قار شىۋىرغان ( ھېكايە )

يۇلغۇن

	قار شىۋىرغان بامدات نامىزىدىن يانغان ناسىر ئەمەت دارۋازىنىڭ يان تەرىپىگە تىكلەپ قويۇلغان كۆتەكنىڭ ئۈستىدە ئولتۇردى . ئۇنىڭ ئىچىنى قانداقتۇر بىر نەرسە تاتىلاۋاتقاندەك بىئارام بولاتتى . كۆزلىرىدىن غەزەپ نەپرەت ، ئۆچمەنلىك چىقىپ تۇراتتى . قاپىقى پۈرۈشۈپ قوشۇمىسى تۈرۈلگندى ، چىرايىدىن قار – مۇز تۆكۈلۈپ تۇراتتى . - ناسىراخۇن ، ئۇتتۇرۋەتكەن قىمارۋازدەك ئولتۇرۇپ كېتىپسىلەرغۇ ؟ - تام خوشنىسى قۇرباننىيازاخۇن چاقچاق قىلىپ شۇنداق دىدى .             - ئىت پوق يىمەستە نىمە سەپرايىمنى ئۆرلىتىدىغان گەپ قىلسىنەۋا شوۋچى . - سىلىگە نىمە بولدى ناسىراخۇن چېچىلىپ قاپسىلەرغۇ،شاللىقىڭلارنى چوشقا پېتىقلىۋەتكەندەك. ئوڭ يېتىپ تەتۈر قوپۇپ قالمىغانسىلەر ، تايىنلىق ؟ - قانداق يېتىپ قوپسام سېنىڭ نىمە كارىڭ ئىتنىڭ يالىقى . - ئامراق خوشنام دەپ ئىچىم كۆيۈپ مۇنداقلا سەپ قويغان گەپكە نىمانچىلا چېچىلىپ كېتىسىلەر ، مەندىن ئۆتكەن بولسا مىنى كەچۈرۈڭلار ، ئەلپازىڭلار بەك يامان تۇرىدۇ ، مەن سىلەرگە ناماقۇل . - تولا كۆزۈمگە كىرۋالماي يوقۇلەۋا نائەھلى ، بولمىسا ھېلى بىكار ... - سەت تۇرىدۇ ، ۋاقىرىماڭلار ، باشقىلارغا ئويۇن قويۇپ بەرمەيلى ، زادى سىلەرگە نىمە بولدى ، ئەتىگەندە كەيپىڭلار چاغقۇ ؟ ... تۇيۇقسىز كۆتۈرۈلگەن ۋاقىراش – جاقىراشلارنى ئاڭلاپ ، ئۇلارنىڭ جوتۇن – بالىلىرى يۈگۈرەپ چىقىشتى . - ۋاييەي ، سىلەرگە نىمە بولدى ؟ - بولدى قىلىڭلار ، بۇ نىمە سەتچىلىك ئەمدى ؟ - نىمە تالىشىپ قالدىڭلار ؟ - نۇمۇس قىلساڭلارچۇ ؟ قولىغا ئېسىلىپ ئۆيىگە ئەكىرىپ كىتىش ئۈچۈن ھەدەپ كۈچەپ تارىۋاتقان ئايالىنى زەردە بىلەن ئىتىرۋەتكان ناسىر ئەمەت ئىچ – ئىچىدىن ئېتىلىپ ىقىۋاتقان ئاچچىقىنى باسالماي ، ئاغىزىغا كەلگەننى ياندۇرماي چالۋاقايتتى . - ماڭاۋا پاسكىنا قانجۇق ، كۆزۈمدىن يوقال . ماۋۇ ئادەم ساراڭ بولدىمۇ نىمە ؟ - ھەئە ، مەن ساراڭ ، يېمەي يېدۈرۈپ ، كەيمەي كىيدۈرۈپ سەندەك بىر رەسۋاغا ئەقىدە باغلاپ كەلگەندىكىن مەن ساراڭ بولماي كىم ساراڭ بولاتتى . - دادىسى نىمىنداق پەلىپەتىش سۆزلەپ يۈرۈيسىلەر ؟ - مەن پەلىپەتىش سۆزلىدىمما ؟ مانا ئۇنداق بولسا ، - ناسىر ئەمەت ئايالىنىڭ ئاغىزىغا كۈچەپ بىر مۇشت ئۇردى . شۇئان ئايالنىڭ ئېغىز – بۇرنىدىن قان ئوقتەك ئېتىلپ چىقتى . - ناسىراخۇن ماۋۇ ئىشىڭلار قاملاشمىدى . بىگۇناھ ئايالنى نىمىشقا ئۇرىسىلەر ؟ - ئۇرسام ئۆزۈمنىڭ جوتۇنىنى ئوردۇم ، ساڭا نىمە دەز كەتتى . خوتۇنىنىڭ كوسىرىنى سېتىپ خەجلەيدىغان گۇي ... - ئاغىزىڭلارنى چايقىۋېتىپ سۆزلەڭلار ، گەپنى دىدىم دەپلا دېسىلە بولمايدۇ ، بىز ئۇزاق يىللىق قوشنا ، سەت تۇرىدۇ . - ئىچىمنى سىقىپ نېمانداق تولا سۆزلەيسەن ، گېپىڭ بارما ، - ناسىر ئەمەت قۇرباننىيازاخۇننىڭ ئالدىغا دىۋەيلەپ كەلدى – دە ، ئۇنىڭ قاڭشىرىغا كۈچەپ بىر مۇشت ئۇردى . - ناسىراخۇن ساراڭ بولۇپ قالمىغانسىلەر ، - قۇرباننيازاخۇن ياڭاق چوڭلىقىدا ئىششىپ چىققان قاڭشىرىنى سىلىلاپ تۇرۇپ ، شۇنداق دىدى . قۇلۇم – خوشنىلارچىقىپ ئۇلارنى ئۆيلىرىگە كىرگۈزۈۋىتىشتى . ناسىر ئەمەتنىڭ ھويلىسىدىن خېلى بىر ھازاغىچە ئادەمنىڭ كۆڭلىنى ئېلىشتۇرىدىغان سېسىق ، بىزەپ تىل – ھاقارەتلەر ئاڭلىنىپ تۇردى . ئارتۇقچە گۇمان ئۇنى رىج ئۇقماس تەلۋىگە ئايلاندۇرۇپ قويغاندى . شۇنچە يىل ئىجىل ، ئىناق بۇ خوشنىلارغا نىمە بولغانلىقىنى ھېچكىم بىلەلمىدى . ئۇلارنىڭ ئەتتىگەندىلا جدەللىششى دوستلارنى ئازاپلىسا ، دۈشمەنلەر ئۈچۈن ئويۇن – تاماشا بولدى . بۇ ئاي ، بۇ كۈنلەردە ئادەملەردە مېھرى – مۇھەببەت سۇسلاپ كەتتى ، ۋاپا – ساداقەت پۇچەكلەشتى ، كۆڭۈللەر يىراقلاشتى ، بىر – بىرىگە بولغان ئىشەنچ يىگىلىدى ، قەدىمىي ئەنئەنىلەرگە مىتە چۈشتى ، ئارىغا گۇمانخولۇق ، ئىناقسىزلىق ، پىتنىخورلۇق ، غەيۋەتخورلۇق يامراپ كاتتى . قۇربانىيازاخۇن قوشنىسىنىڭ بۈگۈنكىدەك تەتۈرلىكىنى 35 يىلدىن بىر بىرەر قېتىممۇ كۆرۈپ باقمىغاندى . قوشنىسىغا نىمە بولغانلىقىنى بىلەلمىگەن قۇرباننىيازاخۇن ئىچىنى مۈشۈك تاتىلىغاندەك بىئارام بولاتتى . قوشنىسىنىڭ قىلغان ئازارلىرى ئۇنىڭغا بەكمۇ ئېغىر كەلگەندى . << قوشنامغا نىمە بولغاندۇ ؟ ئەجەپ بىر سەتچىلىك بولدىيا ئەتىگەندە ، مەنمۇ ئۇنىڭ كەيپىياتىغا قارىماي چاخچاق قىلىپ يامان قىپتىمەن – دە ، كەيپىياتى جايىدا بولسا بۇ قوشنامدەك چاقچاقچى ، چىقىشقاق كىشى يوقتى . ھەي ئىسىت ... >> ئىچىنى تىت – تىتلىق چىرمىۋالغان قۇرباننىيازاخۇن بېغىغا كىرەتتى ، بېغىدىن ھويلىسىغا چىقاتتى . توختىماي ئۇياندىن – بۇيانغا ، بۇياندىن – ئۇيانغا ماڭاتتى . << ئى گەپنى دەيمىنا ئەتىگەندە قىمارۋازغا ئوخشىتىۋاتقىنىنى ئادەمنى ، < ئېتىزىڭنى چوچقا پېتىقلىۋەتمىگەندۇ ؟ > نىمە دېگىنى ئۇنىڭ بۇ ، ئېچىشقان يەرگە تۇز سەپكەندەك ... >> ئويلىغانسېرى ناسىر ئەمەتنىڭ سەرايى ئۆرلەپ ، ئىچىدە چايان قۇتىرىغاندەك ئازاپلىنىشقا باشلىدى . - ھەي خوتۇن . - مانا مەن . - تۈنگۈن ماۋۇ گۇي نىمىشقا كەپتىكەن قاق چۈشتە بىزنىڭ ئۆيگە ؟ - كىمنى دەيدىلا ؟ - بىلمەس بولىۋالما شوۋچى ، سەن ئۇنىڭغا چاپان ياپماقچىما ؟ - ھە قۇرباننىيزاخۇننى دەمدىلا ؟ - ھەئە . - سۇيۇقئاش ئېتىپتىكەن ، سىلىنى باشلىغىلى كىرىپتىكەن شۇ . - يالغان ئېيتما ، سىنى باپلىغىلى كىرگەندۇ تايىنلىق . - نىمە تايىنى يوق گەپلەرنى قىلىپ يۈرۈيسىلەر دادىسى ، ئېلىشىپ قالمىغانسىلەر ، قېرىغاندا نىمە گەپ بۇ ئەمدى . - مەن قېرغان بىلەن سەن قېرمايسەن ئەمەسمۇ ؟ - دادىسى بۇ پاسكىنا گەپنى باشقا بىرسى ئاڭلاپ قالمىسۇن ، بالا – ۋاقلار ، نەۋرىلەر ئۇقۇپ قالسا بەك سەت بولىدۇ . - سەت بولىدىغانلىقىنى بىلىدىكەنسەن ئەجەپ . ئۆيگە  باشقا بىر ئەرنى باشلاپ كىرىدىكەنسىنا ؟ - سىلىنى باشلىغىلى كىرىپتىكەن دېدىمغۇ ، نېمانداق تەتۈرلۈك قىلىلا ؟ - ئەمىسە نىمىشقا ماڭا گەپ قىلىشقا پېتىنالماي غىپپىدە ھويلىدىن چىقىپ كىتىدۇ . - كۆرمىگەندۇ سىلىنى تايىنلىق . - سەن ئۇنى ئاقلايمەن دەپ ئاۋارە بولما ، ئېيتە زادى تۈنگۈن چۈشتە ئۇنىڭ بىلەن نىمە ئىش قىلدىڭ ؟ - توۋا دەڭلا دادىسى ، بۇ نىمە گەپ ئەمدى ... - توۋا – پوۋاڭنى قويۇپ راستىڭنى ئېيىت ، بولمىسا قوي بوغوزلىغاندەك بوغوزلىۋېتىمەن . - ئەزبىرايى خۇدا ، مەن مۇشۇ چاققىچە سىلىگە قارا سانىغان بولسام مېنى يەر تۈتسۇن ، غۇسلى تاھارەت ئېلىپ ، قۇرئان تۇتۇپ قەسەم ئىچەي ، نان دەسسەپ بىرەي ، سىلىگە يۈز كېلەلمەيدىغان ھېچ قانداق ئىش قىلمىدىم دادىسى . 30 نەچچە يىللىق قەدىناسنىڭ ئەلپازىنىڭ يامانلىقىدىن قورققان گۈلسۈمخاننىڭ يۈرىكىنى بىر ۋەھىمە چىرمىۋالدى . ئۇ ئېرىنى ھېچقاچان بۇنداق ئەلپازدا كۆرمىگەچكە يۈرۈكىنى بىر قورقۇنۇچ چاڭگىلىغا ئېلۋالغاندى . - مېنى تولا كولدۇرلاتماي راستىڭنى ئېيىت پاسكىنا ، ئىت پوقىدا زاڭ ئەتكەندەك قىچقىرمىسمۇ قاق چۈشتە يەنە كېلىپ ، مەن ئۆيدە يوق چاغدا ئۇ جومسىغا بىزنىڭ ئۆيدە نىمە بار دەيمەن ؟ - دادىسى گۇمانخورلۇق قىلماڭلار ، گۇمان ئىماننى قاچۇرىدۇ دېگەن گەپ بار ، دېگەنلىرىم راست ، سىلىنى چاقىرغىلى كىرىپتىكەن ، نېمانداق ئادەمنى چۈشەنمەيدىلا دەيمەن ... – خورلۇق ، ئاھانەتتىن گۈلسۈمخاننىڭ كۆزلىرى لىققىدە ياشقا تولغاندى ، ئاۋازىمۇ تىتىرەپ كەتتى . تۇنۈگۈن ئاياغ مەھەلىدىكى بۇغدايلىرىنىڭ ئاخىرقى سۈيىنى تۇتۇپ قايتقان ناسىر ئەمەت يان ئىشىك بىلەن ھويلىغا كىردى – دە ، دارۋازىدىن غىپپىدە چىقىپ كەتكەن قۇرباننىيازاخۇننى ككردى . ئۆيگە كىرىپ ، ئۆي ئىچىدە ئايالىدىن باشقا ھېچكىمنىڭ يوقلىقىنى كۆرگەن ناسىر ئەمەتنىڭ قاپىقى بىردىنلا تۇتۇلدى . كۆڭلىگە بىر قارا كۆلەڭگۈ چۈشتى . چىۋىن يەۋالغاندەك بىر تۇيغۇ ئۇنى بىئارام قىلىشقا باشلىدى ... ئەزەن ئېيتىلغىچە گادىرماچ ئوي – خىيالار بىلەن ئۇخلىيالمىغان ناسىر ئەمەت ئورنىدىن تۇرۇپ ، ئايالى تاھرەتكە راسلاپ بەرگەن سۇنى تۆكۈۋىتىپ ، ئۆزى باشقىدىن سۇ راسلاپ ، ئىۋرىقنى كۆتۈرگىنىچە سىرتقا چىقىپ كەتتى . ئېرىنىڭ بۇ قىلىقىدىن كۆڭلى بەك ئازار يىگەن گۈلسۈمخاننىڭ كۆزلىرىدىن ياشلار تاراملاپ تۆكۈلىشكە باشلىدى . تالاي يىللاردىن بۇيدن ئېرىنىڭ بۇنداق تاتۈر خۇيىنىڭ بارلىقىنى بىلمىگەن ئايال ھەسرەت بىلەن ئۇلۇغ – كىچىك تىنىپ ، ئەلەم بىلەن ئېغىر ئۇھ تارتتى . شۇ تاپتا ئۇنىڭ كۆڭلى تولىمۇ پەرشان ، تولىمۇ يېرىم ئىدى ، ئۇنىڭغا بىرەرى تەسەللى بېرەلمەيتتى . ناسىر ئەمەتنىڭ نامىزى ناماز بولمىدى . << قوشنام ماڭا قارا سانىدى ، خوتنۇم دېگەن يۈزسىز ، شەرمەندە بىر پۇتى گۆرگە ساڭگىلىغاندا ماڭا ۋاپاسىزلىق ، تۇز كورلۇق قىلدى . ناچچە يىلدىن بۇيان باغرىمغا بېسىپ ، مېھرىمنى بىرىپ كەلگىنىم ئايال ئەمەس ، بىر زەھەرلىك يىلان ئىكەن ئەمەسمۇ ، چايان ئىكەن ئەمەسمۇ ، ئاھ خۇدا مەن ئالدىڭدا نىمە گۇناھ ئۆتكۈزگەن بولغىيتىم ، بۇنداق جازالىغىچە ، نەۋرىلىرىم ئېڭىكىمگە تاقاشقاندا بۇ ماڭا نىمە كۆرگۈلۈك ... >> نامازنىڭ پەرزىگە تۇرغاندىمۇ ئاشۇنداق ئوي – خىيالار ئۇنىڭغا زادىلا ئارام بەرمىدى . گۇمانخورلۇق ئۇنىڭ پۈتۈن ۋۇجۇدىنى چىرماپ كەتمەكتە ئىدى . ئۇ نىمىگىدۇر ئالدىرايتىى ، تىت – تىت بولاتتى ، ئىمامنىڭ نامازنى بالدۇرراق ئاخىرلاشتۇرىشىنى ئۆمۈد قىلاتتى . - ھۇ كوڭلى پەس ئىنجۇ – مەرۇق ، ئايىغى سۇيۇق جالاپ جىم بولۇپ كەتتىڭغۇ مانا ئۆزۈڭنىڭ گۇناھىنى تەن ئالمىغىنىڭ . رەسۋالىقىڭغا قايىل بولمىغىنىڭ ، سىنى شۇ تاپتا قىيما – چىيما قىلىۋەتسەممۇ دەردىم چىقمايدۇ ، - ناسىر ئەمەتنىڭ شۇ تاپتىكى كۆزلىرى ئادەمگە قىزىلمۇچنى ئەسلىتەتتى . ئېرىنىڭ كۆزلىرىنىڭ دەھشىتىگە چىدىيالمىغان گۈلسۇمخاننىڭ يۈرۈكى ئۆڭۈپلا تۇراتتى . - دادىسى ئادەمگە بۇنچىۋالا ئۇۋال قىلمىسىلا ، مېنى بۇنچىۋالا خورلىمىسىلا ... – گۈلسۇمخاننىڭ بىردىنلا تېنى شۈركۈنىپ ، ۋۇجۇدىنى بىر خىل خورلۇق يىغىسى باستى . كۆز ئالدى قاراڭغۇلاشتى ، تېنىنى بىر خىل ھالسىزلىق چىرماشقا باشلىدى . گۈلسۇمخاندىكى ئاجىزلىق ، يېلىنىش ناسىر ئەمەتنىڭ ئوغىسىنى قاينىتىۋەتتى . - مەن ساڭا ئۇۋال قىلدىمما ھۇ توخۇ پوقى ، سەن ماڭا ئۇۋال قىلدىڭ ، سەن مېنى يەر قىلدىڭ ، - ئۇنىڭ غەزەپلىك كۆزلىرى ھېلىلا چانىقىدىن چاچراپ چىقىپ كېتىدىغاندەك قىلاتتى . - ئالاھ گۇۋا ، مەن سىلىنى يەرگە قارىتىدىغان ، ئەرلىك غورۇرۇڭلارنى دەپسەندە قىلىدىغان ھېچقانداق ئىش قىلمىدىم ، خۇدا ھەققى ھېچ ئىش قىلمىدىم .    گۈلسۇمخان لاغىلداپ تىتىرەيتتى ، ئۇنىڭغا ئېرىنىڭ ھاقارەت ، بۆھتانلىرى بەكمۇ ھار كەلگەندى . ئۇ يۈرىكى چوغدا پۇچىلانغاندەك ئازاپلىناتتى . ۋۇجۇدى گۈلخان ئىچىدە كۆيۋاتقاندەك ھەسرەتلىك ، ئەلەملىك ئېچىشاتتى . چەكسىز بىر خورلۇق ئۇنىڭ تومۇر -  تومۇرلىرىغا ئېقىپ كىرىپ ، چەكسىز بىر ئازاپ ئۇنى ئامبۇردەك قىسماقتا ئىدى .    << ئاھ خۇدا ، چدچلار ئاقىرىپ ، ئېغىزدا چىشلار قالمىغاندا بۇ ماڭا نىمە خورلۇق ، نىمە تارتقۇلۇق ، نى ئات ، نى نۇمۇس ، ئىپپەت ، نۇمۇس كىم خالىسا شۇنىڭغا بىرىدىغان بويۇم ئەمەستە ، ئۇ دېگەن ئاياللارنىڭ غورۇرى ، ئىززىتى ھەم قىممىتى . ئايال ئۈچۈن ھاياتىدىنمۇ قىممەت . توۋا بالىلارنىڭ دادىسىنىڭ قىلۋاتقان ئەسكىلىكىنى ، قاراپ تۇرۇپلا مەندىن گۇمانلاندى ، مېنى قاتتىق خورلىدى ، قاتتىق ھاقارەتلىدى ، ئەمدى قانچە قىلساممۇ بىكار ، ئاھ خۇدا بۇ ماڭا نىمە تارتقۇلۇق ... >>     ئەتىسى بامدات نامىزىدىن يانغان جامائەتلەر توپى ناسىر ئەمەتنىڭ ئۆيىگە قاراپ دەۋرىدى . گۈلسۇمخاننىڭ كۈتۈلمىگەن ئۆلىمى ئۇرۇق – تۇققانلارنى گاڭگىرىتىپ ، قۇلۇم – قوشنىلارنى ئۆرە – تۆپە قىلۋەتتى . نادامەتلىك ، مۇڭلۇق ، ھەسرەتلىك يىغا – زارە يۈرەكلەرنى ئېزەتتى .

nargiz

	بەزىدە شۇنداق بىر كۇنلەر كىلىپ ، توھمەت يامغۇرى بېشىڭغا ياققاندا ، ھەر قانچە قىپمۇ ئۆزەڭنى ئاقلىيالمايسەن ، ئاللاھ مانا مۇشۇنداق كۇنلەردىن ساقلىغاي

shaidayi

	بەزى

mrban

	ۋاي توۋا

__h1vAt-----

	قانداق  قىلغۇلۇق  ؟    بۇ  دۇنيا  ۋە  ئۇ  دۇنيادا  شەرمەندە  بولۇشتىن ،   ۋە  شەرمەندە  قىلشىتىن  ،  ئاللاھ  ئۆزىڭىز  ساقلىغايسىز .  بۇدۇنيادا  شەرمەندە بولىدىغان  يامان  ئىشلاردىن  يىراق  قىلغايسىز  ،  شەيتاننىڭ  ۋەسىۋەسسدىن   ئامان  قىلغايسىز دەپ  دۇئا  قىلىمىز  شۇڭا .