‹‹راۋاب ياساش ۋە چېلىش›› ئويۇنى

  ‹‹راۋاب ياساش ۋە چېلىش›› ئويۇنى ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرى ئىجاد قىلىپ، تەدرىجىي تەرەققىي قىلدۇرغان تارىخى قىممەتكە ئىگە مەنىلىك ئويۇن. ناخشا ئۇسسۇل، جۈملىدىن مۇزىكىغا ھېرىسمەن ۋە ماھىر ئۇيغۇر خەلقى پەرزەنتلىرىنى بۆشۈكتىكى چاغلىرىدىن باشلاپلا «ئەللەي ناخشىسى» ئارقىلىق مۇزىكىغا يېقىنلاشتۇرىدۇ. كۆپ ساندىكى بالىلار ئۆزلۈكىدىن مۇزىكىغا ھەۋەسلىنىدۇ، بالىلارنىڭ ھەرقانداق سازغا كىرىشىشى راۋابدىن ئايرىلالمايدۇ، چۈنكى راۋاب ئۇيغۇرلاردىكى ئەڭ قەدىمىي، يىغىنچاق، خاسلىقى ئېنىق بىر خىل چالغۇ، شۇڭا بالىلار ئويۇنچۇق راۋابلارنى ياساپ چېلىشنى راۋاب بىلەن تونۇشۇشنىڭ مۇقەددىمىسى قىلىدۇ. يەنە بىر تەرەپتىن بۇ ئويۇندا لازىم بولىدىغان ئويۇنچۇقنىڭ كېلىش مەنبەسىدىن قارىغاندىمۇ، بۇ ئويۇننىڭ ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرىگىلا مەنسۇپلۇقى شەكىلسىز. چۈنكى، ئويۇنچۇق راۋابىنىڭ تەييار ماتېرىيالى بولغان ياغاچ چۆمۈچنى ئىشلىتىش قەدىمى ئۇيغۇرلاردا خېلى ئومۇملاشقان، ياغاچ چۆمۈچ ياساشقا كېتىدىغان ئۈجمە دەرىخىمۇ دىيارىمىزنىڭ تەبىئىي بايلىقى.

 

  ‹‹راۋاب ياساش ۋە چېلىش›› ئويۇنى ئۇيغۇر ئۆسمۈرلىرى ياقتۇرۇپ ئوينايدىغان ئويۇن بولۇپ، ياز ۋە كۈز پەسىللىرىدە كۆپرەك ئوينىلىدۇ.

      ئۇيغۇر ئوغۇل ئۆسمۈرلىرى ئوتلاقلارغا ياكى ئارام ئېلىش سورۇنلىرىغا ئۆيلىرىدە ئىشلىتىشتىن قالدۇرۇلغان ياغاچ چۆمۈچ ۋە ئاشۇ شەكىلدىكى نەرسىلەرنى ئېلىپ كېلىپ، ئۇنىڭ دەستە قىسمىغا ‹‹قۇلاق›› بېكىتىپ، باش قىسمىنى تېرە كىيدۈرۈپ راۋاب ‹‹قارنى›› قىلىپ، ئۆزلىرىنىڭ ماتېرىيال تېپىش ئىمكانىيتىگە قاراپ ئۆز ئارزۇ ۋە تەسەۋۋۇرى بويىچە ‹‹راۋاب›› ياساپ بولغاندىن كېيىن، بىر يەرگە توپلىشىپ ئولتۇرۇپ ھەرخىل ‹‹پەدە››لەرگە چالىدۇ، بىلگىنىچە ناخشا ئېتىدۇ، مەھەللە بويىچە بۆلۈنۈپ ‹‹ئەلنەغمىلىك مەشرەپ›› ئۆتكۈزۈشىدۇ.

بالىلار ‹‹راۋاب ياساش ۋە چېلىش›› ئويۇنى ئارقىلىق تاشۋاي ۋە روزەك باشىلاردەك راۋاب ئۇستىلىرىنىڭ ئىرادىسىگە ۋارىسلىق قىلىدۇ، سازەندىلىك ۋە ناخشا – ئۇسسۇلغا كىچىكىدىن ئادەتلىنىپ سورۇنغا پىشىدۇ، بولۇپمۇ ئەۋلادتىن – ئەۋلادقا ئۆز قىممىتىنى ساقلاپ كېلىۋاتقان ئەنئەنىۋى مەشرەپنى بالىلىق چاغلىرىدىنلا ئۆگىنىشكە باشلايدۇ.

مەنبە: ئۇيغۇر بالىلار ئېغىز ئەدەبىياتى قامۇسى

(تەھرىر : admin)

• دەسىلەپكى مەزگىلىدىكى بالىلار تەربىيىس
• بالىلارنىڭ ھەسەتخورلۇق پىسىخىكىسىغا قا
• ‹‹موت كەتتى›› ئويۇنى
• ‹‹ئوردا تۆشۈكى›› ئويۇنى
• ‹‹ئاداش ــ ئاداش›› ئويۇنى
• سالما تاشلاش ئويۇنى
• ‹‹لام ــ جىم›› ئويۇنى
• پىلانلىق بالا
• تاپالامسىز؟
• ‹‹ئىلىشماق›› ئويۇنى
• ‹‹قارا – قارا قۇشلارىم›› ئويۇنى
• ‹‹سۇناي›› ئويۇنى
• ‹‹چىلىشىش›› ئويۇنى
• ‹‹ئىلەڭگۈچ›› ئويۇنى
• ئەنئەنىۋى بالىلار ئويۇنلىرى ۋە بۈگۈنكى
• ‹‹بىجىگەن توپ›› ئويۇنى