ئــىـــســىــم: پــــــــــــارول: دەلىل كود: تىزىملىتىش پارول ئۇنتۇلغان؟
| كىرىش | تىزىملىتىش | باش بەتلەش | ساقلىۋىلىش | خەرىتە | خەتكۇچ |
ئەسسالامۇ ئەلەيكۇم، بېكىتىمىزگە خۇشكەپسىز ! بۈگۈن: مىلادىيە
دەرس تەيـيـارلـىـق باشلانغۇچ تەييارلىق تولۇقسىز تەييارلىق تولـــۇق تەييارلىق يەســـلى تەييارلىق شـادلـىــق كـۇلـــۇبى كـارتـون فـىـلــىم بـالـىلار ناخشىلىرى بـالـىلار ئويۇنلىرى ئاتا-ئانا، پەرزەنت يـۇمــشـاق دېـتـال قوللىنشچان قوراللار دەرسـلـىـك دىــتـال نـادىـر ئېلكىتابلار ئـۇيغـۇرچـە دىتاللار ماتـېرىيال باغچىسى بـالـىـلار پـەرۋىـشى بـالـىـلار پىسخىكىسى ئوقۇتقۇچى-ئوقۇغۇچى كومپىيۇتىر ۋە تۇرمۇش ئۇستاز ياردەمچىسى پـەنـلـەر ئـوقۇتۇشى مائارىپ ۋە رىئاللىق پايدىلىنىش ماتىريالى قـــانـــۇن-تـــۇزۇم ئـىـمـتىھـان باغچىسى بـاشلانـغۇچ سۇئاللىرى تـولـۇقسىز سۇئاللىرى سەۋىيە سىناش سۇئالى كومـپىيۇتىر- باشقىلار تـارىـخ ۋە مەدەنىيەت تـارىـخـى بـىـلىملەر مـەشـھـۇر شـەخـىـسلەر تېخنىكا ۋە كـەشپىيات ئۇيغۇر تىلى باغچىسى رەســىــم كـارىـدورى تـارىـخى رەسـىـمـلەر ئـوقـۇتـۇش رەسـىملىرى تـۇرلـۇك خـەرىـتـىلەر ئـــــومــــاق قوزام ئاناتىل ئۇيغۇرتىلى ئۇيغۇر تىلى فونتېكا ئۇيغۇر تىلى لىكسىكا گىرامماتىكا بىلىمى ئـۇيغۇرتىلى تەتقىقاتى ئۇيغۇر تىلى ئۆگىنىش ئانا تىل ئۇلىنىشلىرى ئۇيغۇرچە كىرگۇزگۇچ

ئىلىم پەن دەرس تەييارلىق-لوپا ئەينەك

ۋاقىت : 2013-12-04 00:05 | مەنبەسى : | ئاپتۇر : قەشقەرلىك | تەھرىر : admin | كۆرۇلىشى : قېتىم
 
1.لوپا ئەينەك
مەزمۇنى :1-بەت لوپا ئەينەك ئۆتۈلىدۇ .
ئوقۇتۇش نىشانى
 
  1. لوپا ئەينەك توغرىسىدا چۈشەنچىگە ئىگە بۇلۇش
  1. ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
  1. لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بارلىقىنى بىلىۋېلىش .
مۇھىم نوقتا : لوپا ئەينەك توغرىسىدا چۈشەنچىگە ئىگە بۇلۇش
قىيىن نوقتا : لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بارلىقىنى بىلىۋېلىش .
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر لوپا ئەينەك كۈرۈپ باققانمۇ ؟قانداق رۇلى بار؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارغا سىلەر لوپا ئەينەك كۈرۈپ باققانمۇ ؟قانداق رۇلى بار دەپ سوراش ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرمەن.
لوپا ئەينەك ئېلىم-پەن ئۈگىنىشىمىزدە دائىم ئىشلىتىلىدىغان قۇرال .بىزكىچك نەرسىلەرنى تېخمۇ تەپسىلى كۆرمەكچى بولساق ئۇنىڭدىن پايدىلىنىمىز.
چۆرىسى نىپىز ئوتتۇرىسى قېلىن بولغان سۈزۈك ئەينەك  لوپا ئەينەك دەپ ئاتىلىدۇ .
كۈپۈنكى لىنزا لوپا ئەينەك دەپمۇ ئاتىلىدۇ .
نېمە ئۈچۈن كۆپۈنكى لېنزا ئارقىلىق جىسىمغا قارىغاندا  جىسىم چۇڭىيىپ قالغاندەك كۆرۈنىدۇ ؟
نۇر ھاۋادىن كۈپۈنكى لىنزاغا  كىرگەندە سۇنىدو ئېگىلىدۇ ،ئەمما كىشىلەر جىسىمدىن قايتقان نۇر تۇز سىزىقلىق  تارقىلىدۇ  دەپ قارايدۇ ،شۇڭا كۆپۈنكى لېنزا ئارقىلىق جىسىمغا قارىغاندا  جىسىم چۇڭىيىپ قالغاندەك كۆرۈنىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.كۈپۈنكى لىنزا قانداق ئەسۋاپ؟.
2.نېمە ئۈچۈن كۆپۈنكى لېنزا ئارقىلىق جىسىمغا قارىغاندا  جىسىم چۇڭىيىپ قالغاندەك كۆرۈنىدۇ؟
 
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق : نېمە ئۈچۈن كۆپۈنكى لېنزا ئارقىلىق جىسىمغا قارىغاندا  جىسىم چۇڭىيىپ قالغاندەك كۆرۈنىدۇ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
2. لوپا ئەينەكنىڭ چوڭايىتش ھەسسىلىكى
مەزمۇنى :4-بەت2. لوپا ئەينەكنىڭ چوڭايىتش ھەسسىلىكى
ئوقۇتۇش نىشانى
  1. لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىنى ئىگەللەش
  1. ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
  1. لوپا ئەينەكنىڭ چۇڭايتىش ھەسسىلىكىنىڭ قانداق بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋلېىش
مۇھىم نوقتا : لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىنى ئىگەللەش
قىيىن نوقتا : لوپا ئەينەكنىڭ چۇڭايتىش ھەسسىلىكىنىڭ قانداق بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋلېىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بارلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئوقۇغۇچىلاردىن قادناق قىلىغاندا لوپا ئەينەكتە جىسملارنى تېخىمۇ چۇڭايىتقىلى بۇلىدۇ  دەپ سۇراش ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن
لوپا ئەينەكنىڭ چۇڭايتىش دەرىجىسى نېمە بىلەن مۇناسىۋەتلىك؟
. ئادەتتە لوپا ئەينەكنىڭ كۈپۈنكىلىك دەرىجىسى قانچە يۇقىرى بولسا جىسىمنى چۇڭايتىش دەرىجىسى شۇنچە يۇقىرى بۇلىدۇ .
لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
جىمسنى چۇڭايتىش ،تەسۋىر ھاسىل قىلىش ،نۇر يىغىش قاتارلىق رۇلى بار .
لوپا ئەينەكنىڭ چوڭايتىش ھەسسىلىكى نېمە بىلەن مۇناسىۋەتلىك؟
لوپا ئەينەكنىڭ جىسىم بىلەن بولغان ئارلىقى ،ۋە كۆپۈنكىلىك دەرىجىسى بىلەن مۇناسىۋەتلىك
لېزىنىڭ كۈرۈش دائىرىسى :
لېنزا ئارقىلىق كۆرگەن كۆلەم ياكى رايۇن لېنزىنىڭ كۈرۈش دائىرىسى دەپ  ئاتىلىدۇ .
چاڭايتىش ھەسسىلىكى ئوىشاش بولمىغان  لوپا ئەينەك ئارقىلىق ئوخشاش بىر جىسىمنى كۆزەتكەندە نەتىجە ئوخشاش بولمايدۇ .
چوڭايتىش ھەسسىلىكى چوڭ بولغىندا چوڭ كۆرۈنىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. لوپا ئەينەكنىڭ چۇڭايتىش دەرىجىسى نېمە بىلەن مۇناسىۋەتلىك؟
2.لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
 
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق : لوپا ئەينەكنىڭ چۇڭايتىش دەرىجىسى نېمە بىلەن مۇناسىۋەتلىك؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
3.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى ھاشارەت دۇنياسى
مەزمۇنى :6-بەت 3.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى ھاشارەت دۇنياسى
ئوقۇتۇش نىشانى
  1. لوپا ئەينەك ئارقىلىق ھاشارەتلەرنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
  1. ئوقۇغۇچىلارغا پايدىلىق ھاشاراتلارنى قوغداش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
  1. لوپا ئەينەكتىن پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : لوپا ئەينەك ئارقىلىق ھاشارەتلەرنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : لوپا ئەينەكتىن پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
سىلەر ھاشارەت دىگەننىڭ نېملىكىنى بىلەمسىلەر ؟ھاشارەتلەرنى لوپا ئەينەكتە كۈزۈتۈپ باققانمۇ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئائىلىدە ئوقۇغۇچلارغا سىلەر ھاشارەت دىگەننىڭ نېملىكىنى بىلەمسىلەر ؟ھاشارەتلەرنى لوپا ئەينەكتە كۈزۈتۈپ باققانمۇ ؟دىگەن  سۇئال ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن
ئۇقۇغۇچىلارنى ئۆزلىرى ئالغاچ كەلگەن ھاشارەتلەرنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن .ۋە مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن .
ھاشارەت دىگەن نىمە ؟
ئۇمۇمەن ئېيتقاندا ھاشارەت تەبئەت دۇنياسىدىكى تېنى كىچىك ،تەن تۈزۈلىشىنى كۆز بىلەن بىۋاستە كۆرگىلى بولمايدىغان ئەڭ كىچىك ھايۋانلارنىڭ بىرى .
مەسلەن لوپا ئەينەك ئارقىلىق ھاشارەتلەرنىڭ ئانتىنىسىنى كۈزەتسەك ئۇلارنىڭ توختىماستىن تەۋرىنىپ تۇرغانلىقىنى كۆرىمىز .يەنە ئوخشاش بولمىغان ھاشارەتلەر ئانتىنىسىنىڭ شەكلىمۇ ئوخشاش بولمايدىغانلىقىنى بايقايمىز.
كۆكپىتىنىڭ كۈشەندىسى يېشىل يىڭناغۇچ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. ھاشارەت دىگەن نىمە ؟
2. كۆكپىتىنىڭ كۈشەندىسى نىمە ؟
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق :  ھاشارەت دىگەن نىمە ؟كۆكپىتىنىڭ كۈشەندىسى نىمە ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
4.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى كىرىستاللار
مەزمۇنى :8-بەت4.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى كىرىستاللار
ئوقۇتۇش نىشانى
  1. لوپا ئەينەك ئارقىلىق كىرىستالارنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
  1. ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
  1. لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىدىن ياخشى پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : لوپا ئەينەك ئارقىلىق كىرىستالارنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىدىن ياخشى پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر كىرىستال ماددىلارنىڭ شەكلىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
 
بۇ سائەتلىك دەرستە ئائىلىدە ئوقۇغۇچلارنى سىلەر لوپا ئەينەكتە كىرستالارنى كۈزۈتۈپ باققانمۇ  دەپ سوراش ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرمەن.
ئۇقۇغۇچىلارنى لوپا ئاينەك ئارقىلىق ئاش تۇزى ،شولتا،ئاق شېكەرلەرنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن .
لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
جىمسنى چۇڭايتىش ،تەسۋىر ھاسىل قىلىش ،نۇر يىغىش قاتارلىق رۇلى بار .
بىزنىڭ لوپا ئەينەكتە كۆرگىنىمىز ئاش تۇزى بىلەن شېكەر كىرىستالى .
تەبئەت دۇنياسىدا نۇرغۇن قاتتىق ماددىلار كىرىستال ھالەتتە بولىدۇ .كېرىستالنىڭ شەكلى ناھايتى قانۇنيەتلىك بولىدۇ ،بەزىلىرى كۇپ شەكىلدە بولسا بەزىلىرى پىرامىدا غا يەنە بەزىلىرى تۇتام-تۇتام يېڭنىگە ئوخشايدۇ .
بەزىلىرنىڭ كىرستالى چۇڭراق بۇلۇپ كۆزگە كۆرىنىدۇ ،بەزىلىرىنىڭ كىرستالى كىچىكرەك بۇلۇپ پەقەت لوپا ئەينەك ياكى مىكروسكوپ ئاستىدىلا ئاندىن ئۇچۇق كۆرگىلى بۇلىدۇ .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
 
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق : لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
 
4.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى كىرىستاللار
مەزمۇنى :8-بەت4.لوپا ئەينەك ئالدىدىكى كىرىستاللار
ئوقۇتۇش نىشانى
1.لوپا ئەينەك ئارقىلىق كىرىستالارنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
2.ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىدىن ياخشى پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : لوپا ئەينەك ئارقىلىق كىرىستالارنى كۆزىتەلەيدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : لوپا ئەينەكنىڭ رۇلىدىن ياخشى پايدىلىنالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى
 يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر كىرىستال ماددىلارنىڭ شەكلىنىڭ قانداق بولىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
 
بۇ سائەتلىك دەرستە ئائىلىدە ئوقۇغۇچلارنى سىلەر لوپا ئەينەكتە كىرستالارنى كۈزۈتۈپ باققانمۇ  دەپ سوراش ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرمەن.
ئۇقۇغۇچىلارنى لوپا ئاينەك ئارقىلىق ئاش تۇزى ،شولتا،ئاق شېكەرلەرنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن .
لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
جىمسنى چۇڭايتىش ،تەسۋىر ھاسىل قىلىش ،نۇر يىغىش قاتارلىق رۇلى بار .
بىزنىڭ لوپا ئەينەكتە كۆرگىنىمىز ئاش تۇزى بىلەن شېكەر كىرىستالى .
تەبئەت دۇنياسىدا نۇرغۇن قاتتىق ماددىلار كىرىستال ھالەتتە بولىدۇ .كېرىستالنىڭ شەكلى ناھايتى قانۇنيەتلىك بولىدۇ ،بەزىلىرى كۇپ شەكىلدە بولسا بەزىلىرى پىرامىدا غا يەنە بەزىلىرى تۇتام-تۇتام يېڭنىگە ئوخشايدۇ .
بەزىلىرنىڭ كىرستالى چۇڭراق بۇلۇپ كۆزگە كۆرىنىدۇ ،بەزىلىرىنىڭ كىرستالى كىچىكرەك بۇلۇپ پەقەت لوپا ئەينەك ياكى مىكروسكوپ ئاستىدىلا ئاندىن ئۇچۇق كۆرگىلى بۇلىدۇ .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
 
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق : لوپا ئەينەكنىڭ قانداق رۇلى بار ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
5.قانداق قىلغاندا تىخىمۇ چوڭايتقىلى بولىدۇ
مەزمۇنى :10-بەت5.قانداق قىلغاندا تىخىمۇ چوڭايتقىلى بولىدۇ
ئوقۇتۇش نىشانى
1.قانداق قىلغاندا جىسىمنى تېخىمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدىغانلىقنى بىلىۋېلىش
2. .ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.ئاددى مىكروسكوپ ياسىيالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : قانداق قىلغاندا جىسىمنى تېخىمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدىغانلىقنى بىلىۋېلىش
قىيىن نوقتا : ئاددى مىكروسكوپ ياسىيالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، كۆپۈنكى لېنزىنىڭ چۇڭايتىش ھەسسىلىكى چەكلىك بۇلىدۇ ،قانداق قىلىغاندا جىمسنى تېخىمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
كۆپۈنكى لىنزىنىڭ چۇڭا يتىش ھەسسىلىكى چەكلىك بۇلىدۇ .قانداق قىلغاندا جىسىمنى تېخمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدۇ ؟
ئىككى كۆپۈنكى لىنزىنى بىرلەشتۈرۈپ قارىغاندا جىسىمنى تېخمۇ چۇڭايتقىلى ،يەنى چوڭراق قىلىپ كۆرگىلى بۇلىدۇ .
17-ئەسىردە كىشىلەر ئىككى كۈپۈنكى لېنزىنى بىر لەشتۈرگەن ،بىر كۇپۇنكى لىنزا يەنە بىرىدە شەكىللەنگەن تەسۋىرنى يەنىمۇ چۇڭايتقان ،بۇنىڭ بىلەن لېنزىنىڭ چۇڭايتىش ئىقتىدارى روشەن يۇقىرى كۆتۈرۈلگەن،مانا بۇ دەسلەپكى مىكروسكوپتۇر .
مىكروسكوپنىڭ كەشىپ قىلىنىش ئىنسانىيەتنى مىكرو دۇنياغا باشلاپ كىردى .
مىكروسكوپنىڭ كەشىپ قىلىنىش ئىنسانلارنىڭ دۇنيانى تۇنۇشىدىكى چوڭ سەكرەش ھېساپلىنىدۇ .ئۇ ئىنسانىيەتنى يىپيېڭى دۇنياغا باشلاپ كىردى .تېخمۇ كىچىك جىسىملارنى كۈرۈش ئۈچۈن كىشىلەر يەنەئېلىكتىرونلۇق مىكروسكوپ ۋە تەسۋىر سىرىغۇچ تۇنېللىق مىكروسكوپلارنى ياسىدى.ھازىرقى ئېلىكتىرونلۇق مىكروسكۇپلا جىسمنى 2مىليۇن ھەسسە چوڭايتالايدۇ .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. قانداق قىلغاندا جىسىمنى تېخمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدۇ ؟
ئىككى كۆپۈنكى لىنزىنى بىرلەشتۈرۈپ قارىغاندا جىسىمنى تېخمۇ چۇڭايتقىلى ،يەنى چوڭراق قىلىپ كۆرگىلى بۇلىدۇ .
 
 
كۆرسەتمە : لوپا ئەينەك
تاپشۇرۇق :  قانداق قىلغاندا جىسىمنى تېخمۇ چۇڭايتقىلى بۇلىدۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
6.مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى تەتقىق قىلىش
مەزمۇنى :12-بەت6. مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى تەتقىق قىلىش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. مىكروسكوپ ئارقىلىق جىسملارنى كۈزىتەلەيدىغان بۇلۇش
2. .ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ تەتقىق قىلىش ئېلىپ بارالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : مىكروسكوپ ئارقىلىق جىسملارنى كۈزىتەلەيدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ تەتقىق قىلىش ئېلىپ بارالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتەپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ باقامدۇق؟
ئوقۇتۇش جەريانى
 ئوقۇغۇچىلارغا مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتەپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ باققاندا نېمىلەرنى بىلگىلى بۇلار ؟  دىگەن سۇئال ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
جانلىقلەر ھۇجەيرىدىن تۈزۈلگەن.
باكتىرىيە ناھايتى كىچىك بۇلۇپ ئۇنى بىر قانچە يۈز ھەسسە ھەتتا  بىر قانچە مىڭ ھەسسىلىك مىكروسكوپ ئارقىلىقلا كۆرگىلى بۇلىدۇ .ئەمما بىز ئۇنىڭ كولۇنيىسىنى كۆرەلەيمىز .
نۇرغۇن باكتىريە توپلىشىپ كولۇنيىنى ھاسىل قىلىدۇ .
مىكروسكوپ بىىلەن كۈزىتىلىدىغان جىسىمغا نىسپەتەن بەلگىلىك تەلەپ بۇلىدۇ .جىسىمنىڭ ئۇششاق تۈزۈلۇشىنى پرېپارات قىلىپ تەيييارلانغاندىلا ئاندىن مىكروسكوپتا ئېنىق كۆزەتكىلى بۇلىدۇ .
ئەسلىدە قۇلىمىزدا نۇرغۇن باكتىريە بار ئىكەن .شۇڭا دائىم يۇيۇپ تۇرساق بولغۇدەك
كۆزىتىشتىن ئىلگىرى ئىشلىنىدىغان تەييارلىق خىزمەتلەر قايسى ؟
ماتىريال ئەسۋاپلارنى تەييارلاش،ئەۋرىشكە يىغىش،ئۆستۈرۈش ،پرېپارات ياساش قاتارلىق خىزمەتلەرنى ياخشى ئىشلەش كېرەك.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.باكتىريە دىگەن نېمە ؟قانداق كۆرىمىز؟
باكتىرىيە ناھايتى كىچىك بۇلۇپ ئۇنى بىر قانچە يۈز ھەسسە ھەتتا  بىر قانچە مىڭ ھەسسىلىك مىكروسكوپ ئارقىلىقلا كۆرگىلى بۇلىدۇ .ئەمما بىز ئۇنىڭ كولۇنيىسىنى كۆرەلەيمىز .
 
كۆرسەتمە : مىكروسكوپ
تاپشۇرۇق : باكتىريە دىگەن نېمە ؟قانداق كۆرىمىز؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
7. مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نىمىلەرنى بايقىدۇق  
مەزمۇنى :14-بەت7. مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نىمىلەرنى بايقىدۇق 
ئوقۇتۇش نىشانى
1. مىكروسكوپ ئارقىلىق جىسملارنى كۈزىتەلەيدىغان بۇلۇش
2. .ئوقۇغۇچىلارغا كۆز ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ تەتقىق قىلىش ئېلىپ بارالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : مىكروسكوپ ئارقىلىق جىسملارنى كۈزىتەلەيدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ تەتقىق قىلىش ئېلىپ بارالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلار قول سىلىپ تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، كۆزىتىشتىن ئىلگىرى قايسى تەييارلىق خىزمەتلەرنى ئىشلەيمىز ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئوقۇغۇچىلارغا مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ باققاندا نېمىلەرنى بىلگىلى بۇلار ؟ مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نېملەرنى بايقىدۇق  دىگەن سۇئال ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
ئۇقۇغۇچىلار ئۆزلىرىنىڭ كۆزەتكىنىگە ئاساسەن ھەرخىل جاۋاپلارنى بېرىدۇ .
يەنى :مەن گۈل چېڭىنىڭ بىخلانغانلىقىنى كۆردۇم .مەن كۆكەرتكۈچى باكتىريەنى كۆردۇم.مەن ھۇجەيرىلەرنى كۆردۇم ،مەن باكتىريەلەرنى كۆردۇم .مەن ياقۇتگۈلنىڭ قورغاقچىلىققا چىداملىقلىقىنىڭ سىرىنى بىلدىم دىگەندەك جاۋاپلارنى بېرىدۇ .
ئورگاىزىملارنىڭ ھەممىسى ھۇجەيرىدىن تۈزىلىدۇ .ئەنگىليە فىزىكا ئالىمى روبېرت خوك  تۈنجى بۇلۇپ <<ھۆجەيرە>>مى بايقىدى ۋە مۇشۇ نامنى ئوتتۇرغا قويدى .
قۇلىمىنزى كۆزىتىدىغان بولساق
قۇلىمىزدا نۇرغۇن باكتىريە بار ئىكەن .شۇڭا دائىم يۇيۇپ تۇرساق بولغۇدەك
بىز مىكروسكوپتا كۆزىتىش ئارقىلىق سۇدا بەزى مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ياشايدىغانلىقى ،بېلىقداندىكى سۇنىڭ يېشىل رەڭگە ئۆزگىرىشى ئەسلىدە يېشىل يۈسۈنلەرنىڭ تەسىرىدىن ئىكەنلىىكىنى بىلدۇق .
قىسقىسى بىز مېكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نۇرغۇن كىچىك جانلىقلارنى بايىقىدۇق.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. بېلىقداندىكى سۇنىڭ يېشىل رەڭگە ئۆزگىرىشى نېمە سەۋەپتىن ؟
بىز مىكروسكوپتا كۆزىتىش ئارقىلىق سۇدا بەزى مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ياشايدىغانلىقى ،بېلىقداندىكى سۇنىڭ يېشىل رەڭگە ئۆزگىرىشى ئەسلىدە يېشىل يۈسۈنلەرنىڭ تەسىرىدىن ئىكەنلىىكىنى بىلدۇق .
 
كۆرسەتمە : مىكروسكوپ
تاپشۇرۇق : بېلىقداندىكى سۇنىڭ يېشىل رەڭگە ئۆزگىرىشى نېمە سەۋەپتىن ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
8.مىكرو دۇنيا ۋە بىز
مەزمۇنى :16-بەت8.مىكرو دۇنيا ۋە بىز
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئېنسانلارنىڭ مىكرو دۇنيانى تەكشۇرۇش جەريانىدا نېمىلەرنى بايقىغانلىقىنى بىلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا پايدىلىق ئۆسۈملۈك ۋە ھايۋاناتلارنى قوغداش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.مىكروسكوپتىن پايىدىلىنىپ جىسىملارنى تەكشۇرەلەيدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : ئېنسانلارنىڭ مىكرو دۇنيانى تەكشۇرۇش جەريانىدا نېمىلەرنى بايقىغانلىقىنى بىلىش قىيىن نوقتا : مىكروسكوپتىن پايىدىلىنىپ جىسىملارنى تەكشۇرەلەيدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،بىز مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نېملەرنى بايقىدۇق؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئوقۇغۇچىلارغا مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ ئەتراپتىكى ھاياتلىق دۇنياسىنى كۆزىتىپ باققاندا نېمىلەرنى بىلگىلى بۇلار ؟ مىكروسكوپتىن پايدىلىنىپ نېملەرنى بايقىدۇق  دىگەن سۇئال ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
مىكروسكوپ كەشىپ قىلىنشتىن ئىلگىرى ئىنسانلار كۆزى ،قۇلىقى بۇرنى ،تىلى ۋە بەدىنىدىن ئىبارەت بەش خىل سەزگۈ ئەزاسىغا تايىنىپ دۇنيانى تەتقىق قىلىغان ۋە بىلگەن ،ئۇچاغدا كىشىلەرنىڭ بايقايدىغىنى پەقەت چۈمۈلە قەتارلىق ئەڭ كىچىك ھاشارەتلەر دۇنياسى ئىدى .لوپا ئەينەك ۋە مىكروسكوپنىڭ كەشىپ قىلىنىش ئىنسانلارغا مىكرو دۇنيانىڭ دەرۋازىسىنى ئېچىپ بەردى ،بىر قانچە يۈز يىلدىن بۇيان ئىنسانلار مىكرو دۇنيانى كۈزىتىش ۋە تەتقىق قىلىشتا ئاجايىپ نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈردى .
مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ھەممىسى ئىنسانلارغا زىيانلىق بۇلامدۇ ؟
مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ھەممىسى ئىنسانلارغا زىيانلىق بۇلىۋەرمەيدۇ .نۇرغۇن مىكرو ئورگانىزىملار ئادەم بەدىنىگە پايدىلىق بۇلۇپلاقالماستىن بەلكى بىز ئۇلاردىن ئايرىلالمايمىز.مەسلەن :مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ رۇلىدىن پايدىلىنىپ ھاراق ،ئاچچىقسۇ ،چىلىغان سەي ،دۇفۇ بوتقىسى ،قېتىق قاتارلىق تەمى ئالاھىدە يېمەكلىكلەرنى ئىشلەپچىقىرىمىز .
تۇپراقتىكى مىكرو ئورگانىزىملار ھايۋانلارنىڭ تاپىلىرى ،ئۆسۈملۈكلەرنىڭ قالدۇقلىرىنى پارچىلاپ ئۇلارنى ئۆسۈملۈك ئېھتىياجلىق ئۇزۇقلۇققا ئايلاندۇرىدۇ.
ئالىملار لوپا ئەينەك ۋە مىكروسكوپ ئارقىلىق  ئۇرۇق تاللايدۇ ،سورت يېتىشتۇرىدۇ ياكى زىرائەتلەرنى شالغۇتلاشتۇرىدۇ .بۇ ئارقىلىق ئۇلار نۇرغۇن دېھقانچىلىق زىرائەتلىرىنىڭ مەھسۇلاتى ۋە سۈپىتنى ئۆستۈردى .
تۇپراقتىكى مىكرو ئورگانىزىملار ھايۋانلارنىڭ تاپىلىرى ،ئۆسۈملۈكلەرنىڭ قالدۇقلىرىنى پارچىلاپ ئۇلارنى ئۆسۈملۈك ئېھتىياجلىق ئۇزۇقلۇققا ئايلاندۇرىدۇ.
مىكرو فىلىم تېخنىكىسى  مىكرو ئېلىكتىرونلۇق ئۈسكىىلەرنى ياساش كەسپىنى ئىلگىرى سۈردى ،ئالىملار ھەرىنىڭ بەدىنىگە بىر مىكرو ئېلىكتىرونلۇق ئۈسكىننى  ئورنىتىپ ھەرىگە ئالاقىدار ئۇچۇرلارنى ئىز قوغلاپ تەتقىق قىلىدى .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
1.مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ھەممىسى ئىنسانلارغا زىيانلىق بۇلامدۇ ؟
2.مىكروسكوپ كەشىپ قىلىنىشتىن ئىلگىرى ئېنسانلانىڭ ئەھۋالى قانداق ئىدى ؟
 
كۆرسەتمە : مىكروسكوپ
تاپشۇرۇق : مىكرو ئورگانىزىملارنىڭ ھەممىسى ئىنسانلارغا زىيانلىق بۇلامدۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 1.ئەخلەت دۆۋىسىدە نىمىلەر بار
مەزمۇنى :20-بەت2.باپ 1.ئەخلەت دۆۋىسىدە نىمىلەر بار
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەت دۆۋىسىدە نېمىلەر بارلىقىنى بىلىۋىلىىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا مۇھىتنى ئاسراش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ
3.مۇھىت بىلەن ئېنسانلارنىڭ قانداق مۇناسىۋىتى بارلىقىنى بىلىش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەت دۆۋىسىدە نېمىلەر بارلىقىنى بىلىۋىلىىش
قىيىن نوقتا : مۇھىت بىلەن ئېنسانلارنىڭ قانداق مۇناسىۋىتى بارلىقىنى بىلىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلارتەلەپكە ئاساسەن تەجرىبە ئىشلەيدۇ .ئوقۇتقۇچى چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،سىلەر ئائىلەڭلاردىن چىققان ئەخلەتنى قانداق بىر تەرەپ قىلىسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئوقۇغۇچىلاردىن سىلەر ئائىلەڭلاردىن چىققان ئەخلەتنى قانداق بىر تەرەپ قىلىسىلەر ؟ مۇھىت بىلەن ئېنسانلارنىڭ قانداق مۇناسىۋىتى بار؟ بىزنىڭ ھەركىتمىزنىڭ مۇھىتقا قانداق  تەسىرى بار؟ئەخلەت دۆۋىسىدە نېمىلەر بار؟دىگەندەك سۇئاللارنى سوراش ئارقىلىق يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
سىزئەخلەتلەنى قانداق تۈرلەرگە ئايرىسىڭىز؟ بىز ئەخلەتلەرنى ئۆزىمىز بىلگىنى بۇيچە بىر قانچە تۈرگە ئايرىپ باقايلى بۇنىڭدىن قايتا پايدلانغىلى بۇلىدىغىنى بارمۇ ؟ئوقۇغۇچىلارغا مەكتەپنىڭ ئەخلەتخانىسى كۆرسىتىلىپ ئۇ يەردىكى ئەخلەتلەرنى تۈرگە ئايرىش ئىلىپ بىرىلىدۇ .
مەن ئەخلەتنى تۇپراققا كۆمۈۋەتسە تۇپراق ئۈنۈمىنى ئاشۇرىدىغىنى ،يىغىپ پايدىلانغىلى بۇلىدىغىنى ،قايتاپايدىلانغىلى بولمايدىغىنى ،زەھەرلىكى .قاتارلىق تۈرلەرگە ئايرىدىم .
ئەخلەتنىڭ كېلىش مەنبەسى قايسى ؟
ئەخلەت ئادەتتە ئادەم ۋە ھايۋانلار،سانائەت زاۋۇتلرىدىن ،يېزا ئېگىلىك ئەسلىھەرلىدىن كىلىپ چىقىدۇ . بىز ھەركۈنى  يېمەكلىك ،قەغەز ۋە ھەرخىل تۇرمۇش بۇيۇملىرىنى ئىشلتىمىز ،شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا نۇرغۇن ئەخلەت چىقىرىمىز .
كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئائىللەردىن چىققان ئەخلەتلەردىن باشقا كارخانا ،مەكتەپ ۋە جەميەتتە ھەركۈنى قەغەز قۇتا ،كۆكتات شۆپۈكى  تۈرىدىكى نۇرغۇن قاتتىق ئەخلەتلەر چىقىرلىدۇ .
قۇياش نۇرى ،ھاۋا سۇ تۇپراق ،ئۆسۈملۈك ھايۋاناتلار ئەتراپىمىزدىكى مۇھىتىنى ھاسىل قىلىدۇ .ئىنسانلارمۇ مۇھىتنىڭ بىر قىسمى .تۇرمۇشتا ئەتراپىمىزدىكى مۇھىتتىن ئايرىلالمايمىز .
ئادەملەر بىلەن تەبئەت دۇنياسىنىڭ ئىناق ئۆتۈشى،ئورتاق تەرەققى قىلىشى بىزنىڭ ئورتاق ئارزۇيىمىز .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. سىزئەخلەتلەنى قانداق تۈرلەرگە ئايرىيسىز؟
2. ئەخلەتلەر قانداق ھاسىل بۇلىدۇ ؟
3.مۇھىتنى ئاسراش ئۈچۈن سىز قانداق قىلماقچى ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : سىزئەخلەتلەنى قانداق تۈرلەرگە ئايرىيسىز؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 2. بىر ئەخلەت كۆمۈش مەيدانى قۇرايلى
مەزمۇنى :22-بەت2.باپ2.باپ 2. بىر ئەخلەت كۆمۈش مەيدانى قۇرايلى
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەتنى قانداق بىرتەرەپ قىلغاندا ياخشى بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋىلېىش
2. ئەخلەت كۈمۈش مەيدانى توغرىسىدا مۇھاكىمە ئېلىپ بېرىش ،مۇھىتقا كۆڭۈل بۈلۈش
3.ئەخلەتنىى بىرتەرەپ قىلىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەتنى قانداق بىرتەرەپ قىلغاندا ياخشى بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋىلېىش
قىيىن نوقتا : ئەخلەتنىى بىرتەرەپ قىلىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئەخلەت دۆۋىسىدە نېمىلەر بار؟ئەخلەتتىن پايدىلانغىلى بۇلامدۇ ؟قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ؟ئەخلەت دۆۋىسىدە نېمىلەر بار؟ئەخلەتتىن پايدىلانغىلى بۇلامدۇ ؟قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ ؟ سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
بىز ھەركۈنى  يېمەكلىك ،قەغەز ۋە ھەرخىل تۇرمۇش بۇيۇملىرىنى ئىشلتىمىز ،شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا نۇرغۇن ئەخلەت چىقىرىمىز .
كۈندىلىك تۇرمۇشتا ئائىللەردىن چىققان ئەخلەتلەردىن باشقا كارخانا ،مەكتەپ ۋە جەميەتتە ھەركۈنى قەغەز قۇتا ،كۆكتات شۆپۈكى  تۈرىدىكى نۇرغۇن قاتتىق ئەخلەتلەر چىقىرلىدۇ .
قاتتىق ئەخلەت يەنە قۇرۇلۇش ئەخلىتى، بەزى دېھقانچىلىق ئەخلىتى قاتارلىقلارنى ئۆزئىچىگە ئالىدۇ.
بىز ئادەتتە كۆپرەك ئەخلەتنى ئۆرەك كولاپ كۆمۈش ئارقىلىق بىرتەرەپ قىلىمىز بۇخىل ئۇسۇل مۇۋاپىقمۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .
ئۇنداقتا ئەڭ ياخشى ئەخلەت كۆمۈش مەيدانى قانداق بۇلىدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .
كۆيدۇرۇشمۇ ئەخلەت بىرتەرەپ قىلىنشىڭ بىرخىل ئۇسۇلى كۆمۈش ئۇسۇلىغا قارىغاندا بۇخىل ئۇسۇلدا قانداق ئارتۇقچىلىق ۋە مەسلە بار؟
مۇھىتنى ئاسراش ئۈچۈن سىز قانداق قىلماقچى ؟ ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .
ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
دوسكا لاھىيىسى
 
1. كۆمۈش ئۇسۇلىغا قارىغاندا كۆيدۇرۇش ئۇسۇلىدا قانداق ئارتۇقچىلىق ۋە مەسلە بار؟
2.مۇھىتنى ئاسراش ئۈچۈن سىز قانداق قىلماقچى ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : سىزئەخلەتلەنى قانداق تۈرلەرگە ئايرىيسىز؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 3. تاشلاشنى ئازايتىش ۋە قايتا پايدىلىنىش 
مەزمۇنى :24-بەت2.باپ 3. تاشلاشنى ئازايتىش ۋە قايتا پايدىلىنىش 
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
2.ياخىشى بىر مۇھىت ئاسىرغۇچىلادىن بۇلۇپ چىقىش
3.ئەخلەت مەسلىسىنى ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەقل قىلىشتىكى ئۇسۇلنى تېپىپ چىقىش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
قىيىن نوقتا : ئەخلەت مەسلىسىنى ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەقل قىلىشتىكى ئۇسۇلنى تېپىپ چىقىش
 
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ؟ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىنشىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى ؟دىگەن  سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىش مەسلىنى مەنبەسىدىن ھەل قىلىش چارىسى ھېساپلىنىدۇ .
ئۇنداقتاكۈندىلىك تۇرمۇشتا قايسى ئەخلەتلەرنى ئازايتقىلى بۇلىدۇ ؟
ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى ھەم 24بەتتىكى مەزمۇنلارغا ئاساسەن جاۋاپ بېرىدۇ
قايتا پايدىلىنىش دېگىنىمىز :ئىشلىتىپ بولغان نەرسىدىن باشقا بىرئۇسۇلدا پايدىلىنىشنى كۆرسىتىدۇ .ئۇ ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىشنىڭ مۇھىم چارىسى .
تۇرمۇشتا قايسى نەرسىلەردىن قايتا پايدىلانغىلى بۇلىدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى ھەم 25بەتتىكى مەزمۇنلارغا ئاساسەن جاۋاپ بېرىدۇ
 ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
دوسكا لاھىيىسى
 
1.قايتا پايدىلىنىش دىگەن نېمە ؟
قايتا پايدىلىنىش دېگىنىمىز :ئىشلىتىپ بولغان نەرسىدىن باشقا بىرئۇسۇلدا پايدىلىنىشنى كۆرسىتىدۇ .ئۇ ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىشنىڭ مۇھىم چارىسى .
2.تۇرمۇشتا قايسى نەرسىلەردىن قايتا پايدىلانغىلى بۇلىدۇ ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : قايتا پايدىلىنىش دىگەن نېمە ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
 
 
 
 
 
2.باپ 3. تاشلاشنى ئازايتىش ۋە قايتا پايدىلىنىش  
مەزمۇنى :24-بەت2.باپ 3. تاشلاشنى ئازايتىش ۋە قايتا پايدىلىنىش 
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
2.ياخىشى بىر مۇھىت ئاسىرغۇچىلادىن بۇلۇپ چىقىش
3.ئەخلەت مەسلىسىنى ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەقل قىلىشتىكى ئۇسۇلنى تېپىپ چىقىش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
قىيىن نوقتا : ئەخلەت مەسلىسىنى ئەڭ ئۈنۈملۈك ھەقل قىلىشتىكى ئۇسۇلنى تېپىپ چىقىش
 
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە قانداق بىر تەرەپ قىلساق ئەخلەتنى ئەڭ ياخشى بىر تەرەپ قىلغىلى بۇلىدۇ؟ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىنشىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى ؟دىگەن  سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىش مەسلىنى مەنبەسىدىن ھەل قىلىش چارىسى ھېساپلىنىدۇ .
ئۇنداقتاكۈندىلىك تۇرمۇشتا قايسى ئەخلەتلەرنى ئازايتقىلى بۇلىدۇ ؟
ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى ھەم 24بەتتىكى مەزمۇنلارغا ئاساسەن جاۋاپ بېرىدۇ
قايتا پايدىلىنىش دېگىنىمىز :ئىشلىتىپ بولغان نەرسىدىن باشقا بىرئۇسۇلدا پايدىلىنىشنى كۆرسىتىدۇ .ئۇ ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىشنىڭ مۇھىم چارىسى .
تۇرمۇشتا قايسى نەرسىلەردىن قايتا پايدىلانغىلى بۇلىدۇ ؟ ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى ھەم 25بەتتىكى مەزمۇنلارغا ئاساسەن جاۋاپ بېرىدۇ
 ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
دوسكا لاھىيىسى
 
1.قايتا پايدىلىنىش دىگەن نېمە ؟
قايتا پايدىلىنىش دېگىنىمىز :ئىشلىتىپ بولغان نەرسىدىن باشقا بىرئۇسۇلدا پايدىلىنىشنى كۆرسىتىدۇ .ئۇ ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىشنىڭ مۇھىم چارىسى .
2.تۇرمۇشتا قايسى نەرسىلەردىن قايتا پايدىلانغىلى بۇلىدۇ ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : قايتا پايدىلىنىش دىگەن نېمە ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 4. ئەخلەتتىن يىغىپ پايدىلىنىش  
مەزمۇنى :26-بەت2.باپ 4. ئەخلەتتىن يىغىپ پايدىلىنىش 
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
2.ياخىشى بىر مۇھىت ئاسىرغۇچىلادىن بۇلۇپ چىقىش
3.ئەخلەتنى يىغىپ پايدىلىنىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەتنىڭ تۈرمۇشقا بولغان زىيىننى تۇنۇپ يېتىش
قىيىن نوقتا : ئەخلەتنى يىغىپ پايدىلىنىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىشنىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە يىغىۋىلىپ پايدىلانغىلى بولىدىغان كۆپىنچە نەرسىلەر قايسى خىل ماتىرىياللاردىن ياسالغان ؟ئۇلار ئادەتتە نەدىن كىلىدۇ ؟ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىشنىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى ؟دىگەن  سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
ئەخلەت مىقدارىنى ئازايتىش مەسلىسىنى مەنبەسىدىن ھەل قىلىش چارىسى ھېساپلىنىدۇ .
بىز بەزى ماتىرياللارنى ئىشلتىشنى ئازايتىقا ئامالسىز قالغاندا ئەخلەت تەركىبىدىكى بۇ خام ماتىرياللارنى يىغۋالساق ھەمدە ئۇلارنى قايتىدىن پىششىقلاپ ئىشلەپ پايدىلانساق بولىدۇ ،بۇنداق قىلغاندا ئەخلەتلەرنىڭ مىقدارىنى ئازايتقىلى بۇلۇپلا قالماستىن بەلكى نۇرغۇن تەبئى بايلىقلارنى تېجىگىلى  بۇلىدۇ .
سىزقايسى خىل شەكىلدىكى يىغۋېلىش ئورنى قۇرماقچى ؟ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .
ئەخلەت مەسلىسنى ھەل قىلىنشىڭ بىر قەدەر مۇكەممەل سېستىمىلىق لاھيەسى قايسى قىسملارنى ئۆز ئىچىگە ئالدۇ؟سەۋبى نېمە؟بۇتوغرىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللىنىدۇ.
 
 ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.سىز قايسى خىل شەكىدىكى يىغۋېلىش ئورنى قۇرماقچى؟
2.ئەخلەت مەسلىسنى ھەل قىلىشنىڭ بىر قەدەر مۇكەممەل سېستىمىلىق لاھيەسى قايسى قىسملارنى ئۆز ئىچىگە ئالدۇ؟سەۋبى نېمە؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : سىزئەخلەتلەنى قانداق تۈرلەرگە ئايرىيسىز؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
2.باپ 5. تۈرگە ئايرىش ناھايىتى ئاددى
مەزمۇنى :28-بەت2.باپ 5. تۈرگە ئايرىش ناھايىتى ئاددى
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئەخلەتنى يىغىپ پايدىلىنىش ۋە تۈرگە ئايرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
2.ياخىشى بىر مۇھىت ئاسىرغۇچىلادىن بۇلۇپ چىقىش
3.ئائىلىدە ئەخلەتنى بىر تەرەپ قىلشنى ئۈگۈنۋېلىش
مۇھىم نوقتا : ئەخلەتنى يىغىپ پايدىلىنىش ۋە تۈرگە ئايرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
قىيىن نوقتا : ئائىلىدە ئەخلەتنى بىر تەرەپ قىلشنى ئۈگۈنۋېلىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىنشىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە  ئەخلەت مەسلىسنى بىرتەرەپ قىلىنشىڭ ئەڭ ياخشى ئۇسۇلى قايسى ؟دىگەن  سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
كىشىلەر ھازىرشۇنى تۇنۇپ يەتتىكى بۇ دۇنيادا پەقەت خاتا قۇيۇلۇپ قالغان بايلىق باركى ھەرگىز ئەخلەت يوق ،قاتتىق ئەخلەتلەرگە  نىسپەتەن پۈتۈن دۇنيادا  ئۇمۇميۇزلۈك ئازايتىش ،قايتا پايدىلىنىش ۋە يىغىۋېلىنىپ قايتاپايدىلىنىشتىن ئىبارەت ئۇسۇل قوللىنىلماقتا
بۇ نوقتىنى ئىشقا ئاشۇرۇشتاتۇرمۇش ئەخلەتلىرىنى ئارلاشتۇرۇپ قاچىلايدىغان كونا ئادەتنى ئۆزگەرتىش ،تۇرمۇش ئەخلەتلىرىنى تۈرگە ئايرىش ۋە ئايرىم قاچىلاش كېرەك .بۇ ھەربىر پۇقرانىڭ ئۆتەشكەتىگىشلىك مەجبۇريىتى .
زەھەرلىك زىيانلىق ئەخلەتلەرنى بىر تەرەپ قىلغاندا ئالاھىدە دىقققەت قىلىش كېرەك .بۇ خىل ئەخلەتلەر يەر ئاستىغا كۆمۋېتىلسە تۇپراق ۋە يەر  ئاستى سۈيى بۇلغىنىدۇ .كۆيدۇرۋېتىلسە ئاتمۇسفىرا بۇلغىنىدۇ .ئادەم زەھەرلىك ،زىيانلىق ئەخلەتلەرنىڭ تەسىرىگە ئۈچرىسا ھەرخىل كېسەللەرگە گىرپتار بۇلىدۇ ھەتتا ھاياتىغا خەۋىپ يېتىدۇ .
قانداق قىلساق يېزا-بازار، مەكتەپلىرىمىزنى پاكىزە گۈزەل جايغا ئايلاندۇرالايمىز؟
 ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.قانداق قىلساق يېزا-بازار، مەكتەپلىرىمىزنى پاكىزە گۈزەل جايغا ئايلاندۇرالايمىز؟
2.زەھەرلىك زىيانلىق ئەخلەتلەرنى بىر تەرەپ قىلىش كېرەك؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : زەھەرلىك زىيانلىق ئەخلەتلەرنى بىر تەرەپ قىلىش كېرەك؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 6.دۇنيا دۇچ كىلىۋاتقان مۇھىت مەسىلىسى
مەزمۇنى :30-بەت2.باپ 6.دۇنيا دۇچ كىلىۋاتقان مۇھىت مەسىلىسى
ئوقۇتۇش نىشانى
1. مۇھىت مەسىلىسى بىلەن ئېنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
2.ياخىشى بىر مۇھىت ئاسىرغۇچىلادىن بۇلۇپ چىقىش
3.مۇھىت ئاسراش ئادىتىنى يىتىلدۈرۈش
مۇھىم نوقتا : مۇھىت مەسىلىسى بىلەن ئېنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
قىيىن نوقتا : مۇھىت ئاسراش ئادىتىنى يىتىلدۈرۈش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، مۇھىتنىڭ تۇرمۇشىمىزغا نىسبەتەن قانداق رولى بارلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ،مۇھىتنىڭ تۇرمۇشىمىزغا نىسبەتەن قانداق رولى بارلىقىنى بىلەمسىلەر ؟ سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
ھازىر دۇنيا دۇچ كېلىۋاتقان مۇھىت مەسلىسى نېمە ؟
ھازىر ئىنسانلار ئەخلەت مەسلىدىن باشقا سۇ يتىشمەسلىك ،يەر شارى خارەكتىرلىك ئسسىپ كتىش ،قۇملىشىپ كېتىش ،شورلىشىپ كېتىش ،ئوزۇن قەۋىتىنىڭ بۇزۇلىشى قاتارلىق مەسىللەرگە دۈچ كىلۋاتىدۇ.
قانداق قىلغاندا مۇھىت ئاسراش جەھەتتە بەلگىلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرەلەيمىز؟
نۇرغۇن مۇھىت مەسىللىرىنى ئىنسانلار پائالىيتى كەلتۈرۈپ چىقارغان ،ئەمما ئىنسانلار پائالىيتى ئۆز نۆۋىتىدە مۇھىتنى ياخشىلىيالايدۇ.يەنى مۇھىت ئاسراشنىڭ مۇھىملىقىنى تۇنۇپ يەتكەندە ،ھەرقايسى دۆلەتتىكى كىشىلەر تۈرلۈك تەدبىرلەرنى قوللۇنۇپ ئۆز يۇرتلىرىنى قوغدىغاندا مۇھىت ئاسراش جەھەتتە بەلگىلىك نەتىجىلەرنى قولغا كەلتۈرەلەيمىز.
قانداق قىلساق يېزا-بازار، مەكتەپلىرىمىزنى پاكىزە گۈزەل جايغا ئايلاندۇرالايمىز؟
ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
 
دوسكا لاھىيىسى
1.ھازىر دۇنيا دۇچ كېلىۋاتقان مۇھىت مەسلىسى نېمە ؟
ھازىر ئىنسانلار ئەخلەت مەسلىدىن باشقا سۇ يتىشمەسلىك ،يەر شارى خارەكتىرلىك ئسسىپ كتىش ،قۇملىشىپ كېتىش ،شورلىشىپ كېتىش ،ئوزۇن قەۋىتىنىڭ بۇزۇلىشى قاتارلىق مەسىللەرگە دۈچ كىلۋاتىدۇ.
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : ھازىر دۇنيا دۇچ كېلىۋاتقان مۇھىت مەسلىسى نېمە ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
2.باپ 7. يۇرتىنىڭ مۇھىتىنى تەكشۈرۈش
مەزمۇنى :32-بەت2.باپ 7. يۇرتىنىڭ مۇھىتىنى تەكشۈرۈش
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ھازىر دۇنيانىڭ دۇچ كېلىۋاتقان مۇھىت مەسلىسنى بىلىپ چىقىش
2.گۈزەل يۇرت- ماكان قۇرۇپ چىقىش ئۈچۈن تىرىشىش
3.مۇھىت مەسلىسى بىلەن ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
مۇھىم نوقتا : ھازىر دۇنيانىڭ دۇچ كېلىۋاتقان مۇھىت مەسلىسنى بىلىپ چىقىش
قىيىن نوقتا : مۇھىت مەسلىسى بىلەن ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ سۈيى بۇلغانغانمۇ؟نىملەرنىڭ سەۋەبىدىن بۇلغانغان؟بۇ خىل بۇلغىنىشنىڭ قانداق زىيىنى بار؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ سۈيى بۇلغانغانمۇ؟نىملەرنىڭ سەۋەبىدىن بۇلغانغان؟بۇ خىل بۇلغىنىشنىڭ قانداق زىيىنى بار؟ سۇ بايلىقىنى بۇلغايدىغان ماددىلار قايسىلار؟دىگەن  سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىمەن .
سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ سۈيى بۇلغانغانمۇ؟نىملەرنىڭ سەۋەبىدىن بۇلغانغان؟بۇ خىل بۇلغىنىشنىڭ قانداق زىيىنى بار؟بۇتوغرىسىدائۇقۇغۇچىلار ئۆزلىرىنىڭ ئويلىغانلىرنى بايان قىلىدۇ .
يۇرتىمىزنىڭ سۈيى بۇلغانغان .يەنى كىشلەرنىڭ سۇ يوللىرىغا ھەرخىل ئەخلەت،يۇندىلارنى تۈكىشى، سانائەتتىن چىققان كىرەكسىز سۇلارنىڭ سۇ يوللىرىغا قۇيۇپ بىرىلىشى ،قالايمىقان بوزيەر ئېچىپ يېپىنچا ئۈسۈملۈكلەرنى بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىتىش سەۋەبىدىن بۇلغانغان.بۇخىل بۇلغىنىشنىڭ زىيىنى بولسا ئۈسۈملۈكلەرنىڭ نۇرمال ئۈسۈشىگە،قۇملىشىش ۋە شورلىشىپ كىتىش ئاپىتىنى كەلتۈرىش،ئادەمنىڭ نۇرمال ئۈسۈپ يىتىلىشىگە زىيىنى ناھايتى ئېغىر.
ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
دوسكا لاھىيىسى
 
1.سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ سۈيى بۇلغانغانمۇ؟نىملەرنىڭ سەۋەبىدىن بۇلغانغان؟بۇ خىل بۇلغىنىشنىڭ قانداق زىيىنى بار؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : سىزنىڭ يۇرتىڭىزنىڭ سۈيى بۇلغانغانمۇ؟نىملەرنىڭ سەۋەبىدىن بۇلغانغان؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
2.باپ 8. ئۆسۈملۈك قاتىلى ،بىزنىڭ مۇھىت ئاسرش ھەركىتىمىز
مەزمۇنى :36-بەت2.باپ 8. بىزنىڭ مۇھىت ئاسراش ھەركىتىمىز
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئۆسۈملۈكلەرنىڭ قاتىلىنىڭ كىملىكىنى بىلىۋىلېىش
2.گۈزەل يۇرت- ماكان قۇرۇپ چىقىش ئۈچۈن تىرىشىش
3.مۇھىت مەسلىسى بىلەن ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
مۇھىم نوقتا : ئۆسۈملۈكلەرنىڭ قاتىلىنىڭ كىملىكىنى بىلىۋىلېىش
قىيىن نوقتا : مۇھىت مەسلىسى بىلەن ئىنسانلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، بىز مۇھىتنى ئاسراش ئۈچۈن قانداق قىلساق بولار ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئۆسۈملۈكنىڭ قاتىلى نىمە؟
ئاپتۇموبىل ۋە زاۋۇتلاردىن چىققان كىرەكسىز گاز ۋە بۇلغانما سۇلار،كىسلاتالىق يامغۇر ۋە تۈرلۈك زىيانداش ھاشارەتلەرنىڭ كۈپۈيىپ كىتىشى قاتارلىقلار.
ئۆزىگىزنىڭ مۇھىت ئاسراش ھەركەت پىلانىڭىزنى يېزىپ بېقىڭ؟
ئۇقۇغۇچىلار ئۆزلىنرىڭ پىلانلىرنى ئوتتۇرغا قۇيىدۇ .
<1>ھەرقانداق ۋاقىتتا سۇنى تىجەپ ئىشلىتىمەن.
<2>سۇلياۋ خالتىلارنى ئاز ئىشلىتىمەن.<3>بىر قېتىم ئىشلىتىدىغان ئىستىكان ۋە چوكىلارنى ئاز ئىشلىتىمەن.<4>ئامال قىلىپ ۋېلسىپىت مىنىمەن ياكى پىيادە ماڭىمەن.<5>توكنى تىجەپ ئىشلىتىمەن.<6>كىرەكسىز بۇيۇملارنى تۈرلەر بۇيىچە ئايرىپ قۇيىمەن.<7>مۇھىت ئاسراش پاراۋانلىق پائالىيەتلىرىگە ئاكتىپ قاتنىشىمەن.
ئاخىردا دەرسنى خۇلاسىلاپ قالايمىقان ئەخلەت تاشلىماسلىق توغرىسىدا تەربىيەبېرىپ دەرسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن .
دوسكا لاھىيىسى
 
1.ئۆسۈملۈكنىڭ قاتىلى نىمە؟
2. ئۆزىگىزنىڭ مۇھىت ئاسراش ھەركەت پىلانىڭىزنى يېزىپ بېقىڭ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىملەر ،ئەخلەت
تاپشۇرۇق : ئۆزىگىزنىڭ مۇھىت ئاسراش ھەركەت پىلانىڭىزنى يېزىپ بېقىڭ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
3.باپ1. يەرشارىنىڭ ھەمراھى ئاي شارى
مەزمۇنى :38-بەت 3.باپ1. يەرشارىنىڭ ھەمراھى ئاي شارى
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئاي شارى توغرىسىدا چۈشەنچىگە ئىگە بولۇش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.يەرشارى بىلەن ئاي شارىنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
مۇھىم نوقتا : ئاي شارى توغرىسىدا چۈشەنچىگە ئىگە بولۇش
قىيىن نوقتا : يەرشارى بىلەن ئاي شارىنىڭ مۇناسىۋىتىنى چۈشىنىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئاي شارى توغرىسىدا نېمىلەرنى بىلىسىلەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئاي شارى يەر شارىنىڭ ھەمرايى .ئۇ دائىم يەرشارىنى ئايلىنىپ ھەركەت قىلىدۇ.ئۇ يەرشارىغا ئەڭ يېقىن ئاسمان جىسمى .
1969-يىلى 7-ئايدا ئامرىكىنىڭ <<ئاپوللو 11>>ناملىق ئادەملىك ئالەم كىمىسى ئاي شارىغا مۇۋاپىقيەتلىك قوندى.ئىنسانلارنىڭ ئاي شارىنى تەكشۈرۈش قەدىمى ئاي شارىغا بېسىلدى.
ئاي شارىنىڭ دىئامىتىرى يەر شارى دىئامىتىرىنىڭ تەخمىنەن 4/1گە توغرا كىلىدۇ.
ئاي شارىنىڭ ماسسىسى يەر شارى ماسسىسىنىڭ تەخمىنەن 80/1گە توغرا كىلىدۇ.
ئاي شارىنىڭ ھەجىمى يەر شارى ھەجىمىنىڭ تەخمىنەن 49/1گە توغرا كىلىدۇ.
ئاي شارىنىڭ تارتىشىش كۈچى يەر شارى تارتىشىش كۈچىنىڭ تەخمىنەن 6/1گە توغرا كىلىدۇ.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
 
دوسكا لاھىيىسى
1.ئاي شارى توغرىسىدا نېمىلەرنى بىلىسىلەر؟
ئاي شارى يەر شارىنىڭ ھەمرايى .ئۇ دائىم يەرشارىنى ئايلىنىپ ھەركەت قىلىدۇ.ئۇ يەرشارىغا ئەڭ يېقىن ئاسمان جىسمى . ئاي شارىنىڭ دىئامىتىرى يەر شارى دىئامىتىرىنىڭ تەخمىنەن 4/1گە توغرا كىلىدۇ.ئاي شارىنىڭ ماسسىسى يەر شارى ماسسىسىنىڭ تەخمىنەن 80/1گە توغرا كىلىدۇ.ئاي شارىنىڭ ھەجىمى يەر شارى ھەجىمىنىڭ تەخمىنەن 49/1گە توغرا كىلىدۇ.ئاي شارىنىڭ تارتىشىش كۈچى يەر شارى تارتىشىش كۈچىنىڭ تەخمىنەن 6/1گە توغرا كىلىدۇ.
كۆرسەتمە : ئۈچ شار مودىلى،قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : ئاي شارى توغرىسىدا نېمىلەرنى بىلىسىلەر؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
3.باپ2. ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشى
مەزمۇنى :40-بەت 3.باپ2. ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشى
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئاي فازىسىنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشىنىڭ قانۇنيەتلىك بۇلىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئاي فازىسىنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىش
قىيىن نوقتا : ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشىنىڭ قانۇنيەتلىك بۇلىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر ئاي فازىسىنىڭ نىمىلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئاي فازىسى دىگەن نېمە ؟ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن.
ئاي شارىنىڭ يۇملاق ھەم كەمتۈك بۇلۇپ ئۆزگۈرۈش جەريانىدىكى ھەرخىل شەكىللىرى ئاي فازىسى دىيلىدۇ.ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگۈرىشى قانۇنىيەتلىك بۇلىدۇ.ئۇقۇغۇچىلارنى ئاي فازىسىنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن ۋە كۆزەتكىنىگە ئاساسەن ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟قانداق قانۇنيىتى بار؟ئاينىڭ كىيىنكى يېرىمىدا  ئاي فازىسى قانداق ئۆزگىرىدۇ؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن .ئۇقۇغۇچىلار كۈزەتكىنىگە ئاساسەن ئۆزلىرى ئويلىغانلىرنى ئوتتۇۇرغا قۇيىدۇ .ئاخىردا تۆۋەندىكىدەك ئۇمۇملاشتۇرۇپ بېرىمەن .
ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟ ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگۈرىشى قانۇنىيەتلىك بۇلىدۇ.يەنى قانۇنيىتى بولسا 15كۈندە ئىچىدە ئاي تۇلۇق تۇلۇپ بولغاندىن كىيىن 16كۈندىن باشلاپ بارا-بار اكەمتۈكلىشىپ 30-كۈنىگە كەلگەندە ئاي كۈرۈنمەيدۇ.يڭى ئايدىن تارتىپ يەنە ھىلال شەكلىدە ناھايىتى كىچىك كۈرۈنىدۇ،كىيىن بارا-بارا چۇڭىيىپ 15-كۈگىچە تۇلۇق تۇلۇپ بۇلىدۇ.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. ئاي فازىسى دىگەن نىمە؟
ئاي شارىنىڭ يۇملاق ھەم كەمتۈك بۇلۇپ ئۆزگۈرۈش جەريانىدىكى ھەرخىل شەكىللىرى ئاي فازىسى دىيلىدۇ.
 
 
كۆرسەتمە : ئۈچ شار مودىلى،قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
3.باپ2. ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشى
مەزمۇنى :40-بەت 3.باپ2. ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشى
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئاي فازىسىنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشىنىڭ قانۇنيەتلىك بۇلىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئاي فازىسىنىڭ نېمە ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىش
قىيىن نوقتا : ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگىرىشىنىڭ قانۇنيەتلىك بۇلىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، سىلەر ئاي فازىسىنىڭ نىمىلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئاي فازىسى دىگەن نېمە ؟ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن.
ئاي شارىنىڭ يۇملاق ھەم كەمتۈك بۇلۇپ ئۆزگۈرۈش جەريانىدىكى ھەرخىل شەكىللىرى ئاي فازىسى دىيلىدۇ.ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگۈرىشى قانۇنىيەتلىك بۇلىدۇ.ئۇقۇغۇچىلارنى ئاي فازىسىنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن ۋە كۆزەتكىنىگە ئاساسەن ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟قانداق قانۇنيىتى بار؟ئاينىڭ كىيىنكى يېرىمىدا  ئاي فازىسى قانداق ئۆزگىرىدۇ؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن .ئۇقۇغۇچىلار كۈزەتكىنىگە ئاساسەن ئۆزلىرى ئويلىغانلىرنى ئوتتۇۇرغا قۇيىدۇ .ئاخىردا تۆۋەندىكىدەك ئۇمۇملاشتۇرۇپ بېرىمەن .
ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟ ئاي فازىسىنىڭ ئۆزگۈرىشى قانۇنىيەتلىك بۇلىدۇ.يەنى قانۇنيىتى بولسا 15كۈندە ئىچىدە ئاي تۇلۇق تۇلۇپ بولغاندىن كىيىن 16كۈندىن باشلاپ بارا-بار اكەمتۈكلىشىپ 30-كۈنىگە كەلگەندە ئاي كۈرۈنمەيدۇ.يڭى ئايدىن تارتىپ يەنە ھىلال شەكلىدە ناھايىتى كىچىك كۈرۈنىدۇ،كىيىن بارا-بارا چۇڭىيىپ 15-كۈگىچە تۇلۇق تۇلۇپ بۇلىدۇ.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. ئاي فازىسى دىگەن نىمە؟
ئاي شارىنىڭ يۇملاق ھەم كەمتۈك بۇلۇپ ئۆزگۈرۈش جەريانىدىكى ھەرخىل شەكىللىرى ئاي فازىسى دىيلىدۇ.
 
 
كۆرسەتمە : ئۈچ شار مودىلى،قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : ئاي فازىسىننىڭ ئۆزگىرىشى قانۇنيەتلىك بۇلامدۇ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
3.باپ3. ھالقىسىمان تاغ ياسايلى
مەزمۇنى :42-بەت 3.باپ3. ھالقىسىمان تاغ ياسايلى
ئوقۇتۇش نىشانى
1.ئاي شارىنىڭ يەرشەكلى ئالاھىدىلىكى بىلەن تۇنۇشۇش
2. ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ
3.ھالقىسىمان تاغ ياساپ بېقىش
مۇھىم نوقتا : ئاي شارىنىڭ يەرشەكلى ئالاھىدىلىكى بىلەن تۇنۇشۇش
قىيىن نوقتا : ھالقىسىمان تاغ ياساپ بېقىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئاي شارىنىڭ يەر شەكلىنىڭ قانداق ئىكەنلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئالدى بىلەن ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى (42-بەتتىكى )كۆرسەتمە رەسمنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن .شۇ ئاساستا ئاي شارىدىكى ھالقىسىمان تاغ قانداق شەكىللەنگەن دىگەن تېما ئاستىدا مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن.
ئاي شارىنىڭ يەر شەكىلى ئالاھىيدىلىكى قانداق؟
ئاي شارى يەرشەكلىنىڭ ئەڭ چوڭ ئالاھىدىلىگى نۇرغۇن چوڭ كىچىك ھالقىسىمان تاغلارنىڭ تارقالغانلىقىدا ،ھالقىسىمان تاغلارنىڭ كۆپۈنچىسى يۇملاق كېلىدۇ .چوڭ ھالقىلار كىچىك ھالقىلارنى  ئورىغانلىرىمۇ بار.ھالقىسىمان تاغلارنىڭ بەزىلىرنىڭ دىئامىتىرى 1كىلومېتىر كېلىدۇ.
ئۇقۇغۇچىلارنى ئۆزلىرى ھالقىسىمان تاغ ياساپ بۇنىڭدىكى ھالقىنىڭ قانداق پەيدا بولغانلىقى ئۈستىدە مۇھاكىمىگە تەشكىللىنىدۇ .
ئاي شارىدىكى ھالقىسىمان تاغلار قانداق شەكىللەنگەن؟
ئاي شارىدىكى ھالقىسىمان تاغلار ئۇزاقتىن بۇيان ئاقار يۇلتۇز ۋە مېتېئورىتلارنىڭ ئاي شارىغا سۇقۇلىشىدىن شەكىللەنگەن.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.ئاي شارىدىكى ھالقىسىمان تاغلار قانداق شەكىللەنگەن؟
ئاي شارىدىكى ھالقىسىمان تاغلار ئۇزاقتىن بۇيان ئاقار يۇلتۇز ۋە مېتېئورىتلارنىڭ ئاي شارىغا سۇقۇلىشىدىن شەكىللەنگەن.
 
كۆرسەتمە :ئۈچ شار مودىلى،قىستۇرما رەسىملەر
تاپشۇرۇق : ئاي شارى توغرىسىدا نېمىلەرنى بىلىسىلەر؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
3.باپ4. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇ
مەزمۇنى :44-بەت 3.باپ4. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ قانداق شەكىلللەنگەنلىكىنى بىلىۋېلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ سەۋەبىنى ئېيتىپ بېرەلەيدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ قانداق شەكىلللەنگەنلىكىنى بىلىۋېلىش
قىيىن نوقتا : كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ سەۋەبىنى ئېيتىپ بېرەلەيدىغان بۇلۇش
 
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
 
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،سىلەر كۈن تۇتۇلغان ۋە ئاي تۇتۇلغاننى كۆرگەنمۇ؟قانداق بۇلىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئۇقۇغۇچىلارنى سىلەر كۈن تۇتۇلغان ۋە ئاي تۇتۇلغاننى كۆرگەنمۇ؟قانداق بولىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەركە باشلاپ كىرمەن.
كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئاي شارى ھەركەت قىلىپ قۇياش بىلەن يەرشارىنىڭ ئوتتۇرىسىغا كەلگەندە ،ئەگەر ئۈچسى بىر تال تۇز سىزىق ئۈستىدە بولسا ،ئاي شارى قۇياشنىڭ يەرشارىغا چۈشىدىغان نۇرىنى تۇسىۋالىدۇ ،يەرشارىدا سايە ئىچىدە تۇرغان ئادەم قۇياشنىڭ پەقەت بىر قىسىمىنىلا كۆرەلەيدۇ،ياكى قۇياشنى پۇتۇنلەي كۈرەلمەيدۇ .بۇنىڭ بىلەن كۈن تۇتۇلۇش يۈز بېرىدۇ .
ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئاي شارى يەرشارىنى چورىدەپ ھەركەت قىلىپ  يەرشارىنىڭ ئارقا تەرپىگە ئۆتكەندە  ئەگەر ئۈچسى بىر تال تۇز سىزىق ئۈستىدە بولسا،يەرشارى قۇياشنىڭ يۇرۇقلىقىنى پۇتۇنلەي تۇسىۋالىدۇ ،شۇنىڭ بىلەن ئاي تۇتۇلۇش يۈز بېرىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
2. ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
 
كۆرسەتمە :ئۈچ شار مودىلى
تاپشۇرۇق : كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟ ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
 
3.باپ4. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇش
مەزمۇنى :44-بەت 3.باپ4. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ قانداق شەكىلللەنگەنلىكىنى بىلىۋېلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ سەۋەبىنى ئېيتىپ بېرەلەيدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ قانداق شەكىلللەنگەنلىكىنى بىلىۋېلىش
قىيىن نوقتا : كۈن تۇتۇلۇش ۋە ئاي تۇتۇلۇشنىڭ سەۋەبىنى ئېيتىپ بېرەلەيدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،سىلەر كۈن تۇتۇلغان ۋە ئاي تۇتۇلغاننى كۆرگەنمۇ؟قانداق بۇلىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئۇقۇغۇچىلارنى سىلەر كۈن تۇتۇلغان ۋە ئاي تۇتۇلغاننى كۆرگەنمۇ؟قانداق بولىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا يېڭى دەركە باشلاپ كىرمەن.
كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئاي شارى ھەركەت قىلىپ قۇياش بىلەن يەرشارىنىڭ ئوتتۇرىسىغا كەلگەندە ،ئەگەر ئۈچسى بىر تال تۇز سىزىق ئۈستىدە بولسا ،ئاي شارى قۇياشنىڭ يەرشارىغا چۈشىدىغان نۇرىنى تۇسىۋالىدۇ ،يەرشارىدا سايە ئىچىدە تۇرغان ئادەم قۇياشنىڭ پەقەت بىر قىسىمىنىلا كۆرەلەيدۇ،ياكى قۇياشنى پۇتۇنلەي كۈرەلمەيدۇ .بۇنىڭ بىلەن كۈن تۇتۇلۇش يۈز بېرىدۇ .
ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئاي شارى يەرشارىنى چورىدەپ ھەركەت قىلىپ  يەرشارىنىڭ ئارقا تەرپىگە ئۆتكەندە  ئەگەر ئۈچسى بىر تال تۇز سىزىق ئۈستىدە بولسا،يەرشارى قۇياشنىڭ يۇرۇقلىقىنى پۇتۇنلەي تۇسىۋالىدۇ ،شۇنىڭ بىلەن ئاي تۇتۇلۇش يۈز بېرىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
2. ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
 
كۆرسەتمە :ئۈچ شار مودىلى
تاپشۇرۇق : كۈن تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟ ئاي تۇتۇلۇش قانداق شەكىللىنىدۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
3.باپ5. قۇياش سېستىمىسى
مەزمۇنى :46-بەت 3.باپ5. قۇياش سېستىمىسى
ئوقۇتۇش نىشانى
1. قۇياش سېستىمىسىدىكى سەييارىلەرنىڭ نامىنى بىلىۋىلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.قۇياش سېستىمىسىنىڭ نېمىلەرنى ئۆزئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : قۇياش سېستىمىسىدىكى سەييارىلەرنىڭ نامىنى بىلىۋىلىش
قىيىن نوقتا : قۇياش سېستىمىسىنىڭ نېمىلەرنى ئۆزئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،بىزگە ئىسسىقلىق ۋە يورۇقلۇق يەتكۈزۈپ بىرىدىغان نەرسە نىمە ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
قۇياش : قۇياش سېستىمىسىدىكى يۇرۇقلۇق تارقىتىدىغان بىردىنبىر تۇرغۇن يۇلتۇز .
قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
قۇياش سېستىمىسدا 8 چوڭ سەييارە بار .بۇلارنىڭ قۇياش بىلەن بولغان يېقىن يىراقلىق تەرتىپى تۆۋەندىكىچە :
مېركورى ،ۋېنىرا ،يەرشارى ،مارىس ، يۇپىتىر،ساترون،ئوران ،نېپتون قاتارلىق 8 چوڭ سەييارە بار
ئۇنىڭدىن باشقا كىچىك سەييارىلەر ھەمراھلار ۋە قۇيرۇقلۇق   يۇلتۇز قاتارلىقلار بار.
قۇياش سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟
قۇياشنى مەركەز قىلغان جۈملىدىن ئۇنى ئايلىنىپ ھەركەت قىلىدىغان سەككىز چوڭ سەييارە (سەييارىلەرنى چۆرىدەپ ئايلىنىدىغان ھەمراھلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ )پەتەك سەييارىلەر ۋە كىچىك ئاسمان جخسىملىرى ( كىچىك سەييارە ،قۇيرۇقلۇق يۇلتۇز لارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .)قاترلىقلردىن تۈزۈلگەن ئاسمان جىسملىرى سېستىمىسى قۇياش سېستىمىسى دەپ ئاتىلىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
2. قۇياش سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟ە
 
كۆرسەتمە :ئۈچ شار مودىلى
تاپشۇرۇق : قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
3.باپ5. قۇياش سېستىمىسى
مەزمۇنى :46-بەت 3.باپ5. قۇياش سېستىمىسى
ئوقۇتۇش نىشانى
1. قۇياش سېستىمىسىدىكى سەييارىلەرنىڭ نامىنى بىلىۋىلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.قۇياش سېستىمىسىنىڭ نېمىلەرنى ئۆزئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : قۇياش سېستىمىسىدىكى سەييارىلەرنىڭ نامىنى بىلىۋىلىش
قىيىن نوقتا : قۇياش سېستىمىسىنىڭ نېمىلەرنى ئۆزئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،بىزگە ئىسسىقلىق ۋە يورۇقلۇق يەتكۈزۈپ بىرىدىغان نەرسە نىمە ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
قۇياش : قۇياش سېستىمىسىدىكى يۇرۇقلۇق تارقىتىدىغان بىردىنبىر تۇرغۇن يۇلتۇز .
قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
قۇياش سېستىمىسدا 8 چوڭ سەييارە بار .بۇلارنىڭ قۇياش بىلەن بولغان يېقىن يىراقلىق تەرتىپى تۆۋەندىكىچە :
مېركورى ،ۋېنىرا ،يەرشارى ،مارىس ، يۇپىتىر،ساترون،ئوران ،نېپتون قاتارلىق 8 چوڭ سەييارە بار
ئۇنىڭدىن باشقا كىچىك سەييارىلەر ھەمراھلار ۋە قۇيرۇقلۇق   يۇلتۇز قاتارلىقلار بار.
قۇياش سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟
قۇياشنى مەركەز قىلغان جۈملىدىن ئۇنى ئايلىنىپ ھەركەت قىلىدىغان سەككىز چوڭ سەييارە (سەييارىلەرنى چۆرىدەپ ئايلىنىدىغان ھەمراھلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ )پەتەك سەييارىلەر ۋە كىچىك ئاسمان جخسىملىرى ( كىچىك سەييارە ،قۇيرۇقلۇق يۇلتۇز لارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .)قاترلىقلردىن تۈزۈلگەن ئاسمان جىسملىرى سېستىمىسى قۇياش سېستىمىسى دەپ ئاتىلىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
2. قۇياش سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟ە
 
كۆرسەتمە :ئۈچ شار مودىلى
تاپشۇرۇق : قۇياش سېستىمىدا قانچە چوڭ سەييارە بار؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
3.باپ6. يۇلتۇزلۇق ئاسماندا
مەزمۇنى :48-بەت 3.باپ6. يۇلتۇزلۇق ئاسماندا
ئوقۇتۇش نىشانى
1.  يۈلتۇزلار تۈركىمىنىڭ نېملىكىنى  بىلىش
2. ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3.يۇلتۇزلار تۈركىمىنىڭ نامىنى بىلىش ۋە تۇنۇيالايدىغان بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : يۈلتۇزلار تۈركىمىنىڭ نېملىكىنى  بىلىش
قىيىن نوقتا : يۇلتۇزلار تۈركىمىنىڭ نامىنى بىلىش ۋە تۇنۇيالايدىغان بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،سىلەر كىچىدە يۇلتۇزلارنى كۆزىتىپ باققانمۇ؟ئالاھىدە يۇلتۇزلارنى بايقاپ باقتىڭلارمۇ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
كىشلەر يۇلتۇزلۇق ئاسماننى كۈزىتىش ئارقىلىق يۇلتۇزلارنى تۈركۈملەرگە ئايرىپ چىقتى .
يۈلتۇز لار تۈركىمى دىگەن نىمە؟
كىشىلەر يۇلتۇزلارنى پەرق ئېتىشكە ئاسان بولسۇن ئۈچۈن كىشلەر قارىماققا مىدىرلىماي تۇرغان يۇلتۇزلارنى تۈركۈملەرگە بۆلۈپ ئوخشاش بولمىغان رايۇنلارغا ئايرىغان ،ئۇلارنىڭ ھالىتىگە ئاساسەن ئادەم ،ھايۋان ياكى باشقا نەرسىلەرنىڭ شەكلىگە ئوخشاتقان ھەمدە ئۇلارغا نام بەرگەن ،كىشىلەر ئايرىغان ئاسماندىكى بۇرايۇنلار يۇلتۇزلار تۈركىمى دەپ ئاتىلىدۇ .
شىمالى ئاسماندىكى چوڭ ئېيىق يۇلتۇز تۈركىمىدە مەشھۇر شىمالى قۇتۇپ يۇلتۇزى بار .شىمالى قۇتۇپ يۇلتۇزى ئانچە يۇرۇق بولمىسىمۇ ئەمما بىز باشقا يۇلتۇز تۇركىمىنىڭ ياردىمىدە ئۇنى ئاسانلا تېپىۋالىمىز.بۇ يۇلتۇز تۈركىمى چوڭ ئېيىق يۇلتۇز تۇركىمىدۇر .
چوڭ ئېيىق يۇلتۇز تۇركىمىنىڭ روشەن بەلگىسى بىز گە _ تۇنۇشلۇق بولغان يەتتە يۇرۇق يۇلتۇزىدىن تۈرۈلگەن يەتتە قاراقچى يۇلتۇزى
 ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
يۈلتۇز لار تۈركىمى دىگەن نىمە؟
كىشىلەر يۇلتۇز لارنى پەرىق ئېتىشكە ئاسان بولسۇن ئۈچۈن كىشلەر قارىماققا مىدىرلىماي تۇرغان يۇلتۇزلارنى تۈركۈملەرگە بۆلۈپ ئوخشاش بولمىغان رايۇنلارغا ئايرىغان ،ئۇلارنىڭ ھالىتىگە ئاساسەن ئادەم ،ھايۋان ياكى باشقا نەرسىلەرنىڭ شەكلىگە ئوخشاتقان ھەمدە ئۇلارغا نام بەرگەن ،كىشىلەر ئايرىغان ئاسماندىكى بۇرايۇنلار يۇلتۇزلار تۈركىمى دە پ ئاتىلىدۇ .
 
كۆرسەتمە :يۇلتۇزلۇق ئاسمان رەسىملىرى
 
تاپشۇرۇق : يۈلتۇز لار تۈركىمى دىگەن نىمە؟
 
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
3.باپ7. ئالەمنى تەكشۇرۇش
مەزمۇنى :52-بەت 3.باپ7. ئالەمنى تەكشۇرۇش
 
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئېنسانلارنىڭ ئالەمنى كۈزىتىش جەريانىدا قولغا كەلتۇرگەن نەتىجىلىرىنى بىلىلۋېىش
2. ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئالەم بوشلۇقى توغرىسىدابەلگىلىك بىلىمگە ئىگە بۇلۇش
مۇھىم نوقتا : ئېنسانلارنىڭ ئالەمنى كۈزىتىش جەريانىدا قولغا كەلتۇرگەن نەتىجىلىرىنى بىلىلۋېىش
قىيىن نوقتا : ئالەم بوشلۇقى توغرىسىدابەلگىلىك بىلىمگە ئىگە بۇلۇش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،سىلەر ئالەم بوشلۇقىنىڭ قانچىلىك چوڭ ئىكەنلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
قۇياش سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟
قۇياشنى مەركەز قىلغان جۈملىدىن ئۇنى ئايلىنىپ ھەركەت قىلىدىغان سەككىز چوڭ سەييارە (سەييارىلەرنى چۆرىدەپ ئايلىنىدىغان ھەمراھلارنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ )پەتەك سەييارىلەر ۋە كىچىك ئاسمان جسىملىرى ( كىچىك سەييارە ،قۇيرۇقلۇق يۇلتۇز لارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ .)قاترلىقلردىن تۈزۈلگەن ئاسمان جىسملىرى سېستىمىسى قۇياش سېستىمىسى دەپ ئاتىلىدۇ .
تۇرغۇن يۇلتۇز دىگەن نىمە؟
قۇياشقا ئوخشاش ئۈزى يۇرۇقلۇق ۋە ئېسسىقلىق چىقىرىدىغان يۇلتۇز تۇرغۇن يۇلتۇز دەپ ئاتىلىدۇ .
يۇلتۇز لارنى كۈزىتىش جەريانىدا بىز كۆرگەن ئاسماندا چاقناپ تۇرغان سامان يۇلى يۇرۇقلۇق يۇلى ئەمەليەتتە نۇرغۇن يۇلتۇزلاردىن تۈزلگەن يۇلتۇز لار گۈرۈپپىسى بۇلۇپ سامان يۇلى سېستىمىسى دەپ ئاتىلىدۇ .سامان يۇلى سېستىمىسى تەخمىنىەن 100مىليارد-200مىليارد يۇلتۇزدىن تۈزۈلگەن دىئامېتىرى 100مىڭ يۇرۇقلۇق يىلى كېلىدۇ .
يۇرۇقلۇق يىلى دىگەن نىمە؟
يۇرۇقلۇقنىڭ بىر يىلدا ماڭغان ئارلىقىنى بىلدۈرىدۇ ،ئۇ يۇلتۇزلارنىڭ ئارلىقىنى ئۆلچەشتە قۇللىنىدىغان بىرلىك
يۇرۇقلۇقنىڭ تارقىلىش تىزلىكى سېكۇنىتىغان 300مىڭ كېلومېتىر كىلىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.سامان يۇلى سېستىمىسى دىگەن نىمە ؟
2.تۇرغۇن يۇلتۇز دىگەن نىمە؟
 
كۆرسەتمە :يۇلتۇزلۇق ئاسمان رەسىملىرى
تاپشۇرۇق : يۈلتۇز لار تۈركىمى دىگەن نىمە؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
 
4.باپ1. ئالىملار قانداق ئىزدىنىدۇ
مەزمۇنى :56-بەت  4.باپ1. ئالىملار قانداق ئىزدىنىدۇ
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئالىملارنىڭ قانداق تەكشۇرۇش ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى بىلىۋلېىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئىزدىنىش ۋە تەتقىق قىلىشنى ئۈگىنۋېلىش
مۇھىم نوقتا : ئالىملارنىڭ قانداق تەكشۇرۇش ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى بىلىۋلېىش
قىيىن نوقتا : ئىزدىنىش ۋە تەتقىق قىلىشنى ئۈگىنۋېلىش
 
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئالىملار ھەقىدە قانداق ھېكايىلەرنى بىلىسىەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئالدى  بىلەن كىتاپتىكى  ئىلمىي ئىزدىنىشكە ئائىت ھېكايىلەرنى ئۇقۇپ چىقىشقا ئۇرۇنلاشتۇرىمەن ۋە شۇ ئۇقۇغىنىغا ئاساسەن تۆۋەندىكى سۇئاللار بۇيىچە مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن .
گېلوگىيە مۇتەخەسىسى نېمىگە ئاساسەن شەمشاد ئورمانلىرنىڭ قۇرۇپ كېتىش سەۋەبىنى تاپتى؟
ئۇقايسى دەلىلى ئىسپاتقائېرىشتى؟
دەسلەپكى تەتقىقاتقا ئېرشكەندىن كېيىن  گېئولوگىيە مۇتەخەسىسى نېمە ئۈچۈن ئېلىم-پەن ژورنىلىدا ماقالە ئېلان قىلىدۇ؟
ياپۇنيىلىك سېيسمولوگنىڭ تەتقىقاتى بۇ قېلتىملىق بايقاشتا قانداق ئەھمىيەتكە ئىگە ؟
بىز ئېلىم-پەن دەرسىدە بېشىمىزدىن ئۆتكۈزگەن ئىزدىنىش پائالىيەتلىرىنىڭ قايسى تەرەپلىرى گېئولوگىيە  مۇتەخەسىسىنىڭ ئىزدىنىش پائالىيىتىگە ئوخشىشىپ كېتىدۇ؟
بۇ سۇئاللارغا ئۇقۇغۇچىلار ئۆزلىرىنىڭ ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېىدۇ
بىز ئىزىدىنىش ئۇسۇلىدن پايدىلىنىپ ئېلىم-پەن ئۈگىنىمىز ،ئالىملار ئىزدىنىش ئۇسۇلىدن پايدىلىنىىپ ئېلىم –پەندىكى قىيىن مەسىللەرنى ھەل قىلىدۇ ،ئەمما بىز بىلەن ئالىملارنىڭ پائالىيەتلىرىنى نۇرغۇن جەھەتلەردە ئوخشىشىپ كېتىدۇ
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.گېئولوگىيە مۇتەخەسىسى نېمىگە ئاساسەن شەمشاد ئورمانلىرنىڭ قۇرۇپ كېتىش سەۋەبىنى تاپتى؟
ئۇقايسى دەلىلى ئىسپاتقائېرىشتى؟
2.دەسلەپكى تەتقىقاتقا ئېرشكەندىن كېيىن  گېئولوگىيە مۇتەخەسىسى نېمە ئۈچۈن ئېلىم-پەن ژورنىلىدا ماقالە ئېلان قىلىدۇ؟
3.ياپۇنيىلىك سېيسمولوگنىڭ تەتقىقاتى بۇ قېلتىملىق بايقاشتا قانداق ئەھمىيەتكە ئىگە ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : گېئولوگىيە مۇتەخەسىسى نېمىگە ئاساسەن شەمشاد ئورمانلىرنىڭ قۇرۇپ كېتىش سەۋەبىنى تاپتى؟ئۇقايسى دەلىلى ئىسپاتقائېرىشتى؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
4.باپ2. بىز قانداق بىلدۇق
مەزمۇنى :58-بەت  4.باپ2. بىز قانداق بىلدۇق
ئوقۇتۇش نىشانى
1. مەسىللەرنى كۈزۈتۈشكە ،بايقاشقا خۇلاسىلاشقا ماھىر بۇلۇش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. كۈزۈتۈش ئارقىلىق مەسىللەرنى بايقاش ،خۇلاسىلاش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : مەسىللەرنى كۈزۈتۈشكە ،بايقاشقا خۇلاسىلاشقا ماھىر بۇلۇش
قىيىن نوقتا : كۈزۈتۈش ئارقىلىق مەسىللەرنى بايقاش ،خۇلاسىلاش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
 
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئالىملارنىڭ قانداق ئىزدىنىدىغانلىقىنى بىلەمسىلەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش ھەرخىل قۇراللار دىن پايدىلىنىپ كۆزۈتۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش،مۇكاھىمىگە تەشكىللەش ، قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن .
بىز ئىزدىنىش ئۇسۇلىدن پايدىلىنىپ ئېلىم-پەن ئۈگىنىمىز ،ئالىملار ئىزدىنىش ئۇسۇلىدن پايدىلىنىىپ ئېلىم –پەندىكى قىيىن مەسىللەرنى ھەل قىلىدۇ ،ئەمما بىز بىلەن ئالىملارنىڭ پائالىيەتلىرىنى نۇرغۇن جەھەتلەردە ئوخشىشىپ كېتىدۇ
بىز نۇرغۇن ئۇچۇرغائېرشسەكلا ئاندىن شەيئىلەرنى ئېنچىكە تەكشۇرەلەيمىز،ئۇنداقتا قەيەرلەردىن قانداق قىلىپ ئۇچۇرغا ئېرىشمىز ؟ بۇسۇئال ئاساسىدا مۇھاكىمە ئېلىپ بارىمىز.ئۇنىڭىدن كىيىن ئۇقۇغۇچىلارنى 58-بەتتىكى كۆرسەتمە ئۇقۇغۇچىلارنىڭ پائالىيىتى بۇيىچە شەيئىلەرنى كۈزۈتۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن
ئۇقۇغۇچىلار ئۆزلىرنىڭ ئويلىغىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .يەنى كۈزۈتۈشكە ،تەتقىق قىلىش، ماتىرىيال ئىزدەشكەئەھمىيەت بەرسەك نۇرغۇن ئۇچۇرغائېگە بۇلىمىز.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
كۈزۈتۈشكە ،تەتقىق قىلىش، ماتىرىيال ئىزدەشكەئەھمىيەت بەرسەك نۇرغۇن ئۇچۇرغا ئېگە بۇلىمىز.
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق :  قانداق قىلغاندا ئۇچۇرغا ئېرشكىلى بۇلىدۇ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
 
 
 
 
4.باپ3. كۆرگەن ۋە ئويلىغانلىرىمىز
مەزمۇنى :60-بەت  4.باپ3. كۆرگەن ۋە ئويلىغانلىرىمىز
ئوقۇتۇش نىشانى
1. تەجرىبىگە ئااساسەن ھۇكۇم چىقىرالايدىغان بۇلۇش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. قانداق قىلغاندا توغرا كۈزەتكىلى بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋىلېىش
مۇھىم نوقتا : تەجرىبىگە ئااساسەن ھۇكۇم چىقىرالايدىغان بۇلۇش
قىيىن نوقتا : قانداق قىلغاندا توغرا كۈزەتكىلى بۇلىدىغانلىقىنى بىلىۋىلېىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، مىڭ ئاڭلىغاندىن بىر كۆرگەن ئەلا دىگەن سۆزنىڭ مەنىسىنى بىلەمسىلەر؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش، مۇھاكىمىگە تەشكىللەش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن
ئۇقۇغۇچىلارنى ئاۋۋال ھايۋاناتلار دۇنياسىغا ئائىت فىلمنى كۈرۈشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن.ۋە خاتىرلەشكە ئۇرۇنلاشتۇرىمەن.
ئۇنىڭدىن كىيىن خاتىرلىگىنىڭلارنىڭ ھەممىسى ئەمەليەتمۇ ؟قانداق قىلغاندا توغرا كۆزىتەلەيمىز؟دىگەن تېمىدا مۇھاكىمىگە تەشكىلليمەن .
بىز ئادەتتە نەرسىلەرنى سەزگۈر ئەزالىرىمىزغا تايىنىپ كۈزىتىمىز ،ئەمما بەزىدە ناھايتى ئاسانلا خاتا كۈزىتىپ قالىمىز ،شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا كۆزىتىشتە ئاسانلا ئۆزىمىزنىڭ خىياللىرىنى ئارلاشتۇرۇپ قۇيىمىز،ئەمما خىيال بىلەن تۇيغۇ ئەمەليەت ئەمەس ،ئىشەنچىلىك كۆزىتىش نەتىجىسىگە ئېرىشىش ئۈچۈن ئالىملار ھەمىشە تەكرار كۈزىتىش ئۇسۇلىنى قوللىنىدۇ،ئۇلار ھەم باشقىلارنىڭ ئۆزلىرىنىڭ تەجرىبە جەريانىنى تەكشۇرۇشنى ياقتۇرىدۇ .مانا بۇ تەكرار تەجرىبە
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.ئالىملار قانداق كۈزىتىدۇ ؟
ئالىملار ھەمىشە تەكرار كۈزىتىش ئۇسۇلىنى قوللىنىدۇ،ئۇلار ھەم باشقىلارنىڭ ئۆزلىرىنىڭ تەجرىبە جەريانىنى تەكشۇرۇشنى ياقتۇرىدۇ
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : ئالىملار قانداق كۈزىتىدۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
4.باپ4. ئۇچۇر كۆرۈش ۋە پەرق ئىتىش
مەزمۇنى :62-بەت  4.باپ4. ئۇچۇر كۆرۈش ۋە پەرق ئىتىش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئۇچۇرلارنى كۈرۈش ۋە پەرىق ئېتىشنى ئۈگىنۋېلىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئۇچۇرنى قانداق تاللاش كېرەكلىكىنى بىلىۋېلىش
مۇھىم نوقتا : ئۇچۇرلارنى كۈرۈش ۋە پەرىق ئېتىشنى ئۈگىنۋېلىش
قىيىن نوقتا : ئۇچۇرنى قانداق تاللاش كېرەكلىكىنى بىلىۋېلىش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، تۈرلۈك تاۋارلارنىڭ ئۇچۇرىنى قانداق كۆرىمىز؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش ،مۇھاكىمىگە تەشكىللەش ، قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن
ئۇچۇرلارنى قانداق كۆرىمىز؟كىتاپ ژورنال ۋە توردىن تاپقان ئۇچۇرلار ئىشەنچىلىكمۇ ؟ئوخشاش بولمىغان يوللار ئارقىلىق ئېرىشكەن  ئۇچۇرللار زىدىيەتلىك ياكى بىردەك بولماي قالغاندا ئۇلار ئىچىدىن ئۇچۇرنى قانداق تاللايمىز ؟قايەر تەمىلىگەن ئۇچۇرنى كۆرسەك ئەڭ ئىشەنچىلىك؟دېگەن سۇئاللار ئاساسىدامۇھاكىمە ئېلىپ بارىمىز. ئۇقۇغۇچىلار ئويلىغىنى ۋە تەتقىق قىلىپ ئېرشكىنى بۇيىچە جاۋاپ بېرىدۇ .
ھەربىر سەزگۈر ئەزا ئارقىلىق باشقىلاردىن ۋە مۇھىتىن كەلگەن ئۇچۇرلارنى ھىس قىلغاندىن تاشقىرى ئەتراپىمىزدىكى تېخمۇ كۆپ شەيئىلەرنى بىلىشتە ئاساسلىق يەنىلا ۋاستىلىق ئۇچۇرلارنى كۆرۈشكە توغرا كىلىدۇ .ھازىر دۇنيا ئۇچۇر دەۋرىگە قەدەم قويدى ئۇچۇر بىز ئۈچۈن بارغانسىرى مۇھىم بولماقتا.
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
ئۇچۇرلارنى قانداق كۆرىمىز؟كىتاپ ژورنال ۋە توردىن تاپقان ئۇچۇرلار ئىشەنچىلىكمۇ ؟ئوخشاش بولمىغان يوللار ئارقىلىق ئېرىشكەن  ئۇچۇرللار زىدىيەتلىك ياكى بىردەك بولماي قالغاندا ئۇلار ئىچىدىن ئۇچۇرنى قانداق تاللايمىز ؟قەيەر تەمىلىگەن ئۇچۇرنى كۆرسەك ئەڭ ئىشەنچىلىك؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : ئۇچۇرلارنى قانداق كۆرىمىز؟كىتاپ ژورنال ۋە توردىن تاپقان ئۇچۇرلار ئىشەنچىلىكمۇ ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
4.باپ5. خاتىرىلەش ۋە ساقلاش
مەزمۇنى :64-بەت  4.باپ5. خاتىرىلەش ۋە ساقلاش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئۇچۇرلارنى خاتىرلەش ۋە ساقلاشقا ئەھمىيەت بېرىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئۇچۇرلارنى خاتىرلەش ۋە ساقلاش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئۇچۇرلارنى خاتىرلەش ۋە ساقلاشقا ئەھمىيەت بېرىش
قىيىن نوقتا : ئۇچۇرلارنى خاتىرلەش ۋە ساقلاش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ.
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،ساقلاپ قويغان ئۇچۇرلارنىڭ قانداق پايدىسى بارلىقىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى 64-بەتتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش، كۆزۈتۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش،مۇھاكىمىگە تەشكىللەش ،ئۇمۇملاشتۇرۇش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن
ئۇچۇر خاتىرلەش دېگىنىمىز:تەتقىقاتتا پايدىلىنىش ۋە كىيىن ئىشلىتىش ئۈچۈن ئېرىشكەن ھەرخىل ئۇچۇرلارنى خاتىرلىۋېلىشنى كۆرستىدۇ .
ئۇنداقتائۇقۇغۇچىلار سىلەر ھەرخىل ئۇچۇرلارنى قايسى ئۇسلدىن پايدلىنىپ خاتىرلىدىڭلار؟ئۇچۇر خاتىرلىگەندە نېمىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك؟قايسى خىل ئۇسۇلدا خاتىرلەش ئەڭ ياخشى ؟دىگەن سۇئاللار ئاساسىدا مۇھاكىمىگە تەشكىلليمىز؟
ئۇچۇر خاتىرلىگەندە نېمىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك؟
بىز ئېرىشكەن ئۇچۇرلارنى خاتىرلەشتە : ئالاقىدار ئۇچۇلارنىڭ مەزمۇننى ئەينەن خاتىرلەپلا قالماستىن يەنە ئۇچۇرنىڭ كىلىش مەنبەسىنى تەپسىلى خاتىرلىشىمىز كېرەك ،چۇنكى ئۇچۇرلارنىڭ كىلىش مەنبەسى ۋە يولى ئۇچۇرنىڭ ئىشەنچىلىكلىكىگە ھوكۈم قىلىشىمىزغا ياردەم بېرىدۇ .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1. ئۇچۇر خاتىرلىگەندە نېمىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك؟
بىز ئېرىشكەن ئۇچۇرلارنى خاتىرلەشتە : ئالاقىدار ئۇچۇلارنىڭ مەزمۇننى ئەينەن خاتىرلەپلا قالماستىن يەنە ئۇچۇرنىڭ كىلىش مەنبەسىنى تەپسىلى خاتىرلىشىمىز كېرەك ،چۇنكى ئۇچۇرلارنىڭ كىلىش مەنبەسى ۋە يولى ئۇچۇرنىڭ ئىشەنچىلىكلىكىگە ھوكۈم قىلىشىمىزغا ياردەم بېرىدۇ .
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : ئۇچۇر خاتىرلىگەندە نېمىلەرگە دىققەت قىلىش كېرەك؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
4.باپ6. ئىرىشكەن ئۇچۇرلارنى رەتلەش
مەزمۇنى : 66-بەت 4.باپ6. ئىرىشكەن ئۇچۇرلارنى رەتلەش                                    
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئېرشكەن ئۇچۇرلارنى قانداق رەتلەش كېرەكلىكىنى بىلىۋېلېىش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئېرشكەن ئۇچۇرلارنى قانداق رەتلەش كېرەكلىكىنى بىلىۋېلېىش
قىيىن نوقتا : ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار،دەرسلىكتىكى ئۇچۇرلارنىڭ قانداق رەتلەنگەنلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
ئۇچۇر ساقلاش بوشلۇقىنى تىجەشنىڭ مۇھىم ئۇسۇلى قايسى؟
ئېرىشكەن ئۇچۇرلارنى يەنىمۇ تەرتىپلەشتۇرۇش ۋە روشەنلەشتۇرش ئۈچۈن ئۇچۇرلار نى رەتلەشكە توغرا كىلىدۇ .بۇ ئۇچۇر ساقلاش بوشلۇقىنى تىجەشنىڭ مۇھىم ئۇسۇلىدۇر.
ئۇچۇرنى رەتلەش ئۇسۇللرىدىن تۈرگە ئايرىش سېخىمىسدىن پايدىلىنىپ رەتلەش ۋە سېلىشتۇرۇش جەريانىدا پەرىق ۋە ئوخشاشلىقنى بايقاش ئۇسۇلى
تۈرگە ئايرىش سېخىمىسى ئۇقۇمى كۆپرەك تېمىلارنى رەتلەشتە ئىشلىتىلىدۇ .ئۇنىڭدا ئۇمۇمى ئۇقۇم چىقىش قىلىنىپ تەدرىجى كېڭەيتىلىپ چوڭ ئۇقۇمنىڭ قانداق قىلىپ بىر-بىرلەپ كىچىك ئۇقۇملارغا بۆلۈنىدىغانلىقى كۆرسىتىلىپ بېرىلىدۇ .
مۇشۇنداق رەتلەنگەندىن كېيىن ھەرقايسى ئۇقۇملار ئوتتۇرىسىدىكى مۇناسىۋەت تېخىمۇ ئايدىڭلىشىپ بىلىش ئاسان بۇلىدۇ .
سېلىشتۇرۇش جەدۋېلى ئىككى خىلدىن ئارتۇق شەيئىلەرنىڭ پەرىق ۋە ئوخشاشلىق تەرەپلىرىنى سېلىشتۇرۇشتا كۆپ قوللىنىلىدىغان قۇرال .ئۇنىڭدىن تەرتىپلىك رامكا ھازىرلىنىپ ئىگلىمەكچى بولغان ئالاھىدىلىكلەرگە ئاساسەن شەيئىلەرنى سېلىشتۇرغىلى بۇلىدۇ .
ئىلمىي ئىزدىنىشنىڭ باسقۇچلىرى :مەسلىنى ئوتتۇرغا قۇيۇش، پەرەز قىلىش ۋە مولچەرلەش ،كۈزىتىش ۋە تەجرىبە قىلىش ،ئۇچۇر رەتلەش ،يەكۈن چىقىرىش
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1 .ئۇچۇر ساقلاش بوشلۇقىنى تىجەشنىڭ مۇھىم ئۇسۇلى قايسى؟
ئېرىشكەن ئۇچۇرلارنى يەنىمۇ تەرتىپلەشتۇرۇش ۋە روشەنلەشتۇرش ئۈچۈن ئۇچۇرلارنى رەتلەشكە توغرا كىلىدۇ .بۇ ئۇچۇر ساقلاش بوشلۇقىنى تىجەشنىڭ مۇھىم ئۇسۇلىدۇر.
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : ئۇچۇر ساقلاش بوشلۇقىنى تىجەشنىڭ مۇھىم ئۇسۇلى قايسى؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 
4.باپ7. ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش
مەزمۇنى :68-بەت 4.باپ7. ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ،ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئۇچۇر ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
قىيىن نوقتا : ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ،ئالماشتۇرۇش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئۇچۇرلارنى قانداق ئالماشتۇرۇش كىرەكلىكىنى بىلەمسىلەر ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش ،مۇھاكىمىگە تەشكىللەش قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن
بىز ئىلمىي ئىزدىنىش جەريانىدا بىۋاستە قول سېلىپ بىرىنچى قول ماتىريالنى ئىگلەشنىڭ مۇھىملىقىنى بىلدۇق .ئەمما شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا يەنە باشقىلاردىن ئۇچۇر ئىگلەشكە ھەمدە باشقىلارنىڭ ياردىمىگە ئېرىشىشكە ماھىر بۇلۇشىمىز كېرەك ،بۇنىڭدا ئالماشتۇرۇشقا توغرا كىلىدۇ .ئالماشتۇرۇش ئۆز-ئارا پىكىر ئالماشتۇرۇش ئۇچۇردىن ئورتاق بەھرىمان بۇلۇش جەريانى. ئۇ بىزدىن يالغۇز ئاڭلاشنىلا ئەمەس يەنە ئىپادىلەشنى بىلىشنى تەلەپ قىلىدۇ . ئۇنداقتا ئۇچۇر ئالماشتۇرۇشنى بىلەمسىز؟ئۇچۇرنى باشقىلارغا توغرا يەتكۈزۈپ بېرەلەمسىز؟
ئالماشتۇرۇش ئۇسۇللىرىدىن قايسىلارنى بىلىسىز؟دىگەن سۇئاللار ئۈستىدە مۇھاكىمىگە تەشكىللەيمەن .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن.
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.ئۇچۇر ئالماشتۇرۇشنى بىلەمسىز؟
2.ئۇچۇرنى باشقىلارغا توغرا يەتكۈزۈپ بېرەلەمسىز؟
3.ئىلمىي ئىزدىنىش جەھەتتە قايسى ئىش ئەڭ مۇھىم ؟
 
كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق : ئىلمىي ئىزدىنىش جەھەتتە قايسى ئىش ئەڭ مۇھىم ؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
4.باپ8. ئۇچۇرنى تىخىمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش
مەزمۇنى :70-بەت  4.باپ8. ئۇچۇرنى تىخىمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش
ئوقۇتۇش نىشانى
1. ئۇچۇرنى يەتكۈزۈش ئۇسۇللىرىنى ئىگەللەش
2.ئوقۇغۇچىلارغا ئىلىم پەن بىلىملىرىنى ئىگەللەش توغرىسىدا تەربىيە بىرىلىدۇ .
3. ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا : ئۇچۇرنى يەتكۈزۈش ئۇسۇللىرىنى ئىگەللەش
قىيىن نوقتا : ئۇچۇرلارنى رەتلەش خۇلاسە چىقىرىش ئۇسۇلىنى ئىگەللەش
ئۈگىنىش ھالەت تەھلىلى : ئوقۇغۇچىلاردىققەت بىلەن كۆزىتىدۇ ۋە ئاڭلايدۇ .ئوقۇتقۇچى كۆرسەتمە قىلىپ چۈشەندۈرىدۇ ۋە يىتەكچىلىك قىلىدۇ
يىڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش
ساۋاقداشلار، ئۇچۇرلارنى تىخىمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش ئۈچۈن قايسى ئۇسۇللارنى قوللانساق بولار ؟
ئوقۇتۇش جەريانى
بۇ سائەتلىك دەرستە ئۇقۇغۇچىلارنى كىتاپتىكى كۆرسەتمە رەسىمنى كۆرۈشكە ئۇيۇشتۇرۇش، مۇھاكىمىگە تەشكىللەش  قاتارلىق ئۇسۇللارنى قوللىنش ئارقىلىق دەرس مەزمۇننى ئىگەللىتىمەن
ئۇچۇرنى تېخمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش ئۇچۈن يۈز تۇرانە ئالماشتۇرغاندا ئۇچۇرنىڭ يەتكۈزۈلۈش دائىرىسى ئىنتايىن چەكلىك بۇلىدۇ .تام گېزىتى ياكى كۆرگەزمە ئارقىلىق بىز نۇرغۇن كىشلەر بىلەن ئالماشتۇرۇش پۇرسىتىگە ئىگە بۇلىمىز .ئۇچۇرنىڭ يەتكۈزۈلىشى ئۇچۇر تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتىدىن ئايرىلالمايدۇ.ئۇچۇر يەتكۈزۈشنىڭ بوشلۇق تۇسالغۇسىنى بۆسۈپ ئۆتۈش ،ئۇچۇرنى تېزھەم توغرا يەتكۈزۈش كىشىلەر ئىزچىل ئارزۇ قىلىپ كېلىۋاتقان نىشان .
1937-يىلى كىشلەر تېلگىراممدىن پايدىلىنىپ ئۇچۇر يەتكۈزۈشكە باشلىدى .ئېلكتىر دولقۇنى بىر سىكۇنىت ئىچىدە 300مىڭ كىلومېتىر يۈرەلەيدۇ،شۇڭائۇچۇر يەتكۈزۈش سۈرئىتى تېخىمۇ تېز بۇلىدۇ .
تېلگىرامما قۇبۇل قىلىش ۋە تارقىتىش كود تۈزۈش (كودلاشتۇرۇش )،تارقىتىش ۋە كود (شىفىر )تەرجىمە قىلىشتىن ئىبارەت ئۈچ باسقۇچتىن ئۆتىدۇ .بۇ شەكىل ھازىرقى ئالاقىلىشىش ئىشلىرىدىمۇ قوللىنىلماقتا .
ئاخىرىدا دەرسنى خۇلاسە قىلىپ تاپشۇرۇق بىرىپ دەرىسنى ئاخىرلاشتۇرىمەن
 
دوسكا لاھىيىسى
 
1.ئۇچۇرنى تېخمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش ئۇچۈن: يۈز تۇرانە ئالماشتۇرغاندا ئۇچۇرنىڭ يەتكۈزۈلۈش دائىرىسى ئىنتايىن چەكلىك بۇلىدۇ .تام گېزىتى ياكى كۆرگەزمە ئارقىلىق بىز نۇرغۇن كىشلەر بىلەن ئالماشتۇرۇش پۇرسىتىگە ئىگە بۇلىمىز .ئۇچۇرنىڭ يەتكۈزۈلىشى ئۇچۇر تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتىدىن ئايرىلالمايدۇ.
 
 كۆرسەتمە : قىستۇرما رەسىم
تاپشۇرۇق :ئۇچۇرنى تېخمۇ كۆپ كىشىلەرگە يەتكۈزۈش ئۇچۈن قانداق ئۇسۇللارنى قوللىنىش كېرەك؟
ئوقۇتۇش ئەسلىمىسى :
 
 

(تەھرىر : admin)

ئېسىلكەن
(1)
100%
ناچاركەن
(0)
0%
ئاپتورنىڭ ئارخىپى
قەشقەرلىك تەپسىلىي ئارخىپ ئۇچۇر ئەۋەتىش دوستلىشىش ئەزا دەرىجىسى:ئادەتتىكى ئەزا تىزىملاتقان ۋاقىت:2013-10-16 17:10 ئاخىرقى كەلگىنى:2014-05-08 15:05
تەۋسىيە مەزمۇنلار
ئىنكاس يېزىش كۆزنىكى
دۆلەتنىڭ قائىدە قانۇنلىرىغا رىئايە قىلىڭ، قانۇنسىز، شەھۋانى مەزمۇنلارنى يوللاشتىن ساقلىنىڭ! شۇنداقلا قالايمىقغان ئىنكاس يوللىسىڭىز ئەزالىق نامىڭىز چەكلىنىدۇ، ئەگەر قانۇنغا خىلاپ ئۇچۇرلارنى ئىنكاس قىلىپ يوللىسىڭىز ماتېرىيالىڭىز مۇناسىۋەتلىك ئورۇنلارغا يوللاپ بېرىلىدۇ.
باھا بېرىڭ:
ئىسىم: تەستىق كود:باسسىڭىز باشقىغا ئالمىشىدۇ