سەرگەردان  دالاي لاما ھىندىستاننىڭ بېشىنى بەكلا ئاغرىتىۋاتىدۇ
            [فرانسىيە ئاخبارات ئاگېنتلىقى تور بېكىتىنىڭ ماقالىسى] ھىندىستاننىڭ غەربىي شىمالىدىكى خىماشال شتاتىدا ھازىر 23 مىڭ سەرگەردان زاڭزۇ بار. ئۇلارنىڭ پاسپورتى يوق، يەرلىك تارقاتقان كىملىكىمۇ يوق، تۇرالغۇسىدىن سۆز ئېچىش تېخىمۇ مۇمكىن ئەمەس. مۇقىم بىر جايدا تۇرمايدىغان، تۇرمۇشى تەرتىپسىز بۇ سەرگەردان زاڭزۇلار دۆلەت مۇداپىئسى ۋە ئىجتىمائىي بىخەتەرلىكنى باشقۇرۇش جەھەتتە يەرلىك ھۆكۈمەتنى بەكلا قىيىن ئەھۋالدا قويغان.
        ئاتالمىشن «شىزاڭ سەرگەردان ھۆكۈمىتى» تۇرۇشلۇق جاي دارامسالا خىماشال شتاتىنىڭ غەربىي شىمال تاغلىق رايونىدا. 1959-يىلى دالاي گۇرۇھى ھىندىستانغا قېچىپ بارغاندىن بۇيان مەزكۇر رايوندا بېكىنىپ ياتماقتا. 40 نەچچە يىلدىن بۇيان 2-، 3-ئەۋلاد سەرگەردان زاڭزۇلار تەدرىجىي كۆپەيدى. ھازىر ھىندىستاندىكى سەرگەردان زاڭزۇلار 100 مىڭدىن ئاشىدۇ. دارامسالاغا يېقىن تاغدا سەرگەردان زاڭزۇلار ئەڭ كۆپ بولۇپ، 20 مىڭدىن كۆپ سەرگەردان زاڭزۇ بار. ئۇلارنىڭ كۆپى دارامسالا بازىرىدا يايما يېيىپ تىرىكچىلىك قىلىدۇ.
   يەرلىك ئاخبارات ۋاسىتىلىرىدە مۇنداق دېيىلدى: ئەينى يىلى ھۆكۈمىتىمىز جۇڭگونى تىزگىنلەش مەقسىتىدە دالاي گۇرۇھىغا باشپاناھ بولغانىدى. بەزى پۇقرالىرىمىزمۇ دىنىي ئېتىقاد يۈزىسىدىن ئۇلارغا ھېسداشلىق قىلغانىدى. بىراق، سەرگەردان زاڭزۇڭلارنىڭ بارغانسېرى كۆپىيىشى، شۇنداقلا ئۇلارنىڭ بەزىدە ئۆزبېشىمچىلىق بىلەن جۇڭگوغا قارشى ھەرىكەتلەرنى قوزغىشى يەرلىكنىڭ جەمئىيەت ئامانلىقىغا تەھدىت شەكىللەندۈردى. شۇڭا، ھۆكۈمىتىمىز ۋە پۇقرالىرىمىز ئۇلاردىن بىزار بولۇشقا باشلىدى.
   ھىندىستانلىق نۇرغۇن ئالىم ھۆكۈمەتكە سەرگەردان زاڭزۇلارنى ھىندىستاندىن قوغلاپ چىقارساق، پۇقرالىرىمىزنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىش بېسىمى ۋە يەر يېتىشمەسلىك مەسىلىسىنى يەڭگىللەتكەندىن باشقا، جۇڭگو بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىمىزنى ياخشىلىغىلى بولىدۇ، دەپ تەكلىپ بەرگەن.
       ۋەھالەنكى، ھىندىستان ھۆكۈمىتى بۇ سەرگەردانلارنى ھىندىستاندىن قوغلىۋېتىش نىيىتىگە كەلگەن تەقدىردىمۇ، ھازىر ئۇنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئانچە ئاسانغا توختىمايدۇ. چۈنكى، بۇنچىۋالا كۆپ سەرگەردان زاڭزۇنى قوغلاپ چىقىرىش بىرمۇنچە مەسىلىنى پەيدا قىلىدۇ. شۇنداقلا ھىندىستاندا بەزىلەر: سەرگەردان زاڭزۇڭلار ھىندىستاننىڭ جۇڭگو بىلەن قارشىلىشىشىدىكى مۇھىم كوزىر. بۇ كوزىردىن ئاسانلا ۋاز كەچسەك بولمايدۇ، دەپ قارايدۇ. بىراق، ھىندىستان ھۆكۈمىتى ھازىر سەرگەردان زاڭزۇلارغا ئىلگىرىكىدەك قىزغىن مۇئامىلە قىلمايدىغان بولۇپ قالدى. ئۇلار سەرگەردان زاڭزۇلارغا چەكلەش تەدبىرى قوللىنىپ، بېسىم قىلىۋاتىدۇ ھەم ئۇلار بىلەن ئامالنىڭ بارىچە ئارىلىق ساقلاۋاتىدۇ. بۇلتۇر دالاي بەزى مىنىستىرلارنى سۆھبەتلىشىشكە تەكلىپ قىلغان بولسىمۇ، ھېچكىم ئۇنىڭ تەكلىپىنى قوبۇل قىلمىغان. مەلۇم مىنىستىرنىڭ ئېيتىشىچە، ھىندىستاننىڭ نۇرغۇن ئەمەلدارى ھازىر دالاي گۇرۇھىدىن ۋابادىن قاچقاندەك قاچىدىكەن. ئۇلار ھەمىشە ھىندىستان ئەمەلدارلىرىغا شىزاڭ مۇستەقىللىقى توغرىسىدا ئاغزى بېسىقماي سۆزلەيدىكەن.