مىڭ بىر ھېكايەت

مەلۇم بىر دۆلەتتە، بوران-چاپقۇنلۇق بىر كەچ بىر جۈپ ئەر-ئايال بىر مىھمانخانىنىڭ چوڭ زالىغا كىرىپ مۇلازىمەت ئورنىدىن ئۆزلىرى ئۈچۈن ياتاق  بۇيرۇتۇپتۇ.
-ناھايت خېجىلمەن دەپتۇ مۇلازىمەتچى، بىزنىڭ مىھمانخانا ئاللىقاچان يىغىنغا قاتنىشىدىغان ۋەكىللەر ئۆمىكى بىلەن توشۇپ كەتتى. دائىم مۇشۇ خىل ئەھۋالغا ئۇچرىغاندا بىز مىھمانلارنى باشقا بىر مىھمانخانىغا تونۇشتۇرۇپ قوياتتۇق. لېكىن بۇ قىتم تەلىيىڭلار يوق ئىكەن. بىلىشىمچە يەنە بىر مىھمانخانىمۇ ئادەملەر بىلەن توشۇپ كەتتىغۇ دەيمەن-دەپتۇ.
بۇ بىر جۇپ ئەر-ئايالنىڭ چىرايىدىكى ئەنسىزلىكنى كۆرگەن مۇلازىمەتچى بىر ئاز دىن كېيىن يەنە سۆزىنى داۋاملاشتۇرۇپتۇ:-بۈگۈن ئاخشام سىلەر بۇيەردىن ئايرىلغاندىن كېيىن تۇرىدىغان جاي تاپالمايدىغانلىقىڭلار ئېنىق. ئەگەر سىلەر خالىساڭلار مېنىڭ ئۆيۈمدە بىر ئاخشام تۇرساڭلار بولىدۇ. گەرچە ئۆيۈم كاتتا، ھەشەمەتلىك بولمىسىمۇ ناھايىتى رەتلىك  ھەم پاكىزە.
بۇ بىر جۈپ ئەر-ئايال مۇلازىمەتچىنىڭ گېپىنى ئاڭلاپ ناھايىتى ئىللىقلىق ھېس قىپتۇ ۋە ئەدەب بىلەن مۇلازىمنىڭ ياخشى كۆڭلىنى قوبۇل قىپتۇ. ئىككىنچى كۈنى ئەتىگەندە ئۇلار ياتاق ھەققىنى تاپشۇرماقچى بولغاندا مۇلازىمەتچى رەت قىلىپ: -سىلەر مېنىڭ مىھمىنىم. مەن ئۆينى سىلەرگە ھەقسىز تۇرۇشقا بەرگەن- دەپتۇ.
مۇشۇ كۈنلەردە سىزگە ئوخشاش مۇلازىمەتچىنى ئەمەس، ھەتتا بىرەر مىھمانخانا خوجايىنىنى تېپىشمۇ تولىمۇ تەسكە توختايدۇ، بوپتۇ، مۇشۇ ياخشىلىقىڭىز ئۈچۈن بەلكى كۈنلەرنىڭ بىرىدە مەن سىزگە بىر مىھمانخانا سالدۇرۇپ بېرەرمەن،- دەپتۇ ھىلىقى ئەر. مۇلازىمەتچى بۇنى چاخچاق تەرىقىسىدە چۈشىنىپتۇ، شۇنداق قىلىپ ئارىدىن نەچچە يىل ئۆتۈپ بىر كۈنى بۇ مۇلازىمەتچى بىر پارچە خەت تاپشۇرۇپ ئاپتۇ. خەتتە ئەشۇ بوران-چاپقۇنلۇق كۈندىكى ئەسلىمە ناھايىتى ئېنىق يېزىلغان بولۇپ، ھىلقى بىر جۈپ  ئەر- ئايال بۇ مۇلازىمنى ئۆز ئۆيىگە مىھمانغا چاقىرغان ھەم خەت بىلەن بىللە ئايرۇپىلان بېلىتىنىمۇ قوشۇپ ئەۋەتكەن ئىكەن. بىر قانچە كۈندىن كېيىن مۇلازىمەتچى ئايرۇپىلان بىلەن ھىلىقى ئەر-ئايالنىڭ يۇرتىغا يېتىپ كەپتۇ. ئۇ  شەھەرنىڭ ئاۋات يېرىگە  جايلاشقان ھەشەمەتلىك بىنا ئالدىدا ھىلقى ئەر بىلەن ئۇچرىشىپتۇ .ئۇ ئەر كۆز ئالدىدىكى ھەيۋەتلىك بىنانى كۆرسىتىپ تۇرۇپ:- بۇ مەخسۇس سىز ئۈچۈن سېلىنغان مىھمانخانا،ئېسىڭىزدىمۇ، ئىلگىرى مەن سىزگە بىر مىھمانخانا سېلىپ بېرىشىم  مۇمكىن دېگەن ئىدىم،- دەپتۇ.
-سىز چاقچاق قىلىۋاتىسىز، دەپتۇ مۇلازىم ئۆز قۇلىقىغا ئىشەنمەي. سىز مېنى گاڭگىرىتىپ قويدىڭىز. نېمىشقا مەن بۇ ھەشەمەتلىك بىناغا ئىگە بولغۇدەكمەن. سىز  زادى كىم؟ دەپ سوراپتۇ مولازىمەتچى.
-مېنىڭ ئىسمىم ۋىليام. مەن ھېچقانداق ئالاھىدە ئادەممۇ ئەمەس، ئەمەلىيەتتە سىز مىھمانخانا باشقۇرىدىغان ئەڭ ياخشى نامزات،-دەپتۇ ئاددىيلا قىلىپ.
شۇنداق قىلىپ، گەرچە بۇ مىھمانخانا بۇ مۇلازىمنىڭ بولمىسىمۇ لېكىن ئۇ بۇ مىھمانخانىنىڭ تۇنجى دېرىكتورى بولۇپ قاپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-14 22:51  

بۇرنقى زامانلاردا يەھۇدىيەدىكى بىركەنتتە بىر ساددا يەھۇدى  ئۆتكەن ئىكەن. ئۇ بىرقىتم نورغۇن توخۇ بىقىپتۇ. ئەپسۇسكى ئۇزاق ئۆتمەي ئۇنىڭ توخۇلىرى ئۆلۈپ كىتىشكە باشلاپتۇ. نىمە قىلارىنى بىلمىگەن يەھۇدى بىرەر ياخشى مەسىلىھەت چىقپ قالسا ئەجەب ئەمەس دەپ مەھەللىسىدىكى  يەھۇدى مۇللىسىنىڭ يىنىغا بىرىپ: -تەقسىر، مىنىڭ توخۇلىرىم يىقىندا توخ ۋاباسى بىلەن يۇقۇملۇنۇپ ئۆلۈپ كىتىشكە باشلىدى،  قانداق قىلسام بولارـ دەپ سوراپتۇ.
-سەن ئۇلارغا نىمە بىرىپ باققان؟ دەپتۇ موللا.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-15 15:33  

سالام سىزگە ئابدۇمىجىت، قىلىۋاتقان بارلىق ياخشى ئىشلىرىڭىزغا ئۇتۇق ۋە بەرىكەت تىلەيمەن. ئىنسان قاچانىكى ئەخلاق قېلىپدىن چىقىدىكەن، ئۆزىنىڭ ئادەملىكىنى يوقىتىدۇ. سىزنىڭ ئىنسانغا ئەخلاق، ئادىمىيلىك مىزانلىرىنى ئۈگەتكۈچى بۇ ئىسىل يازمىڭىزنىڭ داۋامىنى كۆرۈشكە تەشنامەن...

    قەدىمكى گىرىتسىيە پادىشاھى بىر قىتىم جىنايەتچىلەرگە ئۆلۈم جازاسى ھۆكۈم قىلىۋاتقىنىدا تۇيۇقسىزلا بىر غەلىتە خىيال كاللىسىغا كىرىۋاپتۇ. ئۇ مەن بۇ جىنايەتچىلەرگە بىر چاقچاق قىلىپ، ئۇلارغا ئۆزلىرىنىڭ ئۆلۈش ئۇسۇلىنى تاللاتقۇزاي، ئاندىن ئۇلار مەندىن رەنجىشمەستىن بۇ دۇنيا بىلەن خۇشلاشسۇن دەپ ئويلاپتۇ.
شۇنىڭ بىلەن پادىشاھ ئۇلارغا: -سىلەر ئۆلۈش ئۇسۇلىنى ئۆزۈڭلار تاللاڭلار. سىلەر خالىغانچە گەپ قىلىڭلار-، نىمە دىسەڭلار شۇ بولىدۇ. ئەمما راسىت گەپ قىلماڭلار دەپتۇ.
جىنايەتىچلەر ئۆزلىرىنىڭ تەقدىرىنىڭ پادىشاھنىڭ قولىدا ئىكەنلىكىنى بىلگەچكە، كۆپلىرى ئىغىزىغا كەلگەننى سۆزلەپ كاللىسىدىن ئايرىلىپتۇ. جىنايەتچىلەر ئارىسدا بىر دانا، ئەقىلىلىق، ئادەم بولۇپ، ئۇ جاللاتلارغا قاراپ سىلەر مىنڭ كاللامنى ئالماقچىغۇ!-دەپ ئۈنلۈك خىتاپ قىپتۇ.
پادىشاھ بۇ گەپنى ئاڭلاپ، ئىنتايىن ئوسال ئەھۋالدا قاپتۇ. ئەگەر ئۇنىڭ كاللىسىنى ئالسام، ئۇنىڭ سۆزى راست بولۇپ چىقىدۇ، ئەگەر ئۇنىڭ سۆزىنى يالغان دېسەم يەنە ئۇنىڭ كاللىسى ئېلىنىدۇ، شۇنىڭ بىلەن ئۇنىڭ گىپى يەنە راستقا ئايلىنىدۇ. قانداق قىلىش كىرەك؟ پادىشاھ بۇ ئادەمنىڭ گىپىنى ئاڭلاپ، راستىنلا گاڭگىراپ نىمە قىلىشنى بىلمەي قاپتۇ ۋە ئىلاجىىسىزلىقتىن ئۇنى قويىۋىتىشكە ئەمىر قىپتۇ. شۇنىڭ بىلەن باشقا جىنايەتچىلەرمۇ ئۇنىڭ ئۇسۇلى بويىچە ھايات قاپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-17 18:01  

   1001 ھېكايەتنى ئۈزمەي ئوقۇپ كېلىۋاتقان ئىدىم. سىزنىڭ «كىرىش سۆز»ىڭىزنى ئوقۇپ بۇ قىممەتلىك ھېكايەتلىرىڭىزنى داۋاملىق ئوقۇپ تۇرۇدىغانلىقىمدىن خوشال بولدۇم. تېنىڭىزگە سالامەتلىك، ئىشلىرىڭىزغا ئۇتۇق يار بولسۇن!

   بۇ  تېما  ھەققىقەتەن يېڭى ئېيتىلغان «كونا» گەپ بوپتۇ. ئوچۇق ئېيتقاندا « يېڭى مىڭ بىر ھىكايەت » بوپتۇ.بۇ ئەسەر  بىرىنچىدىن: پۈتكۈل دۇنيانى ( ئەرەپ دۇنياسىدىن ھالقىپ)  يورۇتۇپ بېرىدىغانلىقى بىلەن.ئىككىنچىدىن : ئەقىل-پاراسەت ،تەجىربە-ساۋاق يەكۇنى بولغان ھىكايەتلەر ئىكەنلىكى بىلەن،ئۈچۈنچىدىن : ئوقۇرمەنلەرگە مول بىلىم ۋە ھەر خىل ئۇچۇر يەتكۈزىدىغان قامۇسلۇق خاراكتىرىگە ئىگە بولغانلىقى بىلەن.تۆتىنچىدىن : خەلق ئېغىز ئەدەبىياتىمىزنى يېڭى مەزمۇن بىلەن بېيتقانلىقى .... بىلەن پەرقلىنىپ تۇرىدۇ. بۇ ئەسەرنىڭ ئالاھىدىلىكى....ئەسەر تۈگىمىگىچە  تۈگەللەنمىيدۇ ،ئەلۋەتتە. ئۇكىمىز ئابدۇمىجىتنىڭ پاراسىتىگە ھاردۇق يەتمىگەي.ئەمگىگى ئۆزى ئارزۇ قىلغاندەك روياپقا چىققاي.

ئىلگىرى، مەلۇم بىر ئەلدە كۈن بويى غەمكىن، ئىچى تىتىلداپ يۈرىدىغان بىر كىشى ئۆتكەن ئىكەن. كۈنلەرنىڭ بىر كۈنى ئۇ ئۆزىنىڭ تەشۋىشلىك كۈنلىرىدىن زېرىكىپ خۇشال-خۇرام ياشاشنى قارار قىپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ئۇ روھىي تەسەللى ئىزدەش مەقسىتىدە  ئەتىراپىدىكى بىرقىسىم دانىشمەن كىشىلەرنى زىيارەت قىپتۇ. ئەشۇ كۈنلەرنىڭ بىرسىدە بىر ئۈمىدۋار كىشى خۇشاللىق بىلەن ئۇنىڭ زىيارىتىنى قوبۇل قىلىپ، ئۇنى ئولتۇرۇشقا تەكلىپ قىپتۇ ۋە ئۇنىڭ سۇئاللىرىنى ئاڭلاپتۇ:
-سىزنىڭ ھاياتتا بىرەرمۇ دوستىڭىز بولمىسا، ھەممە ئادەم سىزگە دۈشمەنلىك نەزىرى بىلەن قارىسا سىز يەنىلا خۇشال يۈرەلەمسىز؟- سوراپتۇ غەمكىن كىشى.
-ئەلۋەتتە، مەن يەنە خۇشال بولىۋىرىمەن، مەندە يوق نەرسە-پەقەت دوست، ئىمان ئەقىدە ئەمەس.
-ئەگەر سىز يول بويىدا كېتىۋاتقىنىڭىزدا تۇيۇقسىز بىر پاتقاق ئازگىلىغا  چۈشۈپ كېتىپ، ئۈستى-باشلىرىڭىز مەينەت ئادەمگە ئايلىنىپ قالغىنىڭىزدا يەنىلا خۇشال بولالامسىز؟
- ئەلۋەتتە، چۈنكى مېنىڭ چۈشۈپ كەتكىنىم پەقەتلا بىر پاتقاق ئازگىلى، ھەرگىزمۇ تېگى يوق ھاڭ ئەمەس.
-ئەگەر باشقىلار بىلەن ئۇرۇشۇپ تاياق يەپ كەتكەن ئەھۋالدا قانداق قىلىسىز، يەنىلا خۇشال بولالامسىز؟
-ئەلۋەتتە، ئۇ ئادەم ھىلىمۇ ياخشى مىنى  ئۇردى، زىيانكەشلىك قىلىپ ئۆلتۈرۈپ قويمىدى دەپ ئويلايمەن.
-ئەگەر چىشىڭىز ئاغرىپ چىش  دوختۇرىنىڭ يېنىغا چىشىڭىزنى تارتقۇزغىلى بارغاندا، دوختۇر ئېھتىياتسىزلىق قىلىپ ساق چىشىڭىزنى تارتىۋەتسىچۇ؟
-ھىلىمۇ ياخشى تارتقىنى پەقەتلا بىر چىش، مېنىڭ ئىچكى ئەزالىرىم ئەمەس، دەپ خۇشال بولىمەن.
- شېرىن ئۇيقۇدا ياتقىنىڭىزدا بىرەيلەن كېلىپ، يېقىمسىز ئاۋازدا ناخشا ئېيتىپ كەيپىڭىزنى بۇزسىمۇ، سىز  يەنە خۇشال بولامسىز؟
-ئەلۋەتتە، مەن خۇشاللىق بىلەن ھىلىمۇ بۇ يەردە ۋارقىراۋاتقىنى ئادەم، بۆرە ئەمەس دەپ ئويلايمەن.
-ئەگەر سىز ھازىرلا ئۆلۈپ كېتىدىغان بولسىڭىز يەنىلا خۇشال بولالامسىز؟
-ئەلۋەتتە، مەن خۇشاللىق بىلەن ئاخىرى ھاياتلىق يولۇمنى مېڭىپ تۈگەتتىم  دەيمەن. بۇ جاھاننىڭ دەرت ئەلەملىرىنى ئۇنتۇپ، بىر مىنۇت بولسىمۇ بۇرۇنراق مىنى ياراتقان ئەشۇ ئۇلۇغ خۇدانىڭ ئالدىغا بېرىشتىن خوش بولىمەن.
  بۇلارنى ئاڭلاپ، بۇ ئادەمدە ئۆزىنى ئۆزگەرتىش ھەققىدە تېخىمۇ زور ئۈمىد پەيدا بوپتۇ ۋە ھاياتقا بولغان كۆز-قاراشنى ئۆزگەرتىشنىڭ ئۆزىدە ئۆزگىرىش ھاسىل قىلىشنىڭ تۇنجى قەدىمى ئىكەنلىكىنى تونۇپ يېتىپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-17 18:32  

بىر كۈنى قويۇق ئورمانلىقتا ياشايدىغان بىر ئاغمىخان قورسىقىنى توقلاپ بولغاندىن كېيىن تاماق سىڭدۈرۈش ئۈچۈن ئوتلاقتا ئۇياقتىن بۇياققا لاغايلاپ يۈرگەندە ناھايتى ھەيۋەتلىك بىر يولۋاسقا يولۇقۇپ قاپتۇ. يولۋاسنى كۆرگەن ئاغمىخاننىڭ كۆڭلىگە جىن كىرىپ، يولۋاسقا جەڭ ئىلان قىلىپ، باتۇرنىڭ كىملىكىنى ئايرىماقچى بوپتۇ .  
-يولۋاس ئالىيلىرى،- دەپتۇ ئاغمىخان، -مەن ئۆزلىرىگە جەڭ ئىلان قىلماقچى، رۇخسەت قىلارلىمىكىن؟
-ياق! رەت قىپتۇ يوۋاس قەتئىلىك بىلەن، يەنە كىلىپ مىنىڭ ھازىر ۋاقتىم يوق. دەپلا كىتىپ قاپتۇ.
ئارىدىن ئۇزاق ئۆتمەي ئاغمىخان يەنە بىر قىتىم يولۋاسنىڭ ئالدىنى توسۇپ بەسلىشىش تەلىپىنى قويۇپتۇ. -ياق دەپتۇ يوۋاس يەنە قەدئىلىك بىلەن.
يىرىم ئايدىن كېيىن،ئاغمىخان يولۋاسنى يەنە  ئۇچرىتىپتۇ ۋە بۇ قىتىم تۈزۈتسىزلا ئۇنىي ئەيىپلەشكە باشلاپتۇ: -كىممۇ سىنى ھايۋاناتلار پادىشاھى دىسۇن؟ كىچىككىنە بىر جەڭگىمۇ ماقۇل بولۇشقا پىتىنالمىساڭ، ئەجەبا سەن مەندىن قورقتۇڭمۇ؟  دەپ تەنە قىپتۇ.
مەن ھەقىقەتەن قورقتۇم – دەپتۇ يولۋاس. ئەگەر ساڭا ماقۇل بولسام، سەن يولۋاس بىلەن بەسلىشىش شەرىپىگە ئىرىشىسەن،  ھاياتىڭمۇ، ماماتىڭمۇ ئۇلۇغ بولىدۇ. بىراق مەنچۇ؟ مەن پەقەت سەندەك ئەرزىمەن بىر مەخلۇق  بىلەن ئۇرۇشۇپ  يۈرگۈنۈم ئۈچۈنلا بىر ئۆمۈر ئار-نۇمۇس ئىچە ئۆتىمەن خالاس.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-17 23:28  

بۇ قېتىم تۇللۇق يوللاش نىيىتىگە كەلدىڭىزمۇ؟ مەن 292 ھېكايەتكىچە تۇللۇق كۆرگەن

ئىككىنچى دۇنيا ئۇرۇشىنىڭ ئىس-تۈتەكىلىرى ئەمدىلا تارقىلىپ بولغان چاغلاردا، ئەنگىليە-فرانسىيە باشچىلىقىدىكى غەلبە قىلغان دۆلەتلەر ئامېرىكىنىڭ نيۇيورك شەھىرىدە، دۇنياۋى ئىشلارنى بىر تەرەپ قىلىدىغان ۋە تەڭشەيدىغان خەلقئارالىق تەشكىلات-«بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى»نى قۇرۇشنى قارار قىپتۇ. ھەممە تەييارلىق خىزمەتلەر تۈگىگەندە، كۆپچىلىك تۇيۇقسىز، بۇ يەر شارى خاراكتىرلىك ئەڭ يۇقىرى  ھوقۇقلۇق دۇنياۋى تەشكىلاتنىڭ ئۇلى سىلىنىدىغان ئورۇننى تاپماقنىڭ بەك تەس ئىكەنلىگىنى  بايقاپتۇ.
بۇ خەۋەرنى ئاڭلىغان ئامېرىكىدىكى مەشھۇر باي جەمەت –روكفىللىر جەمەتى سودا ئارقىلىق ئىرىشكەن 87 مىليون ئامېرىكا دوللىرى مەبلىغىنى سەرىپ قىلىپ نىيۇيورك شەھىرىدىن بىر پارچە يەر سىتىۋىلىپ، بۇ يەرنى ئەمدىلا قۇرۇلغان خەلقئارلىق تەشكىلات-ب د ت تەشكىلاتىغا تەقدىم قىلىشنى قارار قىپتۇ.  شۇنىڭ بىلەن بىللە  بۇ جەمەت بۇ بىر پارچە يەر ئەتىراپدىكى خىلى كۆپ يەرنىمۇ سىتىۋاپتۇ.
بۇ جەمەتنىڭ ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان بۇخىل ئەخمىقانىلىغى ئەينى ۋاقىتتا نۇرغۇنلىغان ئامېرىكا بايلىرىنى ھەيرران قالدۇرۇپتۇ. 87 مىليون ئامېرىكا دوللىرى›› بۇ پۇل ئۇرۇشتىن كېيىن ئىقتىسادىي ئانچە ياخشى بولمىغان ئامېرىكا ۋە پۈتۈن دۇنياغا نېسبەتەن ئاز ئەمەس ئىكەن. يەنە كىلىپ روكفىللىر جەمەتىنىڭ بۇنچە كۆپ پۇلنى ھەقسىز تەقدىم قىلىشى ۋە ھىچقانداق شەرت قويمىغانلىقىدەك خەۋەر تارقالغانلىقىدىن كىيىن، ئامېرىكىدىكى نۇرغۇن بايلار ئۇلارنى مەسخىرە قىلىپ، ئۇلارنىڭ بۇ«قىلىقنى» ئۇچىغا چىققان« ئەخمەقلىق» دېيىشىپتۇ ۋە يەنە مۇشۇنداق قىلىۋەرسە، بۇ جەمەت كەمبەغەللىشىپ كىتىدۇ دېگەن غەيۋەتنى تارقىتىپ يۈرۈپتۇ. ئەمما ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغىنى-ب د ت بىناسى ئەمدىلا قۇرۇلۇشنى تۈگەتكەندە، ئۇنىڭ ئەتراپىدىكى يەر-زېمىننىڭ باھاسى بىراقلا ئۆرلەپ كىتىپتۇ. رۇكفىللى جەمەتى بىردەمدىلا ھەدىيە قىلغان پۇل سانىنىڭ  ئون ھەسسىسىگە تەڭ پايدا ئاپتۇ. كىيىن 100ھەسسىسىگە تەڭ كەلگۈدەك غايەت زور بايلىق بۇ جەمەتنىڭ ھىسابىغا ئىقىپ كىرىپتۇ. ئاشۇچاغدىلا  روكفىللىر جەمەتىنىڭ ھەدىيەسىنى مەسخىرە قىلغانلارنىڭ ھەممىسى ھاڭ-تاڭ بولۇشۇپ روكفىللىر نىڭ ئەقىل پاراسىتىگە قايىل بولۇشۇپتۇ ۋە ئۆزلىرىنىڭ بۇ سودىدا ناھايتى كىچىككەنلىكلىرىنى ھىس قىلىشپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-18 21:20  

ئابدۇمىجىت مۇھەممەدنىڭ يازمىسى:
سەككىزىنچى ھېكايەت

قىرى ياغاچنىڭ سوۋغىسى

ئابدۇمىجىتنىڭ قولىغا دەرد كەلمىسۇن! مەن سىزنىڭ ناھايىتى ئالدىراشلىقىڭىزنى ھېس قىلدىم، بىراق، ئابدۇمىجىت ئىملاغا دىققەت قىلىڭ. يەنە بىر گەپ، سىزنى موشۇ كويغا سالغانلاردىن بەك نەپرەتلەنمەڭ. كېيىنچە ئەمگىكىڭىزنىڭ نەتىجىسىنى كۆرىدىغاندەك قىلىسىز. (ئۇلار سىزنى كولدۇرلاتقاندەك قىلغان بىلەن، سىزنى ماتېرىيال بىلەن تەمىنلەپتۇ، يەنە موشۇ خەيرلىك ئىشقا باشلاپ كىرىپتۇ، ئەمەسمۇ) بۇ ئەمگەك مەڭگۈ سىزگە تەۋە بولىدىغانلىقىدىن پەخىرلىنىڭ!

بۇرۇنقى زامانلارنىڭ بىرىدە بىر ئەقىللىق ئادەم ئۆزىگە ناتۇنۇش بىر كەنىتىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقىنىدا قورسىقى قاتتىق ئچىپ كېتىپتۇ. ئۇ بىر قورونىڭ ئالدىغا كىلپ ئايال خۇجايىنغا: -مەندە بىر تال خىسلەتلىك تاش بارئىدى، ئۇنى قايناۋاتقان قازانغا سالسا دەرھاللا ئېسىل شورپىغا ئايلىناتتى. رۇخسەت قىلسىڭىز ئۇنى قازىنىڭىزدا قاينىتىپ ئىچىۋالسام بولامدۇ؟ -دەپ سوراپتۇ. ئايال خۇجاين بۇ ناتۇنۇش ئادەمنىڭ قىزىق ئىشلىرىغا قىزىقىپ دەرھال قازاننى ئېچىقىپ ئوچاققا ئېسىپ بىرىپتۇ. ئۇ ئادەم قازانغا لىق سۇ توشقۇزۇق پاكىز يۇيۇلغان تاشنى قازانغا ساپتۇ ۋە ئوت قالاپ قاينىتىشقا باشلاپتۇ.
بىر ئازدىن كىين ئۇ ۋاراقشىپ قايناۋاتقان «تاش شورپىسى»نى تىتىپ كۆرگەندىن كىين، ھەي ئىسىت!- دەپتۇ ئايال خۇجايىنغا، بۇلسا ئازراق يۇمغاقسۈت بولغان بولسا بۇ شورپا راستىنلا ئوخشىغان بولاتتى.
بۇنى ئاڭلىغان ئايال خۇجايىن يەنە نىمە ئىش بولاركىن دەپ قىزىقىپ دەرھال ئۇنىڭ تەلەپ  قىلغان نەرسىسىنى ئىچىقىپ بىرىپتۇ. -پاھ دەپتۇ ئۇ ئادەم بۇ قىتىم شورپىنى تىتىپ كۆرۈپ، -ئەجەب مىزلىك شۇرپا بوپتۇ، بولسا يەنە ئازراق سامساق، سەۋزە دېگەندەك نەرسىلەر بولغان بولسا شۇرپىغا باشقىچە تەم كىرەتتى. ئايال خۇجايىن دەرھال ئۇ تەلەپ قىلغان نەرسىلەرنى ئەكىلىپ بىرىپتۇ. شۇنداق قىلىپ بۇ ئادەم ھەرقىتىم شۇرپىنى تىتىپ كۆرگەندىن كىين چىرايىغا باشقىچە ئىللىق تۈس بىرىپ ئۈزۈلدۇرمەي تەلەپلەرنى ئوتىرغا قويۇشقا باشلاپتۇ. -بولسا ئازراق گۆش بولغان بولسا، -بولسا ئازراق دورا دەرمەك بولغان بولسا... دەپ يۈرۈپ بىردەمنىڭ ئچىدىلا ناھايتى ئوخشىغان بىر قازان شورپىغا ئىگە بوپتۇ ۋە ئاخىرىقى تەلەپنى ئوتىرتغا قويۇپتۇ. -بولسا ئىككى پارچە نان بىلەن شۇرپىنى ئىچىشىپ بىرىدىغان بىر ھەمرا بولغان بولسا شۇرپىنىڭ لەززىتى تېخىمۇ ئاشقان بولاتىتى. «شورپا ئىچىشىپ بىرىدىغان ھەمرا بولسا ئىدى» دېگەن سۆزنى ئاڭلىغان ئايال خۇجايىن شۈلگەيلىرىنى ئىقتىقىنىچە دەرھال ئۆيىدىكى نەچچە ناننى ئىلىپ چىقىپ داستىخانغا قويۇپتۇ ۋە تاش شورپىسىدىن تەڭ بەھىرلىنىپتۇ...

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-19 10:00  

بۇرۇنىنىڭ بۇرنىسىدا،  ناھايتى باي بىر يەھۇدى سودىگەر سودا ئۈچۈن سىرتقا چىققاندا، ئاغرىپ قىلىپ بىر دەڭدە يىتىپ قاپتۇ ۋە ئۆز كېسىلىنىڭ ساقىيىشىدىن ئۈمىد يوقلۇقىنى بىلىپ، ئاخىرەتلىك ئىشلىرىنى دەڭ خوجايىنىنىڭ بىجىرىشىگە تاپىلاپتۇ ۋە ئۇنىڭغا:
  -ئەگەر مەن ئۆلۈپ كەتسەم، مىنىڭ يۇرتۇمدىن بالىلىرىم مىنى ئىزدەپ كەلسە،  مىنىڭ مال مۆلۈك ۋە باشقا ئامانەتلىرىمنى ئۇلارغا تاپشۇرۇپ بىرىڭ، ئەمما ئۇلارغا مىنىڭ قايسى دەڭدە ياتقانلىقىمنى دىمەڭ-دەپتۇ.
كىيىن ئۇ ئادەم تەڭرى دەرگاھىغا قايتقاندىن كېيىن، دەڭ خوجايىنى ئۇنى ئۆزىنىڭ دېگىنى بويىچە دەپنە قىپتۇ.  شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بۇ بازاردىكى كىشىلەرگە ئۇنى ئىزدەپ كېلىپ قالغانلارغا ئۇنىڭ قايسى دەڭدە تۇرغانلىقىنى دىمەسلىكنى تاپىلاپتۇ.
ئارىدىن ئۇزۇن ئۆتمەي ئۇنىڭ ئوغۇللىرىدىن بىرسى راستىنلا دادىسىنى ئىزدەپ بۇ شەھەرگە كەپتۇ. ھەمدە كوچىمۇ كوچا يۈرۈپ دادىسىنى سۈرۈشتۈرۈپتۇ. لىكىن ھىچقانداق جاۋابقا ئىرىشەلمەيلا قالماستىن، ئاتىسىنىڭ قايسى دەڭدە تۇرغانلىقىنىمۇ بىلەلمەپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ئەقىللىق ئوغۇل ئىشنىڭ سەل غەلىتە ئىكەنلىگىنى سىزىپ باشقىچە بىر ئامال بىلەن دادىسىنى ئىزدەشكە مەجبۇر بوپتۇ.    دەل شۇ چاغدا، ئۇ بىر  قانچە قوينى ئالدىغا سىلىپ بازارغا ماڭغان بىر كىشگە ئۇچراپتۇ. ئۇ ئوغۇل دەرھال ئۇنىڭ قويلىرىنى سىتىۋاپتۇ ۋە ئۇنىڭدىن بۇ قويلارنى ھىلىقى«يەھۇدى سودىگەر» ئۆلۈپ كەتكەن دەڭگە ئاپىرىپ بېرىشنى ئۆتۈنۈپتۇ. شۇنىڭ بىلەن ئوتۇنچى قويلار بىلەن بىرگە ئۇ ئوغۈلنىمۇ ھىلىقى دەڭگە  ئاپىرىپ قويۇپتۇ.
-مەن سىنىڭ قويلىرىڭىنى سېتىۋالمىغان ئىدىمغۇ!-دەپتۇ خۇجايىن پادىچىنى كۆرۈپ.
-شۇنداق، سىز ئالمىدىڭىز دەپتۇ ئوتۇنچى جاۋابەن، -ئەمما مىنىڭ كەينىمدىىكى ئاۋۇ كىشى مىنىڭ قويلىرىمنى سىتىۋىلىپ، «بىرچاغدا بىر يەھۇدى سودىگەر ئۆلۈپ كەتكەن» دەڭگە ئاپىرىپ بىرىشىمنى ئىيىتقان ئىدى. شۇڭا ئۇنى موشۇ يەرگىلا باشلاپ كەلدىم دەپتۇ مەنىلىك قىلىپ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-19 20:47  

    قەدىمقى پارس ئەللىرىنىڭ برسىدە  ناھايتى مەغرۇر شاھلاردىن بىرسى ئۆتكەن بولۇپ، ئۇ بىرتۇغما ئات ھەۋەسكارى ئىكەن. دۇنيادىكى ئەڭ ياخشى ئاتلارنى ئەكەلدۈرۈپ باقىدىكەن.  بىر كۈنى ئوڭ قول ۋەزىرنىڭ ئاتلىرىنڭ ئۆز ئاتلىرىدىن ياخشى ئىكەنلىكىنى ئاڭلاپ، كۆڭلىدە قايىل بولغۇسى كەلمەپتۇ ۋە ئۇنىڭ بىلەن بەسلەشمەكچى بولۇپتۇ. ئۇزاق مەسىلھەتلەردىن كىين ئىككەيلەن ئۆز ئاتلىرىنى يۇقىرى، ئوتتۇرا، تۆۋەن ئۈچ دەرىجىگە ئايرىپ يېڭىش-يېڭىلىشنى بەلگىلىمەكچى بولۇشۇپتۇ. كەسكىن مۇسابىقىدىن كېيىن، شاھنىڭ ئاتلىرى دەرۋەقە ئۇتتۇرۇپ قويۇپتۇ ۋە  بۇنىڭدىن شاھ ناھايىتى بىئارام بوپتۇ.
بۇ چاغدا شاھنىڭ خاس ھاجىپى ئەھۋالنى ئۇققاندىن كىيىن شاھقا ئەقىل كۆرسىتىپ: -شاھىم، ئەمىلىيەتتىمۇ ۋەزىرنىڭ ئاتلىرى ئەڭ ئېسىل ئاتلار ئارىسىدىن تاللانغان ئارغىماقلاردۇر. سىز گەرچە ئات بىقىشنى ياخشى بىلدىغان، تۇغما چەۋەنداز بولسىڭىزمۇ، ئادەتتىكى تەدبىرلەر بىلەن غەلبە قىلالىشىڭىز ناتايىن دەپتۇ.
    -ئۇنداقتا مۇسابىقىدە ئۇتۇشنىڭ ئامالى بارمۇ؟ -دەپ سوراپتۇ شاھ تاقەتسىزلىنىپ.
    - ئەلۋەتتە بار، ۋەزىرنىڭ ئوتتۇرا دەرىجىلىك ئاتلىرى بىزنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئاتلىرىمىزنى يىڭەلمەيدۇ. تۆۋەن دەرىجىلىك ئاتلىرى ئوتتۇرا دەرىجىلىك ئاتلىرىمىزنى يىڭەلمەيدۇ، ئەتە  بىزنىڭ يۇقىرى دەرىجىلك ئاتلىرىمىز بىلەن ئۇنىڭ ئوتتۇرا دەرىجىلىك ئاتلىرىنى، ئوتتۇرا دەرىجىلىك ئاتلىرىمىز  بىلەن ئۇنىڭ تۆۋەن دەرىجىلىك ئاتلىرىنى مۇسابىقىلەشتۈرۈڭ. بىزنىڭ تۆۋەن دەرىجىلىك ئاتلىرىمىز ئۇنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئاتلىرى بىلەن مۇسابىقىلەشسۇن، نەتىجە ئىككىدە بىر بولىدۇ خالاس! –دەپتۇ مەسىلىھەت بىرىپ.
    – تەدبىر بەكلا ئاددى، بىز پەقەت ئاتلارنىڭ دەرىجە ئاتالغۇسىنى ئاماشتۇرىۋەتسەكلا بولدى.
شاھ خاس ھاجىپىنىڭ دېگىنى بويىچە ئەتىسى يەنە بىر مەيدان مۇسابىقېگە چۈشۈپتۇ ۋە مۇسابىقىدە راستىنلا ئۇتۇپ چىقىپتۇ. يىڭىلگەن ۋەزىر نېمە ئىش بولغانلىقىنى بىلەلمەستىن گاھگىراش ئىلكىدە ئوردىغا قايتىپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-20 16:39  

   قەدىمقى زامانلارنىڭ بىرىدە، تارىم دەرياسى بويىدا نۇرغۇنلىغان پاقىلار ئۆتكەن بولۇپ، ئۇلار شۈنچە كۆپ بولسىمۇ ئەمما پادىشاھى يوق ئىكەن. ئۇلار دائىم ئۆزلىرىنى ھېچكىمنىڭ باشقۇرمىغانلىقىدىن كۆڭلى ناھايتى يىرىم ئىكەن، يۇرت چوڭلىرى دائىم بۇ ھەقتە باش قاتۇرىدىكەن. ئۇلار ئۇزاق مەسلىھەتلىشىپ ، ئاخىرى خۇداغا تىلاۋەت قىلىپ خۇدادىن ئۆزلىرىگە بىر پادىشاھ تەيىنلەپ بىرىشىنى تىلەپتۇ. خۇدا پاقىلارنىڭ ساددىلىقىنى بىلگەچ، چوڭ بىر پارچە ياغاچ پارچىسىنى دەرياغا تاشلاپتۇ ۋە -بۇ ياغاچ سىلەرنىڭ پادىشاھىڭلار بولسۇن، مۈشكۈلاتلاردا سىلەرگە باش پاناھ بولىدۇ دەپتۇ.  پاقىلار يوغان بىر پارچە ياغاچ پارچىسىنىڭ سۇ ئۈستىدە لەيلەپ تۇرغانلىقىنى كۆرۈپ، سۇ ئۈستىگە چىقىپتۇ ۋە ئازراقمۇ قورقماي ياغاچ ئۈستىگە چىقىپ ئولتۇرۇپتۇ ۋە ئۇنىڭ مىدىر قىلماي تۇرغىنىنى كۆرۈپ، خۇدانىڭ مۇشۇنداق قىمىر قىلمايدىغان، دۆت بىر نېمىنى پادىشاھ دەپ ئەۋەتكەنلىكىنى قاملاشمىغان بىر ئىش دەپ قاراپ، خۇدادىن باشقا بىر پادىشاھ ئەۋەتىپ بىرىشىنى سوراپتۇ. خۇدا بۇ قىتم بىر دانە بىلىقنى ئەۋەتىپتۇ. پاقىلار بىلىقنىڭ تۇغما ئاقكۆڭۈل ئىكەنلىكىنى بىلىپ، ئۇنىڭ ھەيۋىسى يوق ئىكەن دەپ خۇدادىن يەنە باشقا بىرىنى ئەۋەتىشنى سوراپتۇ.  شۇنىڭ بىلەن خۇدا ئۇلارغا ناھايتىمۇ سەت، ياۋۇز، رەھىمسىز ۋە بەدنىيەت  قورقۇنچلۇق بىر مەخلۇقنى ئەۋەتىپتۇ. بۇ مەخلۇق دەسلىۋىدە پاقىلارغا توختىماي زىياپەت بىرىپ، ئۇلارنىڭ ئورۇق سىمىزىنى ئايرىپتۇ. ئاندىن پاقىلار ئارىسىغا مەخپى ئۇچۇر ئىگەللەيدىغان جاسۇسلارنى كىرگۈزۈپتۇ. ئاندىن كىين خاتىرجەم ھالدا ئۇ ھەر كۈنى بىردىن پەتىۋا چىقىرىپ پاقىلارنى يېيىشكە باشلاپتۇ. ئۇزاق ئۆتمەي پاقىلارنىڭ ھەممىسى پاك-پاكىز قىرىلىپ تۈگەپتۇ.

بۇ يازمىنى ئاخىرىدا   قوشتاغ تەھرىرلىگەن. ۋاقتى  2012-4-21 00:42