جەلىپكار تور خاتىرىسى

 ئۇلار بىزگە لەنەت ئوقىمىسۇن

ئەكبەر جاپپار دەردى

 بۇ دۇنياغا ئاپىرىدە بولغان ھەر قانداق  ئىنسان  ھاياتلىقىدا ،  كۆڭلىدىكى بىر ئادەم بىلەن نىكاھلىنىپ ، بۇ دۇنيادا  ئىزىنى باسىدىغان بىرەر ئەۋلات قالدۇرۇپ قويۇشنى  ، ئۆمرىنىڭ ئاخىرغىچە ياخشى تۈرمۈش كەچۈرۈشنى ئويلايدۇ ۋە شۇ  ئارزۇلىرىنى  ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن  تۇرمۇشقا جەڭ ئىلان قىلىپ مادارىنىڭ يىتىشىچە    تېرىشىدۇ .   ئىنسان  بۇ دۇنيادا  مەيلى قانداق ياشىمىسۇن  تەبىئەتنىڭ قانۇنىيىتى بويىچە ئاخىرى بىر كۈنى بۇ دۇنيا بىلەن مەڭگۇلۈك ۋىدالىشىدۇ .
    نىكاھ ،  قۇرامىغا يەتكەن ھەر بىر ئىنسان ھايات مۇساپىسىدا بىسىپ ئۆتىدىغان بىر ئۆتكەل بولۇپ ، ئۇنى ھاياتلىقىدىكى ئەڭ موھىم  ئۆتكەل  دەپ  بىلىپ  ، بۇ ئۆتكەلدىن  ئۆتۇشتىن بۇرۇن    نىشاننى توغرا  تاللىغانلار   كۆزلىگەن نىشانلىرىغا يەتسە ، ئەكسىچە  نىشاننى  خاتا تاللىغان  ، ئۇنى ھايتلىقىدا تەبىي بولىدىغان ئىش  دەپلا  بىلگەن ئىنسانلار ، ئۆزلىرى تەسەۋۇر قىلىپ باقمىغان ھەر خىل قىسمەتلەرگە دۇچچار  بولىدۇ .
    جەمئىيىتىمىزگە نەزەر سالىدىغان بولساق ،  ئىنسان بۇ دۇنيادا زادى قانداق ياشىشى كېرەك ؟ دېگەن سۇئالنى ھەر دائىم ئىسىدىن چىقارمىغان كۆپ ساندىكى  نىكاھلىنىش يېشىغا توشقان ياشلىرىمىز  ،  مەيلى ئۇ جەمئىيەتنىڭ قايسى قاتلىمىدا ياشاۋاتقان  ،  ئۆز لايىغىنى قايسى ئۇسۇل بىلەن  تاللىغان بولمىسۇن نىكاھى ئوقۇلۇپ بىر ياستۇققا باش قويغاندىن كېيىن ، كەلگۈسىگە ئۈمۈت بىلەن قاراپ ،  بىر – بىرىنى قەدىرلەپ ، ئۆز ئارا يول قويوشۇپ ، ھەر بىر قەدەملىرىنى   توغرا نىشانلاپ بېسىشىپ  ، پەرزەنىتلىك بولغاندىن كېيىن بولسا  زىممىسىدىكى   يۇكنىڭ  تېخىمۇ ئېغىرلىشىپ كەتكەنلىكىنى بىلىپ ، ئەر – ئايال بىرلىكتە كۈچ چىقىرىپ ھەر خىل يوللار بىلەن قېيىنچىلىقلارنى يېڭىپ  پۈتۈن زېھنىنى  ،  ئۈگىنىش  ، خىزمەت ، تۈرمۇش ، پەرزەنت تەربىيىلەش ... قاتارلىق  ئىشلارغا سەرەپ قىلىپ ، كۈنلىرىنى خۇشال – خۇرام ، خاتىرجەم ئۆتكۈزىۋاتقان بولسىمۇ  ، ئاز ساندىكى  ھاياتنىڭ قەدرىگە  يەتمەيدىغان ، ياشاشنى  پەقەت   قورساق تويغۇزۇش ، ئويۇن  تاماششا قىلىش دەپلا بىلىدىغان ، بۇرنىنىڭ ئۇچىنىلام كۆرىدىغان  ياشلىرىمىز ،  نىكاھغا ئاددى كۆز بىلەن قاراپ ، ھەر خىل يوللار بىلەن تۇرمۇش قۇرۇپ بىر ياستۇققا باش  قويۇشقان بولسىمۇ ، ئۈزۈنغا  بارماي  ھەتتا بىر نەچچە پەرزەنتلىك بولغاندىمۇ     تۇتامغا چىقمايدىغان ئىشلار بىلەن ، ئەر – خوتۇن ئوتتۇرسىدا سوغۇقچىلىق پەيدا قىلىپ ، ئۆز پۈشتىلىرىدىن بولغان  نارىسىدىلەرنى ئويلاپمۇ قويماي ، ئۇلارنى  تەربىيىلەش  كىملەرنىڭ مەجبۇرىيىتى دېگەنلەرنى خىيالىغىمۇ كەلتۇرۇشمەي  نىكاھدىن ئاجرىشىپ ،  پەرزەنىتلىرىنى  تېرىك يېتىم قىلىش بىلەن بىرگە، ئۆزلىرىمۇ ھەر خىل قىسمەتلەرگە دۇچچار بولىشىۋاتىدۇ . ئۆز كۆڭلىدىكى نىكاھدىن ئاجرىشىشتىن ئىبارەت بۇ  ھەممە ئادەم قىلمايدىغان  نوچىلىقىنىڭ  ئاقىۋىتىنى ئويلاشمايۋاتىدۇ . توختا ، مەنغۇ ئۇنىڭ بىلەن ئاجراشسام  باشقا بىرسى بىلەن تۇرمۇش قۇرارمەن  ،  پەرزەنتىلىرىمىز قانداق قىلار   ؟ ئۇلار  زادى  قايسى گۇناھى   ئۈچۈن  يېتىمچىلىكتىن ئىبارەت بۇ  ئېغىر ئازاپلارنى تارتىدۇ ؟ مەن خىيلىمغا كەلتۇرمەي يېتىم قىلىپ تاشلىۋەتكەن بالامنى ، مېنى قايتا   نىكاھىغا ئالغان ئەر  ياكى مەن ئالغان  ئايال  باقارمۇ ؟  باقسىمۇ زادى قانداق باقار ؟   يېتىمچىلىك دەردىدە قىقىندى – سوقۇندى بولۇپ چوڭ بولغان بالىلارنىڭ كەلگۇسى ئىستىقبالى زادى قانداق بولار ؟ بىر قوللۇق تەربىيىلەنمەي چوڭ بولغان پۈشتۈم كەلگۇسى ھەر خىل قىسمەتلەرگە دۇچچار بولۇپ قالسا  بىزدەك ئۆزلىرىنى بۇ دۇنياغا ئاپىرىدە قىلىپ قويۇپ  ، بىر قىسىم ھايۋانغا ئوخشاش ئۆزى بىلەنلا بولۇپ كىتىدىغان ئاتا – ئانىلىرىىغا لەنەت ئوقىماسمۇ  ؟ ... دېگەنلەرنى خىيالىغىمۇ كەلتۇرۇشمەيۋاتىدۇ .
   يېگىرمە نەچچە يىلدىن بېرى تۈرمە ، ئەمگەك بىلەن تەربىيىلەش ، مەجبۇرى ئايرىپ زەھەر تاشلاتقۇزۇش ئورۇنلىرىدا  جىنايەتچى ، ئەمگەك بىلەن تەربىيىلەنگۈچى ، زەھەر تاشلىغۇچىلارنى باشقۇرۇپ – تەربىيىلەش خىزمىتى بىلەن شۇشۇللىنىش جەريانىدىكى تەربىيىلىگەن ياشلارنىڭ بۇرۇنقى تارىخىغا نەزەر سېلىپ  ، %60 كە يېقىن  ئازغۇنلارنىڭ ئاتا – ئانىلىرى نىكاھدىن ئاجرىشىپ  كىتىپ مۇنتىزىم ئائىلە – مەكتەپ تەربىيىسى كۆرمىگەنلىكى ئۈچۈن جەمئىيەتتىكى بىر قىسىم ناچار ئىللەتلەرنى كېچىك تۇرۇپ ئۆزىلىرگە  سىڭدۇرىۋالغان ،  ئۆگەي ئانا – ئۆگەي دادىلارنىڭ ئالدىدا قىقىندى – سوقۇندى بولۇپ چوڭ بولغان ، كېچىك تۇرۇپ تۇرمۇشنىڭ ھەر خىل قىيىنچىلىقلىرى بېشىدىن كەچۈرگەن ياشلار ئىكەنلگىنى ئويلىسام ، ئۇلارنى بۇ دۇنياغا ئاپىرىدە قىلىپ  مۇشۇنداق قىسمەتلەرگە دۇچچار بولۇپ قىلىشىغا سەۋەپچى بولۇشقان ئاشۇ ئەقلى دۇمبىسىگە چىقىپ قالغان  ئاتا – ئانىلارغا لەنەت ئوقىغىم كىلىدۇ .
ئەر – ئاياللار كىلىشەلمىسە نىكاھدىن ئاجرىشىپ كىتىش ئەلمىساقتىن داۋاملىشىپ كىلىۋاتقان ، بىرەر  ئادەم ئاڭلىسىمۇ تەبىي شۇنداق بولۇشقا تېگىشلىك ئىشتەك كىشىلەرنىڭ  ئانچى دىققەت ئىتىبارىنى قوزغىمايدىغان ،  شۇنداقلا قانۇنغىمۇ خىلاپ ئىش بولمىغان بىلەن  ، يېگىرمە نەچچە يىللىق كۈزىتىشىمگە ئاساسلانغاندا  پەرزەنىتلىك بولغاندا نىكاھدىن ئاجرىشىپ كىتىش    ئاشۇ پەرزەنىتنىڭ كەلگۇسى قانداق ئادەم بولۇپ چىقىشىغا زور تەسىر  كۆرسىتىدىكەن دېسەم ئارتۇقچە كاپشىغان بولماس دەپ ئويلايمەن .
مەن بۇ يازمام ئارقىلىق نىكاھلىنىشتىن بۇرۇن ئوبىكتىنى توغرا تاللىماي ، ۋە توغرا تاللىغان بولسىمۇ ھەر خىل سەۋەبلەر بىلەن نىكاھدىن ئاجرىشىپ پەرزەنىتلىرىنى يېتىمچىلىك كوچىسىغا تاشلاپ قويوپ  ، ئۇلارنىڭ ھەر خىل قىسمەتلەرگە دۇچچار بولۇپ قىلىشىغا ئەڭ ئاساسلىق سەۋەبچى بولۇپ قىلىۋاتقان ،   ئۆزىدىن باشقىنى ئويلىمايدىغان ، بۇ دۇنيادا – پەرزەنىتلىك بولۇش سالاھىتى بولمىسىمۇ ئىزىپ – تىزىپ پەرزەنىتلىك بولۇپ قالغان ئاتا – ئانىلارغا شۇنداق دېگۈم كىلىۋاتىدۇ ؛ ئىسىڭلاردا بولسۇن  ئۆز خۇشاللىقى ئۈچۈن باشقىلارنىڭ بەختىنى قۇربان قىلىش بىز ئىنسانلارنىڭ قىلىدىغان ئىشى ئەمەس ، شۇڭا نىكاھ ئىشىغا كەلگەندە ئۆزۈڭلارنىلام ئويلىماي ، سىللەر نىكاھدىن ئاجراشقاندا  ئالدىڭلاردا ھىچقانداق ئىشتىن خەۋىرى يوق كوزلىرىنى مولدۇرلىتىپ تۇرغان ، ھەر قايسى جەھەتلەردىن ياخشى تەربىيلەنسە  ۋەتەن ، مىللەت ئۈچۈن نۇرغۇن ئىشلارنى قىلىپ بېرىدىغان ئاشۇ پۈشتۈڭلارنىڭ  كەلگۈسىنىمۇ ئويلاپ قويۇڭلار . يۇقىردا قەيىت قىلغىنىمىزدەك ئۆز پۈشتىدىن تامغان پەرزەنىتنى ھەر خىل  باھانالار بىلەن ئۆز قولى بىلەن  تەربىيلىمەي    تاشلىۋىېىتش بىز ئىنسانلارغا ئەسلا ياراشمايدۇ .

ئاپتور قەشقەر ئەمگەك بىلەن تەربىيىلەش ئورنىدا