پۇتتىن غەربنىڭ شەرققە يۈرۈش قىلىش دەۋرىگە خاتىمە بەردى

‏شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىغا ئەزا دۆلەتلەر باشلىقلار يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى، يىغىندىن ئىلگىرى ئوباما قاتارلىق شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىغا ئەزا بىر قانچە چوڭ دۆلەتنىڭ رەھبەرلىرى ئالاھىدە تەكلىپ بىلەن كەلگەن ئۇكىرائىنا زۇڭتۇڭى پوروشىنكو بىلەن مەخسۇس كۆرۈشتى. بۇ شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدىي تەسكىلاتىنىڭ ئۇكىرائىنا كىرىزىسى توغرىسىدىكى مۇھىم ئىپادىسى دەپ قارالدى.

 


رۇسىيە زۇڭتۇڭى پۇتتىن 3-سېنتەبىر ئۇكىرائىنانىڭ شەرقىدە ئۇرۇش توختىتىش توغرىسىدىكى يەتتە نۇقتىلىق لايىھىسىنى ئوتتۇرىغا قويدى، پۇتتىن مېنىڭ پوزىتسىيەم پروشىنكونىڭكى بىلەن ئىنتايىن يېقىنلىشىدۇ، دېدى. كېيىۋ تەرەپنىڭ ھەربىي ئىقتىدارى كەك كۆلەملىك ئۇرۇش قىلىشنى داۋاملىق قوللىيالمايدىغانلىقتىن ئۇرۇش توختىتىش مۈمكىنچىلىكى مەۋجۈت ئىدى.
ھالبۇكى شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ بىۋاستە چاقىرىش ۋە نامايەن قىلىش پوزىتسىيىسى ھەمدە رۇسىيە ئۇكىرائىنانىڭ شەرقى ۋەزىيىتىدە ئالدىدا تۇرغانلىقتىن، بۇ توقۇنۇشنىڭ ئىستراتېگىيىلىك ئېغىرلىق دەرىجىسى ئاشتى. شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى بىلەن رۇسىيەنىڭ دۈشمەنلىشىشى بوشلۇق تاشلاپ ياراشتۇرۇلۇپ، خۇددى سۈرەتكە جان كىرگۈزگەندەك بولدى.

 


ئۇكىرائىنا كىرىزىسى بىر نەچچە ئايدىن بۇيان خۇددى غەرب تەھلىلچىلىرى ئېيتقاندەك «ئەڭ ناچار مۆلچەرگە» قاراپ ئىلگىرى سۈرۈلمەكتە. نۆۋەتتە ئۇكىرائىنانىڭ شەرقىنىڭ كىيىۋ ھاكىمىيىتىدىن مۇستەقىل بولۇپ چىقىشى مۇستەھكەملەنگەندەك قىلاتتى، ئۇكىرائىنانىڭ پارچىلىنىش ۋەزىيىتى تەدرىجىي شەكىللەندى. قايتا نەزەر تاشلايدىغان بولساق، كىيىۋ، ياۋروپا ۋە ئامېرىكا پۇتتىننىڭ ئىرادىسىگە سەل قارىغاندەك قىلاتتى.


تېخىمۇ چوڭقۇرلاپ قارايدىغان بولساق، غەرب شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ شەرققە كېڭىيىشىنىڭ رۇسىيەگە ئېلىپ كەلگەن زەربىسىگە سەل قارىدى. پۇتتىن رۇسىيەنى باشلاپ ھەرقانداق بەدەل تۆلەشكە پىسەنت قىلماستىن غەرپ بىلەن قارشىلاشتى، ئەمما غەرپنىڭ ئۆتكەن يىلىنىڭ ئاخىرىدا ئۇكىرائىنانىڭ سىياسىي ئۆزگىرىشىنى قوللىشى موسكىۋا تەرىپىدىن رۇسىيەنىڭ ئىستراتېگىيىلىك بوشلۇقىنى باستۇرغانلىق، بۇ كەچۈرۈشكە بولمايدىغان ھەرىكەت دەپ قارالدى. بۇ سوۋېت ئىتتىپاقى پارچىلانغاندىن بۇيان، 20 نەچچە يىل داۋاملاشقان غەربنىڭ شەرققە يۈرۈش قىلىش دەۋرىنىڭ ئاخىرىكى بىر قەدىمى ئىدى.


‏ئۇكىرائىنانىڭ شەرقىنىڭ ئۇرۇش توختىتىشى ياۋروپا مالىمانچىلىقىدىكى بىر ۋاقىتلىق قەدەم، شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى بىلەن رۇسىيە تەسىر كۈچىگە ئىگە چېگرا توغرىسىدا ئېنىق مۇرەسسەلىششتىن ئىلگىرى، ئۇكىرائىنانىڭ ئۇزاق مۈددەت تىنچ بولۇشىنىڭ كاپالىتى يېتەرسىز بولىدۇ. ئۇكىرائىنانىڭ دۆلەت ئىقتىدارى، ئۇنىڭ شەرققە بولغان تەلىپى ھەمدە غەرب بىلەن رۇسىيەنىڭ پوزىتسىيىسى ئىنتايىن قالايمىقان بولۇپ، كىيىۋنىڭ پوزىتسىيىسى ئۇرۇش توختىتىشنى ئىشقا ئاشۇرۇشتىكى ئاچقۇچ، ئەمما ئۇنىڭ ھەر قايسى تەرەپلەرنىڭ پوزىتسىيىسىنى تەڭشەش ئىقتىدارى ئەڭ ئاجىز ئىدى.


بۈگۈنكى كۈندە شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىدىكى سىياسىئونلار پۇتتىن بىلەن مۇرەسسەلەشمەسلىك قاتتىق پوزىتسىيىسىنى ئۆزلۈكسىز بىلدۈردى، ئەمما تارقاق مەيدانلاردا، تاراتقۇلاردا كىشىلەر ياۋروپالىقلارنىڭ توقۇنۇشنى بالدۇرراق ئاياغلاشتۇرۇش سادالىرىنى ئاسانلا بايقىدى. شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى موسكىۋاغا ئۆزلۈكسىز بېسىم ئىشلەتتى، ئەمما بۇلار غەرب بىلەن پۇتتىننىڭ ئىرادىسىدىكى قارشىلىققا بەرداشلىق بېرەلمىدى، ھازىر غەربنىڭ جازالىشى بىلەن شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ تەھدىتىدىن پۇتتىننىڭ قورقۇپ قېلىشىغا ھىچكىممۇ ئىشەنمەيدۇ.


بۇ مالىمانچىلىق مۇنداق مۇھىم بىر مەسىلىدىن سېگنال بېرىدۇ: ياۋروپانىڭ يېڭى جۇغراپىيىلىك سىياسىي پىرىنسىپى رۇسىيەنى قانداق بىر ئورۇنغا قويىدۇ؟ قانداق دەرىجىدە ئۇنى باستۇرىدۇ، ياكى قانداق ئۆلچەمدە ئۇنى ھۆرمەتلىشى كېرەك؟ ئۆتكەن 20 يىلدا رۇسىيە بۇ يادرولۇق مەسلىدە سۆز قىلىش ھوقۇقىدىن ئايرىلىپ قالغان ئىدى، ھازىر پۇتتىن بۇ ھوقۇقىنى قايتۇرۇپ كەلمەكتە.


ھازىر شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى بىلەن رۇسىيە داۋاملىق تىكىشىۋاتىدۇ. ئەمما ئىككىلا تەرەپنىڭ بۇنى كەسكىنلەشتۈرۈش ئىرادىسى ئانچە زور ئەمەس. ئۇكىرائىنانىڭ شەرقىدىكى ھەربى ھەرىكەتنىڭ دائىرىسى بارلىق رۇسچە سۆزلەيدىغان رايونلارغىچە كېڭەيدى. خەلق ئەسكەرلىرى قۇراللىق كۈچلىرى بۇ رايوننى كونترول قىلىشنى مۇستەھكەملەشكە ئۆتىشى مۈمكىن، ئىستراتېگىيىلىك ھۇجۇم قىلىشتىن ئىستراتېگىيىلىك ساقلاپ تۇرۇشقا ئۆتىشى مۈمكىن.
نۆۋەتتىكى ئۇرۇش سېپى ئۇكىرائىنانىڭ تىنچىلىقىنى بەرپا قىلىشنىڭ چىقىش نۇقتىسى بولالامدۇ؟ بۇ كېيىنكى قەدەمدىكى ۋەزىيەتتە بەلگىلىك ئەھمىيەتكە ئىگە. رېئالىزىم ئۈستۈنلۈكنى ئىگىلىيەلەمدۇ يوق؟ بۇنىڭغا ۋاقىت جاۋاپ بېرىدۇ.


تىنچىلىق ھەممىدىن مۇھىم، ئۇكىرائىنا 1-پاي ئوقنى ئېتىشتىن ئىلگىرى، بۇ قانۇنىيەت مەۋجۈت ئىدى، ئەمما ئۇنى سەل قارالدى، كىشىلەر دائىم باشقا نەرسە تىنچىلىقنى قوغداشتىنمۇ مۇھىم دەپ قايناپ كېتىدۇ، ئىنسانلارنىڭ بۇ تۈپ قىممەت قارىشى ئەمەلىيەتتە ئىنتايىن مۇقىم ئەمەس. ھازىر، بۇ قىممەت قارىشى ئۇكىرائىنا ۋەزىيىتىنىڭ جاۋابىنى كۈتمەكتە.



خەتكۈچلەر:
09-09-2014
ئالاھىدە ئەسكەرتىش:
لەگلەك تورىدىكى خەۋەرلەرنىڭ ئاخبارات ھوقۇقى لەگلەك تورىغا مەنسۈپ . قالايمىقان كۆچۈرۈپ تارقىتىپ ئېغىر ئاقىۋەت كېلىپ چىقسا تور بىكتىمىز مەسئۇل بولمايدۇ. !!!
لەگلەك تورىدىن خەۋەر رەسىم كۆچۈرۈپ تارقاتماقچى بولسىڭىز ، مەنبەسىنى ۋە ئۇلانما ئادىرسىنى ئېنىق ئەسكەرتىڭ !
مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر
27-05-2016
     5-ئاينىڭ 26-كۈنى، گىرېتسىيە بىلەن ماكېدونىيەنىڭ چېگرىسىدىكى كىچىك كەنت ئىدومېنى. مۇساپىرلار بۇ يەردىن ئايرىلىش ئۈچۈن ئاپتوبۇسنىڭ كېلىشىنى كۈتمەكتە. 24-مايدىن باشلاپ، گىرېتسىيە ساقچى تەرەپ، رەسمىي ھالدا گىرېتسىيە-...
27-05-2016
    جۇڭگو خەۋەر تورىنىڭ 26-ماي بەرگەن تېلېگراممىسى چەتئەل تاراتقۇلىرىنىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا ئاۋسترالىيە ئاساسى گۈللەندۈرۈش ھەم قاتناش مىنىستىرى Darren Chester 26-ماي مۇنۇلارنى بىلدۈرگەن، ھىندى ئوكيان دېڭىز ساھىلىدىن يې...
27-05-2016
    جۇڭگو خەۋەر تورىنىڭ 26-ماي بەرگەن تېلېگراممىسى چەتئەل تاراتقۇلىرىنىڭ خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا فىرانسىيە دىپلوماتىيە مىنىستىرلىكى فىرانسىيە ۋە مىسىر بىرلىشىپ ئىككى شەخسى شىركەتنى مىسىر ئايروپىلاننىڭ قارا قۇتىسىنى ئىزدەشكە...
27-05-2016
     شۇ يەر ۋاقتى 2016-يىلى 26-ماي، ئىئوردانىيەنىڭ ئوماندا ئىئوردانىيە خان جەمەتى پائالىيەتكە قاتنىشىپ، ئىئوردانىيە مۇستەقىللىقىنىڭ 70 يىللىقىنى تەبرىكلىدى. ئىئوردانىيە پادىشاھى، خانىش ۋە ئۈچ بالىسى تەبرىكلەش پائالىي...
27-05-2016
جۇڭگو ئاخبارات تورى 27- ماي خەۋىرى: باغداش تورىدىن: ئابلىمىت تەرجىمىسى     چەتئەل تاراتقۇلىرىنىڭ 26- مايدىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، ھىندوېزىيە زۇڭتۇڭى 26- ماي جىددىي پەرمانغا ئىمزا قويۇپ، بالىلارغا باسقۇنچىلىق قىلىش جىنايىتى...
27-05-2016
    جۇڭگو ئاخبارات تورى 26-ماي خەۋىرى، نۇر تورى تەرجىمىسى: ئامېرىكىلىق بىر قۇرۇلۇش ئىشچىسىغا بۇندىن تۆت يىل بۇرۇن بىر مىليون ئامېرىكا دوللىرى (تەخمىنەن 6.5 مىليون يۈەن) لاتارىيە مۇكاپاتى چىققان. بىراق ئارقىدىنلا ئۇنىڭ ئايالى ئې...
27-05-2016
    شۇ يەر ۋاقتى 2016-يىلى 5-ئاينىڭ 26-كۈنى، سىرىلانكا مۇقدىشو. ئۆتكەن نەچچە كۈندە مۇقدىشو ئۇدا ياغقان قارا يامغۇرنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچراپ كەلگەن بولۇپ، قارا يامغۇر كەلتۈرۈپ چىقارغان كەلكۈن ئاپىتى نەچچە يۈز ئائىلىلىك كىشىنى يۇرت-ما...
27-05-2016
    شۇ جاي ۋاقتى 2016-يىلى 26-ماي، ئىرېلاندىيەنىڭ دۇبلىن، 1916-يىلىدىكى پاسخا بايرىمى قوزغىلىڭىدا ۋاپات بولغان ئەنگىلىيە ئەسكەرلىرىنى خاتىرىلەش مۇراسىمىدا، كانادانىڭ ئېرلاندىيەدە تۇرۇشلۇق باش ئەلچىسى ۋىككېرس (Kevin Vickers) تەر...
27-05-2016
خەلقئارا لىنىيە تورى 27- ماي خەۋىرى: باغداش تورىدىن: ئابلىمىت تەرجىمىسى     ئوكرائىنا 112- تېلېۋىزىيە ئىستانسىسنىڭ 5- ئاينىڭ 26- كۈنى ئوكرائىنا بىخەتەرلىك ئىدارىسىنىڭ ئۇچۇرىنى نەقىل كەلتۈرۈپ خەۋەر بېرىشىچە، سابىق سوۋ...
27-05-2016
 خەلقئارا لىنىيە تورى 26-ماي خەۋىرى،نۇر تورى تەرجىمىسى:   ياپونىيە NHK ئاخبارات تورىنىڭ 26-ماي خەۋەر قىلىشىچە، 26-ماي چۈشتىن بۇرۇن G7 ئىسې شىما باشلىقلار يىغىنى ياپونىيەدە باشلانغان. ياپونىيە باش ۋەزىرى ئابې شىنزو ئىسې مۇ...
Powered by Leglek