ھاماقەتلىكتە ئۇچىغا چىققان زۇڭتۇڭ  بۇش ئالجىپ  قانچىلىك بالايى-ئاپەت پەيدا قىلغان ؟
[ئامېرىكا «بوستون گۇلوبوسى» گېزىتىنىڭ 10 -يانۋار باش ماقالىسى] ئۇرۇش ئادەتتە دۆلەتنى ئىدارە قىلىش تاكتىكىسىنىڭ مەغلۇبىيىتىدىن باشلىنىدۇ. ھازىر ئىسرائىلىيىنىڭ غەززەدە خاماسقا  زەربە بېرىۋاتقانلىقىنى مىسالغا ئالساق، بۇ يالغۇز ئىسرائىلىيە ۋە خاماس رەھبەرلىرىنىڭلا مەغلۇبىيىتى ئەمەس،  ئامېرىكا زۇڭتۇڭى بۇشنىڭ بىرقاتار مەغلۇبىيىتىنىڭ ئاقىبىتىدۇر.
غەززە پۇقرالىرى ھېچنىمىدىن-ھېچنىمە يوق ، ئاپەتكە ئۇچىراۋاتىدۇ، خاماس ئىران تەمىنلىگەن راكىتا ئارقىلىق ئىسرائىلىيىگە ھۇجۇم قىلىۋاتىدۇ، ئىسرائىلىيىيىنىڭ باشقۇرۇلىدىغان بومبىلىرى غەززەدىكى ئادەم زىچ رايونلارغا تېگىۋاتىدۇ، مانا بۇلارنىڭ ھەممىسىگە بۇش ھۆكۈمىتىنىڭ سەككىز يىلدىن بۇيانقى ئوتتۇرا شەرق سىياسىتى سەۋەپچى بولغان. غەززە  ئۇرۇشى  بىرقاتار خاتا سىياسەتلەر توپلىنىپ بەلگىلىك چەككە يەتكەندىن كېيىن پارتلىدى. بۇ خاتالىقلار تۈپەيلى پەيدا بولغان مۇرەككەپ كرىزىس  كېلەر نۆۋەتلىك زۇڭتۇڭ ئوباما ئۈچۈن ئېغىر يۈك بولۇپ قېلىشى مۈمكىن.
بۇش 2001-يىلى ھاكىمىيەت بېشىغا چىققاندا، كلىنتون ھۆكۈمىتى ئوتتۇرا شەرق مەسىلىسىدە خاتا سىياسەت قوللاندى ، ئۇنىڭغا ۋارىسلىق قىلىشقا بولمايدۇ، دەپ قارىغانىدى. كلىنتون  ۋاقىت ۋە زېھنىي كۈچىنى كوپرەك سەرىپ قىلىپ،شۇنداقلا  تەسىر كۈچىدىن تولۇق پايدىلىنىپ، داۋىد لاگېرىدا پەلەستىن-ئىسرائىلىيە تىنچلىق كېلىشىمىنىڭ ئىمزالىنىشىنى ئىلگىرى سۈرمەكچى بولۇپ،  ئاخىرىدا يەنىلا مەغلۇپ بولدى.
بۇش 2001-يىلى كۈزدە ئېچىلغان ب د ت يىغىنىدا : پەلەستىن دۆلىتىنىڭ قۇرۇلىدىغانلىقىغا ئىشىنىمەن، دەپ ئېنىق ئېيىتقان ئىدى. بىراق ئۇ پەلەستىن- ئىسرائىلىيە تىنچلىق سۆھبىتىنى ئىلگىرى سۈرۈش ئۈچۈن ھېچقانداق تىرىشچانلىق كۆرسەتمىدى.
ئىسرائىلىيە يەھۇدىيلار مەھەللىسىنى ھېلىھەم كېڭەيتىۋاتىدۇ، پەلەستىن قوراللىق تەشكىلاتلىرىمۇ جىم  ياتمايۋاتىدۇ.ئۇلارنىڭ ھەرىكىتىنى بەزىلەر   تېررورلۇق دېسە، يەنە بەزىلەر قارشىلىق كۆرسىتىش ھەرىكىتى، دەۋاتىدۇ. بۇش ئەراپات ھايات ۋاقتىدا ئىسرائىلىيە- پەلەستىن  سۆھبىتىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە تۈرتكە بولالمىدى، بۇش يەنە ئەراپاتنىڭ ئىزباسارى، مۆتىدىلپەرەس پەلەستىن مىللىي ھاكىمىيەت ئورگىنىنىڭ رەئىسى ئابباسنىمۇ تازا قوللاپ كەتمىدى.
ئىران بىلەن بولغان مۇناسىۋەتتە، بۇشنىڭ بىرقىسىم نامۇۋاپىق ئۇسۇللىرى سەلبى تەسىر پەيدا قىلدى، ھەتتا ئافغانىستاندىن تارتىپ ئوتتۇرا  دېڭىز رايونىغىچە تەسىر كۆرسەتتى.
2003-يىلى ئامېرىكا قوشۇنلىرى ئىراننىڭ ئاساسلىق دۈشمىنى سادامنى تەختتىن چۈشۈرۈۋەتكەندىن كېيىن، ئىران بۇشقا كېلىشىم تۈزۈشنى ئوتتۇرىغا قويدى، بۇ ئامېرىكىغا ئىنتايىن پايدىلىق بولۇپ، ئىراننىڭ  يادرو پىلانى، ئاللا پارتىيىسىنى قوللاش ھەم پارس قولتۇقىنىڭ خەۋپسىزلىكى قاتارلىق جەھەتلەردە يول قويۇشنى ئۆز ئىچىگە ئالاتتى. بۇش بۇ تەكلىپكە پىسەنت قىلمىدى.  ئىسرائىلىيە، پەلەستىن ۋە ئۇلارنىڭ قوشنىلىرى بۇشنىڭ بۇ خاتالىقى ئۈچۈن ئېغىر بەدەل تۆلىدى.
بۇلار دەسلىپىدە بىخەستەلىك قىلىپ ئۆتكۈزۈلگەن سەۋەنلىك دەپ قارالدى، كېيىن يەنە بەدەل بەكلا چوڭ بولغان ۋەدە جەھەتتىكى سەۋەنلىك، دەپ قارالدى. ئابباس بىلەن ئىسرائىلىيىنىڭ كۈچلۈك قارشى تۇرۇشى ئاستىدا، بۇش 2006-يىلى 1-ئايدا پەلەستىن سايلىمى ئۆتكۈزۈشتە چىڭ تۇردى. ئۇ پەقەت پەلەستىندىكى ئىتتىپاقداش ھەمراھلار گەپ سىغمايدىغان قانۇنلۇق سايلامدىن بەھرىمەن بولالىسىلا، ئاندىن تىنچلىقنى ئىلگىرى سۈرگىلى بولىدۇ، دەپ قارىغان.
شۇڭا، خاماس %44 سايلام بېلىتى بىلەن سايلامدا غەلىبە قىلغاندا بۇش ۋە دۆلەت كاتىپى رىس بۇنىڭدىن ھاڭ-تاڭ قالدى. ئۇلار پەلەستىن ۋە ئىسرائىلىيىدىكى ئىتتىپاقداشلىرىنىڭ ئۆتۈنۈشىگە پىسەنت قىلمايلا قالماستىن، يەنە ئۇزاققىچە ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈپ كەلگەن مىللەتچى تەشكىلات فاتاخ سىياسەتچىلىرىنىڭ خىيانەتچىلىك ۋە ئىقتىدارسىزلىقىنى ئويلىشىشنى رەت قىلىپ پەلەستىنلىكلەرنى ئۈمىدسىزلەندۈرۈپ قويدى.
بۇشنىڭ خاماسنىڭ سايلامدا غەلىبە قىلىشىغا قايتۇرغان ئىنكاسى ۋەزىيەتنى تېخىمۇ مۇرەككەپلەشتۇرۇۋەتتى. بۇش غەززەنى ئىقتىسادىي جەھەتتىن قامال قىلىشنى قوللىدى، خاماسنىڭ فاتاخ بىلەن يارىشىپ قېلىشىغا، فاتاخ خەۋپسىزلىك قىسىملىرىنى قوراللاندۇرۇش ۋە مەشىق قىلدۇرۇشقا، ئۇلارنىڭ غەززەنى تىزگىنلەش ھوقۇقىنى تارتىۋېلىشىغا توسقۇنلۇق قىلدى. بۇ سىياسەت 2007-يىلى 6-ئايدا ئەكسىچە نەتىجە بەردى، خاماس فاتاخ خەۋپسىزلىك قىسىمىلىرىغا قاقشاتقۇچ زەربە بېرىپ، غەززەنى پۈتۈنلەي كونترول قىلىۋالدى.
بۇش كەينى-كەينىدىن سەۋەنلىك ئۆتكۈزۈپ،ئافغانىستان، ئىراق،ئىران،لىۋان ۋە غەززە ۋەزىيىتىنى تېخىمۇ مۇرەككەپلەشتۈرۈۋەتتى، ئۇنىڭ تۇترۇقسىز سىياسىتى دۈشمىنىنىڭ قۇدرەت تېپىشىغا، ھەمراھلىرىنىڭ ئاجىزلىشىشىغا سەۋەپچى بولدى.