(مۇقەددىمە)      خېلى ئۇزاق تارىختىن بۇيان قەشقەر ئېلىمىزنىڭ غەرىب بىلەن بولغان مەدەنىيەت ۋە سودا ئالماشتۇرۇشىدا مۇھىم قاتناش تۈگۈنى بولۇپ كەلگەن. بۇخىل ئالاھىدە شارائىت قەشقەرنىڭ خېلى بۇرۇنلا مەدەنىيەت ۋە سودا جەھەتتە بىرقەدەر ئىلگىرىلىشىگە زېمىن ھازىرلاپ بەرگەن. مىلادىدىن 6 ئەسىر ئىلگىرى نېپالدا ساكيامونى تەرىپىدىن يارىتىلغان بۇددا دىنىمۇ- مۇشۇ جايلار ئارقىلىق ياۋروپا ۋە ئىچكى ئۆلكىلەرگە تارالغان.      10- ئەسىرنىڭ ئالدىنقى يېرىمىدا (932- يىلى) قاراخانىلارنىڭ خانزادىلىرى...

ئۇچۇرىشىپ قالارمىز كۈنلەردىن بىرى ، سالامدىن بىنىشان كېتەرمىز ئۆتۈپ . ۋە ياكى قارارمىز ئارقىغا يېنىش ، قەدەملەر قەدەمدىن توختاشنى كۈتۈپ . ئۇچۇرىشىپ قالارمىز كۈنلەردىن بىرى ، يېنىڭدا قولتۇقلاپ كېلەر بىر سايە . ئۆتۈشۈپ كېتەرمىز ، مەن ئاچچىق كۈلۈپ ، سەن بوينى باغلانغان بولۇپ بىچارە . ئۇچۇرىشىپ قالارمىز كۈنلەردىن بىرى ، تاشلانساڭ باغرىمغا ئاچارمەن قۇچاق . ياتسىرار لىۋىڭدىن قورۇنۇپ لىۋىم . سوۋۇغان تېنىڭنى باسساممەن چىڭراق . ئۇچۇرىشىپ قالارمىز كۈنلەردىن بىرى ، ياق ! ئەمەس بۇ دۇن...

مېنىڭ WordPressتىن پايدىلىنىپ تور بەت قۇرغىنىمغا بىر ئايچە بولۇپ قالدى . تور بەت كودىغا ئائىت بىلىملەردىن تولىمۇ خەۋەرسىز بولغاچقا ، بۇ بىر ئاي جەريانىدا ، خىزمەتتىن سىرىت تور بىكەتلەرنى ئاقتۇرۇش ئارقىلىق ، WordPress كە ئائىت يېزىلغان نۇرغۇن يازمىلاردىن كۆپلىگەن چۈشەنچىلەرگە ، تەجرىبە-ساۋاقلارغا ئىگە بولدۇم . بىر-بىرلەپ سىناپ باقتىم ، بۇ ئارقىلىق كودلارنىڭ قۇرۇلمىسىنى ، نامىنى ئانچە-مۇنچە چۈشەنگەنمۇ بولدۇم ، ھەمدە يەنە شۇنداق مەسلىلەرگە يولۇقسام ئىزدەپ تېپىشقا ئاسان بولسۇن...

بىر كىشى بولغان ئىكەن ، بىر كۈنى ئۇ ئۆلۈۋالماقچى بوپتۇ . ياشانغان بىر كىشى ئۇنى توسۇپ نىمىشقا ئۆلىۋالماقچى بولىسەن دەپ سوراپتۇ . ئۆيۈمدە ئېغىر قىيىنچىلىق بار شۇڭا ئۆلىۋالماقچىمەن . ھەل قىلغىلى بولمايدىغان قىيىنچىلىق يوق ، قېنى دىگىنە قانداق قىيىنچىلىق ؟ مەن بىر تۇل خوتۇننى ئالغان ، ئۇنىڭ بىر قىزى بارتى . دادام ئايالىمنىڭ قىزىنى كۆرۈپ ئالىمەن دەپ تۇرىۋالدى . شۇنىڭ بىلەن دادام قىزىمنىڭ ئىرى بولۇپ قالدى . مەن بولسام دادامنىڭ قېيىن ئاتىسى بولۇپ قالدىم . ئايالىم بىر بالا تۇغدى ...

لۇباۋنىڭ "ھايات"نامىلىق رومانىدا مۇنداق بىر ۋەقەلىك تەسۋىرلىنىدۇ : تولۇق ئوتتۇرنى پۈتتۈرۈپ يۇرتىغا قايىتقان ياش گاۋجىيالىن تەقدىرنىڭ دېھقان بولۇشتىن ئىبارەت پۈتمۈشىگە تەن بېرىپ ، ئۆزىگە مەجنۇنلارچە كۆيۈپ يۈرگەن چىرايلىق ۋە ساپ نىيەت يېزا قىزى لىيۇ چىياۋ بىلەن مۇھەببەت باغلايدۇ .كېيىن گاۋجىيالىن تاسادىپى بىر پۇرسەتتە ناھىيىگە كېرىپ خىزمەتكە ئورۇنلىشىپ قالىدۇ ۋە ئۆزىنىڭ كىشىنى ھەيران قالدۇردىغان تالانتىنى كۆرسۈتۈپ ، ھەممىگە ياراپ كېتىدۇ .شۇنىڭغا ئەگىشىپ ئۇنىڭ قىممەت قارىشى ،...

نامراتقىنە كۈلبەم بەك غىرىپ ، تور قاپلىغان قەلبىمنى چەكسىز . ھەسرەتلەرگە بولۇپ قۇل تۇتقۇن ، ئارمان بىلەن ئۆلىمەن شەكسىز . بەلكىم نامىزىممۇ چۈشۈرلەر ئاددى ، جىنازامغا يېپىلماس يوپۇق . گاداي روھىم بارسا باقىغا ، دوزاقنىڭمۇ ئاسمىنى تۇتۇق . بەلكىم ياد ئەتمەيدۇ ھىچكىشى مېنى ، كەلمەس ھەتتا قەبرەمنى يوقلاپ . تۇرار پەقەت قۇمۇش قاپلىغان ، ئاخىرقى ئۆي تېنىمنى قوغداپ . بەلكىم سىغىنارغا ئادىمىمۇ يوق ، قەلىبلەردىن تۇتمىغاچ ماكان . ئىكەك ئىكەن ئىككى دۇنيادا ، ئەزىز جانغا غىرىپلىق ھامان ..

يۈتۈپ كەتتى قۇياشنى بىنا، كەشىسىنى سۆرەپ زىرىكىش شىپىلداقلاپ چىقتى ئاستىلا. قەيەردىدۇر ئۈنلەيدۇ گىتار ، ئۇھسىنىدۇ قىرى مەجنۇنتال . كۆز قىسماقتا چاقچاقچى يۇلتۇز ، دەرىزەمدە ئولتۇرىدۇ ئاي . ياتاقتىكى قۇرۇق كارۋات ، قۇچۇقۇمدا كەتمەكتە يۇمشاپ ، خىياللىرىم توقۇماقتا تور ، يىراقلاردىن-يىراققا ئۇلاپ .

مۇھەببەتنىڭ ئۆزى بىر سوۋغا ، بۇ سوۋغىنى سىز سېتىۋالالمايسىز ، پەقەت قوبۇل قىلالايسىز. سۆيۈش مۇھەببەتنىڭ ، مۇھەببەت تۇرمۇشنىڭ ، تۇرمۇش ياراتقۇچىنىڭ سوۋغىسىدۇر . ئاياللارنىڭ گۈزەللىكى ئەرلەرگە بېرىلگەن سوۋغا ئەمەس ، بەلكى پارىدۇر . سىرداش دوسىت سىزنىڭ ئۆزىڭىزگە بەرگەن ئەڭ چوڭ سوۋغىڭىزدۇر .....

تاتارلار — كۆپ قىسمى غۇلجا، چۆچەك، ئالتاي، ئۈرۈمچى، گۇچۇڭ، جىمىسار قاتارلىق جايلاردا ئولتۇراقلاشقان بولۇپ، ئاساسەن شەھەرلەردە ياشايدۇ. نوپۇسى 4 مىڭ 700 (2006 – يىلىدىكى مەلۇمات)تىن ئاشىدۇ. تاتار تىلى ئالتاي تىلى سىستېمىسى تۈركىي تىللار ئائىلىسىگە تەۋە. تاتارلارنىڭ كۆپچىلىكى شەھەرلەردە ياشىغاچقا، تىجارەتچى ۋە زىيالىيلارنىڭ نىسبىتى خېلىلا يۇقىرى. ئۇلارنىڭ كۆپ قىسمى ئۇيغۇر ياكى قازاق تىللىرىنى پىششىق بىلىدۇ. 19 – ئەسىرنىڭ ئاخىرلىرىدىن باشلاپ، قازاق رايونىدىكى تاتارلار ئىلگىرى...

مۇڭغۇل مىللىتى - شىنجاڭدىكى مۇڭغۇللار ئاساسلىقى تەڭرىتېغىنىڭ جەنۇبىي ۋە شىمالىي ئېتەكلىرىدىكى چارۋىچىلىق رايونلىرىغا تارقالغان. ئومۇمىي نوپۇسى 175 مىڭ (2006 يىلدىكى مەلۇمات)، مۇڭغۇل تىلى ئالتاي تىلى سىستېمىسىدىكى مۇڭغۇل تىلى ئائىلىسىگە مەنسۈپ. شىنجاڭدىكى مۇڭغۇللار مۇڭغۇل تىلىنىڭ ئوبرات شىۋىسىدە سۆزلىشىدۇ. بۇرۇن ‹‹تودو›› مۇڭغۇل يېزىقىنى ئىشلىتەتتى. ھازىر ئىچكى مۇڭغۇل ئاپتونوم رايونىدىكى مۇڭغۇللارغا ئوخشاش خۇدۇم مۇڭغۇل يېزىقىنى قوللىنىدۇ. مۇڭغۇللاردا لاما دىنىغا ئېتقاد قىلىد...