سان ۋە پىئىل توغرىسىدا

يوللانغان ۋاقىت : 2013-09-09

تەھرىر : admin






: چوڭ; ئوتتۇرا; كىچىك; خەت چوڭ - كىچىكلىكى >>

سان ۋە پىئىل توغرىسىدا

سان ھەققىدە قىسقىچە چۈشەنچە
شەيئى ھەرىكەت- ھادىسىلەرنىڭ سانىنى ، سان جەھەتتىكى تەرتىپىنى بىلدۈرىدىغان سۆز تۈركۈمى سان دەپ ئاتىلىدۇ .
سانلار ئكزلىرى بىلدۈرىدىغان لېكسىكىلىق مەنىلەرگە ، شەيئىلەرنى ھېسابلاش ئۇسۇلى ۋە رولىغا قاراپ ساناق سان ، تەرتىپ سان (دەرىجە سان ) ، مۆلچەر سان ،ئۆملۈك سان ، كەسر سان دەپ بەش تۈرگە بۆلىنىدۇ .
پېئىل ھەققىدە ئۇمومى چۈشەنچە
پېئىل سۆز تۈركۈملىرى ئىچىدە مەزمۇنى ئەڭ كەڭ بولغان ھەم ئەڭ مۇرەككەپ بولغان سۆز تۈركۈملىرىنىڭ بىرى .
شەيئىلەرنىڭ ئىش – ھەركىتىنى ، ھالىتىنى بىلدۈرىدىغان سۆز تۈركۈمى پېئىل دەپ ئاتىلىدۇ .
ئۇيغۇر تىلى لوغەت تەركىبىدە پېئىل تۈركۈمىگە كىرىدىغان سۆزلۈكلەر ئەڭ كۆپ سالماقنى ئىگەللەيدۇ ۋە تىل ئالاقىسىدە ئەڭ كۆپ قوللىنىلىدۇ .
پېئىل :
مورفولوگىيىلىك تۈزىلىشىگە قاراپ : تۈپ پېئىل ۋە ياسالما پېئىل
لېكسىكىلىق مەنىسىگە قاراپ : ھەركەت پېئىلى ۋە ھالەت پېئىلى
سىنتاكىسسلىق مەنىسىگە قاراپ : مۇستەقىل پېئىل ۋە ياردەمچى پېئىل
ئوبىكىت بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىگە قاراپ : ئۆتۈملۈك پېئىل ۋە ئۆتۈمسىزپېئىل  دىگەن تۈرلەرگە بۆلىنىدۇ .
گرامماتىكىلىق كاتىگورىيىگە ئىگە ياكى ئىگە ئەمەسلىكىگە قاراپ شەخىسلىك   پېئىل ۋە شەخىسسىز پېئىل دەپ ئىككىگە بۆلىنىدۇ .
شەخىسلىك پېئىللار بۇلۇشلۇق – بۇلۇشسىز كاتىگورىيىگە ، شەخىس – سان كاتىگورىيىگە ، مەيىل كاتىگورىيىسىگە ، دەرىجە كاتىگورىيىسىگە ، دەرىجە  كاتىگورىيىسىگە ، زامان كاتىگورىيىسىگە ، تۈس كاتىگورىيىسىگە ئىگە .
شەخىسسىز پېئىللار ئىسىمداش ، رەۋىشداش ، سۈپەتداشلارنى ئۆزئىچىگە ئالىدۇ

ھېيتگاھ جامەسىنىڭ تارىخى

يىڭىلانغان مەدەنىيەت ئۇچۇرلىرى

ئەڭ يىڭى تىل-يىزىقىمىز

ھېيتگاھ جامەسىنىڭ تارىخى
‍‍ھېيتگاھ ھېيتگاھ جامەسى قەشقەردىكى ئەڭ چوڭ جامە، ھېيتگاھ مەيدانى قەشقەردىكى ئاۋات سودا،مەدەنيەت مەركىزىدۇر، ئۇ قەشقەرگە كەلگەن كىشىلەرنىڭ دىققەت نەزىرىنى ئۆزىگە تارتماي قالمايدۇ. ئۇنىڭ كۈن چىقىش تەرەپكە ئېچىلغان