ئابدۇرېھىم زۇنۇن: ئۇيغۇر قىزى

ياخشى تۇلپار يولدا سىنىلار

چىن يۈرەكتىن سۆيدۈم كەسىپ- كارىمنى،
سۆيگەندەك بار ئىشقىم بىلەن يارىمنى.

كۆيۈپ ئۇنىڭ ئوت - ئىشقىدا كۈنۇتۈن،
بېغىشلىدىم زېھىن، ۋاقىت، بارىمنى.

قىلىپ پۈتۈن ۋۇجۇدۇمنى بەخشەندە،
ئۈگۈت ئەتتىم ئايرىپ بوغۇم- چارىمنى.

بالدەك يۇتۇپ ھەردەم جاپا ــ ئوغىنى،
بىلدۈرمىدىم كۆپكە ئاھۇزارىمنى.

ئىلگىرىلىدىم ئەگرى- توقاي يوللاردا،
تەسنى ئاسان، كەڭرى قىلدىم تارىمنى.

ئىجتىھاتىم، سۇباتىمدىن مەڭدەتتىم،
باشتا ئەگىپ سايە سالغان «سار»ىمنى.

دەيدۇ: «ياخشى تۇلپار يولدا سىنىلار» ،
ھاردۇردۇم چۆل كېمىسى شاش نارىمنى.

نەگە تىكسە، ئاشۇ يەردە كۆكلىدىم،
يىغىپ تويماس بالا نەپسىم ــ غارىمنى.

ئابدۇرېھىم دېدى: ئۈنسىز ئىشلىدىم،
ئولتۇرمىدىم ھېچ جاكارلاپ جارىمنى.

دۇتار


ئۆيۈمنىڭ تۆرىدە سەن بار نەقىشلىك، بىباھا دۇتار،
قولۇمدا خۇددى بۇلبۇلدەك قىلارسەن خۇش ناۋا، دۇتار.

تېگىشمەيمەن سېنى تاغدەك گۆھەر، ئالتۇنغا ھەرگىزمۇ،
بىساتىم ـــ بارلىقىم سەن، بۇ جېنىمدىن ئەتىۋا دۇتار.

ماڭا سەن يادىكار قالغان ئاتامنىڭ جان ئاتاسى...دىن،
قىلارمەن مىڭ جېنىم بولسا ساڭا تەقدىم-پىدا، دۇتار.

يېتىشتى ساڭا دىل بەرگەن مۇساجاندەك قولى گۈل پىر،
كۆڭۈلدە ئىپتىخار-سۆيگۈ، بېشىمدا تاج - ئۇقا، دۇتار.

كۆڭۈل يايرايدۇ گەر چىقساڭ جۇلالاپ سەھنىگە پات-پات،
بولۇپ كەلدىڭ شىپا دىل رەنجىگە، دەردكە داۋا، دۇتار.

كۆزۈمنىڭ گۆھىرى، ئەڭگۈشتىرىم ھەم تىلتۇمارىم سەن،
ساڭا قىممەتتە تەڭداش يوق جاھاندا، تۇتىيا دۇتار.

ئۇدۇم بىزگە سېنى چالماق، بېرىپ جان تىلغا كىرگۈزمەك،
بولۇپ ھەقدارى ئەجدادنىڭ، يېتىشتۈردۈم ساپا، دۇتار.

ئوغۇل - قىز ۋارىسىم سىرلىق تىلىڭنىڭ تېگىگە يەتتى،
ئاتام ئارزۇ، مۇرادىمۇ قىلىندى دەل بەجا، دۇتار.

ئوتۇن قىلسا سېنى ئەخمەق، نادانلار قاينىماس چۆگۈن،
لېكىن دىللارغا ئالەمچە بېرەرسەن زوق، شىپا، دۇتار.

بولۇپ زەر رىشتە جۈپ تارىڭ چىگىلگەن بۇ دىلىمغا چىڭ،
ماڭا ئۆمرۈم بويى پەرزدۇر ساڭا قىلماق ۋاپا، دۇتار.

دېدى ئابدۇرىھىم: ئۇيغۇر ئەزەلدىن كۈي خۇمار مىللەت،
شۇڭا بىلگەي سېنى ئالتۇن، گۆھەردىن بىباھا، دۇتار.

                  

دوپپا

چىرايلىق زىننىتىم - كۆركىم، يىگىتلىك سۈلكىتىم دوپپا،
غۇرۇرۇم، ئىپتىخار، بەختىم، گۆھەر تاج، دۆلىتىم دوپپا.

نەپىسلىكتە يىگانە سەن، تېپىلماس تەڭدىشىڭ ئەسلا،
بېغىشلايسەن ھامان شادلىق يۈرەككە، زىننىتىم دوپپا.

جۇلا قىلساڭ بېشىمدا ئۇز، تېپىپ ئالەمچە قىممەت، شان،
چۆمۈپ سۆيگۈ پايانىغا، دېدىم: سەن سۆلىتىم دوپپا.

قىلىپ ئەجدادىمىز كەشپۇ ئىجاد، بەك ئەتىۋار بىلگەن،
بولۇپ بىزگە ئۇدۇم تاپتىڭ قەدىر، شان- شەۋكىتىم دوپپا.

ئەبەد پۈتمەيدىغان بايلىق، ئەقىل، تەر مېغىزى سەن دەپ،
قەدىرلەپ بىر ئۆمۈر جاندەك، كىيەرمەن ئۈلپىتىم دوپپا.

ساڭا باقسام، ئۇزايىمدا قۇياش پارلاپ، چاچار زەر نۇر،
تارار نەلەرگىدۇر كۆڭلۈم ئۆيىدىن كۈلپىتىم، دوپپا.

گاراڭلىقتۇر، نادانلىقتۇر سېنى ئاددىي بۇيۇم چاغلاش،
جاھان كار- ئىختىراسىدا يېگانە شۆھرىتىم دوپپا.

مىراسىم، زەر خەزىنەم سەن، كۆڭۈل ئۇتقان جانانىم سەن،
قىلار ھېس ئىپتىخار سەندىن ئەبەدكە مىللىتىم، دوپپا.

دېدى ئابدۇرېھىم: ئاقىل ئانا ئەجدادقا مىڭ رەھمەت،
سېنى كىيسەم ئاشار پۈتمەس جاسارەت، ھەيۋىتىم دوپپا.

            
تەجنىس

تۈلكىنىڭ توخۇغا «سالام» قىلغىنى
ئەمەستۈر ھەرگىزمۇ كۆزگە ئىلغىنى.
بۆرىنىڭ قوي بىلەن «ئاداش» بولغىنى
تەييارلاپ قويغىنى ئاسقا - ئىلغىنى.

ئۆزىڭىز بىلىڭ

غەزەل

   يۈرەك ئۆرتەندى ئىشقىڭدا، پۈتۈن جىسمىمدا جان كۆيدى،
بېرىپ جىلۋەڭدە تەپ قاتقان تومۇرلار ئۆزرە قان كۆيدى.

تېنىڭ ئاتەشتە پۈتكەنمۇ؟ يانار چەشمەڭدە ئوت-ئاتەش،
سېنى كۆردۈم قاچان دىلبەر، يۈرەك-باغرىم شۇئان كۆيدى.

بۇزۇپ كۆڭلۈم ئارامىنى پىراق دەشتىگە ئىتتەردىڭ،
كېزىپ چىقتىم ئىشق-ھىجران چۆلىنى پۇت-تاپان كۆيدى.

دىلىمدا لەڭ ئۇرۇپ سۆيگۈڭ، كۆزۈمدىن كۈلكە ئوشتۇلدى،
ئەقىل شاھىم بولۇپ تۇتقۇن ۋۇجۇدۇم بەك ئاسان كۆيدى.

ھەمىشە سۈرە ياسىندەك سېنىڭ نامىڭنى ياد ئەيلەپ،
قۇرۇقدالدى ئېسىم بۇ دەم، بولۇپ پاڭقاي ئىمان كۆيدى.

يۈرەكتە ئوتقا تاشلانغان كاۋاپتەك بىر شېرىن پىژ-پىژ،
ئوتۇڭدا تولغىنىپ قىلدەك قايان بارسام شۇ يان كۆيدى.

يانار تاغدۇر تېنىم بۇ دەم، نەپەس پۇرقار لاۋا-ئاتەش،
ۋۇجۇدۇم تەپتىدە كۈن، ئاي تۈگۈل مۇزلۇق داۋان كۆيدى.

قۇياش، ئايدىن سۇنۇپ مەكتۇپ كۆڭۈلنى ئەيلىدىم ئىزھار،
دېدىم: ئىشقىڭدا ئەي جانان سەبىي جان-ناتىۋان كۆيدى.

سېنى سۆيدۈم يۈرەك-جاندىن سەمەندەردەك كىرىپ ئوتقا،
تومۇردا لەڭ ئۇرۇپ ساپ قان پىراقىڭدا ھامان كۆيدى.

ۋىسال جامىدا مەي سۇنساڭ ساداقەتنى مىزان ئەيلەپ،
بولۇر ئابدۇرېھىم رازى، دېمەس: ئىشقىڭدا جان كۆيدى.

غەزەل

مەيلى جانان سەن ئۈچۈن مەن بۇ شېرىن جاندىن كېچەي،
بولسا ئاشىقلىق كۇپۇرلۇق، مەيلى رىزۋاندىن كېچەي.

سەندىن ئەسلا كەچمىگەي بۇ پاك ئەقىدەم بىر دەقىق،
چىن ئەقىدە يوللىرىدا بارچە ئىمكاندىن كېچەي.

سەن مېنى ھىجران-ۋىسال ئارقانىدا بوغدۇڭ، نېتەي،
ئىختىيار-مەيلىمنى بەردىم، مەيلى بوغ، قاندىن كېچەي.

مەندە يوق مېھرۇۋاپادىن باشقا ئاپەت-سۆز ساڭا،
شۇ ئىشقنىڭ ۋەجىدە شۆھرەت، شەرەپ-شاندىن كېچەي.

تەنىلەر ياغسا ئەگەر، ئاشىقلىقىم بولسا گۇناھ،
سەن ئېلىپ كەت مېنى چۆلگە، باغۇبوستاندىن كېچەي.

مەن سېنى سۆيدۈم قاچان ياغدى بېشىمغا دەرد-بالا،
بىلمىدىم، بار نە كارامەت سەندە، ئېيت، ئاندىن كېچەي.

تەنىلەرگە، رەشك-ھەسەتكە ئىشقنى تەرك ئەتمەيدۇ جان،
قىينا ھىجرىڭدە پەقەت سەن، مەيلى دەرماندىن كېچەي.

دىلبەر

بېشىمغا چۈشتى بىر سەۋدا، ساڭا باغلاندى دىل، دىلبەر،
پېقىرىڭ كىرگىلى بولدى كويۇڭغا نەچچە يىل، دىلبەر.

پىراقىڭ دەشتىنى كەزدىم ھوشۇمنى گاھ بىلىپ-بىلمەي،
رەقىبلەر ئاغزىدا قالدىم بولۇپ ئەپسانە، بىل دىلبەر.

قىزىق قۇملۇققا تاشلانغان بېلىقتەك ھالسىراپ نەچچە،
قېقىلدىم ئۆرۈلۈپ ئۆپكەم، ئەلەم-دەرد قىلدى سىل، دىلبەر.

سېنىڭ ئىشقىڭدا راھەتلىك ھاياتتىن ئالمىدىم بەھرى،
ئوتۇڭدا تولغىنىپ كۆيدۈم بولۇپ گوياكى قىل، دىلبەر.

تىلەيمەن سۆيگۈ تەڭرىدىن مۇيەسسەر قىلسا دەپ بىر رەت،
ساڭا ئاچسام ئېغىز كۆيدى تىلىم، بولدۇم خىجىل دىلبەر.

ھامان ئابدۇرېھىم قۇچقاي ۋىسالىڭنى، تۈگەر ھىجران،
ئۆزۈڭ تاپقان بالا-دەردكە ئۆزۈڭ بىر چارە قىل، دىلبەر!

ئەي پەرى

بالقىدى مەڭزىڭدە كۈن ھۆسنىڭگە باقسام، ئەي پەرى،
پۈتمىدى شەپقەتلىرىڭ كۈيلەرگە قاتسام، ئەي پەرى.

مەن ئەگەر بولسام بىمار، پەرۋانە بولدۇڭ، يوقلىدىڭ،
سەن تەسەللى ھەم شىپا دەردلەرگە پاتسام، ئەي پەرى.

سەن ماڭا قالقان بولۇپ كۆكسىڭنى تۇتتۇڭ جەڭ چېغى،
مەن ئۆزۈمنى ياۋ ئوقىغا قارشى ئاتسام، ئەي پەرى.

ساقلىدىڭ ۋىجدان بىلەن ئاسراپ ھەمىشە پاك، ئامان،
چىن مۇھەببەت گۈلىنى كۆكسىڭگە تاقسام، ئەي پەرى.

سۆيگۈ - مېھرىڭ يالقۇنىدا ئېرىتەرسەن سۇ قىلىپ،
مەن بولۇپ مۇزتاغ ئەگەر جۇتلاردا قاتسام، ئەي پەرى.

سەن ۋاپادارىم مېنىڭ قەلبىمدە كۈندەك پارلىغان،
يوق ئورۇن ياتلارغا دىل رىشتىمنى چاتسام، ئەي پەرى.

ئارمىنىم، بەختىم ـــ ھايات مەنزىللىرىدە سەن بىلەن،
بىر بولۇپ نۇسرەت، ۋىسال قەنتىنى چاقسام، ئەي پەرى.