« ھارام ئارىلاشقان» نىكاھ

ئەركەك سۇ  

   ( ھىكايە)

جىگدە ئېرىقتا قىزلىرىنى « تۇماق بىلەن ئۇرسا يىقىلمىغۇدەك» بولار - بولمايلا  ياتلىق قىلىۋېتىش ئۇدۇمغا ئايلانغان ئادەت بولسىمۇ، لېكىن گۈلسۈم سۇندۇكنىڭ  يېشى خېلى بىر يەرگە بېرىپ قالغان ئىدى.ئىككى يىل ئىشلەپ بېرىش بەدىلىگە قىزىنى بېرىش شەرتى بىلەن ئېلىپ كېلىنگەن ھېلەك تازنىڭ گۈلسۈمنى كۆرگەندە بۆلەكچە ئىشچانلىشىپ،شوخلىشىپ كېتىشلىرى،دورداي كالپۇكلىرىنى يالىغىنىچەگۈلسۈمگە يەرنىڭ تېگىدىن مىختەك قادىلىشلىرى، تومپىيىپ ،كۆڭلىكىنى تېشىۋەتكۈدەك كۆتۈرۈلگەن كۆكسىگەھاياسىزلىق بىلەن  تىكىلىشلىرى؛ گۈلسۈمنىڭمۇ ھېلەك تازنىڭ ئالدىدا بۆلەكچە نازلىنىپ نايناقلاشلىرى،ھەتتا قوشنا - قولۇملارنىڭ ھېلەك تاز بىلەن گۈلسۈم توغرىسىدىكى ئاشكارە ياپتا گەپلىرىمۇ دادىسى سەمەت قۇشقاچنىڭ  خىيالىغا كىرىپ چىقمايتى.
   تۆت يىلدىن بېرى سەمەت قۇشقاچنىڭ ئۆيىدە ئات- ئېشەك ئورنىدا ھاردۇقىنى ھارام، كۈچىنى ھالال قىلىپ كېلىۋاتقان ھېلەك تازنىڭ چۈشى بىلەن ئوڭى ئوخشاشلا سەمەت قۇشقاچنىڭ بىر ئېغىز ماقۇللىقىدا بولسىمۇ، لېكىن ئۇ مەخلۇق ھېچبىر ئېغىز ئاچاي دىمەيتى.ئانىسى دىگەن پاقا چىراي دەللىمۇ ئۇنىڭغا چىراي ئاچمىغىلى بىر يىلدىن ئاشتى. ئەمما ھېلەكنىڭ سەبرى قاچىسى تولۇپ تۇرغان كۈنلەرنىڭ بىرىدە سەمەت قۇشقاچ  قزىنىڭ تويى خۇسۇسىدا گەپ ئېچىپ قالدى.
_ بالام،_ دىدى سەمەت قۇشقاچ ھېلەك تازغا مەككارلارچە ھىجىيىپ،_ ظەسلىدە گۈلسۈم قىزنى ساڭا بېرىپ،داداڭ رەھمىتىنىڭ روھىنى بىر خۇش قىلاي دىگەن ئىدىم ، بىراق سېنىڭمۇ خەۋىرىڭ بار ، زىياۋۇدۇن داموللا ھاجىم تولا ئەلچى كىرگۈزۈپ مېڭەمنى ئوچاق قىلىۋەتتى. سەنمۇ بىلمەيسەن ئەمەس، ئۇلار دىگەن يۈز- ئابرويلۇق خەق. شۇڭا..
  _ بولدى.. بولدى... نىمە قىلغۇلىرى كەلسە شۇنى قىلسىلا،_دىدى ھېلەك تاز سەمەت قۇشقاچنىڭ گېپىنى بۆلۈپ، مەن سىلىدىن ئۇ دۇنيا - بۇ دۇنيا رازى، ئارتۇق خاۋاتىرلەنمىسىلە، بېشىمنى مۇشۇنچىلىك سىيلىغانلىرىمۇ يېتەر ئەمدى...
ئۇ شۇنداق دىگەن بولسىمۇ، لېكىن قىسىلىپ يۇمۇلايلا دەپ قالغان كۆزلىرىنىڭ  چوڭقۇر بىر يېرىدە ئىشەنچكە تولغان مىكىر ئىپادىلىرى يوشۇرۇنغاندەكلا قىلاتتى. سەمەت قۇشقاچ ھېلەكنىڭمۇنداق كەسكىنلىكىنى ھېچقاچان  كۆرۈپ باقمىغاچقىمىكىن ، بڭر تۇرۇپ خاۋاتىرلەنسە ، يەنە بىر تۇرۇپ يۈرىكى جايىغا چۈشكەندەكمۇ بولدى.
   _ ماۋۇ باغاقلارغا مۇنۇ قەغەزدىكى  مېھمانلارنىڭ ئىسمىنى  يېزىپ، ئەل- ئاغىينىلىرىڭ بىلەن  سەن تارقىتىۋەت،_ دېدى سەمەت قۇشقاچ شۇنىڭدىن بىرنەچچە كۈن ئۆتكەندەبىر تۇتام قەغەزنى ھېلەككە سۇنۇۋېتىپ،_ مېنىڭ ئىسمىم بىلەن خان ئاناڭنىڭ ئىسمىنى ئېنىق قىلىپ ياز،مېھمانلار بىلەلمەي قالمىسۇن.بىرىنىمۇ چۈشۈرۈپ قويما.
    زىياۋۇدۇن داموللا ھاجىمنىڭ ئەلچىلىرىگە قىزى گۈلسۈمنىڭ ناھايتى تېزلا ماقۇل بولۇشى،ھېلەكنىڭ ئۆزىگە قىلغان كەسكىن گەپ- سۆزلىرى ئۇنىڭ كۆڭلىنى خېلىلا تىندۇرغان ئىدى.
  توي باشلاندى. بامداتنىڭ جامائەتلىرى ئۇزىتىلىپ قۇدا تەرەپ نىكاھ ئوقۇتۇشقىمۇ كېلىپ بولدى. لېكىن بۇ توي ھېلەكنىڭ چۈشىگىمۇ كىرىپ چىقمىغاندەك خاتىرجەم مېھمان ئۇزىتىپ يۈرەتتى. بىراق موللام نىكاھ پەتىسىنى ئوقۇپ كېلىپ:
  _ زىياۋۇدۇن داموللا ھاجىمنىڭ ئوغلى، سىراجىدىن قارىم سەمەت مۆمىننىڭ قىزى گۈلسۈمخاننى ئۆز ئىختىيارلىرى بىلەن نىكاھلىرىغا خاتۇنلۇققا قوبۇل قىلىپ ئالدىلىمۇ؟ دەپ ، سىراجىددىن قارىم ئەمدى ئاغزىنى ئۆمەللىشىگە تۇيۇقسىز پەگا تەرەپتىن بۇقىنىڭ ھۆركىرىشىدەك بىر ئاۋاز ئاڭلاندى.
   _ مەن ئالدىم!!! مەن ئالدىم!!! ئۆزۈم ئالىمەن ،  قانداق؟ !...
   ھەممەيلەن ھەيرانلىق ئىلكىدە ئۇياققا قاراشتى. ھۆركىرىگەن كىشى باشقا بىرى ئەمەس دەل ھېلاخۇن_ ھېلەك تاز ئىدى.
__ ياشاپ كەت ھېلەك!
_ ئەر-دە، ئەر!
_جۈرئىتىڭگە بارىكاللا ، ھېلەك!... مەھەللىدىكى بىرنەچچە دۈررەكلەرمۇ ھېلەككە قوشۇلدى.
  موللام، زىياۋۇدۇن داموللا ھاجىم، سىراجىددىن قارىم __ ھەممىسىنىڭ كۆزى سەمەت قۇشقاچقا تىكىلدى. ئاڭغىچە ئىچكىركى ئۆيدىن تولىمۇ زىل ۋە چىرقىراق بىر ئاۋاز ئاڭلاندى:
   __ مەنمۇ ئۆز ئىختىيارلىقىم بىلەن ئۆزۈمنى ھېلاخۇنغا خاتۇنلۇققا قوبۇل قىلدىم...!
   مېھمانلار ھاڭ- تاڭ قېلىشتى.ئۆيدىن يۈز- كۆزلىرى پەرەنجىلەنگەن گۈلسۈمخاننىڭ قانداق چىققىنىنى، ھەتتا ھېلەكنىڭ ئۇنى قانداق ئېلىپ كەتكەنلىكىنىمۇ ھېچكىم بىلەلمىدى.
    __ خاپا بولۇشمىسىلا، نىكاھقا ھارام ئارىلاشتى، قالدى ئىشلارنى  ھەرقايسىلىرى مەسلىھەتلىشىپ بىرنىمە قىلىشالا __ دىدى موللام خىرقىراپ تۇرۇپ،__ مەن كېتىۋالاي. موللام قولتۇقىدىن چۈشۈپ قېلىۋاتقان زەللىسىنى قوينىغا چىڭقىغاچ، مەسە كالىچىنى قولتۇقىغا قىستۇرغان پېتى ئۆيدىن چىقتى.
   سەمەت قۇشقاچ ئەسلىگە كەلگەندە ، ھويلىدا ئادەم قارىسىمۇ كۆرۈنمەيتى. قولىدا بولسا بىر تۇتام باغاق، باغاقلارغا : « قىزىمىز گۈلسۈمخان بىلەن ئوغلىمىز ھېلاخۇننىڭ توي مەرىكىسىگە... » دىگەندەك سۆزلەر يېزىقلىق تۇراتتى.