بېدە ھەممىمىزگە تونۇشلۇق ئۆسۈملۈكلەرنىڭ بىرى بولۇپ ،ئۇنى تېبابەتتە دورا ئورنىدا ئىشلەتكىلى ،كۈندىلىك تۇرمۇشتا كۆكتات ئورنىدا ئىستېمال قىلغىلى ،شۇنداقلا يەنە مال -چارۋىلارغا يەم -خەشەك قىلىپ بەرگىلىمۇ بولىدۇ .ئۇ ئاسان ئۈنىدىغان ،يەر تاللىمايدىغان ،ئەڭ بالدۇر كۆكىرىدىغان ،باھاسى ئەرزان بولۇشتەك كۆپ خىل ئالاھىدىلىككە ئىگە ئۆسۈملۈك. تۆۋەندە ئۇنىڭ تېبابەتتە ئىشلىتىلىشىنى تونۇشتۇرىمىز.
    يىڭى بېدە ئۇيغۇر تېبابەتچىلىكىدە ھۆل ئىسسىق دەپ قارىلىدۇ. ئەتىياز پەسلىدە قۇرۇق ئىسسىق تۈپەيلىدىن بەدەن ئېغىرلاشقان ،قېنى بۇزۇلغان كىشىلەر يېڭى بېدە ئىستېمال قىلىپ بەرسە ،ئۇلارنىڭ مىجەزى تەڭشىلىدۇ.
    بېدە تەركىبىدە ۋىتامىن A ،ۋىتامىن B ،ۋىتامىن C،ۋىتامىن E قاتارلىقلار بار .يىڭى بېدە(بېدە كۆكى) قان كۆپەيتىش ،قان تەركىبىدىكى مىكروبلارنى ئۆلتۈرۈش ،قان ئايلىنىشنى راۋانلاشتۇرۇش رولىغا ئىگە .ئۇ پۇت -قول تىترەش كېسەللىكلىرىگىمۇ شىپا بولىدۇ .بېدىنى كۆپرەك ئىستېمال قىلىپ بەرگەندە ئادەمنىڭ يۈزى نۇرلىنىپ ،تېرىسى پارقىرايدۇ. قان بۇزۇلۇش سەۋەبى بىلەن بەدەن قىچىشىش كېسىلىگە گىرىپتار بولغانلار يىڭى بېدىنى سوقۇپ ،بېدىنىڭ سۈيىنى چىقىرىپ بەدىنىگە سۈركەپ بەرسە ،قىچىشىش توختايدۇ. بېدىنىڭ تىندۇرۇلغان سۈيى بىلەن بوۋاسىر يۇيۇپ بېرىلسە ،قان توختايدۇ. بېدىنىڭ سۈيى قورساقتىكى قۇرۇق ئىسسىق .قۇرۇق سوغۇقتىن بولغان يەلنىمۇ ھەيدەيدۇ.
    بېدە مۇرابباسى تېخىمۇ ياخشى شىپالىق ئۈنۈمگە ئىگە .ئۇ ياشانغانلار ،ئاشقازان -ئۈچىيىدە يەل بار كىشىلەرنىڭ يېلىنى ھەيدەپ ،چوڭ تەرەتنى راۋانلاشتۇرىدۇ. ئۇنىڭدىن باشقا چاچ چۈشۈش ،چاچ ئاقىرىش ،ۋە بالدۇر قورۇق چۈشۈشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ . بېدە مۇرابباسىنى مۇنداق تەييارلايمىز:
بىر جىڭ يۇمران بېدىنى سايە يەردە قۇرۇتقاندىن كىيىن ،يۇمشاق سوقۇپ مەلۇم مىقداردىكى سۇدا(سۇ ئاز قالغۇچە) قاينىتىش ،ئاندىن كۆپۈكى ئېلىۋېتىلگەن ئۈچ جىڭ ھەسەلگە ئارىلاشتۇرۇش كېرەك. بېدە مۇرابباسى تاماقنىڭ ئالدىدا كۈنىگە ئۈچ قېتىم ،ھەر قېتىمدا بەش گرامدىن ئىستېمال قىلىنسا بولىدۇ.