| ئايرىلغاننى ئېيىق يەر،
بۆلۈنگەننى بۆرە .
بۇ بۇ تەمسىل ئىتىپاقلىق، بىرلىكنىڭ ئىنسان ئۈچۈن مۇھىم ئىكەنلىگىنى، ئاممىدىن ئايرىلغان كىشىنى نەس بېسىپ ، بەخىتسىزلىككە ئۇچرايدىغانلىقىنى، ئامما بىلەن ئىتىپاقلىشىپ ئىناق ئۆتكەن كىشى ھەر جەھەتتىن روناق تاپىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.
ئاۋال تام ئەت،
ئاندىن باغ ئەت.
بۇ تەمسىل بىرەر ئىشنى قىلىشتىن بۇرۇن ئالدى بىلەن ئۇنىڭ زۆرۈر تەييارلىقلىرىنى ، شەرت-شارائىتىنى ھازىرلاپ ئاندىن رەسمى ئىشلەش كىرەكلىگىنى، ئۇنداق بولمىغاندا ، ئىشنىڭ نەتىجىلىك بولىشىغا تەسىر يېتىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.
ئاش كەلسە ئىمان قېچىپتۇ.
بۇ تەمسىل بىرەر پايدا، مەنپەئەت، ياخشى كۈنگە ئېرىشكەندە يېقىن-يورۇق قېرىنداشلىرىدىن يۈز ئۆرۈيدىغان، رەھىم-شەپقەت ، ياخشىلىق قىلمايدىغان، ئىنساپسىز، بېخىللارنىڭ نامەردلىگىنى كۆرسىتىدۇ.
ئادەمگە ئەقىل كېرەك،
پاتقاققا شېغىل كېرەك.
بۇ تەمسىللىك ماقال ئەقىل ئادەمنىڭ قەلبىنى يورۇتىدىغان چىراغ، كەم بولسا بولمايدىغان مەنىۋى كۈچ؛ شۇڭا بىلىش ، پىكىر قىلىش قابىلىيىتىگە ئىگە بولغان ئادەم ئەقىلگە تايىنىپ ھايات كەچۈرىدۇ؛ئەقىللىق ئادەم مەنىۋى پاتقاقتىن خالى بولىدۇ دىگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.
ئاي تۈندە كېرەك،
ئەقىل كۈندە كېرەك.
بۇ تەمسىللىك ماقال ئاي كېچە قاراڭغۇلىقىنى يورۇتقىنىدەك، ئەقىل دىل قاراڭغۇلىقىنى يورۇتقۇچى زېھنىي چىراغ ئىكەنلىگىنى، شۇڭا ئىنسان داۋاملىق ئەقىلگە مۇھتاج، ئەقىلگە تايىنىپ ياشايدىغانلىقىنى ئىپادىلەيدۇ.
ئاغزىدىن ھەسەل تامىدۇ،
كۆڭلىدىن زەھەر تامىدۇ.
بۇ تەمسىل قارىماققا ئوچۇق چىراي، خۇش پېئىل كۆرۈنىدىغان بىر قىسىم كىشىلەرنىڭ ماھىيەتتە دائىم باشقىلارنىڭ بەختىگە، شان-شەرىپىگە ھەسەتخورلۇق ۋە رەزىللىك بىلەن مۇئامىلە قىلىپ، دائىم قارا نىيەتتە بولىدىغان ھىلىگەر ئەپت-بەشىرىسىنى كۆرسىتىدۇ.
ئاتام مازارغا شەيىخ،
مەن تەييارغا.
بۇ تەمسىل يېقىن كىشىلەرنىڭ ئەمىلىدىن ياكى پايدىلىق پۇرسىتىدىن پايدىلىنىپ باشقىلارغا بېقىنىپ ياشايدىغان ھورۇنلۇق ۋە تىرىكتاپلىق ئىللەت پاش قىلىنغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.
ئايدا يىگەن توق،
كۈندە يىگەن ئاچ.
بۇ ماقال قانائەتلىك، سەۋىرلىك ئادەم تاپقاندا يىسىمۇ، يەنىلا يىگەن-ئىچكەندەك كۆز -قارنى توق بولىدۇ؛ قانائەتسىز، ئاچ كۆز ئادەملەر دائىم يەپ-ئىچىپلا تۇرسىمۇ، يەنىلا يىمىگەن -ئىچمىگەندەك ئېچىرقاپ تۇرىدۇ دىگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ.
ئاز سۆزلەپ ، كۆپ ئاڭلا،
ئاز يەپ كۆپ چاينا.
بۇ ماقال ئورۇنسىز كۆپ سۆزلەشنىڭ مەدەنىيەتسىزلىك ئىكەنلىگىنى بىلدۈرۈش بىلەن، كۆپ تەجرىبە ئېلىشنىڭ زۆرۈرلىكىنى بىرلەشتۈرۈپ نەپسى يامانلىقنىڭ ساغلاملىققا بولغان يامان تەرىپىنىمۇ مۇئەييەنلەشتۈرۈش ئارقىلىق كىشىلەرگە ئەقلىي ۋە جىسمانىي جەھەتتىن قىممەتلىك نەسىھەت قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.
ئاقىللاردىن ھۆرمەت يانار،
نادانلاردىن كۈلپەت.
بۇ ماقال بىلىملىك، دانا كىشىلەردىن باشقىلارغا ھەر ۋاقىت رەھىم-شەپقەت، ياخشىلىق كېلىدۇ، بىلىمسىز قارا قورساق كىشىلەردىن باشقىلارغا ھەر ۋاقىت دەرت-ئەلەم، كۈلپەت ۋە خاپىلىق كېلىدۇ دىگەن مەنىلەرنى بىلدۈرىدۇ.
پالتا چۈشكىچە كۆتەك ئارام ئاپتۇ.
سىز دەپ بىرىڭ. |
|
شۆھرەت
تۆھپە
تىللا
قىزغىنلىق
ۋاقتى: 2013-8-13 11:46:49
ۋاقتى: 2013-8-13 12:11:39
ۋاقتى: 2013-8-13 20:55:51