈزەل باغ-گۇلزارلىرىدىن ئارامگاھ،مۆھتېرەم شائىرىىمز ئابدۇرىھىم زۇنۇننىڭ تېنىگە ساقلىق،تۇرمۇشىغا ئاسايىشلىق،ئىجاد ياقۇتلىرىغا جۇلا تىلەيمەن!

باھا سۆز

  ۋاقتى: 2014-8-19 06:16 PM
شائىرلىقنى مۇدىرلىققا پۈتۈنلەي تېگىشىۋەتمەڭ، تركىزات!  ۋاقتى: 2014-8-19 06:15 PM
 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-1 10:37:43 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
         ئۇيغۇر قىزىنىڭ سۈرىتىنى «ئۇيغۇر قىزى»غا جىپسىلاشتۇرۇپ، گۈل ئۈستىگە گۈل كەلتۈرگەن ئىنىم يانغىنغا ئالاھىدە رەھمىتىمنى بىلدۈرىمەن. بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇرېھىم زۇنۇ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-20 22:56  


 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-1 12:14:12 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
    سۆيۈنچىڭىز مېنىمۇ سۆيۈندۈردى، ئەلىجان. رەھمەت!

ۋاقتى: 2012-4-1 14:43:06 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
مەن بۇ ئەسەرنى ژۇرنالدا كۆرگەندىمۇ شۇنداق سۆيۈنگەن ئىدىم، ھىلىمۇ ھوزۇرلاندىم.

ۋاقتى: 2012-4-1 17:02:19 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ ئەسەرنى ئوقۇپ گەرچە ئۆزۈم بىر نەرسە يازالمىساممۇ،مۇشۇنداق ئېسىل ئەسەرلەردىن ھوزۇرلىنىشنى خېلى بىىلىدىكەنمەن دەپ قالدىم ۋە بەك سۆيۈنۈش ئىچىدە ئوقۇپ چىقتىم.ئىجادىيىتىڭىزگە تېخىمۇ بەرىكەت،تېنىڭىزگە سالامەتلىك تىلەيمەن.

 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-1 17:33:49 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
شائىر ئابدۇرېھىم زۇنۇننىڭ بۇ تەخمىسى ئەسلى غەزەلنىڭ تىماتىك مەزمۇنىغا ياندېشىش،ھەر بىر كۇبلىتتىكى ئوي پىكىرنى يىغما خۇلاسە ياكى يەشمە خۇلاسە شەكىلدە بىر قېتىم تۈگەللەپ مېڭىش، ئۇسلۇب،ئچكى رېتىم ماسلىقى جەھەتلەردە سادىقلىقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىلگەن،رېتىم،تۇراق،قاپىيە جەھەتلەردە ئۆتكەل قاتتىق ئېگەللەن تەخمىس بولۇپتۇ.تەخمىسچىلىكمىزدە نۇرغۇن جەھەتلەردىن ئۈلگە قىلىشقا ئەرزىيدىكەن دەپ قارىدىم.ئەسلى غەزەلنىڭ ئاپتۇرى بولغان مەرھۇم شائىر روزى سايىتقا باقى ئالەمنىڭ گۈزەل باغ-گۇلزارلىرىدىن ئارامگاھ،مۆھتېرەم شائىرىىمز ئابدۇرىھىم زۇنۇننىڭ تېنىگە ساقلىق،تۇرمۇشىغا ئاسايىشلىق،ئىجاد ياقۇتلىرىغا جۇلا تىلەيمەن!
______________________________-
     ئەسسلامۇ ئەلەيكۇم، ئىنىم تۈ*ركىزات! شېئىرىمغا مومۇمىييۈزلۈك تەھلىل ئېلىپ بېرىپ، يۇقىرى باھا بەرگىنىڭىز ئۈچۈن كۆپ رەھمەت! بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇرېھىم زۇنۇ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-1 17:34  


 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-1 20:00:09 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
مەن بۇ ئەسەرنى ژۇرنالدا كۆرگەندىمۇ شۇنداق سۆيۈنگەن ئىدىم، ھىلىمۇ ھوزۇرلاندىم.


يالغۇزەك ئەپەندىم، رەھمەت سىزگە!

 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-2 09:51:48 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بۇ ئەسەرنى ئوقۇپ گەرچە ئۆزۈم بىر نەرسە يازالمىساممۇ،مۇشۇنداق ئېسىل ئەسەرلەردىن ھوزۇرلىنىشنى خېلى بىىلىدىكەنمەن دەپ قالدىم ۋە بەك سۆيۈنۈش ئىچىدە ئوقۇپ چىقتىم.ئىجادىيىتىڭىزگە تېخىمۇ بەرىكەت،تېنىڭىزگە سالامەتلىك تىلەيمەن.

        تىلەكلىرىڭىز ئىجابەت بولغاي، سىڭلىم ئاق گۈل!

 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-2 14:51:30 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
بىلەن
ئىللىتار ئادەمنى ئوت تەپتى بىلەن،
  يەل راھەت بەخش ئېتەر خۇش ئەپتى بىلەن.
ھەر كىشى قۇت، تەسكىن تاپىدۇ جەزمەن،
چىن دىلدىن ياقتۇرغان خىزمىتى بىلەن.
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇرېھىم زۇنۇ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-21 18:00  


 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-3 16:15:36 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش

بىلىم مەڭگۈ خورىمايدىغان بۇلاق.

               
  ئۇيغۇر تىلى


بىل شۇنى، ئۇيغۇر ئۈچۈن پۈتمەس گۆھەر ئۇيغۇر تىلى،
مەڭگۈ پاتماس زەر قۇياش، نۇرلۇق قەمەر ئۇيغۇر تىلى،
بىپايان تىل كۆكىدە، چولپان، ئۇكەر ئۇيغۇر تىلى،
مەنىلەرگە باي، تېرەندۇر شۇقەدەر ئۇيغۇر تىلى،
بولدى تارىختىن بېرى بىزگە پەدەر ئۇيغۇر تىلى.


ئانا تىل ھەر دەم قوۋم-مىللەت ئۈچۈن روھ تۈۋرۈكى،
ئانا تىل پەن-مەرىپەت ئالماشتۇرۇشنىڭ كۆۋرۈكى،
ئانا تىل چوڭۇ كىچىكنىڭ يۈرىكى، تاغ-يۆلىكى،
ئانا تىل ۋاسىتە-قورال ئالاقىدە، قەلب ئەينىكى،
بىزنى قۇچتۇرغان جىمى ئىشتا زەپەر ئۇيغۇر تىلى.

پەنگە ئاشىق-بىقارار قىلدى مېنى دىلبەر تىلىم،
تارتتى رايىمنى ئۆزىگە ھەرقاچان ئەمبەر تىلىم،
ئەلگە دىل رىشتىمنى چاتتى بال-شېكەر، كەۋسەر تىلىم،
بولدى ئەل دۈشمەنلىرىگە تىغ-تەبەر، نەشتەر تىلىم،
ھەممىمىزنى قىلدى دائىم بەھرىۋەر ئۇيغۇر تىلى.

«ئا» بىلەن كىردى ئېغىزغا، تىل-زۇۋانغا مەڭگۈ تەم،
قىلدى تىل ئاقىل، نادانلارغا بېرىپ ئىدراكۇ پەم،
تىل چېچىلغاننى يىغىپ قىلدى ھامان بىر يەرگە جەم،
تىل بىمار، ئاجىز-ئورۇققا ئەم- داۋا، ئاچلارغا يەم،
خاسىيەتلىك تىلتۇمار، قالقان ـــ سىپەر ئۇيغۇر تىلى.


يۈرىكىمگە كەلدى سۆزلەپ مۇشۇ تىلدا جان بوۋام،
مەن ئىجاد ئەتتىم مۇشۇ تىلدا، قىلىپ پەرۋاز داۋام،
مۇشۇ تىلدا سايرىدى بۇلبۇل كەبى ھەقدار بالام،
مۇشۇ تىل بەردى چىدام، مەردلىك، ۋاپادارلىق مۇدام،
قان قېرىنداشلارغا رىشتە، جانجىگەر ئۇيغۇر تىلى.


سۇ بېرىپ ياشناتتى بىزنى ئانا تىل ـــ ئالتۇن بۇلاق،
ئۇ ـــ چىراغ، پەرۋانە بىز، ھەرگىزمۇ كەتمەيمىز يىراق،
ئانا تىل ـــ يىلتىز، ئوزۇق ئالغۇچى بىز ـــ نوتا-ئۇلاق،
ئانا تىلدا دەرس ئېلىپ، تاپتۇق ئەقىل، سەمرىپ قۇلاق،
بىزگە پۈتمەس كان، خەزىنە شام-سەھەر ئۇيغۇر تىلى.


قويدى تاڭ دۇنيانى شۇ تىلدا قىلىپ بۇلبۇل ناۋا،
تاپتى شۇ تىلدا پۈتۈلگەن كۈي-غەزەل يۈكسەك باھا،
ھەر تەرەپتىن ياغدى ئالقىش، «مىڭ ياشا!»دېگەن سادا،
مۇشۇ تىل شۆھرەتكە نائىل ئەيلىدى، سالدۇق ساما،
ئىپتىخارغا پۈركىدى ئۇيغۇرنى زەر ئۇيغۇر تىلى.


شاھ مۇقامنى مۇشۇ تىلدا ئاڭلىدى ئەھلى جاھان،
مۇشۇ تىل دىللارنى دىلغا ئۇلىغان رىشتە ھامان،
مۇشۇ تىل بىرلە يۈسۈپ، ھەزرەت نەۋايى تاپتى شان،
مۇشۇ تىلغا جان بېرىپ مەھمۇد بوۋام تۈزدى دىۋان،
مەڭگۈ ئەڭگۈشتەر، يېزىشتا شاھ ئەسەر ئۇيغۇر تىلى.


مۇشۇ تىل بىزگە جاھاندا تەڭدىشى يوق، بىباھا،
مۇشۇ تىل بىرلە بىلىپ يەتتۇق نېمە توغرا، خاتا،
مۇشۇ تىل مەڭگۈ قەدىردان، مېھرى ئاتەش جان ئانا،
مۇشۇ تىلنىڭ شۆھرىتىنى قىل ھىمات، جاننى ئاتا،
پىر بولۇپ بىزگە ئۆگەتتى كەسىپ - ھۈنەر ئۇيغۇر تىلى.


ئانا تىل قالغان ئانامنىڭ ئانىسىدىن يادىكار،
ئانا تىلغا يۇغۇرۇلغان چىن غۇرۇر ۋە ئىپتىخار،
ئانا تىلنى ئاڭلىسام جۇتنى سېزەرمەن گۈلباھار،
ئانا تىل بار ـــ ئەلمۇ بار، ھېكمەت، مۇھەببەت... ھەممە بار،
بىزگە ئاش-ناندەك زۆرۈردۇر، ھەمسەپەر ئۇيغۇر تىلى.


بولغۇسى قەدرىم پاخال-خەس، بولمىسا گەر ئۆز تىلىم،
ئۆز تىلىم بار، ئاي، قۇياشتەك تۇرىدۇ پارلاپ دىلىم،
بارمۇ مەندەك باي جاھاندا، ئۆتتى شاد ھەر ئاي، يىلىم،
ئۆز تىلىمدا بۇ ھايات دەرياسىدىن سۈزدۈم بىلىم،
ماڭا ئۇستاز، رەھنەما چىن ئىچ كۆيەر، ئۇيغۇر تىلى.


خىسلىتى يازغانغا پۈتمەس، تىل ھايات، بىزمۇ ھايات،
مۇشۇ تىل بەركاتىدىن تاپتۇق روناق، ئەل-يۇرت ئاۋات،
كۈنسېرى ئۆرلەشكە بولدى مۇشۇ تىل تالماس قانات،
مەن ئاڭا دىل بەرگىنىمچۈن، ئارمىنىم بىخ ياردى شاد،
ئۇتتى مەيلىمنى، بېرىپ دىل، ھۆددىگەر ئۇيغۇر تىلى.


تىزگىنىن چىڭ تۇت ۋاقىت تۇلپارىنىڭ، باش قاشلىما،
بولسا بىل كۆپ تىل، ئەقىل، كۈچ تاپ ھامان، يانپاشلىما،
بۇ قورالدىن پايدىلان ياخشى، كېيىن كۆز ياشلىما،
شاھ بولۇپ كەتسەڭمۇ، ئەمما ئۆز تىلىڭنى تاشلىما،
قىلغىنى بىزنى مۇزەپپەر، مۆتىۋەر ئۇيغۇر تىلى.


ھەر كىشى كۆپ زوق ئالار سۆز سۆزلىسە ئۆز تىلىدا،
مەن ئانا تىل ـــ  ئۆز تىلىمغا قىلىمەن مىڭ جان پىدا؛
ئۆز تىلىم يوق بولسا شۇئان  بولىمەن جاندىن جۇدا،
چىن يۈرەكتىن ئەيلىدى ئابدۇرېھىم مۇنداق نىدا:
سۇلىرىدا ئاق، ئوتىدا كۆي! گۆھەر ئۇيغۇر تىلى!...


  مەنبە: («جۇڭگو مىللەتلىرى» 2006-يىللىق 4-سان مۇقاۋا 4-بەتتە ئېلان قىلىنغان)
   ئەسكەرتىش: كونا «مۇنبەر»دىن ئېلىپ چىقتىم.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇرېھىم زۇنۇ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2013-5-6 23:50  


ۋاقتى: 2012-4-3 16:34:24 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش
psbghhjj.gif


يىڭى مۇنبەردىكى ئېزلىرىڭىزنى كۆرۈپ خۇش بولدۇم،مۇئەللىمنىڭ تىنىگە ساقلىق قەلىمىگە بەركەت تىلەيمەن!!!

 ئىگىسى| ۋاقتى: 2012-4-3 19:45:12 | ھەممە قەۋەتنى كۆرۈش

   سىڭلىم مۇنەۋۋەر، ئاۋۇ بىر دەستە گۈلىڭىزگە ۋە ئىزلىرىمنى كۆرۈپ خۇش بولغىنىڭىزغا كۆپ رەھمەت!


بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   ئابدۇرېھىم زۇنۇ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-6 22:52  


كىرگەندىن كېيىن ئىنكاس يازالايسىز كىرىش | تىزىملىتىش

سەھىپە جۇغلانما قائىدىسى


ستاتىستىكا|يانفون نۇسخىسى|新疆作家协会网
Powered by Discuz! X3.2(NurQut Team)© 2001-2011 Comsenz Inc. For www.xjzjxh.com
چوققىغا قايتىش