فونىما (تىل تاۋۇشى ) ۋە ئۇنىڭ خۇسۇسىيىتى

يېڭىلانغان ۋاقىت : 2012-06-12 21:43:23 زىيارەت : قېتىم [ خەت رازمىرى چوڭ نورمال كىچىك ] ساقلىۋىلىش

فونىما (تىل تاۋۇشى ) ۋە ئۇنىڭ خۇسۇسىيىتى

سۆزلەرنىڭ فونىتىكىلىق شەكلىنى ، مەنىسىنى بىر-بىرىدىن پەرقلەندۈرۈش رولىغا ئىگە بولغان ئەڭ كىچىك فونىتىكىلىق بىرلىك فونىما دەپ ئاتىلىدۇ .

تەبىرنى يېشىپ چۈشەندۈرسەك ، فونىما سۆزلەرنىڭ فونىتىكىلىق شەكلى ۋە مەنىسىنى پەرقلەندۈرۈش رولىغا ئىگە ، دىدۇق .مەسىلەن :1.كۆپ ، كۆز ، كۆر 2. ئات ، ئوت ، ئۆت ، ئىت

1-مىسالدا ئالدىدىكى ئىككى تاۋۇش ئوخشاش، كېيىنكى بىر تاۋۇش ئوخشىمايدۇ .2-مىسالدا ئاخىرقى تاۋۇش ئوخشاش ، ئالدىدىكى تاۋۇش ئوخشىمايدۇ . شۇڭا بۇ سۆزلەرنىڭ شەكلى ئوخشاش بولمايلا قالماستىن بىلدۈرگەن مەنىلىرىمۇ بىر-بىرىگە ئوخشىمايدۇ .

فونىما ئەڭ كىچىك فونىتىكىلىق بىرلىك .”ئەڭ كىچىك“دىگەنلىك ئۇنى قايتا پارچىلاشقا بولمايدۇ ،دىگەنلىك . مەسىلەن : ئا ، ئە ، ب ، پ ، ش .....

بۇلارنىڭ ھەربىرىنى يەنە پارچىلاشقا بولمايدۇ .

   تىل تاۋۇشى تىلنىڭ ئاۋاز قىسمى ، تىلنىڭ ماددىي پوستى ، شۇنداقلا ئىنسانلارنىڭ تەپەككۇرىنىڭ ماددىي ئاساسى .

   تىل تاۋۇشلىرى فىزىكىلىق ، فىزىئولوگىيىلىك ۋە ئىجتىمائىي خۇسۇسىيەتلەرگە ئىگە .

   تىل تاۋۇشلىرىنىڭ فىزىكىلىق خۇسۇسىيىتى قانداق ؟

   تەبىئەت ،جەمىيەتتىكى ئاۋازلار مەلۇم ھەركەت ۋە كۈچنىڭ تەسىرىدە چىقىدۇ . تاۋۇشمۇ ھەم شۇنداق ،ئۇ بىرخىل كۈچنىڭ تەسىرىدە تاۋۇش دولقۇنىنى ھاسىل قىلىدۇ-دە ئادەمنىڭ ئاڭلاش نېرۋىسىغا تەسىر كۆرسىتىدۇ .

   فىزىكىنىڭ تاۋۇشلارنى ،ئاۋازلارنى تەتقىق قىلىدىغان بۆلىكى ئاكوستىكا دەپ ئاتىلىدۇ .

ئاكوستىكىلىق نۇقتىئىنەزەردىن قارىغاندا تىتىرىگۈچى ماددىنىڭ مەلۇم تاشقى كۈچ تەسىرىدە تتىرىشىدىن پەيدا بولغان ئاۋاز تاۋۇش دىيىلىدۇ .تىتىرىگۈچى نەرسە ھاۋا بىلەن بىرىكىپ دولقۇن ھاسىل قىلىدۇ . بۇتاۋۇش دولقۇنى دىيىلىدۇ . ئاكوستىكا جەھەتتىن تەھلىل قىلغاندا ھەر بىر تاۋۇشنىڭ 4ئامىلى بۇلىدۇ يەنى تاۋۇش ئىگىزلىكى ، تاۋۇش كۈچى ، تاۋۇش ئۇزۇنلۇقى ، تاۋۇش تۈسى (تېمبىرى) قاتارلىقلاردىن ئىبارەت .

     تىل تاۋۇشلىرىنىڭ فىزىئولوگىيىلىك خۇسۇسىيىتى قانداق؟
            تىل تاۋۇشلىرى ئىنسانلارنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ بىر تۇتاش ھەركىتىدىن چىقىدىغان بولغاچقا فىزىئولوگىيىلىك خۇسۇسىيەتكىمۇ ئىگە بولىدۇ .     تىل تاۋۇشلىرىنىڭ پەيدا بولىشىدا بەلگىلىك رول ئوينايدىغان ئەزالار تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرى دېيىلىدۇ .

    ئىنسانلارنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرى ۋە بۇلارنىڭ ھەركىتى تىل تاۋۇشلىرىنىڭ پەيدا بولىشىنىڭ فىزىئولوگىيىلىك ئاساسى . تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرى ئۈچ قىسىمغا بۆلىنىدۇ بۇلار :

1.نەپەس ئەزالىرى ء
            2.بوغۇز ۋە تاۋۇش پەردىسى ء
                                                3.ئېغىز بوشلۇقى ۋە ئېغىز بوشلۇقى ۋە دىماغ بوشلۇقى .

     نىمە ئۈچۈن تىل تاۋۇشىنى ئىجتىمائىي خۇسۇسىيەتكە ئىگە دەيمىز ؟

ئىنسانلارنىڭ تاۋۇش چىقىرىش ئەزالىرىنىڭ فىزىئولوگىيىلىك تۈزىلىشى ئاساسەن ئوخشاش . ئەمما ھەرقايسى مىللەتلەرنىڭ تىلىنىڭ سېستىمىسى بىر-بىرىگە ئوخشىمايدۇ . بىر تىلدا سۆزلەشكۈچى ئىجتىمائىي كوللىكتىپنىڭ تىلىدا قانداق تاۋۇشلارنىڭ بۇلىشى ۋە قانداق تاۋۇشلارنىڭ بولماسلىقى ، قانداق تاۋۇشلارنىڭ ئۆزئارا بىرىكىش بىرىكمەسلىكى شۇ تىلدا سۆزلەشكۈچى كىشىلەرنىڭ ئۇزاق تارىخى جەريان ئىچىدىكى ئىجتىمائى ئالاقە ئادىتىگە باغلىق . يەنە بىر جەھەتتىن ئالغاندا ئىجتىمائى ئالاقە ئادىتى داۋامىدا مەلۇم بىر تاۋۇش ياكى تاۋۇش توپى مۇئەييەن مەنە بىلەن باغلىنىشلىق بولۇپ بولغاندىن كېيىن ، شۇ تىلدا سۆزلەشكۈچى ھەر قانداق بىر شەخىس بۇ ئىجتىمائىي ئادەتكە بويسۇنىشى ۋە ئەمەل قىلىشى كېرەككى ، ئۇنى ھەرگىز خالىغانچە ئۆزگەرتىۋىتىشكە بولمايدۇ . مانا بۇلار تىل تاۋۇشلىرىنىڭ ئىجتىمائى خۇسۇسىيەتكە ئىگە ئىكەنلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ .

«فونىما (تىل تاۋۇشى ) ۋە ئۇنىڭ خۇسۇسىيىتى»گە دائىر تېخىمۇ كۆپ ئۇچۇر

ئالدىنقىسى : ئۇيغۇر تىلىدىكى فونىمىلار ۋە تۈرلىرى

كېيىنكىسى : سوزۇق تاۋۇشلارنىڭ نۆۋەتلىشىشى

بۇ تېمىنى كۆرگەنلەر تۆۋەندىكى تىمىلارنىمۇ كۆردى

QQ空间腾讯微博腾讯朋友新浪微博搜狐微博百度搜藏百度空间开心网更多

ئەڭ يېڭى تېمىلار

ئەڭ ئاۋات تېمىلار

ئەڭ تەۋسىيە تېمىلار

چوققىلانغان تېمىلار