يەر شارى تورى ئۇنىۋېرسال خەۋىرى نۇر تورى تەرجىمىسى، يېڭى بىر نۆۋەتلىك ئامېرىكا زۇڭتۇڭىنى تاللاش كەسكىن رىقابەتكە تولغان بۈگۈنكى كۈندە، ئامېرىكا «خەۋەر ژۇرنىلى »ئامېرىكا تارىخىدىكى ئاجايىپ نەتىجىلەرنى ياراتقان زۇڭتۇڭلارنى ئەسلەپ ئۆتتى ھەمدە 10نەپەر تەجرىبىلىك تارىخ مۇتەخەسسىسلىرى ۋە داڭلىق كىشىلەر بىلەن بىلەن بىرگە 1900-يىلدىن بۇيانقى ئەڭ قالتىس 10نەپەر ئامېرىكا زۇڭتۇڭىنى تاللاپ چىقتى. تۆۋەندە بۇ مۇنەۋۋەر زۇڭتۇڭلارنىڭ كىملىك بىلەن تونۇشۇپ باقايلى!

1.فىرانكىلىن روسېۋېلت
ئوخشىمىغان رايون ئوخشىمىغان پارتىيىلەردىن كەلگەن 10نەپەر تارىخ ئالىملىرى ئەڭ ئاۋۋال قىلچە گۇمانسىزلا فىرانكلىن روسېۋېلتنى ئامېرىكا تارىخىدىكى ئەڭ مۇنەۋۋەر زۇڭتۇڭ دەپ تاللاپ چىقتى. قىزغىنلىق ۋە چوڭقۇر ئوي پىكىرنى ئۆزىدە مۇجەسسەملىگەن فىرانكىلىن روسۋېلت دۆلىتىنى بۈيۈك دېپرېسسىيە(1929-1939-يىللىرى غەربتە يۈز بەرگەن ئىقتىسادىي چېكىنىش) ۋە ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىدىن ساقلاپ قالغان ئۇلۇغ شەخس بولۇپلا قالماي يەنە جەمئىيەت ئادىللىقىنى تەشەببۇس قىلغان ئىسلاھاتچى.

2.زېئودرى روسېۋېلت
ئۇ ئامېرىكىنى يول ئېچىپ ئىلگىرىلەيدىغان، ئەركىن، پۈتۈنلەي ئېچىۋېتىلگەن دۆلەت قىلىپ قۇرۇپ چىقىش ئۈچۈن كۈچ چىقارغان. ئۇ دۆلەت بايلىقىنى قوغداش سىياسىتىنى قۇرۇپ چىققان ھەمدە يۈز مىليون ئىنگلىز موسى يەر ئاجرىتىپ دۆلەت ئورمانلىقى بەرپا قىلغان. ئۇ دۆلەتلىك باغچە سىستېمىسى ئاتىسى، ئۇ ئامېرىكا مۇھىت مەنزىرىسىدەپۈتۈنلەي ئۆزگىرىش ھاسىل قىلغان ئۇلۇغ شەخس.

3. ليدون جوھانسون
ئۇ ئامېرىكا تارىخىدىكى ئەڭ قالتىس مۇنەۋۋەر زۇڭتۇڭنىڭ بىرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئۇ بىر تۈرلۈك قانۇنلارنى تۈزۈپ چىققان. 1964-يىلى خەلق ھوقۇقى قانۇنىنى ئوتتۇرىغا قويغان.

4.دۋايىت ئايسىنھوۋېر
ئۇ ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشى مەزگىلىدە تىنچ، ئېھتىياتچان، قابىلىيەتلىك بولۇش بىلەن نامى چىققان زۇڭتۇڭ بولۇپ، ئامېرىكا ئوتتۇرا بۇرژۇئازىيە دەۋرىنى ياراتقۇچى. ئۇ يەنە ئىشتاتلار تاشيول سىستېمىسىنى قۇرۇپ چىققان. كېيىن بۇ سىستېما رايونلار تەرەققىياتىغا ئىشلىتىلگەن.

5.ۋودروۋ ۋىلسون
تارىخ ئالىملىرىنىڭ ئۇنى تاللىشى بىرىنچى دۇنيا ئۇرۇشى ئاخىرقى مەزگىلىدىكى ئۇنىڭ قىلغان خىزمەتلىرى ئۈچۈن بولغان. ئۇرۇشتىن كېيىن ئامېرىكىنىڭ يەككىچىلىك خاھىشىنى تەڭشەش ئۈچۈن، زۇڭتۇڭ ۋىلسون دۇنيادىكى ھەر قايسى دۆلەتلەرگە ئامېرىكىنىڭ دېموكراتىيە تەجرىبىسىنى تونۇشتۇرغان. ئۇنىڭ بۇ خىل ئۇسۇلى 1919-يىلى خەلقئارا ئىتتىپاقنىڭ قۇرۇلۇشىدا زور تەسىر پەيدا قىلغان.

6.ھاررىي ترامان
ئۇ ئىككى ئاتوم بومبىسى بىلەن ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىنى ئاخىرلاشتۇرغان زۇڭتۇڭ بولۇپ، ئامېرىكا تارىخىدىكى ئەڭ قەيسەر زۇڭتۇڭنىڭ بىرى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئۇ يەنە مارشال پىلانى ۋە دىرومىن مەسلەك ئارقىلىق دۇنيا خەلقىگە ئۇ ئۇرۇشنى ئاخىرلاشتۇرۇش غەيرىتىگە ئىگە بولۇپلا قالماي يەنە ئۇرۇشتىن كېيىنكى ساقلىنىۋاتقان مەسىلىلەرنى ئەڭ ياخشى ھەل قىلىش ئىقتىدارىغا ئىگە ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلىغان.

7.بىل كىلونتون
كىلونتون زۇڭتۇڭ بولغان مەزگىلدە ئامېرىكا ئىقتىسادىي تەرەققىيات جەھەتتە دۇنيا بويىچە بىرىنچى ئورۇندا تۇراتتى. ئۇنىڭدىن سىرت يەنە پەن-تېخنىكا ۋە تور تېخنىكىسىنىڭ تەرەققىياتى جەھەتتىمۇ ھۆكۈمرانلىق ئورنىدا تۇرغان ئىدى. كىلونتون ۋاقتىدىكى تۆۋەن ئۆسۈم نىسبەتلىك پۇل سىياسىتى ئامېرىكا ئىقتىسادىدا غايەت زور ئۆسۈش دولقۇنى پەيدا قىلدى. ئۇ ھەقىقەتەنمۇ پۈتۈن ئامېرىكا خەلقى پەخىرلەنگۈدەك ئىسمى جىسمىغا لايىق زۇڭتۇڭ.

8. جون كېنېدىي
ئۇ ئامېرىكىغا ئاي شارى« ئاتا قىلغان». ئىلگىرى زۇڭتۇڭ كېنېدىي ئامېرىكا خەلقىنى مۇنداق بىر قەيسەرانە پىلانغا ئاۋاز قوشۇشقا چاقىرغان يەنى :«10يىل ئىچىدە بىر ئامېرىكىلىقنى ئاي شارىغا ئەۋەتىش ھەمدە يەر يۈزىگە قايتۇرۇپ ئېلىپ كېلىش »بۇ دەل 20-ئەسىردىكى ئاپوللو ئاي شارىغا چىقىش قۇرۇلۇشىدۇر. بۇ خىل بۇرچ تۇيغۇسى ۋە پۈتۈن ئاممىنىڭ ئورتاق ئارزۇسى بوشلۇق تۈر قۇرۇلۇشىدىن تېخىمۇ زور ئەھمىيەتكە ئىگە.

9.رونالد رىگان
رىگان نۇرغۇن پارتىيىلەرنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشىپلا قالماي يەنە بەزى پارتىيىلىك زاتلار ئۇ يولغا قويغان ئىقتىسادىي سىياسەت ۋە ئۇ قۇرغان ئىخچام، يۇقىرى ئۈنۈملۈك فېدېراتسىيە ھۆكۈمىتىگە قايىل بولۇپ باش ئەگكەن. ئۇنىڭ دىپلوماتىيە سىياسىتىدىكى نەتىجىلىرىمۇ دۇنيانىڭ دىققىتىنى تارتقان. ئۇ سوغۇق مۇناسىۋەتلەر ئۇرۇشىنى ئاخىرلاشتۇرغان ھەمدە ئاخىرىدا بېرلىن تېمىنىڭ ئۆرۈلۈپ كېتىشىنى كەلتۈرۈپ چىقارغان.

10.براك ئوباما
ئوبامانىڭ ئامېرىكا تارىخىدىكى تۇنجى قارا تەنلىك زۇڭتۇڭ بولۇشى بىر دۆلەت تەرەققىياتىنىڭ يۈكسەلگەنلىكى شۇنداقلا ئوباماغا نىسبەتەن بىر مۇساپە كۆرسەتكۈچى بولۇپ ھېسابلىنىدۇ. ئۇ ئامېرىكا تارىخىدىكى يول ئاچقۇچى زۇڭتۇڭ بولۇش سۈپىتى بىلەن ئامېرىكا تارىخ بېتىدىن ئورۇن ئالغۇسى.