بايقاشتىكى مۇكاپاتلىق سۇئال- جاۋاپلار(قاتناشقۇڭىز بارمۇ؟)

سىرداش

بايقاش  مائارىپ  مۇنبىرىنىڭ خاسلىقىنى  گەۋدىلەندۈرۈپ  ئوقۇ-ئوقۇتۇش، تەلىم -تەربىيە خىزمىتىدە  يۇلۇققان  قىيىنچىلىق-مەسىلىلەرنى ھەل  قىلغىڭىز بارمۇ؟   ھەر ساھە-ھەر كەسىپتىكى   قىزىق نوقتا-مۇھىم  نوقتالارنىڭ ئاچقۇچىنى قۇلىڭىزغا ئالغىڭىز بارمۇ؟. ئىلىم -پەن   ئۇچقاندەك تەرەققى  قىلىۋاتقان  بۈگۈنكىدەك  كۈنلەردە  دۇنيادىكى ئاجايىپ    سىر- ھىكمەتلەرنى ئۇققىڭىز بارمۇ؟    كىشىلىك مۇناسىۋەت،  ئائىلىۋى تۇرمۇش، ساغلاملىق، ئەخلاق- پەزىلەت قاتارلىق جەھەتلەردە ئۇقالمىغا  ياكى  تەمتىرەپ قالغان مەسىلىلەرگە قارىتا  ئالتۇنغا بەرگۈسىز  مەسلەھەتلەرنى ئېلىپ  روھى  بېسىمدىن  قۇتۇلغۇڭىز  بارمۇ؟
ئۇنداقتا  نىمىگە ئىككىلىنىسىز؟  بايقاشقا  كىرىپ   مۇشۇ  تىما ئاستىغلا  يۇقارقى قەھەتلەردىكى يۇلۇققان مەسىلىلىرىڭىزنى ئوتتۇرىغا  قۇيۇڭ.   بايقاشتىكى  ھەر بىر ئەزانىڭ  ئۆز كەسپى  ۋە تۇرمۇش كەچۈرۈش جەھەتتە توپلىغان بايلىقلىرى  بار، سىز  سورىغان سۇئال  ھەرگىزمۇ  جاۋاپسىز  قالمايدۇ.................
نىمىشقا  ئۈزىمىزنىڭ  قىممەتلىك  ۋاقتىمىزنى  قۇرۇق  پاراڭ سېلىپ،   باشقا  تور بىكەتلىرىدىن  ئەسەر كۈچۈرۈپ  ئۆتكۈزگىدەكمىز  ؟   

مۇھاكىمە   شەكلى:  ئوقۇ   ئوقۇتۇش . سىنىپ  مۇدىرلىق خىزمىتى،   ئاممىۋى تەشكىلاتلار خىزمىتى،  مەكتەپ باشقۇرۇش،   مەكتەپ  ھويلا مەدىنىيىتى.............................قاتارلىق  مەكتەپلەردە يۇلۇققان  مەسىلىلەر.
ھەرخىل كەسىپ ، ئىشلەپچىقىرىش، بازار،................قاتارلىق قىزىق نوقتا، مۇھىم  نوقتىلاردىكى  چۈشۈنۈكسىز تەرەپلەر،
ئائىلە باشقۇرۇش، نىكاھ،  ساغلاملىق،  يىمەك ئىچمەك، كىيىم كىچەك  قاتارلىق جەھەتلەردىكى  دۇچ كەلگەن مەسىلىلەر نى   سۇئال شەكلىدە  ئوتتۇرىغا  قۇيۇپ   باشقا تورداشلارنىڭ  سەمىمى  چۈشەنچە  بېرىشىنى  ئىلتىماس قىلىمىز.  جاۋاپ  بەرگۈچى  چۇقۇم  ئەستايىدىل  پۇزىتسىيە  تۇرۇپ  ئۆز قېرىنداشلىرىمىزغا مەسئۇل بولۇش  پىرىنسىپى  بىلەن  جاۋاپ  بېرىمىز.

ئەسكەرتىش:  1) قىزىق  نوقتىغا ئايلانغان  سۇئال  ۋە  قايىل  قىلارلىق جاۋاپلارغا   مۇكاپات  بېرىلىدۇ.
  2）تىمىغا مۇناسىۋەتسىز  ئىنكاس يازغۇچىلار   ۋە   بولمىغۇر  پىكىر قىلغۇچىلارنىڭ  ئىنكاسى  ئۈچۈرۈلىدۇ.
3）تىما  توغرىسىدا  تەلەپ-  پىكىر  قۇبۇل  قىلىنىپ  تىمىنى  دىمىگۇراتىك  باشقۇرۇشقا  تىرىشىلىدۇ.

سىرداش

بۇ   مۇھاكىمە  تېخى  توختاپ  قالغىنى  يوق،  قېنى  سىزنىڭ  يەنە  قانداق  دۇچ كەلگەن  مەسىلىلىرىڭىز  بار؟

ئوغلانبەگ

ناھايىتى ياخشى تەكلىپ بوپتۇ،سىرداش ئەپەندىم مۇنبەرنىڭ ھەقىقىي مۇھاكىمە،مۇنازىرە مۇنبىرى بولۇشى ئۈچۈن ياخشى بولغان بىر يېڭىلىق يارىتىپسىز!رەھمەت سىزگە!

ئوغلانبەگ

سوئال:قانداق قىلغاندا ساۋادى چىقماي،يوقىرى يىللىققا سۆرەپ ئېلىپ چىقىرىلىپ كەتكەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى ئوڭاي چىقارغىلى بولىدۇ؟

زەپەر

1-پىرسۇناژنىڭ ھەركەت تەسەۋىرىنى بېقىندىلىق قوشما جۈملە شەكىلىدىن پايدىلىنىپ ئىپادىلىگىلى بۇلاردۇ ؟

ئامان

زەپەر يوللىغان ۋاقتى  2013-1-29 11:21
1-پىرسۇناژنىڭ ھەركەت تەسەۋىرىنى بېقىندىلىق قوشما جۈمل ...

بۇلىدۇ. مەسىلەن:
1.مەن ئورنۇمدىن تۇرۇپ، ئۇنىڭ يېنىغا باردىم.
2.مەن تاماق يىگەچ، ئۇنىڭ ھەركىتىنى كۈزەتتىم.
.......

زەپەر

رەخمەت سىزگە ئامان مۇئەلللىم

نونى

تورچى يوللىغان ۋاقتى  2013-1-29 02:02
سوئال:قانداق قىلغاندا ساۋادى چىقماي،يوقىرى يىللىققا س ...

ساۋادى چىقماي يۇقىرى يىللىققا سىنىپ كۆچكەن ئوقۇغچىلار بىزنىڭ مەكتەپتىمۇ بار . بۇنداق ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئاز بىر قىسمىنى نېرۋىسى ئاجىزلار تەشكىل قىلىدۇ. بۇلارغا ھەرقانچە كۈچىسەكمۇ ساۋادى چىقماسلىقى مۈمكىن. شۇڭا بۇنداقلارغا ئىلمىي پوزىتسىيەدە بولۇشىمىز كېرەك .بىر قىسىم ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئەقلى ئىقتىدارى نورمال تۇرۇپمۇ  يەنىلا ساۋادى چىقمايدۇ. بۇنداق ئوقۇغۇچىلار  مۇنەۋەر ئوقۇتقۇچىلىرىمىزنىڭ سىنىپىدا ئاز ياكى يوق دىيەرلىك، لېكىن ، جانباقار ئوقۇتقۇچىلارنىڭ سىنىپىدا كۆپرەك بولىدۇ.بۇنداق ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادى چىقماسلىقىدىكى ئاساسىي سەۋەپ -ئۇلار ئوقۇتقۇچىنىڭ  يېتەرلىك كۆڭۈل بۆلۈشكە ئېرىشەلمىگەن. بۇ ئوقۇغۇچىلار نېمە ئۈچۈن يېتەرلىك كۆڭۈل بۆلۈشكە ئېرىشەلمەيدۇ ؟ بۇنىڭدىكى سەۋەپلەر ناھايىتى نۇرغۇن بولسىمۇ ، ئاساسلىقى يەنىلا ، ئوقۇتقۇچىنىڭ بىلىم قۇرۇلمىسىنىڭ ئاجىزلىقى، بىلىمى يۇقىرى بولسىمۇ مەسئۇلىيەت تۇيغۇسىنىڭ ئاجىزلىقى ، ئۇسۇل جەھەتتىكى ئاجىزلىق ۋە مەكتەپنىڭ تەدبىرىنىڭ ياخشى بولماسلىقى قاتارلىق تەرەپلەرگە چېتىلىدۇ.
  يىللاردىن بۇيان، بىز ساۋاتسىز ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىشتا ئۆزىنىڭ ئوقۇغۇچىسىنى ئۆزىگە ھۆددە قىلىش ئۇسۇلىنى قوللانغان ئىدۇق . لېكىن، بۇ ئۇسۇل ئانچە مۇۋەپپەقىيەتلىك بولمىغانلىقتىن ، بۇ مەۋسۇمدا پەدە ئۆزگەرتتۇق:
    ساۋاتسىز قالغان بىر ئوقۇغۇچى ئۈچۈن 2-يىللىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن 10 يۈەن ، 3-يىللىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن 20 يۇەن، 4-يىللىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن 30يۈەن، 5-يىللىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن 40 يۈەن، 6-يىللىق ئوقۇتقۇچىلىرىدىن 50 يۈەن مەسئۇلىيەت پۇلىنى تۇتۇپ، ساۋاتسىز ئوقۇغۇچىلارنى بىر سىنىپ قىلىپ ئايرىم تەشكىللەپ ، ساۋات چىقىرىشقا ئەڭ ئۇستا  ئوقۇتقۇچىدىن بىرنى مەسئۇل قىلىپ ، ئوقۇتۇش ئېلىپ باردۇق.ئوقۇتقۇچىللاردىن تۇتۇلغان مەسئۇلىيەت پۇلىنى ساۋات چىقىرىش سىنىپىنىڭ ئوقۇتقۇچىسىغا ساۋاتلىق بولغان  ئوقۇغۇچىسىنىڭ سانىغا قاراپ مۇكاپات قىلىپ بېرىۋەتتۇق .
    مۇشۇ مەۋسۇمنىڭ بېشىدا  مەكتىپىمىزدىكى 18 باشلانغۇچ سىنىپنىڭ ساۋادىنى تەكشۈرۈپ كۆرگىنىمىزدە ئومۇمى ساۋاتسىز ئوقۇغۇچى 42نەپەر بولۇپ ، بىر مەۋسۇم ئوقۇتقاندىن كېيىن ساۋاتلىق بولغىنى 30 نەپەر ، ساۋاتسىز قالغىنى 12 نەپەر بولدى. 12نەپەر ساۋاتسىزنىڭ تەكتىنى سۈرۈشتۈرۈپ كۆرگەندە ، ئۇلار ئاساسەن ئەقلى كەمتۈك، دەلدۈش ئوقۇغۇچىلار بولۇپ چىقتى.
   مۇشۇ ئىشلارنى ئورۇنلاش جەريانىدا  ساۋاتسىز ئوقۇغۇچى سانى كۆپ ، يۇقىرى يىللىق سىنىپنى ئوقۇتىدىغان  ئوقۇتقۇچىلاردا مەكتەپ مەسئۇلىنى غاجاش ئەھۋالى كۆرۈلدى . نەتىجىدە ، « غاجا مەيلى خوش بولساڭ » دېگەن شېئىرمۇ پۈتۈپ قالدى.

ئوغلانبەگ

ياخشى ئۇسۇل ئىكەن،بىزنىڭ مەكتەپتىمۇ ئايرىم سىنىپ قىلىپ تەشكىللىگەن ئىدۇق،بۇ سىنىپنى مەن ئوقۇتقان ئىدىم. 50 نەپەر ئوقۇغۇچىنى بىر سىنىپ قىلىپ ئايرىپ بەردى.ئوقۇغۇچى كۆپ،2-يىللىقتىن 6-يىللىققىچە بولغان ياش ئالاھىدىلىكى، مىجەز-خۇلقى ھەر خىل بۇ بالىلارنى 11-ئاينىڭ 16-كۈنىدىن 1-ئاينىڭ 2-كۈنىگىچە ئوقۇتۇپ ئاران دېگەندە 12 نەپىرىنىڭ ساۋادىنى چىقاردىم،قالغانلىرىنىڭ 33 نەپىرى چالا ساۋات بولدى،قالغان بەشى قارا ساۋات.قارىساڭ گەپ سۆزى ئوڭ،پۇت-قولى چاققان بىر چىرايلىق بالىلار،لېكىن نېمىشقا چىقمايدۇ شۇ ساۋادى؟ھەي.....بەك جاپا بولدى.

گۈلزار

تورچى يوللىغان ۋاقتى  2013-1-29 14:08
ياخشى ئۇسۇل ئىكەن،بىزنىڭ مەكتەپتىمۇ ئايرىم سىنىپ قىلى ...

     ساۋادى چىقمىغان ئوقۇغۇچىلار ھەر قايسى رويوندىكى مەكتەپلەر ئاساسەن مەۋجۇت بولۇپ تۇرماقتا بۇ ئوقۇغۇچىلار مەكتەپلەرنىڭ ئوقۇ - ئوقۇتۇش سۈپىتىنى چۈشۈرسە يەنە بىر تەرەپتىن ئاتا - ئانىلار ھەم ئوقۇتقۇىچلارنىڭ بېشىنى قاتۇرۇپ  كەلمەكتە. ئەگەر بۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادى ۋاقتىدا چىقىرلمىسا مائارىپىزنىڭ كەلگۈسى تەرەقىياتىغا  زور چىكىنىشلەر ئەكەلگۈسى .  
مەنمۇ بۇرۇن بىر سىنىپنى 3- يىللىقتىن باشلاپ تۇتقان ئىدىم بۇ سىنىپتا ساۋادى چىقمىغان 5 نەپەر ئوقۇغۇچى بولۇپ بۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقارغان ئىدىم . ئۇنداق بولسا بۇنداق ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىش توغرىسىدكى تەجرىبە ھەم كۆز قاراشلىرىمنى سىلەر بىلەن ئورتاقلىشىپ باقسام ئەزالارغا پايدىسى تىگىپ قالسا ئەجەپ ئەمەس .

1 ›ئالدى بىلەن ساۋادى چىقمىغان  ئوقۇغۇچىلارنىڭ مىجەز خاراكتىرىنى ئىگەللەش كېرەك  
  ساۋادى چىقمىغان بالىلار ئاساسەن جىمغۇر  ئىچ مىجەز كېلىدۇ .  بۇنداق  بالىلار جىمغۇر بولغانلىقى ئۈچۈن  بالىلار بىلەن ئارلاشمايدۇ ھەم ئوقۇتقۇچىلارغا ئاكتىپ ماسلاشمايدۇ شۇڭا بۇلار مۇشۇ جىمغۇرلىقى تۈپەيلى بىلگىنى دىيەلمەي بىلمىگىنى  سورىيالمىغانلىقى ئۈچۈن ساۋاتسىز بولۇپ قالىدۇ .يەنە بىر قىسىم ئوقۇغۇچىلار قارىسىڭىز شوخ بولغان بىلەن ئەمما شۇنداق تارتىنچاق ھەم غۇرورى بەك كۈچلۈك بولىدۇ بۇ ئوقۇغۇچلار   شوخ بولغانلىقى ئۈچۈن ئوقۇتقۇچىنىڭ ھەم ئاتا - ائنىلارنىڭ دائىم ئەيىپلىشىگەھەم تەنقىدلىشىگە ئۇچراپ تۇرىدۇ شۇنىڭ بىلەن بىرگە ساۋاقداشلىرىنىڭ چەتكە قىقىشىغا ئۇچرايدۇ شۇ سەۋەپلىك بۇ ئوقۇغۇچىلار  تارتىنچاقلىقى ھەم غۇرۇلىقى بىلەن بىلەلمىگەن جايلىرىنى سوراشتىىن قورقىدۇ شۇنداق قىلىپ بۇ ئوقۇغۇچىلارمۇ ساۋاتسىز قالىدۇ .
شۇنىڭ ئۈچۈن بۇنداق ئوقۇغۇچىلارغا پەرىقلىق مۇئامىلە قىلىش ھەم ئۇلارنىڭ ئاشۇ خىل خارەتكتىرىنى تۇتقا قىلىپ تۇرۇپ ئايرىم سۆھبەتلىشىش  ئۇسۇللىرى ئارقىلىق ئۇلارنىڭ ئۆگۈنىشكە بولغان قىزغىنلىقىنى يوقۇرى كۆتۈرۈش كېرەك .
2 ›   قىزىقىشىغا ئاساسەن دەرس ئۆتۈش
  ھەر بىر ئادەمنىڭ قىزىقىشى ئوخشاش بولمايدۇ شۇڭا مۇنداق ئوقۇغۇچىلارنىڭ نىمىگە قىزىقىدىغانلىقىنى ئىگەللەش كېرەك ، ئۇلارنىڭ شۇ قىزىقىشىغا ئاساسەن ئۆگىنىشكە قىزىقتۇرۇش كېرەك .
3 › ھەر خىل ئوقۇتۇش ئۇسۇللىرىدىن ئۈنۈملۈك پايدىلنىش
  بالىلارنىڭ ھېكايە ئاڭلاش، پىلاستىنكا كۆرۈشتىن ئىبارەت تەبىي قىزىقىشىغا ئاساسەن ئۇلارغا ھېكايە ، چۆچەك ، يۇمۇر ۋە يېڭىلىتماقلارنى ئېيتىپ بېرىش ھەم  ئېلىپبە ئوقۇتۇش پىلاستىنكىسىدىن پايدىلنىپ ئۇلارنى ئوقۇشقا قىزىقتۇرۇش ھەم خەت  ئوقۇش ۋە يېزىش ئۇسۇللىرىنى ئىگەللىتىش كېرەك .
4 › ئاتا - ئانىلارنىڭ ماسلىشىش بىلەن قوللىشنى قولغا كەلتۇرۇش
ئوقۇغۇچىلارغا ئائىلىۋى تاپشۇرۇقى بېرىشتە ئەتراپىمىدىكى شەئىلەرنىڭ ناملىرىنى ، ئائىلىدىكى ئەزالارنىڭ ئىسىملىرىنى  بىلىش ھەم يېزىش شەئىلەرنى كۈزۈتۈش ھەم ھېس قىلغانلىرىنى ئاتا - ئانىلىرىغا سۆزلەپ بېرىش ھەم ئاتا - ئانىلىرىڭ  كۆرۈپ بولغاندىن كېيىن  باھاسىنى يازدۇرۇش . مەكتەپكە كېلىپ ئۆگەنلىرىنى ئوقۇتقۇچىغا سۆزلەپ بېرىش   ئۇسۇللىرنى قوللىنىش كېرەك ، بۇنداق قىلغاندا بالىدا ئاشۇ نەرسىلەرنى قايتا - قايتا تەكرار قىلىشلا بولۇپ قالماي يەنە كېلىپ .ئاتا -ئانىسىنىڭ ھەم ئوقۇتقۇچىسىنىڭ بىردەك قوللىشىغا ئېرىشىدۇ يەنە بىر تەرەپتىن ئوقۇتقۇچىلارنىڭمۇ يۈكى يىنىكلەيدۇ .

5 ›  رىقابەتلىشى ۋە مۇكاپاتلاش تۈزۈمىنى يولغا قويۇش
     ئوقۇغۇچىلارغا كۈندە بىر قانچە ھەرپ ياكى سۆزنى  ئوقۇش ۋە يېزىپ كېلىشتە مۇسابىقە شەكلىنى قوللىنىش ھەم توغرا ، ئۆلچەملىك ئورۇنلىغانلارنى مۇكاپاتلاش ھەم رىغبەتلەندۇرۇش ئۇسۇللىرىنى قوللىنىش  ئارقىلىق ئۇلارنىڭ قىزغىنلىقىنى قولغا كەلتۈرۈش كېرەك .

  

ئامان

گۇلزار يوللىغان ۋاقتى  2013-1-29 15:52
ساۋادى چىقمىغان ئوقۇغۇچىلار ھەر قايسى رويوندىكى م ...

ئەمىلىيەتچانلىققا ئىگە، ناھايىتى ئورۇنلۇق تەكلىپلەرنى بېرىپسىز خانقىز.
مېنىڭچە، بالىلارنىڭ يەسلى ۋە باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ 1-يىللىقىدىكى دەۋرى ساۋات چىقىرىشنىڭ ئالتۇن دەۋرى بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ، شۇڭا بۇ دەۋرنى چىڭ تۇتۇش كېرەك. بۇ دەۋردىن ئېشىپ قالغان ساۋاتسىز، چالا ساۋات ئوقۇغۇچىلارنىڭ ساۋادىنى چىقىرىش بەك تەس.