پېنسىيگە چىقىش يىڭى قانۇن-تۈزۈمى
مەركەز پېنسىيگە چىقىش يېشىنى 5يىلدىن 10يىل قىلىپ بېكىتتى . نۇرغۇن ئادەملەرنىڭ دىققەت ئىتىبارىنى تارتقان سىياسەت،پېنسىيگە چىقىش يىشىنى كىچىكتۈرۈش قانۇن-سىياسىتىنىڭ قەدەم باسقۇچلىرى بىر-بىردىن ئىنىق ،5يىلنى 10يىلغا قىلىپ ئۆزگەرتتى . پېنسيگە چىقىش ۋاقتىنى كىچىكتۈرۈش لاھيسى تۆۋەندىكىچە :1. 2015- يىلىدىن باشلاپ ،1965-يىلى تۇغۇلغان ئايال ئىشچى-خىزمەتچى ،ئاھالىلەر قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى 1يىل كىچىكىپ ئىلىش كىرەك ،1966-يىلى تۇغۇلغانلار 2يىل كىچىكتۈرۈش،مۇشۇ پېتى كىچىكتۈرۈلىدۇ ،2030-يىلىغا بارغاندا ،ئاياللار 65ياشقا كىرىگەندە ئاندىن قېرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى ئىلىشقا بۇلىدىكەن .2. 2020-يىلدىن باشلاپ ،1960-يىلى تۇغۇلغان ئەرلەرنىڭ قېرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى 6 ئاي كىچىكتۈرۈپ ئىلىش ،مۇشۇ پېتى كىچىكتۈرۈلىدۇ ،2030-يىلىغا كەلگەندە ،ئەر ئىشچىى خىزمىتچى ،ئاھالىلەر قېرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى 65 ياشقا كىرگەندە ئىلىش ئەمەلىيلەشتۈرلىدۇ . يىڭىدىن بىكىتىلگەن پېنسيگە چىقىش قانۇنى : 1.ئىشچى ،مۇئاشچىلار ئاساسلىق ئىشچىلىق سالاھيتىگە ئاساسەن :10يىللىق ئىشلەش تارىخى2000يۈە.15يىل ئىش تارىخى 2300يۈەن .20يىل ئىش تارىخى 2500يۈەن .25يىل 2800يۈەن .30يىل 3000يۈەن.40يىل 3500. (خەلق ئىقتىسادىغا ئاساسەن ئۆسۈپ بارىدۇ.) 2.ئىستاژمۇئاشى (خىزمەت تارىخنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ). ھەر يىلىغا 30يۈەن ،خىزمەت تارىخىنىڭ ئۇزۇرىشىغا ئەگىشىپ. ئىستاژ مۇئاشى ئەمەلگە ئىشش بۇلۇپلا قالماي، ياشانغانلارغا بولغان بىر خىل ھالىدىن خەۋەر ئىلىش مەسىلىسى ،ئەڭ مۇھىمى باشتىن -ئاخىرى ئىشچى بولغانلارنى رىغبەتلەندۈرۈش ،بۇ ئىشچى -خىزمەتچىلەر سىپىنڭ قۇرۇلۇشى ۋە مۇقىملىششىغا پايدىلىق . 3.خىزمەت مۇئاشى :تۇلۇقلىما پۇلى ئەمەلىي ئىشلەش ئەھۋالىغا ئاساسەن بىرىش قائىدىسى ؛ئەڭ ئاساسلىقى ئىشچى خىزمەتچىلەرنى كۆپرەك ئىشلەشكە رىغبەتلەندۈرۈش ،بۇلۇپمۇ ياش ئىشچىلارنىڭ كۆپ ئىشلەپ،كۆپ نەپكە ئىرىشىشنى بارىلىققا كەلتۈرۈش ،بۇنداق قىلغاندا ،روھى جەھەتتىن تەسەللىگە ئىرىشىپلا قالماي،ياشلارغا بولغان رىغبەتلەندۈرۈش.
4.ئۈنۈم مۇئاشى:ئايلىق ۋە يىللىق مۇكاپات پۇلى .بۇ خىل مۇكاپات ،مۇئاشنىڭ پەقەت %10نى ئىگلەيدۇ .كۆپچىلىك ئۈنۈمگە قارىتا مۇكاپاتلاشنى ئوتتۇرغا قويدى .يىللىق مۇكاپات ئۆزدىكى ئىقتىدارغا مۇناسىۋەتلىك بۇلۇپلا قالماستىن ،ھەر بىر ئىشچى تىرىشىپ ئىشلىگەندە ،ھەر يىلى ئۈمۈد بار.ئاساسلىقى خىزمەت ئۈنۈمىنى ئاشۇرۇش ،سۈپەتكە كاپالەتلىك قىلىش ،ئىشچى خىزمەتچىنىلا رىغبەتلەندۈرۈپ قالماستىن ،خەلق ئاممىسىنىمۇ رىغبەتلەندۈرۈش
. 5. ئالاھىدە قۇشۇمچە ھەق:ھەممە ئىشچى خىزمەتچىلەر مۇنەۋۋەر دەپ كۆرسەتكەن ئىشچى ،سانى چەكلىمىلىككە ئۇچرامايدۇ،ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئورۇنلار يۇقىرى ئۆلچەم بىلەن تاللاپ چىققان ،گوۋۇيۈەن،ناھىيە بازارلاردىن قۇشۇمچە ھەق ئالىدىغان .ئاساسلىقى ئەمگەك خىزمەت ئورنى ئالاھىدە تەتقىقات نەتىجىسى بارلارغا ،تارقىلىش دائىرسى ۋە تەسر قىلىش دائىرسىنىڭ چوڭ-كىچىكلىكىگە ئاساسەن دەرىجىسىنى بەلگىلەش ،ياكى دۆلەت دەرىجىلىك ،ئۆلكە دەرىجىلىك ،شەھەر دەرىجىلىك ،ناھىيە دەرىجىلىك قاتارلىق ئوخشىمىغان ئۆلچەملەر بىلەن بىكىتىشكە بۇلىدۇ ،بۇنداق قىلغاندا تالانتلىق خىزمەتچىلەرنىڭ تىگىشلىك نەپكە ئىرىشتۈرگىلى بۇلىدۇ،ھەقىقى رىغبەتلەندۈرۈش رولىنى جارى قىلدۇرغىلى بۇلىدۇ .
6.ئىشچىلارنىڭ پېنسىيە پۇلى:خىزمەت تارىخغا ئاساسەن ،ھەربىر خىزمەت يىلىغا 100يۈەندىن ،مۇشۇنداق ھېسابلاپ 10يىل خىزمەت تارىخىنىڭ پېنسىيە پۇلى 1000يۈەن ،20يىلنىڭ 2000يۈەن ،30يىلنىڭ 3000يۈەن ،40يىلنىڭ 4000يۈەن بۇلىدۇ .يۇقىرى ،ئوتتۇرا ياكى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىشچى دەپ ئايرىلمايدۇ ،پېنسيە پۇلى بىردەك ئوخشاش بۇلىدۇ .دۆلەت مەمۇرلىرىنىڭمۇ دەرىجىسى ئايرىلماي ،ئوخشاش مۇئامىلە قىلىنىدۇ ،پېنسىيە پۇلى ئىشچىلارنىڭ پېنسە پۇلى بىلەن بىردەك بۇلىدۇ،3يىل ئىچىدە ئىجرا قىلىنىدۇ . 7.ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى :ئادەتتە 15يىل توشقۇزۇپ تاپشۇرغانلار،پېنسيىگە چىقىش يىشىگە كەلگەندە ئاندىن ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىدىن بەھرىمان بولىدىكەن ،شۇڭا ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىدىن بەھرىمان بۇلۇشنى ئويلىغانلار15يىل بۇرۇن باشلاپ تۆلەش كىرەك .ئەگەر سزنىڭ پېنسيىگە چىقىش يىشىڭىز تۇشۇپ ،پۇل تۆلىگەن ۋاقىت 15يىلغا تۇشمىسا ،پېنسيگە چىققان ۋاقتىڭىزدا دۆلەت سزنىڭ ھېسابات دەپتىرىڭىزدىكى %8قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىڭىزنىڭ ھەممىسىنى قايتۇرۇپ بىرىدۇ .ئۇنداقتا ئىدار-ئورگانلار تۆلەپ بەرگەن %21نەگە كىتىدۇ؟دۆلەت ئىدار-ئورگانلار سزگە تۆلەپ بەرگەن %21پۇلنىڭ ھەممىسىنى دۆلەتنىڭ ئۆزىنىڭ قىرىغاندا بىرىدىغان بىرتۇتاش پىلانلاش فوندىنىڭ ئىچىگە قۇشۇۋىتىدىكەن. دۆلەت بەلگىمىسىدە ،پۇل قايتۇرغان ۋاقىتتا پەقەت شەخسى ئۆزى تاپشۇرغان پۇلنىلا قايتۇرۇش ،ئىدار-ئورگانلار تاپشۇرۇپ بەرگەن پۇلنى دۆلەت ئۆز تۆھپىسگە تەۋە قىلۋاتىتدۇ.پېنسىيەگە چىققاندىكى قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى قانداق ھېسابات قىلىدۇ .قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى ھېسابلاش ئۇسۇلى ئنىتايىن مۇرەككەپ،دۆلەت ھەريىلى تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانىنى بىر قىتېىم ئۆزگەرتىېۋتىدۇ ،ئەگەر سز ھازىر 30ياش بولسىڭىز ،تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانى 3000يۈەن .ئەگەر سز 55ياشتا پېنسىيگە چىقىدىغان بولسىڭىز ،ئۇنداقتا 40يىشىڭىزدىن ئىلگىرىدىن باشلاپلا قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىڭىزنى تاپشۇرىشىڭىز كىرەك ،ئەگەر سز ھازىر 30يىشىڭىزدىن باشلاپ تاپشۇرسىڭىز،55ياشقچە 25يىل بۇلىدۇ ،ئۇنداقتاسز ئالدى بىلەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىدىن ،ئاندىن ،ئەگەر سز25يىلدىن كىيىن تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانى 3000يۈەندىن6000يۈەنگە ئۆزگەرىدۇ ،ئۇنداقتا 55ياشتىن كېيىن ئالدى بىلەن ھەرئايدا 6000*%20=1200يۈەن ئاساسلىق قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلى بۇلىدۇ ،بۇ دۆلەت سزگە بەرگىنى بۇلىدۇ ،بۇنىڭىدىن باشقا ئۆزىڭىزنىڭ ھېسابات دەپتىرىدىكى پۇلمۇ 25يىل ئىچىدە يىغىلىپ ئاز بولمىغان پۇل بۇلۇپ قالىدۇ،تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانىنى ئوتتۇرىچە ھېسابلاپ باقساقلا بۇلىدۇ ،(3000+6000)/2=4500،ئۇنداقتا بۇ 25يىلدىكى سزنىڭ ھېسابات دەپتىرىڭىزدىكى پۇل 4500*%8(ئۆزىڭىز تاپشۇرغان قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىنىڭ نېسپىتى بويىچە)*25يىل*12ئاي =108000يۈەن .ئىلگىردىكى 1200يۈەندىن باشقا ،سز يەنە ھەر ئايدا 108000/120=900يۈەن ئالالايسز،مۇشۇنداق بولغاندا 55ياشتىن باشلاپ سز ھەر ئايدا ھىچ بولمىغاندا1200=900+210يۈەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلى ئالالايسز ،ئەلۋەتتە دۆلەتنىڭ ئاساسى سانى ھەريىلى يۇقىرغا ئۆرلەپ ماڭىدۇ،مۇشۇنداق بولغاندا ھەر يىلى ئۆزىڭىزنىڭ 900يۈەن پۇلىڭىزدىن باشقا ،پېنسيىگە چىققاندىن كېيىن ھەر ئايدا 1200يۈەندىن كۆپ پۇل ئالالايسز،ئۇنداقتا سزنىڭ قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىڭىز تىخىمۇ كۆپۈيىپ ماڭىدۇ،شۇڭا تۆلىگەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتا پۇلى قانچە كۆپ بولسا شۇنچە ياخشى ،سز قانچە كۆپ تۆلىسىڭىز ،قىرىغاندىن كېيىنكى ئىرىشىدىغان پۇلىڭىز شۇنچە كۆپ بۇلىدۇ ،دۆلەت ھەريىلى تەڭشەيدىغان ئاساسى ساننىڭ سزگە بىرىلىدىغان سانىمۇ كۆپ بۇلىدۇ .ھازىر 1000نى تاپشۇرسىڭىز 10يىلدىن ڭېيىن 1500ئىلىشىڭىز مومكىن . لىكېن جەمئىيەت سۇغۇرتا پۇلىنى نەدىلا تاپشۇرماڭ،پېنسىيگە چىققان ۋاقتىڭىزدا سز پەقەت نۇپۇسىڭىز تۇرۇشلۇق جايدىنلا قىرىغاندىكى تەمىناتتىن بەھرىمان بۇلالايسز،شۇڭا تاپشۇرغاندا ئاساسى سان يۇقىرى ئورۇنغا تاپشۇرۇپ ،ئالغاندا ئاساسى سان تۆۋەن جايدىن ئالدىغانلار زىياننىڭ چۇڭىنى تارتىدۇ . ئاساسلىق ئىشچىلىق سالاھيتىگە ئاساسەن :10يىللىق ئىشلەش تارىخى2000يۈەن .15يىل ئىش تارىخى 2300يۈەن .20يىل ئىش تارىخى 2500يۈەن .25يىل 2800يۈەن .30يىل 3000يۈەن.40يىل 3500. (خەلق ئىقتىسادىغا ئاساسەن ئۆسۈپ بارىدۇ.) 2.ئىستاژمۇئاشى(خىزمەت تارىخنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ). ھەر يىلىغا 30يۈەن ،خىزمەت تارىخىنىڭ ئۇزۇرىشىغا ئەگىشىپ. ئىستاژ مۇئاشى ئەمەلگە ئىشش بۇلۇپلا قالماي، ياشانغانلارغا بولغان بىر خىل ھالىدىن خەۋەر ئىلىش مەسىلىسى ،ئەڭ مۇھىمى باشتىن -ئاخىرى ئىشچى بولغانلارنى رىغبەتلەندۈرۈش ،بۇ ئىشچى -خىزمەتچىلەر سىپىنڭ قۇرۇلۇشى ۋە مۇقىملىششىغا پايدىلىق . 3.خىزمەت مۇئاشى :تۇلۇقلىما پۇلى ئەمەلىي ئىشلەش ئەھۋالىغا ئاساسەن بىرىش قائىدىسى ؛ئەڭ ئاساسلىقى ئىشچى خىزمەتچىلەرنى كۆپرەك ئىشلەشكە رىغبەتلەندۈرۈش ،بۇلۇپمۇ ياش ئىشچىلارنىڭ كۆپ ئىشلەپ،كۆپ نەپكە ئىرىشىشنى بارىلىققا كەلتۈرۈش ،بۇنداق قىلغاندا ،روھى جەھەتتىن تەسەللىگە ئىرىشىپلا قالماي،ياشلارغا بولغان رىغبەتلەندۈرۈش. 4.ئۈنۈم مۇئاشى:ئايلىق ۋە يىللىق مۇكاپات پۇلى .بۇ خىل مۇكاپات ،مۇئاشنىڭ پەقەت %10نى ئىگلەيدۇ .كۆپچىلىك ئۈنۈمگە قارىتا مۇكاپاتلاشنى ئوتتۇرغا قويدى .يىللىق مۇكاپات ئۆزدىكى ئىقتىدارغا مۇناسىۋەتلىك بۇلۇپلا قالماستىن ،ھەر بىر ئىشچى تىرىشىپ ئىشلىگەندە ،ھەر يىلى ئۈمۈد بار.ئاساسلىقى خىزمەت ئۈنۈمىنى ئاشۇرۇش ،سۈپەتكە كاپالەتلىك قىلىش ،ئىشچى خىزمەتچىنىلا رىغبەتلەندۈرۈپ قالماستىن ،خەلق ئاممىسىنىمۇ رىغبەتلەندۈرۈش . 5. ئالاھىدە قۇشۇمچە ھەق:ھەممە ئىشچى خىزمەتچىلەر مۇنەۋۋەر دەپ كۆرسەتكەن ئىشچى ،سانى چەكلىمىلىككە ئۇچرامايدۇ،ناھىيە دەرىجىلىكتىن يۇقىرى ئورۇنلار يۇقىرى ئۆلچەم بىلەن تاللاپ چىققان ،گوۋۇيۈەن،ناھىيە بازارلاردىن قۇشۇمچە ھەق ئالىدىغان .ئاساسلىقى ئەمگەك خىزمەت ئورنى ئالاھىدە تەتقىقات نەتىجىسى بارلارغا ،تارقىلىش دائىرسى ۋە تەسر قىلىش دائىرسىنىڭ چوڭ-كىچىكلىكىگە ئاساسەن دەرىجىسىنى بەلگىلەش ،ياكى دۆلەت دەرىجىلىك ،ئۆلكە دەرىجىلىك ،شەھەر دەرىجىلىك ،ناھىيە دەرىجىلىك قاتارلىق ئوخشىمىغان ئۆلچەملەر بىلەن بىكىتىشكە بۇلىدۇ ،بۇنداق قىلغاندا تالانتلىق خىزمەتچىلەرنىڭ تىگىشلىك نەپكە ئىرىشتۈرگىلى بۇلىدۇ،ھەقىقى رىغبەتلەندۈرۈش رولىنى جارى قىلدۇرغىلى بۇلىدۇ . 6.ئىشچىلارنىڭ پېنسىيە پۇلى:خىزمەت تارىخغا ئاساسەن ،ھەربىر خىزمەت يىلىغا 100يۈەندىن ،مۇشۇنداق ھېسابلاپ 10يىل خىزمەت تارىخىنىڭ پېنسىيە پۇلى 1000يۈەن ،20يىلنىڭ 2000يۈەن ،30يىلنىڭ 3000يۈەن ،40يىلنىڭ 4000يۈەن بۇلىدۇ .يۇقىرى ،ئوتتۇرا ياكى تۆۋەن دەرىجىلىك ئىشچى دەپ ئايرىلمايدۇ ،پېنسيە پۇلى بىردەك ئوخشاش بۇلىدۇ .دۆلەت مەمۇرلىرىنىڭمۇ دەرىجىسى ئايرىلماي ،ئوخشاش مۇئامىلە قىلىنىدۇ ،پېنسىيە پۇلى ئىشچىلارنىڭ پېنسە پۇلى بىلەن بىردەك بۇلىدۇ،3يىل ئىچىدە ئىجرا قىلىنىدۇ . 7.ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسى :ئادەتتە 15يىل توشقۇزۇپ تاپشۇرغانلار،پېنسيىگە چىقىش يىشىگە كەلگەندە ئاندىن ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىدىن بەھرىمان بولىدىكەن ،شۇڭا ياشانغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىدىن بەھرىمان بۇلۇشنى ئويلىغانلار15يىل بۇرۇن باشلاپ تۆلەش كىرەك .ئەگەر سزنىڭ پېنسيىگە چىقىش يىشىڭىز تۇشۇپ ،پۇل تۆلىگەن ۋاقىت 15يىلغا تۇشمىسا ،پېنسيگە چىققان ۋاقتىڭىزدا دۆلەت سزنىڭ ھېسابات دەپتىرىڭىزدىكى %8قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىڭىزنىڭ ھەممىسىنى قايتۇرۇپ بىرىدۇ .ئۇنداقتا ئىدار-ئورگانلار تۆلەپ بەرگەن %21نەگە كىتىدۇ؟دۆلەت ئىدار-ئورگانلار سزگە تۆلەپ بەرگەن %21پۇلنىڭ ھەممىسىنى دۆلەتنىڭ ئۆزىنىڭ قىرىغاندا بىرىدىغان بىرتۇتاش پىلانلاش فوندىنىڭ ئىچىگە قۇشۇۋىتىدىكەن. دۆلەت بەلگىمىسىدە ،پۇل قايتۇرغان ۋاقىتتا پەقەت شەخسى ئۆزى تاپشۇرغان پۇلنىلا قايتۇرۇش ،ئىدار-ئورگانلار تاپشۇرۇپ بەرگەن پۇلنى دۆلەت ئۆز تۆھپىسگە تەۋە قىلۋاتىتدۇ.پېنسىيەگە چىققاندىكى قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى قانداق ھېسابات قىلىدۇ .قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىنى ھېسابلاش ئۇسۇلى ئنىتايىن مۇرەككەپ،دۆلەت ھەريىلى تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانىنى بىر قىتېىم ئۆزگەرتىېۋتىدۇ ،ئەگەر سز ھازىر 30ياش بولسىڭىز ،تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانى 3000يۈەن .ئەگەر سز 55ياشتا پېنسىيگە چىقىدىغان بولسىڭىز ،ئۇنداقتا 40يىشىڭىزدىن ئىلگىرىدىن باشلاپلا قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىڭىزنى تاپشۇرىشىڭىز كىرەك ،ئەگەر سز ھازىر 30يىشىڭىزدىن باشلاپ تاپشۇرسىڭىز،55ياشقچە 25يىل بۇلىدۇ ،ئۇنداقتاسز ئالدى بىلەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىدىن ،ئاندىن ،ئەگەر سز25يىلدىن كىيىن تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانى 3000يۈەندىن6000يۈەنگە ئۆزگەرىدۇ ،ئۇنداقتا 55ياشتىن كېيىن ئالدى بىلەن ھەرئايدا 6000*%20=1200يۈەن ئاساسلىق قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلى بۇلىدۇ ،بۇ دۆلەت سزگە بەرگىنى بۇلىدۇ ،بۇنىڭىدىن باشقا ئۆزىڭىزنىڭ ھېسابات دەپتىرىدىكى پۇلمۇ 25يىل ئىچىدە يىغىلىپ ئاز بولمىغان پۇل بۇلۇپ قالىدۇ،تاپشۇرغان پۇلنىڭ ئاساسى سانىنى ئوتتۇرىچە ھېسابلاپ باقساقلا بۇلىدۇ ،(3000+6000)/2=4500،ئۇنداقتا بۇ 25يىلدىكى سزنىڭ ھېسابات دەپتىرىڭىزدىكى پۇل 4500*%8(ئۆزىڭىز تاپشۇرغان قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتىسىنىڭ نېسپىتى بويىچە)*25يىل*12ئاي =108000يۈەن .ئىلگىردىكى 1200يۈەندىن باشقا ،سز يەنە ھەر ئايدا 108000/120=900يۈەن ئالالايسز،مۇشۇنداق بولغاندا 55ياشتىن باشلاپ سز ھەر ئايدا ھىچ بولمىغاندا1200=900+210يۈەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلى ئالالايسز ،ئەلۋەتتە دۆلەتنىڭ ئاساسى سانى ھەريىلى يۇقىرغا ئۆرلەپ ماڭىدۇ،مۇشۇنداق بولغاندا ھەر يىلى ئۆزىڭىزنىڭ 900يۈەن پۇلىڭىزدىن باشقا ،پېنسيىگە چىققاندىن كېيىن ھەر ئايدا 1200يۈەندىن كۆپ پۇل ئالالايسز،ئۇنداقتا سزنىڭ قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىڭىز تىخىمۇ كۆپۈيىپ ماڭىدۇ،شۇڭا تۆلىگەن قىرىغاندا كۈتۈنۈش سۇغۇرتا پۇلى قانچە كۆپ بولسا شۇنچە ياخشى ،سز قانچە كۆپ تۆلىسىڭىز ،قىرىغاندىن كېيىنكى ئىرىشىدىغان پۇلىڭىز شۇنچە كۆپ بۇلىدۇ ،دۆلەت ھەريىلى تەڭشەيدىغان ئاساسى ساننىڭ سزگە بىرىلىدىغان سانىمۇ كۆپ بۇلىدۇ .ھازىر 1000نى تاپشۇرسىڭىز 10يىلدىن ڭېيىن 1500ئىلىشىڭىز مومكىن . لىكېن جەمئىيەت سۇغۇرتا پۇلىنى نەدىلا تاپشۇرماڭ،پېنسىيگە چىققان ۋاقتىڭىزدا سز پەقەت نۇپۇسىڭىز تۇرۇشلۇق جايدىنلا قىرىغاندىكى تەمىناتتىن بەھرىمان بۇلالايسز،شۇڭا تاپشۇرغاندا ئاساسى سان يۇقىرى ئورۇنغا تاپشۇرۇپ ،ئالغاندا ئاساسى سان تۆۋەن جايدىن ئالدىغانلار زىياننىڭ چۇڭىنى تارتىدۇ .
نىمىشقا بۇنداق دەيمىز ؟ئەگەر سز ياش ۋاقتىڭىزدا نەنجىڭدا خىزمەت قىلىپ 20يىللىق جەمىئيەت سۇغۇرتىسنى تاپشۇرغاندىن كېيىن پېنسيگە چىقتىڭىز ،لىكىن سزنىڭ نوپۇسىڭىز خىلۇڭجاڭدا شۇڭا سز چۇقۇم خىلۇڭجاڭنىڭ قىرىغاندا كۈتۈنۈش پۇلىدىن بەھىرىمان بۇلىسز ،ئەگەر نەنجىڭدىكى تاپشۇرغان ئاساسى سانىڭىز 3000،خىلۇڭجاڭدىكى ئاساسى سانىڭىز ئاران 1000،ئۇنداقتا سز پېنسيگە چىققاندىن كىيىن پەقەت 1000لىق تە مىناتتىن بەھرىمان بۇلالايسز !بۇ بەك زىيان تارتقانلىق !بىر ئىغىز گەپ ،سز باي يەردە تاپشۇردىڭى ،لىكىن بەھرىمان بۇلدىغان ۋاقتىڭىزدا نامرات يەردىن بەھرىمان بولدىڭىز ،بۇ بىرئۆمۈر كۆپ تۆلەپ ئاخىرىدا ئاز ئىرىشكەنلىك !3000يۈەن تاپشۇرغان بولسىڭىز ئاران 1000يۈەندىن بەھرىمان بۇلىشىڭىز مومكىن .بۇ بەك قورقۇنۇشلۇق ئىش، لىكىن ئامال يوق ،دۆلەت مۇشۇ سىياسەتنى قوللاندى ،شۇڭا بارلىق نوپوسى ئاساسى سانى تۆۋەن جايدا ،خىزمەت ئورنى بېيجىڭ ،شاڭخەي قاتارلىق جايلاردا سۇغۇرتا تاپشۇرىدىغانلار دىققەت ،سز بىر بولسا غەرىپتە تاپشۇرۇڭ بىر بولسا نۇپوسىڭىزنى بېيجىڭ ،شاڭخەيگە يۆتكەپ كېتىڭ .بولمىسا سز ئۆمرىڭىزدىكى ئەڭ چوڭ زىيانلىق سودىنى قىلغان بۇلسز ! دىيىشىڭىز مومكىن ،تاپشۇرغاندا ئاساسى سان تۆۋەن جايغا تاپشۇرۇپ ،بەھرىمان بۇلىدىغان ۋاقىتتا يۇقىرى پاراۋانلىق جايغا بىرىپ بەھرىلەنسەك دەپ ،خاتالاشتىڭىز ،سزنىڭچە ئەمگەك كاپالەت بۆلۈمى سزنىڭ ئىختېيارىڭىزچە سز ئويلىغاندەك بەھرلەندۈرۈپ قۇيامۇ ؟ئادەتتە بۇنداق ئەھۋاللارغا سىياسەت بىر سەۋەپلەرنى قىلىپ سزنى قۇشۇۋىلىشقا ئۇنىمايدۇ ،سزنىڭ ئەقىللىقلىقڭىز ئەقىللىق تەرىپىدىن بىتچىت قىلىنىدۇ :خىلۇڭجاڭدىمۇ ،نەنجىڭدىمۇ بەھرىمان بولغىلى بولماي قالىدۇ .بىراق بەزى جايلاردا بۇنداق ئەھۋاللارغا يىنىكلىتىپ چارە كۆرۈلىدۇ ،مەسىلەن نەنجىڭ سزنىڭ پېنسىيىگە چىقىشتىن 5يىل بۇرۇن ئاساسى سانى تۆۋەن ئورۇندىن نەنجىڭغا كىلىپ ،نەنجىڭدا يەنە 5يىل يۇقىرى بولغان ئاساسى ساننى تۆلەش كىرەك ،مۇشۇنداق بولغاندىلا ئاندىن نەنجىڭنىڭ كۈتۈنۈش پۇلىدىن بەھرلىنىشكە يول قۇيۇدۇ،بۇ خىل سياسەت ھەر جايدا ئۇخشاش بولماسلىقى مومكىن ،يۆتكەش خىيالى بارلار ئەڭ ياخشىسى ھازىرلا يەرلىك ئورۇنلاردىكى ئەمگەك نازارىتىگە بىرىپ ئىشلارنى ئايدىڭلاشتۇرۋىلىشى كېرەك ،بولمىسا پېنسيىگە چىققاندىن كېيىن كۈتۈلمىگەن ئاقىۋەتكە قىلىشىڭىز مومكىن ! مەنبە: ئۇلار تورى |