ۋاقىت : 2011-10-30 10:56 | مەنبەسى : | ئاپتۇر : تىرىشچان | تەھرىر : نالە | كۆرۇلىشى : قېتىم
1.2 ياپقۇچنى ئېچىشتا ئىشلىتىلىدىغان سايمانلار
ئوقۇتۇش مەقسىدى :
بىلىم نىشانى :پىشاڭدىن ئىبارەت بۇ ئاددى مېخانىزىمنى تونۇش،پىشاڭدىكى ئۇز نۇقتا يەنى ئېغىرلىق نۇقتىسى، تايىنىش نۇقتىسى، ۋە كۈچ نۇقتىسىنى بىلىۋېلىش ؛تۇرمۇشتىكى پىشاڭ ئىشلىتىلگەن مىساللارنى تېپىپ ،پىشاڭنىڭ رولىنى سۆزلەش .
ئىقتىدار نىشانى :پائالىيەت جەريانىدا ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىزدىنىش ئىقتىدارى ۋە ئۇنۋېرسال تەھلىل قىلىش ئىقتىدارىنى يېتىلدۇرۇپ ،ياپقۇچنى ئېچىش جەريانىدا مەسىلە بايقاش ۋە شۇنداقلا ئۆزىنىڭ تەھلىلىنى ئېلىپ بارالايدىغان بولۇش.
ھىسسىيات ،پوزىتسىيە ،قىممەت قارىشى :ئۇدا داۋاملاشقان ئىلىم –پەن تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىشنى خالاش .ئەستايىدىللىق كۆزىتىش ئېلىپ بېرىش جەريانىدا خۇشاللىقنى ھېس قىلىش ۋە باشتىن كەچۇرۇش
ئوقۇتۇش مۇھىم ،قىيىن نۇقتىسى :پىشاڭدىكى ئۇچ نۇقتىنى تونۇپ ،ئۆزلەشتۇرۋېلىش ؛ھەرخىل پىشاڭلارنىڭ تايىنىش نۇقتىسىنى تېپىش .
ئوقۇتۇش تەييارلىغى :
ئوقۇغۇچىلار تەييارلىغى :تۇرمۇشتا دائىم ئىشلىتىدىغان سايمانلاردىن (قايچا، ئامبۇر، موچىن )قاتارلىقلارنى تېپىپ كېلىش .
ئوقۇتقۇچى تەييارلىغى :ئىچى بوش سىر تۇڭى ، تومۇر پارچىسى (ياكى پولات گەز )،ئەينەك ئىچىملىك قۇتىسى ، بوتۇلكا ئاچقۇچ .
ئوقۇتۇش ھەققىدە تەكلىپ :
1.ئوقۇتقۇچى تەييارلىغان كۆزىتىش قوراللىرى بىرقەدەر چوڭراق بولىشى ،ئوقۇغۇچىالرنىڭ كۆزىتىشىگە قولايلىق بولىشى كېرەك .
2. بوتۇلكا ئاچقۇچ بىلەن بوتۇلكا ئاغزىنى ئاچقاندا ئىككى نۇقتىنى تەكىتلەش كېرەك :بىرى سۇرئەت ئاستا بولىشى ، يەنە بىرى تەرتىپ بويىچە ئىشلەش كېرەك .
3. تەجرىبىنىڭ ئۇنۇمىنى قولغا كەلتۇرۇش ئۈچۈن ئوقۇتقۇچى دەرستىن ئىلگىرى ئەينەك ئىچىملىك بوتۇلكىسى تارقىتىپ بېرىش كېرەك .
4. بۇ دەرس لايىھەسى زامانىۋى ئوقۇتۇش ئەسلىھەلىرى كامچىل مەكتەپلەرنىڭ ئىشلىتىشىگە ئالاھىدە ماس كېلىدۇ .
ئوقۇتۇش جەريانى :
مەنزىرە پەيدا قىلىپ ،يېڭى دەرسكە باشلاپ كىرىش :
1. قانداق قىلغاندا بۇ بىر دانە چوڭ تاشنى يوتكىگىلى بولىدۇ ؟ توۋەندىكى رەسىمگە قاراپ بېقىڭلار .
2. بىز كۇندىلىك تۇرمۇشتا نۇرغۇن ئىشلارنى بەزى سايمانلارنىڭ ياردىمىدە ياخشى بېجىرەلەيمىز .بىز بۇگۇن مانا مۇشۇنۇڭغا ئوخشاش بولغان «ياپقۇچنى ئېچىشتا ئىشلىتىلىدىغان سايمانلار ››نى تەتقىق قىلىىمىز .
تەجرىبىنى كۆزىتىش ۋە يېڭى بىلىمنى تەتقىق قىلىش
1.كۆرسەتمىنى كۆرسۇتۇش :بۇ بىر دانە سىر قۇتىسى ، ناۋادا بۇ سىر قۇتىسىنىڭ ئاغزىنى ئاچماقچى بولساق ،قانداق ئەسۋاپ ئىشلەتسەك ئەڭ ئاسان ، ئەڭ قولايلىق بولىدۇ ؟
2. 1 ) ئوقۇغۇچىلار تەھلىل قىلىدۇ .
2)خۇلاسە : كىچىك تومۇر پارچىسى ئىشلەتسەك ئەڭ ئاسان ، ئەڭ قولايلىق بولىدۇ .
3) ‹1›كىچىك گۇرۇپىلار بويىچە تەجرىبە ئىشلەش . (دىققەت قىلىدىغان نۇقتا :سىر قۇتىسىنى ئېچىش جەريانىدا ياپقۇچ بىلەن كىچىك تومۇر پارچىسىنىڭ ھەرقايسى قىسىملىرى ئوتتۇرسىدىكى ئورۇن ئۆزگۇرۇشىنى كۆزىتىپ خاتىرلەشكە ئەھمىيەت بېرىش . )
‹2›ئوقۇغۇچىلار تەجرىبە نەتىجىسىنى دوكلاد قىلىش
‹3›ئوقۇتقۇچى يېتەكلەش :كىچىك تومۇر پارچىسىنىڭ بىر ئۇچىنى تۆۋەنگە باسقان چېغىمىزدا ياپقۇچنىڭ ئاستىغا كىرگۇزۇلگەن يەنە بىر ئۇچى نېمە ئۈچۈن ئۇستىگە كۆتۇرۇلۇپ كېتىدۇ ؟
‹4›كۆرسەتمىدىن كېيىن چۇشەندۇرۇش : سىر قۇتىسىنىڭ ئاغزىنى ئاچقان تومۇت پارچىسىغا ئوخشاش مۇقىم بىر نۇقتىنى تايىنىش نۇقتىسى قىلىپ تۇرۇپ ،تاينىش نۇقتىسىنى بويلاپ جىسىمنى كۆتۇرىدىغان مۇنداق ئاددى مېخانىزىمنى پىشاڭ دەپ ئاتايمىز . تومۇر پارچىسىدىكى كۈچ ئىشلەتكەن نۇقتا كۈچ نۇقتىسى، جىسىمنى كۆتۇرىدىغان نۇقتا ئېغىرلىق نۇقتىسى، تىرەش رولىنى ئوينايدىغان نۇقتا تايىنىش نۇقتىسى ياكى تىرەش نۇقتىسى دەپ ئاتىلىدۇ .
‹5›يەنە بىر قېتىم تەجرىبە ئىشلەپ ،پىشاڭدىكى ئۇچ نۇقتا يەنى كۈچ نۇقتىسى ( F)، ئېغىرلىق نۇقتىسى ( L )، تايىنىش نۇقتىسى (E ) نى تېپىپ چىقىڭلار .
‹6›چۇشەندۇرۇش رەسىمىنى سىزىپ ، رەسىم ئۇستىگە ھەرپ بىلەن ئۇچ نۇقتىنى ئىپادىلەش
3.ئىچىملىك قۇتىسى ئاغزىنى ئېچىش
1)ئەينەك قۇتىغا قاچىلانغان ئىچىملىكنى ئىچكەن چېغىمىزدا دائىم بوتۇلكا ئاچقۇچ ئىشلىتىمىز . سىز بۇ خىل ھەركەتنى كۆرۇپ باققانمۇ ؟
2)بوتۇلكا ئاچقۇچ بىلەن بىر ئىچىملىك قۇتىسىنى ئېچىپ بېقىڭ ،بوتۇلكا ئاغزىنى ئاچقاندا ،بوتۇلكا ئاچقۇچ بىلەن بوتۇلكا ئاغزىنىڭ ئايرىم –ئايرىم قانداق ھەركەت قىلىدىغانلىغىنى كۆزىتىڭ .
3)ئوقۇغۇچىلار تەجرىبە ئىشلەپ، بوتۇلكا ئاچقۇچ بىلەن ياپقۇچنى ئېچىش جەريانىنى تەپسىلى كۆزىتىپ، خاتىرلەش .
4)سىر قۇتىسىنىڭ ئاغزىنى ئېچىشتا ئىشلىتىلگەن ياپىلاق تومۇر بىلەن ئىچىملىك قۇتىسى ئاغزىنى ئېچىشتا ئىشلىتىلگەن بوتۇلكا ئاچقۇچنى سېلىشتۇرۇپ كۆرۇڭ .
5)تەجرىبە نەتىجىسىنى دوكلاد قىلىش
6)بوتۇلكا ئاغزىنى ئاچقۇچ پىشاڭ ھېساپلىنامدۇ ؟
7)ئەگەر ئۇ پىشاڭ ھېساپلانسا ئۇنىڭ ئېغىرلىق نۇقتىسى، كۈچ نۇقتىسى، تايىنىش نۇقتىسى قايسى ؟سىز ئۇنى سىزىپ كۆرسۇتەلەمسىز ؟
8)دوسكىغا سىزىپ كۆرسۇتىلىدۇ .
9)مۇھاكىمە : سىر قۇتىسىنىڭ ئاغزىنى ئاچقاندىكى تومۇر پارچىسى بىلەن ئىچىملىك قۇتىسىنىڭ ئاغزىنى ئاچقاندىكى بوتۇلكا ئاچقۇچنىڭ ئىش ئىشلەش جەريانىدا قانداق ئوخشاشلىق ۋە ئوخشىماسلىق بار ؟(ئوقۇغۇچىلار رەسىمگە ئاساسەن ئوخشاشلىق ۋە ئوخشىماسلىق تەرەپلىرىنى تېپىپ چىقىدۇ . )
10)خۇلاسە : ئوخشايدىغان تەرىپى بولسا ھەر ئىككىلىسىدە پىشاڭنىڭ ئۇچ نۇقتىسى بار ،ھەرئىككىلىسى كۈچ تېجەيدۇ . ئوخشىمايدىغان تەرىپى پىشاڭنىڭ تايىنىش نۇقتىسى ئوخشىمايدۇ .
4. پىشاڭنىڭ كۇندىلىك تۇرمۇشتىكى ئىشلىتىلىشى
1) پىشاڭنىڭ كۇندىلىك تۇرمۇشتىكى ئىشلىتىلىش ئورۇنلىرى ناھايىتى كەڭرى ،ئويلاپ بېقىڭ قانداق جايلاردا پىشاڭ ئىشلىتىلىدۇ ؟ (نەرسىلەرنىڭ ئېغىرلىغىنى ئۆلچەشتە ئىشلىتىلىدىغان تارازا ، ئىنتايىن كىچىك ،نازۇك نەرسىلەرنى قىسىپ ئېلىشتا ئىشلىتىلىدىغان موچىن، بالىلار ئوينايدىغان لىڭگىر تاق –تاق ۋە ئۇنىڭدىن باشقا ئامبۇر، قايچا، چوكا، قارماق دەستىسى قاتارلىقلارنىڭ ھەممىسى پىشاڭدۇر . )
2)سىز نامىنى ئاتىغان پىشاڭلارنىڭ ئۇچ نۇقتىسىنىڭ ئورنىنى تېپىپ بېرەلەمسىز ؟
تاپشۇرۇق :
دەرستىن سىرتقى ۋاقىتلاردا داۋاملىق تۇردە پىشاڭنى تەتقىق قىلىپ كۆرۇپ بېقىڭلار .يەنە قانداق يېڭى بايقاشلارغا ئېرىشىسىلەركىن؟
(تەھرىر : نالە)