مەپتۇن بلوگى

ئةتراپصمصزدصكص خېلص كۆپ كصشصلةرنصڭ ئصلگصرص-كېيصن بولۇپ نصكاھتصن ئاجراشقانلصقصنصڭ ئاساسصي سةۋةبص ئۇلارنصڭ ئايرصلصپ ئصككص يةردة تۇرغانلصقص بولماستصن، بةلكص ئۇلارنصڭ ئېرص ياكص خوتۇنصنصڭ ئاشنا ئوينصغانلصقصدصن ئصبارةت .ئۇنداقتا ئاشنا ئويناشتا گوناھ زادص كصمدة؟
      بۇ ھةقتة كصشصلةرنص قارصشص ئوخشاش ئةمةس. بصراق ئۇ مةيلص قانداقلا بولمصسۇن،  نۇرغۇن كصشصلةر ئۆزصنص بصلمصگةن ئاساستا ھالدا بۇ تېگص يوق ھاڭغا چۈشۈپ كېتصدۇ. بۇ زادص بصرلا ئادةمنصڭ ئةخلاقسصزلصقصدصنمۇ ياكص بۇنصڭدا ئۈچصلصسصنصڭ گۇناھة بارمۇ؟

     ئاشنا ئويناش بۈگۈنكص جةمصيةتتة بارغاسېرص ئۇمۇملصشصپ بارماقتا. ئصلگصرص بۇ ئةرلةرنصڭ ئصش پۇشۇقصنص چصقصرصشص، ئاياللارنصڭ يولدصن چصقصشص،جةمصيةت نوقتصسصدصن ئةرلةر گۇناھسصز ،ئاياللار پةسكةش دةپ قارصلصپ، ئۇلارغا قصلصنصدصغان مۇئامصلصمۇ ئوخشاش بولمايتتص. ئاشنا ئويناشنصڭ سةۋةبص ھةقصقةتةن كۆپ. زصيانكةشلصككة ئۇچرصغۇچص، ئاشنا ياكص ئۈچۈنچص شةخصسلةرنصڭ كۆرسصتصدصغان سةۋةپلصرصمۇ ئوشاش ئةمةس. ئاشنا ئوينصغۇچص كۆپ ھاللاردا ئۈچۈنچص شةخصس بصلةن بصر-بصرصنص ياخشص كۆرۈشۈپ قالغاچقا،ئۇلغۇيۇپ بارغان جصمسص تةلصپصنص تصزگصنلصيةلمةي قالغانلصقصنص سةۋةپ دةپ كۆرسصتصدۇ. ئةر ياكص خوتۇن جورصسصنصڭ ئۆزصگة كۆيۈنمةيدصغانلصقصنص، يولسصزلصق قصلصدصغانلصقص ۋة نۇرغۇن كةمچصلصكص بارلصقص ئۆزصنصڭ ئاشنا ئوينصشصنص ئصلگصرص سۈرگةن ھةركةتلةندۈرگۈچ كۈچ دصيصشصدۇ. يصغصپ ئېيتقاندا، ئاشنا ئويناشنصڭ كېلصپ چصقصشص تۆۋةندصكص ھةرخصل سةۋةپلةردصن مۇستةسنا ئةمةس.

      يصگصت- قصزلار توي قصلصش ئارقصلصق ھېسصيات جةھةتتصن پاناھ تېپصشصنص، تۇرمۇشتا ئۆ-ئارا تايصنصشنص، ياكص قارشص تةرةپكة ئېھتصياجلصق بولۇشنص ۋة قارشص تةرةپنصڭ ھۆرمصتصگة ئصرصشصشنص ئۈمۈد قصلصدۇ. ئةگةر ئةر-خوتۇن ئوتتۇرصسصدا يوقۇرقص ئېھتصياج ھةقصقصي تۈردة قاندۇرۇلمصسا، ئۇ چاغدا ناھايصتص ئاسانلا ئاشنا ئويناش كېلصپ چصقصدۇ.

      تةتقصقات ماتصرياللصرصغا ئاساسلانغاندا،جصنسصي تةلصپص قانمصغانلصقتصن سصرتتا ئصچ پۇشۇقصنص چصقصرصدصغانلار كۆپ ئۇچرصمايدصكةن. بصراق تويۇقسصز ئۈچۈنچص شةخصس بصلةن جصنسصي مۇناسصۋةت ئۆتكۈزۈپ قالغاندصن كېيصن،ئۇنصڭدصكص يېڭصلصق،ھاياجانلصنصش ۋة ھصسصيات، ئۇلارنصڭ رصشتصنص تېخصمۇ چصڭصتصدصكةن. شۇنصڭ بصلةن ئۇلارنصڭ مۇھةببصتصدة ئۈچ بۇلۇڭلۇق مۇناسصۋةت شةكصللصنصدصكةن .

      قصز-يصگصت يېڭص توي قصلغاندا تۇرمۇشص ناھايصتص شېرصن تۇيۇلصدۇ، بصراق ۋاقصت ئۆتكةنسصرص قارشص تةرةپكة نصسبةتةن يېڭصلصق تۇيغۇسص قالماي، كۈندصلصك مةشغۇلات خصزمةتكة بېرصش، تاماق يصيصش ۋة ئۇخلاشتصن ئصبارةت بولۇپ، تۇرمۇش مةنصسصز بصلصنصشكة باشلايدۇ. بارلصق ئصشلار ھةقلصق يوسۇنغا ئايلصنصپ، ئصككص تةرةپ بةشقولدةك بصلصشكةندة، قايناق ھصسصيات قالمصغاندا، يةنة ۋةپادصن سۆز ئاچقصلص بولامدۇ؟! بۇنصڭ بصلةن نصكاھ تۇرمۇشص كرزصسكة يۈزلصنصدۇ. ئةگةر بصر تةرةپ ئۆزصنص تصزگصنلصيةلمةي، سصرتتا ئصچ پۇشۇقصنص چصقارماقچص بولسا، ئۆزصمۇ تۇيمصغان ھالدا ئۈچبۇلۇڭلۇق مۇناسصۋةتتصن ئصبارةت باسا كةلمةس يولغا مېڭصپ قالصدۇ. بۇنصڭ بصلةن نصكاھتصن ئاجرصشصشمۇ تۇسۇپ قالغصلص بولمايدصغان ئةمصليةتكة ئايلصنصدۇ.

     ئصككص ئادةمنصڭ قوشۇلۇشص تةننصڭ قوشۇلۇشصدصن باشقا، يةنة قةلبنصڭ قوشۇلۇشصدۇر. بصراق ئصككص ئادةمنصڭ مصجةز-خارةكتصرص، پةرزةنت باشقۇرۇش، ئصجتصمائصي ئالاقة، مال-دۇنيا، جصنسصي تةلةپ قاتارلصق قصممةت قاراشلصرصدا باشتصن-ئاخصر ئازدۇر-كۆپتۇر ئصختصلاپلار مةۋجۇت بولۇپ تۇرصدۇ. شۇڭا ھةرگصز جورصڭصزنص ئۆزگةرتصشكة ئۇرۇنماڭ ياكص جورصڭصزنص دةپ ئۈزصڭصزنص قۇربان قصلماڭ، بۇ ھةرگصز ئۇزۇن مۇددةتلصك چارة ئةمةس.

     بصر پصسخصلوگ خېلص بۇرۇنلا نصكاھ ھةققصدة « توي قصلصشتصن ئاۋال بصر-بصرصنص تولۇق چۈشۈنۈش،تويدصن كېيصن ھةرۋاقصت بصرص-بصرصنص ئةپۇ قصلصش لازصم » دېگةن. توغرا ھةل قصلالمصغان مةسصللةرگة قارصتا، ئازراق ئامال ۋة ۋاقصت سةرصپ قصلغاندصلا، ئاستا-ئاستا ھةل قېلغصلص بولصدۇ. ئةگةر مةسةلصنص ھةل قصلصدصغان ئصقتصدار ۋة نصيةت بولمصسا بۇ ئاسانلا ئاشنا ئويناشنص كةلتۈرۈپ چصقصرصدۇ.
    
      ئاشنا ئويناشنصڭ ئاتالمصش «يولدصن ئازدۇرغۇچص ئايال » نصڭ ئېزصقتۇرصشصدصن بولصشص ناتايصن . يةنص ھةممصلا ئاشنصدارچصلصقنص نصكاھ مةسصلصسص كالتۈرۈپ چصقصرصشص ناتايصن. بةزص ئادةملةر ئۆزصنصڭ جصنسص ھةمراسصنص ئۆزلصكسصز ئالماشتۇرۇش ئارقصلصق،ئۆزصنصڭ مةۋجۇتلۇق قصممصتصنص ياكص چةكسصز جصنسصي ئصقتصدارص بارلصقصنص ۋة جةلصپكارلصقصنص ئصسپاتلصماقچص بولصدۇ. بۇنصڭ بصلةن ئۇلار ھةممة جايدا ئولۆا ئصزلةپ، جصنسصي ھةمراھصنص خۇددص مودا كصيصمگة ئوخشاش قةرةللصك ئالماشتۇرۇپ تۇرصدۇ.

      يةنة بةزصلةر «ياۋا گۈل ئۆدصكص گۈلدصن پۇراقلصق » دةپ، سصرتقا چصقصپ ئوغۇرلۇقچة مۇھةببةتلصشصش ئۈچۈن ئايال ياكص ئةر ئصزلةيدۇ، بۇ بةزة ئادةملةر ئۈچۈن ئېيتقاندا بصر غصدصقلصغۇچص ئامصل بولۇپ، تويدصن كېيصنمۇ ئۆزصنصڭ جةلصپكارلصقصنصڭ بارلصقصنص ئصسپاتلاش ئۈچۈندۇر. ئاشنا تۇتۇشنصڭ جةلصپكارلصق يېرص، ئۇنصڭدا يېڭصلصق تۇيغۇسص بولغاندصن باشقا، يةنة ئۇنصڭغا ئالاقصدار كصشصلةرنصڭ ھصچقانداق مةسئۇلصيةتنص ۋة قانۇنصي جاۋاپكارلصقنص ئۈستصگة ئالمايدصغانلصقص ،شۇنصڭدةك كېلصشةلصسة بصللة بولۇپ، كېلصشةلمصسة ئۆز يولصغا ماڭغصلص بولصدصغانلصقصدۇر . بۇ نېمة دصگةن ئةركصنلصك -ھة! شۇڭا نصۆاھتصن ئصبارةت بۇ كصشةندصن قۇتۇلۇش ئۈچۈن، بةزص ئادةملةر ئاشنا ئويناش يولصغا ماڭصدۇ.

      بةزصلةرنصڭ جورصسص ۋاقصتلصق خاتالصق ئۆتكۈزۈپ ئائصلصسصدصن يۈز ئۆرصسة تاشلصۋېتصلگۈچص ئةگةر مةسصلصگة توغرا مۇئامصلة قېلالماي، جۆرصسصنصڭ مۇھةببصتصنص قايتۇرصۋېلصش ئۇياقتا تۇرسۇن، ئةكسصچة، ئۆزصنص ئۆز مةيلصگة قويصۋصتصپ، غةزصپصگة چصدصماي ئوغۇرلۇقچة ئاشنا ئوينصسا، نةتصنجصدة ئصش بارغانسصرص مۇرةككةپلصشصپلا قالماي، يةنة ئۆزصنصڭ كۆڭلص تېخصمۇ ئازار يةيدۇ.
      سودا ئصشلصرصنصڭ خةلقارالصشصشصغا ئةگصشصپ، كۆپلصگةن ئةرلةر ياكص ئاياللارمۇ باشقا شةھةرلةرگة بېرصپ خصزمةت قصلصش پۇرسصتصگة ئېرصشتص. ئۇلار ھصچقانداق چةكلصمصگة ئۇچرصمصغان ئةھۋالدا، ئةگةر ئۆزصنص تصزگصنلصمصسة، ناھايصتص ئاسانلا جصنسصي ھةۋةس تورصغا كصرصپ قالصدۇ. جورصسص دائصم سصرتقا بېرصپ ئصشلصمصسصمۇ، بصراق دائصم خصزمةتداشلصرص بصلةن بصرگة ئصشلةش جةريانصدا شۇ خصل يولغا كصرصپ قالصدصغانلصرصمۇ بولصدۇ . ئۇلاردا ئۇمۇمنصڭ ئصشصغا ھصسصياتنص يوشۇرۇش ئۇسۇلص ئۇمۇملاشقان بولصدۇ. بۇخصل مۇناسصۋةت باشقصلار تةرصپصدصن ئاسان بايقالمايدۇ . ھةمدة ئۇمۇمغصمۇ شةخصسكصمۇ دةخلص يةتمةيدۇ. ئومۇمنصڭ ئصشلصرصدا ئۆز ئارا كۈيۈنۈشتصن موھاببةت پةيدا بولصدصغان مصساللار ئاز ئةمةس .
     ئةلۋةتتة ئصلگصرص تۇنجص مۇھةببةتلةشكةنلةر بصر كوچصدا ئۇچرۇشۇپ قالسا، بصر-بصرصگة بولغان مۇھةببةت ئوتلصرصنصڭ تېخص ئۆچمصگةنلصكصنص بايقصشصدۇ. بۇ چاغدا ئۇلارنصڭ مۇھةببةت ئوتلصرص تصز سۈرئةتتة قايتا ئۇلغصيصپ مۇھةببةتنص داۋاملاشتۇرۇش ئصستصكص پةيدا بولماي قالمايدۇ. كۆپلصگةن ئاياللارنصڭ ئةرلصرصنصڭ ئصلگصرصكص سۆيگصنصنص ئېغصر ئېلصشصنصڭ سةۋةبص ئةنة شۇ.

       ئاشنا ئويناشنصڭ سةۋةبص ناھايصتص مۇرةككةپ بولۇپ، نصكاھتا باشتصلا بةزص مةسصلصلةر ساقلانغا بولصشص ياكص جورصسصنصڭ خاتالصقص سةۋةپ بولغان بولصشص ياكص ئاشنا تۇتقۇچص ئۆزصنص تصزگصنلصيةلمصگةن بولصشص، ۋةياكص ئۈچۈنجص شةخصس ئۆزلصكصدصن ئارصغا قصستۇرۇلۇپ كصرگةن بولصشص شۇنصڭدةك ھةرخصل مۇھصت ماس كةلگةن بولصشص مۇمكصن، ئومۇمةن ئاشنا ئويناشنصڭ داۋاملصشصشص، ئاساسةن جورصسصنصڭ ئۈچۈنجص شةخصس بصلةن بصللة بولغاندا، ئۆزصنص-ئۆزص مۇئةييةنلةشتۈرةلصگةنلصكصدصن ھةمدة ئۆزصگة خاس ھۆرمةتكة ئصرصشكةنلصكصنص ھصسقصلالصغانلصقصدصن ۋة باشقصلارنصڭ چۈشصنصشصگة ، ئصلتصپاتصغا ئصرصشةلصگةنلصكصدصن، ھةمدة يةنة ئۆزصنصڭ ھصس قصلغانلصرصنص كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلايدصغان ئادةم تاپقانلصقصدصن بولصدۇ. بۇ دةل نصكاھ كصرزصسكة يۈزلةنگةندة سةل قارصلصدصغان ئصشلاردۇر.
     
      ئاشنا ئويناش يۈز بةرگةندة، بةزص كصشصلةر كۆپ ھاللاردا ئۆتكةن ئصش ئورنصغا كةلمةس دةپ قاراپ، نصكاھدصن ئاجرصشصش بصلةن ئاياقلاشتۇرصدۇ. ئاشنا ئويناشنصڭ يۈز بصرصشصنصڭ ئالدصنص ئېلصش ئۈچۈن، جورصڭصزنصڭ يۈرۈش-تۈرصشصنص كۈزصتصپ يۈرمةستصن، بةلكص نصكاھتصن كصيصنكص تورمۇشنص قانداق ئۆتكۈزۈشنص تةتقصق قصلصڭ.
     ئۇچصرشصش تۇي قصلصشتصن ئاۋال قصلصدصغان ئصشلار، قېرصپ قالغاندا بۇنداق قېلصشنصڭ زۈرصيصتص يوق دةپ قارصماڭ. ئۇچرۇشۇشنص توختصتصپ قويۇشقا بولمايدۇ، مةيلص تويدصن ئاۋال ياكص تويدصن كېيصن بولسۇن، بۇ جورصڭصز بصلةن ھصسصياتنص يصتصلدۈرۈشتصكص ئةڭ ياخشص ئۇسۇل. قارشص تةرةپكة تويدصن كېيصنمۇ مۇھةببةتلصشصۋاتقاندةك تۇيدۇ بېرصش، مۇھةببةتنص ئۇزۇنغصچة ساقلاشتصكص ئةڭ ياخشص ئۇسۇل ھصساپلصنصدۇ.ئۇچرۇشۇش بصردةملصك ئصلھام بصلةن ئةمةس، بةلكص ئالدصن ياخشص ئورۇنلاشتۇرۇش ئارقصلصق بولۇشص كېرةك. بصر خالصي ھةم جصمجصت، پاراڭلصشصشقا قولايلصق جاينص تاللاپ،چصن يۈرةكتصن ئۆز-ئارا سصردصشصش لازصم. تويدصن كېيصنمۇ ئۇچرصشصش ئادصتصنص ساقلاش بصرخصل لةززةت ۋة تۇرمۇش سةنئصتصدۇر.
     
      نۇرغۇن ئةر-خوتۇنلار ئادةتتة ئائصلة ئصشلصرص، پةرزةنصتلصرصنصڭ دةرسص، ياكص ئۆزلصرصنصڭ خصزمةت ئصشلصرص توغرصسصدصلا سۆزلصشصدۇ،بۇلارنصڭ ھةممصسص چوڭقۇر سصردصشصش ھصساپلانمايدۇ. شۇنص بصلصش كېرةككص سصردصشصش نصكاھنص داۋاملاشتۇرۇشتصكص بصردصن-بصر ئۇسۇل. پات-پات قارشص تةرةپنصڭ ئېتصياجصنص كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلاشتصن باشقا، يةنة ئۆزصنصڭ ئويلصغانلصرصنصمۇ سۆزلةپ بصرصش لازصم .مۇشۇنداق قصلغاندا ئۆز-ئارا چۈشۈنۈشنص ئصلگصرص سۈرۈپ، قارشص تةرةپكة تېخصمۇ كۈيۈنگصلص بولصدۇ.
      
     ھازصرقص زامان ئةر-خۇتۇنلصرص تويدصن كېيصنمۇ خصزمةت قصلصدۇ. ئۇلارنصڭ خصزمصتص ئالدصراش بولۇپ، بصللة بولغان ۋاقتصمۇ نصسپصي ھالدا  ئاز بولصدۇ. شۇڭا ئامال بار ئارصلاپ-ئارصلاپ سصرتقا چصقصپ تاماق يصيصشنص ئورۇنلارشتۇرۇش لازصم، ئةلۋةتتة تۇرمۇشقا لةززةت قوشۇش ئۈچۈن،ئۆيدة ھةمكارلصشصپ بصللة تاماق ئصتصپ يصگةندة تېخصمۇ ياخشص بولصدۇ.
     ئةر-خوتۇنلۇق قةلصب بصلةن تةننصڭ بصرصكصشص، ھصسصيات بصلةن جصنسص تةلةپنصڭ يۈۆسصلصشصدصن ئصبارةت، مةيلص توي قصلغانغا قانچة ئۇزۇن بولسۇن، ھةر ئصككصلصي تةرةپ جصنسةي جةلصپكارلصقصنص ساقلصشص لازصم. ئۆيدة ھصچكصم كۆرمةيدۇ دةپ بةك ئاددصي ياكص چېچصلاڭغۇ يۈرۈش، جورصڭصزنص سةسكةندۈرۈپ قويصدۇ. پةرداز قصلصشقا ئةھمصيةت بصرصپ، قارشص تةرةپنصڭ ئادةتلصرصنص چۈشصنصپ، ھةردائصم يېڭصلصق تۇيغۇسصنص ساقلغاندا، ئۆزئارا جةلصپ قصلصشقا ياردصمص بولصدۇ.
       جصنسصي مۇناسصۋةت قصلصشمۇ خۇددص ئصش قصلغانغا ئوخشاش بولۇپ،قېتصم سانصغا قارصغاندا سۈپصتصنصڭ يوقۇرص بولصشصنص تةلةپ قصلصش لازصم. ئةر-خوتۇنلۇق مۇناسصۋةت قصلصشتا قېتصم سانصغا ئانچة دصققةت قصلمصسصمۇ بولصدۇ. پةقةت قةلصب بصلةن تةن بصردةك بولغاندا، ئاندصن ئۇنصڭ لةززصتصدصن بةھرصمان بولغصلص بولصدۇ . ئۇرۇننص ئالاھصدة ياخشص ئۇرۇنلاشتۇرۇپ،كةيپصيات ياخشص ۋاقصتتا ئېلصپ بېرصش كېرةك.مۇزصكا، چصراق، ئةتتصر ... قاتارلصقلارغصمۇ سةل قارصماسلصق، ئصناق كةيپصيات ئارقصلصق ئۈنۈم ۋة سۈپةتكة  ئصرصشصش لازصم.
   
      توي قصلغان كۈن ئۇزارغانسصرص، توي خاتصرصسص،جورصسصنصڭ توغۇلغان كۈنص قاتارلصقلار كۈنلةرگة  سةل قاراشقا بولمايدۇ. بۇ كۈنلةرگة بېپةرۋالصق بصلةن قارصغاندا،سۆيگصنصڭصز سصزنص ئۆزصگة دصققةت-ئېتصبار بصلةن قارصمصدص دةپ قارايدۇ. شۇنصڭ بصلةن بۇ ئاشنا ئويناشتصن ئصبارةت خةۋصپنصڭ كېلصپ چصقصش ئېھتصماللصقصنص ئصلگصرص سۈرصدۇ.
    توي قصلغان خاتصرة كۈندة تويدا چۈشكةن رةسصملةرنص ۋاراقلاپ، شۇ چاغدصكص مةنزصرصنص ئةسلةش، كصچصك خاتصرة بويۇملارنص ھوۋغا قصلصش ئارقصلصق قارشص تةرةپنص ھةيران قالدۇرۇش  ھةمدة قارشص تةرةپنصڭ توغۇلغان كۈنصدة ئاكرتتكا، ئاشۇق-مةشۇقلار بايرصمصدا گۈل ياكص شاكصلات سوۋغا قصلصش قاتارلصقلار، ئاددصي تورمۇش كۆپلصگةن خوشاللصقلارنص ئېلصپ كصېلصدۇ.
   
      پصسخولوگصية ئصلمصدة ئةر-خوتۇنلارنصڭ ھصسصياتص توت قاتلامغا بۆلصنصدۇ، ئۇلار ئصدصية، بصلصم، ھةمكارلصشصش ھةمدة جصنسصي تةلةپ قاتارلصق يېقصنچصلصقتصن ئصبارةت. بولۇپمۇ بصلصم جةھةتتصكص يېقصنچصلصق كۆپۈنچة كصشصلةر تةرصپصدصن سةل قارصلصدۇ. ئورتاق ھةۋةس بولمصغاندا، ئورتاق پصكصرمۇ بولمايدۇ، بۇنصڭ بصلةن يېقصنچصلصقتصن بةھرصمان بولۇش ھصسصياتصمۇ كةم بولصدۇ.
  
     جورصسصنصڭ قصزصقصشصنص قوبۇل قصلصش، ھةتتا ئۇنصڭ بصلةن خوشللصقتصن تةڭ بةھرصمان بولۇش ياكص ئورتاق ھةۋصسصنص يصتصلدۈرۈش كېرةك. مةسلةن تۈرلۈم ئةمةك ھايۋانلارنص بېقصش، تانسا ئويناش، سصرتقص پائالصيةتلةرگة قاتنصشصش،توپ ئويناش، سةيلص قېلصش، كصتاب ئوقۇش، مۇزصكا ئاڭلاش قاتارلصقلار.
     «رةھمةت، ماڭا كۆپ ياردةم قصلدصڭصز » دصگةن سۆزلةر نصكاھ تۇرمۇشۇڭصزغا يېڭص تۈس قوشصدۇ. ئةر-خۇتۇن ئوتتۇرصسصدصكص كۆپلصگةن جةھةتلةردصكص ئصشلار گةرچة ھةقلصق يۇسۇنغا ئايلانغان بولسصمۇ، بصراق قائصدة يۇسۇن كۆپ بولسا ھصچكصم ئةجةپلةنمةيدۇ. رةھصمسصزلصك پةقةت يۈزةكص نصكاھ مۇناسصۋصتصنص تېخصمۇ ئاجصزلاشتۇرصۋصتصدۇ. قارشص تةرةپنصڭ قوللصشص، سةۋرصچانلصقص، كۆڭۈل بۈلصشصگة كۆپرةك رةخمةت ئېيتصش ئصككص تةرةپنصڭ مۇناسصۋصتصنص تېخصمۇ يېقصنلاشتۇرصدۇ. ئةر-خوتۇن ئصككصيلةندصن ھصچكصم قارشص تةرةپكة بصررةر ئصش قصلصپ بصرصشص زۈرۈر ئةمةس. شۇنداقتصمۇ ئادةملةر قصلصپ بةرگةن ئصشلصرص ئۈچۈن قارشص تةرةپنصڭ ئازراق جاۋاپ قايتۇرصشصنص ئۈمۈت قصلصدۇ، ئۆزئارا دائصم مصننةتدارلصق بصلدۈرۈش، قارشص تةرةپنصڭ چۇڭقۇر مۇھةببصتص ۋةقوللصشصغا دصققةت- ئصتصبار بصلةن قاراپ، قارشص تةرةپكصمۇ شۇنداق تۇيغۇ بصرصش،ھۇزۇرلصنصش، قارشص تةرةپكة تةشةككۈر بصلدۈرۈش تۇرمۇشتا كةم بولسا بولمايدصغا «سصلصقلاش مېيص » دۇر.
     
     قېلصن مۇز بصر كۈندصلا قاتقان ئةمةس. نصكاھ قا خةۋصپنصڭ يصتصشص ئاساسان ئةر_خوتۇن ئصككص تةرةپ(ياكص بصر تةرةپ) نصڭ ئةسلصدصكص ۋةدصسصگة ۋاپا قصلمصغانلصقصدصن، ئۇزۇنغصچة داۋاملصشصدصغان مۇھةببةتنص يصتصلدۈرۈشنص بصلمصگةنلگصدصن، ئۆز ئارا مۇناسصۋةتكة تةسصر يةتكةنلصكتصن بولصدۇ. ئاۋال نصكاھتا مةسصلة بار-يوقلصقصنص، يةنص ئۆزئارا قانائةتلةنگةن- قانائةتلةنمصگةنلصكصنص ياكص تويدصن كېيصنصكص موھاببةتكة سةل قارالغان-قارالمصغانلصقصنص تةكشۈرۈش لازصم.

     نةرسة ئاۋال چصرصپ،  ئاندصن مصتة پةيدا بولصدۇ. ئاشنا ئويناشنصڭ ئالدصنص ئېلصشنصڭ ئةڭ ياخشص ئۇسۇلص، ئةر-خوتۇنلار ئۆزئارا سةمصمص بولۇش، تويدصن كېيصنصكص موھاببةتكة ئةھمصيةت بصرصشتصن ئصبارةت. مةزمۇنص باي نصكاھ تۇرمۇشص تويدصن كېيصكص تۇمۇشنص تېخصمۇ جانلاندۇرصدۇ، مۇشۇنداق قصلغاندا ئةر-خوتۇننصڭ بصرةرسصنصڭ « تالاغا قارصشص » دصن ساقلانغصلص بولصدۇ.