يەھۇدىيلار ھازىرقى پۈتۈن دۇنيا ئەھلى ئېتىراپ قىلىدىنغان ئىلغار مىللەتلەرنىڭ بىرى، بىز ئۇيغۇرلارمۇ ئەمەلىيەتتە ئۇلاردىن قېلىشمايتۇق،(بۇ ئەلۋەتتە مىڭ يىللار بۇرۇنقى ئىشلار) ئەمما ھازىر مىللىتىمىزنىڭ ساپاسىنى ئومۇمىي جەھەتتىن ئېلىپ ئېيىتقاندا ئانچە ياخشى دەپ كەتكىلى بولمايدۇ، بۇنىڭغا سودا جەھەتتىن بىر مىسال كەلتۈرەي.
ئىككى يەھۇدى باي سودىگەر بىرلىشىپ بىر قانچە يىل ئىچىدە يەنە بىر كەمبەغەلنى يۆلەپ،تىجارەت يوللىرىنى ئۆگىتىپ، ئۇنى ئۆزىگە ئوخشاش بايغا ئايلاندۇرىۋېتىدىكەن، ئەمما بىزنىڭ سودىگەرلىرىمىز، «كارىۋاننىڭ يولى بىر رىسقى بۆلەك» دەپ قويۇپلا بىرئاماللار بىلەن يېڭى باش كۆتۈرۈپ چىقىۋاتقان سودىگەرلىرىمىزنى يىقىتىدۇ، (قايسى كۈنى بېشكەككە چىقىپ تىجارەت قىلىدىغان بىر كىشى بۇ توغرىسىدا خېلى كۆپ سۆزلەپ بەردى، ئۆزۈممۇ بۇنداق ئىشلارنى كۆپ كۆرگەن)، خەلقىمىز تىجارەتكە ئۇستا ئەمما يالغۇز تىجارەت قىلسا خېلى پۇل تاپقاندەك قىلىدۇ، ئەمما باشقىلار بىلەن ياخشى شېرىكلىشەلمەي مەلۇم بىرئىزىداتوختايدۇ ياكى ياتلارغا يەمچۈك بولىدۇ.
ھەممىمىز ئويلاپ باقساق، بىزدە مىلىياردلىر بارمۇ؟ بىزدە قانچىلىك پۇل بار؟ قانچىلىك بىلىم بار؟ شۇنى بىلىش كېرەككى بۇرۇنقىلىارنىڭ قازانغان ئۇتۇقلىرى بۇرۇنقىلار بىلەن كەتتى، بىزنىڭ ھەققىمىز يوق، بىزمۇ ئۆز كۈچىمىزگە تايىنىشىمىز، ئۆزىمىزگە ئۆزىمىزنىڭ مېھنىتى ئارقىلىق ئېگە بولىشىمىز كېرەك، ئۇيغۇر ھەرگىز خەقنىڭ قولىغا قاراپ قالسا بولمايدۇ.

كۆرگەنلەر تەجرىبىلىك، بىلگەنلەر ئەقىللىق، ئۆزگەرتكەنلەر قابىلىيەتلىك..