ئەڭ بۇرۇنقى قۇلۇپ نەدە ئشلىتىلگەن؟

قۇلۇپ ئىشىك ياكى ساندۇقلارنى قوغداياىغان مېخانىكىلىق قۇرۇلما بولۇپ، ئۇنى پەقەت ئاچقۇچ ياكى شىغىر ئارقىلىقلا ئاچقىلى بولىدۇ.
قۇلۇپ يېقىن شەرقتىكى دۆلەتلەردە پەيدا بولغان، ئەڭ بۇرۇنقى قۇلۇپنىڭ نىنىۋىنىڭ ئەتراپىدىكى خۇشوبا ئوردىسى خارابىسىدىن تېپىلغىنىغا ھازىر 4000 يىلدىن ئاشقان.
قەدىمكى مىسىرلىقلارمۇ شۇ مەزگىلدە قۇلۇپ ئىشلىتىپ ئۆزىنىڭ مال - مۈلكىنى قوغدىغان. مىسىر قۇلۇپىغا ئۇزۇن - قىسقىلىقى ئوخشىمايدىغان بىر قاتار قۇلۇپ تىللىرى ئورنىتىلغان بولۇپ، ئۇلار ئاچقۇچنىڭ تاشقى تەرىپىگە چىقىلغان قۇلۇپ مىخلىرى بىلەن ماسلاشتۇرۇلغان. ئۇ قۇلۇپلار تىلىنىڭ ئۇزۇنلۇقى بىلەن ئوخشاش بولغان ئاچقۇچ ئارقىلىقلا ئېچىلاتتى. بىراق ھازىرقى دەۋرىدىكى قۇلۇپلارغا ئوخشىمايدىغان يېرى، مىسىرلىقلار ئىشلەتكەن قۇلۇپ ياغاچتىن ياسالغان. رىملىقلار مىسىرلىقلارنىڭ قۇلۇپ ياساش تېخنىكىسىدىن پايدىلىنىپ قۇلۇپ تىللىرىنى بېسىپ تۇرىدىغان پۇرژىنا قاتارلىقلارنى ئىشلىتىپ تېخىمۇ مۇكەممەل قۇلۇپ ياساپ چىققان. رىملىقلار بۇ قۇلۇپلارنى ئۆزلىرى ئىشغال قىلغان ياۋروپا، غەربىي ئاسىيا ۋە شەرقىي ئافرىقىلارغا تارقاتقان.
ئوتتۇرا ئەسىردە قۇلۇپ ئىنتايىن مۇرەككەپ بولۇپ، سودىگەرلەر ۋە دىندارلارنىڭ قىممەتلىك بۇيۇملىرى ساقلايدىغان ساندۇق ۋە بىخەتەرلىك ئىشكاپلىرىغا قۇلۇپ سېلىنغان.
1778 - يىلى ئەنگلىيىلىك R. بارون قۇلۇپنىڭ مۇھىملىقىنى تېخىمۇ تونۇپ يېتىپ، ئىقتىدارىنى زور دەرىجىدە ياخشىلاپ، ئىككى خىل ئىشلەتكىلى بولىدىغان قۇلۇپ ياسىغان ھەمدە بۇ جەھەتتە پاتېنت ھوقۇقىغا ئېرىشكەن. 19 - ئەسىرنىڭ 70- يىللىرىدا يېڭىچە ئوغرىلىق ئۇسۇلى ئامېرىكىنى قاپلاپ، ئوغرىلار بانكا خادىملىرىنى تۇتىۋېلىپ ئاچقۇچنى تاپشۇرۇشقا، بىخەتەرلىك ئىشكاپ ياكى يەر ئاستى ئالتۇن ئامبىرىنىڭ شىفىرىنى ئېيتىشقا قىستىغان. بۇ خىل جىنايى قىلمىشلار بىلەن كۈرەش قىلىش ئۈچۈن ئامېرىكا نيو يورك شىتاتىدىكى روچېستىدىن سارگېنت ئېنگلاندنىڭ بۇرۇنقى پاتېنت قانۇنىيىتىدىن پايدىلىنىپ 1973 - يىلى سائەت ئورنىتىلغان بىر خىل قۇلۇپ ئىجاد قىلغان، بۇ خىل قۇلۇپ سېلىنغان بىخەتەر ئىشكاپنى پەقەت بەلگىلەنگەن ۋاقىتتىلا ئاچقىلى بولىدىكەن.