پرېستان: مۇۋەپپەقىيەت:ئۇزلۇكسسىز تىرىشقانلارغا ....مەغلۇبىيەت يەنىلا شۇ ھۇرۇنلارنىڭ دەسمايىسى..

  • 2009-04-21

    گىتلىرنىڭ «مېنىڭ كۈرەشلىرىم» دىگەن كىتابى - [تارىخ]

    版权声明：转载时请以超链接形式标明文章原始出处和作者信息及本声明
    logs/38276024.html

    سوتسىيال دېموكراتچىلار

    ياش ۋاقتىمدا سوتسىيال دېموكراتىيە توغرىسىدا بىلىدىغانلىرىم بەكلا يىتەرسىز، ھەتتا بىلىمەن دەپ يۈرگەنلىرىممۇ پۈتۈنلەي خاتا نەرسىلەر ئىكەندۇق.
    دەسلىۋىدە سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ يوشۇرۇن ئاۋاز بېرىش ئۇسۇلى بويىچە ئومۇمىي سايلام ئۆتكۈزۈش تۈزۈمىنى بەرپا قىلىش ئۈچۈن ئېلىپ بېرىۋاتقان كۈرەشلىرى مېنى بەكلا قىزىقتۇرغان ئىدى. چۇنكى شۇ ۋاقىتلاردىلا بۇ ئۇسۇل ئىشقا ئاشۇرۇلغىنىدا مەن بەكلا ئۆچ كۆرگەن خابسبوۋرگ تۈزۈمىنى ئاجىزلىتىشقا ياردىمى بولىدۇ دەيدىغان بىر قاراشقا كەلگەن ئىدىم. بۇ دوناي دۆلىتى، نېمىسلىكىمىزنى قۇربانلىق قىلماي تۇرۇپ بۇ جاھاندا پۇت تىرەپ تۇرۇش مۇمكىن ئەمەس دەپ قارايدىغانلىغىنى سېزىپ قالغان ئىدىم. ئەسلىدە نېمىس ئامىلىنى سلاۋىيانلاشتۇرۇش ھىساۋىغا ئۆزىنىڭ مەۋجۇتلىقىنى ئۇزۇن مۇددەت ساقلاپ قالالىشى ئەسلا مۇمكىن ئەمەس ئىدى. بۇنىڭ سەۋەبى شۇكى، سلاۋيانىزمنىڭ بۇ دۆلەتنى ساقلاپ قالالايدىغان كۈچكە ئىگە ئىكەنلىكى ئۇنچىلىك مۇبالىغە قىلىنغىدەك دەرىجىدە ئەمەس ئىدى. شۇنداق بولغاچقا، ئىككىلەنمەي قەتئىي ئاغدۇرىۋېتىشكە تىگىشلىك بولغان، ئون مىليونلۇق بىر نېمىس قەۋىمىنى ئۆلۈمگە مەھكۈم قىلىۋېتىشكە ئۇرۇنىدىغان بۇ ھابىسبۇرگ خاندانلىقىنىڭ ھالاكىتىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان ھەر قانداق بىر ھەرىكەتنى چىن قەلبىمدىن قوللاپ قۇۋەتلەشكە ھەر دائىم تەييار ئىدىم. مېنىڭ بۇ يەردە ئۈمىد كۈتكىنىم، ئاۋۇستىرىيە كۆپ مىللەتلىك بىر ئىمپىرىيە بولۇش سەۋەبىدىن تىل جەھەتتىكى قالايماقانچىلىقلار بۇ ئەلنىڭ پارلامېنتىنى قانچىكى پارچىلىيالىسا ۋە ئۇنى قانچىكى پالەچ ھالغا چۈشۈرۈپ قويالىسا، بۇ بابىل ئىمپىرىيىسىنىڭ ئاغدۇرۇلىشىنىمۇ شۇنچە تېزلىتىپ بىرەلەيدىغانلىقى ئىدى. بۇ جەرياننىڭ نەتىجىسى − ئاۋۇسترىيىدىكى نېمىس مىللىتىمنىڭ ئازاتلىققا چىققان كۈنى بولۇپ تاماملانغان بولاتتى. ئۇنىڭدىن كېيىنكى مۇقەررەرلىك − ئۇنىڭ ئانا ۋەتىنىگە قوشۇلۇپ كېتىشى بولۇپ، بۇنىڭغا توسالغۇ بولالايدىغان ھېچقانداق بىر كۈچ قالمىغان بولاتتى.
    ئەنە شۇ سەۋەپلەر تۈپەيلىدىن سوتسىيال دېموكراتچىلارنىڭ كۆز قاراشلىرى مېنى ئۆزىگە جەلىپ قىلماقتا ئىدى. ئۇ يىللىرى بۇنداق بىر قاراشقا ئىشىنىپ قالغىدەك ساددا بىرسى بولغىنىم ئۈچۈن، سوتسيال دېموكراتچىلار ئىشچىلار تۇرمۇشىنىمۇ ياخشىلىيالايدۇ دەپ ئىشەنگەن ئىكەنمەن. شۇڭا ئۇلارغا قارشى تۈرۈش ئورنىغا ئۇلارنى قوللىغان ئىدىم. كېينچە مېنى ئۇلاردىن يىرگىندۈرگەن ئەڭ مۇھىم سەۋەپ، ئۇلارنىڭ ئاۋۇسترىيە تەۋەسىدە نېمىسچىلىكنى ساقلاپ قېلىش جەھەتتىكى بارلىق پائالىيەتلەرگە قارشى تۇرىدىغانلىقى، ئىسلاۋىيان “يولداشلىرى” بىلەن بەكلا ئاپاق-چاپاق بولۇپ ئۇلارغا نومۇسسىزلارچە قويرۇق شىپاڭشىتىپ كېتىشلىرى ئىدى. ئىسلاۋىيانلارمۇ ئۇلارنىڭ بۇ قىلىقلىرىنى رازىمەنلىك بىلەن قوبۇل قىلىشاتتى. ئىسلاۋىيانلار بىرمۇنچە ئېتىۋار قىلىنىشلاردىن بەھرىمەن بولۇپ تۇراتتى. شۇنداق بولغاچقا، ئۇلارمۇ ئۆزلىرىچە تىرىسىگە پاتماي نۇمۇسسىزلىق قېلىشاتتى.
    ئون يەتتى ياش ۋاقىتلىرىمدا ماركىسىزىم ھەققىدىمۇ ھېچ نېمە بىلمەيتتىم. سوتسىيال دېموكراتىيە بىلەن سوتسىيالىزىمنى بىر-بىرسىگە ئارىلاشتۇرىۋىتەتتىم ۋە بۇلارنىڭ ھەر ئىككىسىنىلا بىر مەنىدىكى نەرسىلەر دەپ تونىۋالغان ئىكەنمەن. بۇ يەردىمۇ جاپا مۇشەققەتلىك تۇرمۇشۇم كۆزۈمنى ئېچىپ، مىللىتىمىز دۈچ كېلىۋاتقان خەۋپ بىلەن خەلقىمنى قايمۇقتۇرۇپ يۈرگەن كۆز قاراشلارنى تونىۋېلىش پۇرسىتىنى بەرگەن ئىدى.
    سوتسىيال دېموكراتلار پارتىيىسىنى بەزى نامايىشلىرىدىن تاماشىبىنلار قاتارىدا كۆزىتىپ يۈرۈپ سىرتتىن تونىغىنىمدىن باشقا، ئۇلارنىڭ نەزىرىيىلىرىدىن قىلچىمۇ خەۋىرىم يوق ئىدى. شۇنىڭدەك ئەگەشكۈچىلىرىنىڭ كۆز قاراشلىرىنىمۇ بىلمەيتتىم. ئۇلارنىڭ خاراكتېرلىرى، چۈشىنىش شەكىللىرى ۋە كۈچ-قۇۋۋەتلىرىنى تونۇپ يېتەلىشىم ئۈچۈن ئۇلارغا ئارىلاشمىغان بولسام بەلكىم نۇرغۇن يىل ۋاقىت سەرىپ قىلىشىمغا توغرا كەلگەن بولاتتى. ئەمما بىۋاستە ئىچىگە كىرىپ ئارىلىشىپ يۈرۈش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ ھەقىقى ئەھۋالىنى بىر قانچە ئاي ئىچىدىلا تونىۋالغىلى بولاتتى. دىگەندەك، مېنىڭ ئۇلارنى تونۇشۇم ئۈچۈنمۇ بىر قانچە ئايلا ۋاقت كەتكەن ئىدى: ئۇلارنىڭ پەزىلەتلىك ئىجتىمائىي غايە دېگەن نىقاپ ئىچىگە پۈركىنىۋالغان ئىنتايىن خەتەرلىك بىر ۋابا ئىكەنلىگىنى، ئەگەر ئىنسانىيەت ئالىمى ۋاقىتنى قولدىن بەرمەي ئۇلارنى دەرھال دۇنيادىن سۈپۈرۈپ تاشلىمايدىكەن يەر يۈزى ئۇزۇنغا قالماي ئىنسانىيەتتىن ئايرىلىپ قالىدىغانلىغىنى قىسقا ۋاقىت ئىچىدىلا تونۇپ يەتكەن ئىدىم.
    سوتسىيال دېموكراتچىلارنى تۇنجى قېتىم مەدىكارلىق قىلىۋاتقان ئىش ئورنۇمدا تونۇش پۇرسىتىگە ئېرىشكەن ئىدىم. يەنە كېلىپ شۇ تۇنجى ئۇچۇرىشىش ۋاقتىمدىلا ئۇلارغا بولغان ئىشەنچىمنى يوقۇتۇشقا باشلىغان ئىدىم. مېنىڭ تاشقى كۆرۈنۈشۈم شۇ كۈنلەرگىچە دېگىدەك بىر مەكتەپ بالىسىدەك رەتلىك، گەپ-سۆز، مۇئامىلىلىرىم ئەدەپلىك، مېڭىش-تۇرۇشلىرىممۇ سىلىق ئىدى. ئۇ كۈنلەردە تۇرمۇش غېمى مېنى شۇنچىلىك بېسىۋالغانكى، ئەتىراپىمدىكىلەرگە دىققەت قىلغىدەك ھالىممۇ يوق ئىدى. ئاچلىقتىن ئۆلمەسلىك، كەلگۈسى تەغدىرىمنى ياخشىلىۋېلىش ئۈچۈن مۇۋاپىق بىر ئىش تېپىۋېلىشتىن باشقا ھېچ نىمە ئەقلىمگە كەلمەيتتى. ئىشقا كىرىپ ئۈچىنچى ياكى تۆتىنچى كۈنلىرىمىكىن، بىر كۈنىسى ئۇلار بىلەن گەپ تالىشىپ قالمىغان بولسام بەلكىم ئۇلار بىلەن ھەرگىزمۇ تونۇشماي ئۆتۈپ كېتەر ئىكەنمەن.
    بىر كۈنىسى ئۇلاردىن بىرسى يېنىمغا كېلىپ مېنى ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ئەزا بول دېدى. ئۇ كۈنگە كەلگىچە ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى دېگەننىڭ نېمىلىكىنىمۇ بىلمەيتتىم. ئۇنىڭغا ئەزا بولۇشنىڭ نىمە پايدىسى بارلىقىنىمۇ بىلمەيتتىم. ئۇلار ماڭا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ئەزا بولۇش شەرت دەپ ئېيتقىنىدا، بۇ ئۇيۇشمنىڭ نىمىگە پايدىسى بارلىقىدىن خەۋىرىم يوقلىقىنى، شۇنىڭدەك نىمە بولىشىدىن قەتئىي نەزەر، بۇنداق مەجبورلىنىدىغان ھەر قانداق بىر تەشكىلگە كىرىش نىيىتىم يوقلىقىنى ئېيتىپ ئۇلارنىڭ تەكلىۋىنى سىلىغلىق بىلەن رەت قىلىۋىدىم، ئۇلار دەرھال مەندىن ئۇزاقلاشتى. ئۇلار، بىر قانچە كۈن ساقلاپ تۇرساق، بۇ تەشكىلنىڭ قانداق بىر تەشكىل ئىكەنلىكىنى ئۇقۇپ ئەزا بولاي دەپ ئۆزى ئالدىمىزغا كىلىدىغۇ دەپ ئويلىدى ھەقىچان. ئۇلار مېنى بۈتۈنلەي خاتا تونىغان ئىدى. مېنى دېسە، بەلكىم دەسلەپكى كۈنلەردە بىر نەرسە بىلمىگىنىم ئۈچۈن ئەزا بولۇشۇممۇ مۇمكىن ئىدى. ئەمما ئون بەش كۈن ئۆتكەندىن كېيىن ئۇلاردىن قەتئىي يىراق تۇرۇش لازىملىقىنى تونۇپ يەتكەن ئىدىم. چۇنكى بۇ جەرياندا ئەتىراپىمدىكىلەرنى ۋە ئۇلارنىڭ تەشكىلاتىنى تېخىمۇ ئېنىق تونۇش پۇرسىتىگە ئېرىشكەن ئىدىم. بۇ تەشكىلنىڭ مەسئوللىرىغا زادىلا قايىل بولمىغان ئىدىم. شۇنداق قىلىپ بۇنداق بىر تەشكىلاتقا ھەرقانچە زورلاشسىمۇ قەتئىي كىرمەيمەن دەيدىغان ئىرادىگە كىلىپ بولغان ئىدىم.
    دەسلەپكى كۈنلەردە ھېچكىمگە گەپ قىلماي ئۇلارنىڭ قانداق كىشىلەر ئىكەنلىكىنى كۈزىتىپ جىم يۈرىۋەردىم.
    چۈشلۈك تاماق ۋاقتلىرىدا ئىشچىلارنىڭ بەزىلىرى يېقىندىكى ئەرزان ئاشپۇزۇللارغا كېتىشەتتى. قالغانلىرى ئىش ئورنىدا قېلىپ ئۆيلىرىدىن ئالغاچ كەلگەن نامىراتلىق چىقىپ تۇرغان تاماقلىرىنى يېيىشەتتى. بۇلارنىڭ كۆپ قىسمى ئۆي-ئوچاقلىق ئىشچىلار بولغاچقا، ئۇلارنىڭ ئاياللىرى چۈشلۈك تاماق ۋاقتىغا ئۈلگۈرتۈپ كونىراپ كەتكەن كورىلاردا غورۇگۈل نامراتلار ئۇمىچى ئېلىپ كىلىشەتتى. شەنبە كۈنى چۈشلۈك تاماق ۋاقتىدا ئىش ئورنىدا قالىدىغان ئىشچىلانىڭ سانىمۇ كۆپىيىپ قالاتتى. بۇنىڭ سەۋىبىنى كېيىن بىلدىم: ئەسلىدە ئۇلار سىياسىي ئۆگۈنۈش قىلاتتىكەن.
    مەن بىر بولۇڭدا ئولتۇرىۋېلىپ بىر پارچە قۇرۇق نان بىلەن سۈتۈمنى ئىچىپ ئۇلارنى كۈزەتكەش ئۆز تەغدىرىمنى ئويلاپ ئولتۇرغان ئىدىم. بۇندىن كېيىن قانداق قىلسام بولار دېگەن غەم ئىچىگە پېتىپ قالغان ئىدىم. بەزىدە ئۇلارنىڭ دېيىشىۋاتقان گەپلىرى قۇلىقىمغا كىرىپمۇ قالاتتى. ئۇلار، يىغىنلىرىغا قاتنىشىشنى خالىمىغىنىم ئۈچۈن مېنى قىزىقتۇرۇش مەقسىتىدە يىغىنلىرىنى ماڭا كۆرسىتىپ تۇرۇپ ئالدىمدا ئېچىۋاتقاندەكلا بىلىنەتتى. دېگەندەك مەنمۇ ئۇلارنىڭ دىيىشكەنلىرىنى ئاڭلىغانسىرى چىدىيالمايلا قالغان ئىدىم. ئۇلار جاھاندىكى ھەممە نەرسىنى قارىلاپ بىر باشتىن ئىنكار قىلىشاتتى: ئۇلارنىڭ دېيىشىچە، مىللەت دېگىنى كاپىتالىستلارنىڭ ئۇيدۇرمىلىرىدىن باشقا نەرسە ئەمەسمىش. − شۇندىن باشلاپ كاپىتالىست دېگەن بۇ سۆزنى خېلى كۆپ ئاڭلايدىغان بولۇپ قالدىم − ۋەتەن دېگىنى بۇرجۇئازىيىنىڭ ئىشچىلار سىنىپىنى ئالداش ۋاستىسى، قانۇنلار بولسا ئىشچىلارنى ئېزىش ئۈچۈن پايدىلىنىدىغان بىر قۇرال؛ مەكتەپلەر قۇل بىلەن گۇندىپاي يېتىشتۈرىدىغان بىر ئورۇن، دىن دېگىنى، خەلقنى تېخىمۇ ئاسان ئېكىسپالاتاتسىيە قىلىش ئۈچۈن روھىنى مەست قىلىدىغان بىر ۋاستە؛ ئەخلاق دېگىنى پەقەت قويلارغىلا خاس ئاخماقانە باش ئېگىش پىرىنسىپى. … ئۇلار قارىلىمىغان بىرمۇ نەرسە قالمىغان ئىدى.
    دەسلىۋىدە پەقەت ئارىلاشماي جىم ئولتۇرۇپ تىڭشاپ بەردىدىم. ئەمما كېيىنچە ئۇلارنىڭ بۇ ئاخماقانە گەپلىرىگە بەرداشلىق بىرەلمەيلا قالدىم. ئۇلارنىڭ گەپلىرىگە رەددىيە بېرىپ سۆزلەشكە كىرىشتىم. ئەمما شۇنىمۇ ھېس قىلدىمكى، مۇنازىرە قىلىنىۋاتقان تېمىلار ھەققىدە ئېنىق بىر بىلىمىم بولماي تۇرۇپ بۇنداق مۇنازىرىلەرگە قاتنىشىشىمنىڭ قىلچە پايدىسى بولمايدىكەن. شۇنداق قىلىپ رەقىپلىرىمنىڭ ئاتالمىش بىلىم دېيىشىۋالغان مەنبەلىرىگە مۇراجەت قىلىشقا باشلىدىم. ئۇلارنىڭ كۆز قاراشلىرىغا مۇناسىۋەتلىك تېپىلغانلىكى گېزىت، ژورنال، كىتاپ، بروشورلارنى يىغىپ ئوقۇشقا كىرىشتىم، ياق، توغرىسى ئۇلارنى قاينىتىپ ئىچمەكتە ئىدىم.
    بەزى كۈنلىرى ئىش ئورنىمىزدا ئىش يوق بولۇپ قالدىغان پەيتلەرمۇ بولۇپ تۇراتتى. بۇ چاققىچە مەنمۇ جىم تۇرماي ئۇلارنىڭ قاراشلىرى ھەققىدە بىلىم جوغلاشنى داۋام قىلماقتا ئىدىم. شۇنداق بولغاچقا، ئىش ئورنىدىكى بۇ تۈردىكى بەس-مۇنازىرىلەر تېخىمۇ شىددەتلىك، تېخىمۇ جىددى تۈس ئېلىشقا باشلىدى. ئۇلار ھىمايە قىلىۋاتقان قاراشلار ئۈستىدە ئۇلاردىنمۇ كۆپ نەرسىلەرنى ئۆگۈنىۋېلىپ مۇنازىرىگە كىرىشمەكتە ئىدىم. بۇ ھالەت ئۇلارنى ئەقلىدىن ئازدۇرۇپ غۇدۇرۇتۇپ، قوپاللىق بىلەن زورلۇق كۈچ ئىشلىتىشلەرگىچە بېرىپ يەتتى. قارشى پىكىردىكىلەردىن بەزىلىرى مېنى كىيمە پالوبىسىدىن پەسكە تاشلىۋېتىمەن دەپ تەھدىت قىلىشقا باشلىدى. مەندىن كېمە سازلىق پورتىدىكى ئىشىمنى تاشلاپ كېتىشىمنى تەلەپ قىلىشتى. مەنمۇ يالغۇز بېشىمغا ئۇلارغا تەڭ كېلەلمەيدىغانلىغىمنى بىلىپ قىلچە ئىككىلىنىپ ئولتۇرمايلا ئۇ يەردىن رەنجىگەن ئەمما بىر مۇنچە تەجرىبىگە ئېرىشكەن ھالدا دەرھال كېتىپ قالدىم.
    بۇ مۇنازىرىلەرنى ئويلىساملا قاتتىق غەزىۋىم كېلەتتى، ئەمما بۇ مەسىلىگە شۇنچىلىك چوڭقۇر كىرىشىپ كەتكەن ئىكەنمەنكى، مۇنازىرىنى تاشلاپ كەينىمگە يانغىم كەلمىگىدەك ھالدا ئىدىم. بىر نەچچە ھەپتىگىچە قۇرساق كۆپىكىمنى ئۇنتۇشقا باشلىدىم. ئۇ ئىشىمغا قايتىپ بېرىشتىن باشقا ئامالىم قالمىغان ئىدى. دېمىسىمۇ بىر نەچچە ھەپتە ئۆتە-ئۆتمەيلا يىغقان ئۈچ-بەش تەڭگەمنىمۇ خەجلەپ تۈگىتىپ قويۇپ، قايتىدىن نامىراتلىق قوينىغا چۈشۈپ قالغان ئىدىم. شۇڭا ئۇ يەرگە قايتىپ بارايمۇ-بارمايمۇ دەيدىغان تاللاش ئىختىيارىممۇ قالمىغان ئىدى. ئۇ كىمەسازلىق ئورنىغا قايتا بېرىپ ئىشقا چۈشتۈم. شۇنداق قىلىپ مۇنازىرىلىرىمىز يەنە باشلىنىپ كەتتى.
    شۇ ۋاقىتتا ئۆزەمگە مۇنداق بىر سوئال قويغان ئىدىم: بۇ ئادەملەر ئۇلۇغ ۋە ئاقسۈڭەك بىر ئىرققا مەنسۈپ بولۇش لاياقىتىگە ئىگىمىدۇ؟ بۇ سۇئال، مەن ئۈچۈن بەكلا ئېغىر بىر سۇئال ئىدى. چۇنكى بۇ سۇئالنىڭ جاۋابى “ھەئە” بولغىنىدا، بۇنداق بىر ئىرق مۇنەۋۋەر كىشىلىرىنىڭ يىتەكلىشىگە لايىق بىر خەلق بولىشى كېرەك ئىدى. ئەگەر بۇنىڭغا بېرىلىدىغان جاۋاپ “ياق” بولغىنىدا، ئىرقىمىز ئىنسانلىق نوقتىسىدىن ئالغاندا ئەڭ پەسكەش، ئەڭ بىچارە بىر خەلق ھېساپلىنىشى كېرەك ئىدى.
    ئۇ جاپا-مۇشەققەت ئىچىدە ئۆتكەن كۈنلىرىمدە، قەۋىمىمىزدىن ئايرىلىپ تۇيۇق يولغا قاراپ كىتىۋاتقان بۇنداق كىشىلەر توپى شۇنچىلىك كۆپىيىپ بارماقتا ئىدىكى، بۇ كىشىلەر توپى مىللىتىمىزگە قارشى ئىنتايىن قورقۇنۇشلۇق بىر قوشۇن ھالىغا كېلىشكە قاراپ كۈنسايىن ئۇلغايماقتا ئىدى. بۇنداق ئەھۋاللارنى بىۋاستە كۆرۈپ ھېس قىلغان بىرسى بولۇش سۈپىتىم بىلەن، ئىرقىمدىن ئەنسىرىمەسلىكىم مۇمكىنمۇ؟
    شۇندىن بىر قانچە كۈن ئۆتكەندىن كېيىن، بىر ئاممىۋىي نامايىشنى تاماشا قىلدىم. ۋىېنالىق ئىشچىلاردىن تەركىپ تاپقان، كەينى ئۈزۈلمەي تىزىلىپ كېلىۋاتقان بۇ نامايىش قوشۇنىنى پۈتۈنلەي باشقىچە بىر ھېسىيات ئىچىدە كۈزىتىپ چىقتىم. ئۇزۇن كەتكەن بىر ئىلانغا ئوخشاش تولغۇنۇپ ئالغا ئىلگىرلەۋاتقان نامايىشچىلار قوشۇنىنى مىدىرمۇ قىلماي نەق ئىككى سائەت بىرمۇ بىر كۈزىتىپ تۇردۇم. ئاخىرى كۆڭلۈم يېرىم بولغان ھالدا نامايىش مەيدانىدىن ئايرىلىپ ئۆيۈمگە قايتتىم. قايتىش يولۇمدا، بىر موخوركىچىنىڭ بوتكىسىدا «ئاربېيتېرزېيتۇڭ» گېزىتى كۆزۈمگە چېلىقتى. بۇ گېزىت ۋىېنا سوتسىيال دېموكراتچىلىرىنىڭ ئالدىنقى قاتاردىكى ئورگان گېزىتلىرىنىڭ بىرسى ئىدى. بۇ گېزىتنى پات-پات گېزىت ئوقۇش ئۈچۈن يولۇقىدىغان ئاددى-ساددە بىر قەھۋەخانىدىمۇ كۆرۈپ قالاتتىم. شۇ كۈنگە كەلگىچە بۇ ۋەيرانە گېزىتنى قولۇمغا ئېلىپ ئىككى مىنوت بولسىمۇ چىداپ تۇرۇپ ئوقۇپ باقمىغان ئىكەنمەن. بۇ گېزىتنى ئوقۇسا ئادەمنىڭ قۇيقا چاشلىرىمۇ تىك تۇرۇپ كەتكىدەك غەزەپلىنىپ كېتەتتى. تېخى يېڭىلا ئىشچىلارنىڭ نامايىشىنى كۈزىتىپ چىققىنىم ئۈچۈن، ئۇلارغا مۇناسىۋەتلىك بۇ گېزىتنى بىر ئوقۇپ بېقىش نىيىتىگە كەلدىم. ئادەمنى غەزەپلەندۈرۈپ ئۈرپەرتكىدەك يالغان توقۇلمىلاردىن باشقا بىر نەرسە يازمايدىغان بۇ گېزىتنى، شۇ كېچىسى چىداپ تۇرۇپ باشتىن-ئاخىرى ئوقۇپ چىقتىم.
    شۇ كۈندىن باشلاپ، سوتسىيال دېموكراتچىلار ئوتتۇرىغا قويغان قاراشلىرىنىڭ نېمىلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىغىنى نەزەرىيىچىلىرىنىڭ مەخسۇس كىتاپلىرىدىن ئاختۇرۇپ يۈرمەيلا بۇ تۈردىكى كۈندىلىك مەتبۇئاتلىرىدىن كۆرۈپ خەۋەردار بولۇپ تۇرالايدىغان بولدۇم.
    كىتاپلار بىلەن گېزىتلار بىر-بىرسىدىن بەكلا چوڭ پەرق قىلاتتى. كىتاپلار چوڭقۇر بىلىملىكلىگىنى بازارغا سېلىپ، ئەركىنلىك، ئابروي، گۈزەللىك سۆزلىرىدىن تولۇق پايدىلىنىپ، ھەممە نەرسىنى گويا پەيغەمبەرلەرنىڭ تەلىماتلىرىدەك چالۋاقىغان ھالدا تەرىپلىشەتتى. ئەمما ئۇلارنىڭ گېزىتلىرى، ئىنسانىيەتنى قۇتقۇزۇشنىڭ يېڭى تەلىماتى دەپ ئوتتۇرىغا قويىشىۋاتقان قاراشلىرىنى تەرغىپ قىلىشىدىغان بۇ گېزىتلار جىدەلخورلۇقتا ئۇچىغا چىققان بولۇپ، ھەرقانداق بىر پەسكەشلىكلەرگە باش ئەگمەيۋاتقان ۋەتەنپەرۋەرلەرگە قارشى ھەرخىل بوھتانلارنى ئۇيدۇرۇشنى قىلچە نومۇس بىلمەي ئۆزلىرىگە كەسىپ قىلىشىۋالغان بىر مەتبۇئات ئىدى.
    كىتاپلار، ئۆزلىرىنى ئەقىللىق، بىلىملىك دەپ قارىشىدىغان بىر قىسىم ئاخماق، چىرىگەن مەدەنىيەتلىكلەر ۋە يوقۇرى مەۋقەلىك سىنىپلارنى كىتاپخان قىلغان بولسا، گېزىت-ژورناللىرى بولسا چۈشىنىش ئىقتىدارىدىن مەھرۇم بولغان پادىلارغا خىتاپ قىلىشاتتى.
    سوتسىيال دېموكراتىيە تەلىماتىنى ئۇنىڭ گېزىت-ژورنال مەتبۇئاتلىرى ۋە ئەدەبىي مەجمۇئەلىرىنى ئوقۇپ يۈرۈپ چۈشىنىشكە باشلىدىم. نەتىجىدە ئۆز قەۋىمىمنى قايتىدىن تونۇشقا باشلاپ، ئۇلارنى يېڭىدىن تېپىۋالغان ئىدىم.
    دەسلىۋىدە يېقىنلاشقىلى بولمايدىغان ھاڭ ئايرىپ تۇرىدۇ دەپ تونۇپ كەلگەن بۇ قەۋىمىمگە، ئۆزەمنىڭ ئىسىل ئىرقىمغا باشقىلاتىن سۆيگۈ بىلەن باغلانماقتا ئىدىم.
    شۇنچە ئېغىر زەھەرلەش بىرلەشمە ھەرىكىتىنى پەرق قىلغىنىمدىن كېيىن، بۇلاردىن زەھەرلەنمەي ساقلىنىپ قالالىشى مۇمكىن بولمىغان بۇ خەلقنى گۇناھكار دەپ قارايدىغانلارنى پەقەت ئاخماق كىشىلەر دەپلا قاراش مۇمكىن. ئۇلارنى كۈزىتىپ يۈرگەن ئۇ يىللىرىمدا، سوتسىيال دېموكراتىيەنىڭ قانداق قىلىپ شۇنچە ئۇتۇغلارغا ئېرىشەلىگەنلىگىنىڭ سەۋەبىنى ئېنىق تونۇپ يەتكەن ئىدىم. ئىشچىلار سىنىپىنىڭ پەقەتلا كومۇنىستلار چىقارغان قىزىل كىتاپلار بىلەن قىزىل گېزىتلارنىلا ئوقۇپ، پەقەتلا قىزىللارنىڭلا يىغىلىشلىرىغا قاتنىشىپ يۈرگەنلىگىنىڭ سەۋىبىنى بۇ گېزىتلاردىن تېخىمۇ ئېنىق بىلىۋالدىم. بۇرجۇئازىيە تەرىپىدىن ۋەيران قىلىۋېتىلگەن بۇ ۋەيرانە خەلقىم، ھەممىگە دۈشمەن قىياپىتى بىلەن، ھەممىنى خاراپ قىلىشنى تەرغىپ قىلىدىغان بىر كۈچنىڭ كەينىدىن ئەگىشىپ كىتىۋاتماقتا ئىدى. نىمە دېگەن ھېلىگەرلىك!
    خەلق ئاممىسى پەقەت كۈچلۈك ۋە ھەممىنى بېسىپ چۈشىدۇ دەپ قارىغان ئەقىدىنىڭلا كەينىدىن ئەگىشەلەيدۇ ۋە بۇنداق چۈشەنچىگە كېلىپ قېلىشنى بۇرجۇئازىيە ياراتقان ئىدى.
    خۇددى ئاياللار ئابىستراكىت چۈشەنچىلەردىن كۈرە كونكىرىتنى ھەرىكەتلەرگە يېقىن بولىدىغانلىقى ھەمدە ئاجىزلارغا يېقىن يولىماي كۈچلۈكلەرگە شەرتسىز بويسۇنىدىغانلىقىغا ئوخشاش، خەلق ئاممىسىمۇ بوزەكلەرنى ئەمەس زومىلارنى، يالۋۇرىدىغانلارنى ئەمەس يالۋۇرتىدىغانلارنى ئۆزلىرىگە چوقۇنۇش ئوبىكتى قىلىۋالىدۇ. بۇنداق قىلىش ئۇلارنى بىخەتەر ھېس قىلدۇرىدۇ. ئۇلار بۇنداق كەسكىن بىر تەلىماتنى ئەركىن مۇھاكىمىدىن ئەۋزەل كۆرىدۇ. يەنى خەلق ئاممىسى ئۆزىدىن باشقا ھېچقانداق بىر كۈچنى تونىمايدىغان بىر كۈچكە بوي سۇنۇشنى چەكسىز ئەركىنلىك ئىچىدە ياشاشنىڭ ئورنىغا قويىدۇ. خەلق ئاممىسى چەكسىز ئەركىنلىككە قىزىقمايدۇ. ئۇلار مۇتلەق ئەركىنلىك دىگەن ئۇقۇمنى قىلچە ئەھمىيىتى يوق بىر ئۇقۇم دەپ قارىشىدۇ. شۇنداق بولغاچقا، خەلق ئاممىسىغا زورلۇق كۈچنى ھېس قىلدۇرۇش، ئەركىنلىكلەرنى كۈچ قوللانغۇچى ئۆز قولىدا تېزگىنلەپ تۇرۇشى، كىشىلەرگە بۇ ئەركىنلىكلەردىن بىرەلەيدىغانلىقىنى ئېيتىپ تۇرالايدىغان بولۇش لازىم. بۇنداق قاراش بەزى كىشىلەرگە مەنىسىزدەك بىلىنىشى مۇمكىن. ئەمما خەلق ئاممىسى بىرەر كۈچ-قۇدرەتنىڭ تاشقى قىياپىتىنى كۆرگىنىدىن كېيىنلا ئۇ كۈچكە، ئۇنىڭ زوراۋانلىقىغا بوي سۇنىدىغانلىقىنى ئىپادىلەپ تۇرىدۇ.
    ئەگەر سوتسىيال دېموكىراتىيىگە قارشى تېخىمۇ كۈچلۈك يېڭى بىر سەپ تەشكىل قىلىنىپ ئۇلارغا قاتتىق زەربە بېرىلسىمۇ، سوتسيال دېموكراتچىلارنى يېڭىپ چىقىش پۈتۈنلەي مۇمكىن ئىدى.
    مەن ئىككى يىلدىن ئاز ۋاقىت سەرىپ قىلىش ئارقىلىق، سوتسىيال دېموكراتچىلارنىڭ تەلىماتلىرىنى ھەمدە ئۇلارنىڭ ئىجرا قىلىۋاتقان ھەرىكەت ئۇسۇللىرىنى تولۇق ئۆگۈنۈپ چىققان ئىدىم. ئۇلار كۈچ-قۇدراتنىڭ قىممىتىنى بەكلا چوڭ بىلىدىكەن. ئۇلار كۈچلا بولسا تەڭ كەلگىلى بولمايدىغان دۈشمەن يوق دەپ قارىشىدىكەن.
    سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ بۇ قاراش ئاساسىدا پەيدا قىلغان ھەرىكەتلىرى بىۋاستە بۇرجۇئازىيىگە قارىتا بىر ۋەھىمە سېلىش ھەرىكىتى بولۇپ ئوتتۇرغا چىقىۋاتقانلىقىنى سەزدىم. بۇرجۇئازىيە، مەيلى روھىي جەھەتتىن ياكى جىسمانى جەھەتتىن بولسۇن، بۇنداق بىر ھۇجۇمغا تاقابىل تۇرالىغىدەك كۈچكە ئىگە ئەمەس ئىدى. سوتسىيال دېموكراتچىلار بىر ئىشارەت بېرىلىشى بىلەن تەڭ دۈشمىنىنى ئەقلى-ھۇشىنى يوقاتقانغا قەدەر رەھىمسىزلەرچە بوھتانلار بىلەن كۆمۈۋېتىش تاكتىكىسىدىن پايدىلىنىپ ھۇجۇمغا ئۆتىدىكەن. شۇنداقتىمۇ ئۇلارنىڭ بۇ تۈردىكى تاكتىكىلىرى بىر خىل خۇمار ھالىغا كېلىپ، كۆرۈنەرلىك بىرەر داغدۇغا پەيدا قىلىشتىن نېرىسىغا ئۆتەلمەيتتى.
    سوتسيال دېموكراتلارنىڭ دۈشمەنلىرى بولغان بۇرجۇئازىيىمۇ ئۈزۈلمەي بېشىغا كېلىۋاتقان بۇنداق قانۇنسىز زەربىلەردىن زېرىكىپ تېچلىققا ئېرىشىش ئۈمىدى بىلەن ئۇلارغا باش ئېگىش چارىلىرىنى ئاختۇرۇشقا كىرىشىدىكەن. شۇنداق قىلىپ سوتسيال دېموكراتچىلارمۇ ئۆز مەقسىتىگە يېتەلەيدىكەن.
    سوتسىيال دېموكراتچىلار ئۆز ئەمىلىيىتى ئارقىلىق زورلۇق كۈچتىن پايدىلىنىشنىڭ قىممىتىنى بەكلا ياخشى بىلەتتى. شۇنداق بولغاچقا، ئۇلار مۇۋاپىق دەپ تاللىۋالغان كىشىلەرگە تىنماي ھۇجۇم قىلىپ تۇراتتى.
    ئۆكتىچى پارتىيىلەرنىڭ يۇمشاقباش كىشىلىرى بولسا سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ كىشىلەر بىلەلمىگەن بۇنداق تەرەپلىرىنى كۆرسىتىپ جېنىنىڭ بېرىچە مەدىھلىشىدىكەن.
    سوتسيال دېموكراتچىلار ئەقلى-ھۇشى نورىمال قوپال مىجەزلىك كىشىلەردىن ئانچە بەك قورقۇپ كەتمەيدىغان بولغاچقا، بۇ تۈردىكى ئادەملەرنى تېپىۋالسا ماختاپ ئەرشىگە چىقىرىۋېتىشىدۇ. شۇنىڭدەك ھەقىقى ئاجىزلارغىمۇ ئۇنچە بەك ئەھمىيەت بېرىپ كەتمەيدىكەن. ئاجىزلار قانداقلا بولمىسۇن ئۇلاردىن قورقىدۇ-دە.
    سوتسيال دېموكراتچىلار ئىجتىمائى تۈزۈمىنى ساقلىيالايدىغان بىردىن بىر كۈچنىڭ پەقەت ئۆزلىرىلا ئىكەنلىكىگە خەلق ئاممىسىنى ئىشەندۈرۈشكە ئۇرۇنۇپ، پۈتۈن چارىلارنى ئىشقا سېلىپ ئۆز غەرىزىنى قەدەممۇ-قەدەم ئىشقا ئاشۇرۇشقا تىرىشىدىكەن. ئۇلار بەزىدە ھەتتا ئۆزلىرىنىڭ بۇ غايىسىگە قارشى ھەرىكەت قىلسا، يەنە بەزىدە بۇ غايىلىرى ئۈچۈن خىزمەت قىلىشقا تىرىشىدىكەن. شۇ ئارقىلىق خەلقنىڭ دىققەت نەزىرىنى پات-پات باشقا نەرسىلەرگە بۇراپ تۇرىدىكەن. دىققىتى باشقا يەردە بولغان خەلق ئۇلارنىڭ بېشىنى ئاغرىتىشقا چولىسى تەگمەيدۇ.
    كىشىلەرنىڭ روھىي ئالاھىدىلىكىدىن پايدىلىنىش ئاساسىغا تايانغان بۇنداق تاكتىكلارغا ئۆكتىچى پارتىيىلەرمۇ شۇنىڭغا ماس چارىلاردىن پايدىلىنىپ ھۇجۇمغا ئۆتمەيدىغانلا بولىدىكەن، سوتسيال دېموكراتلارنىڭ ئۈستىدىن ھېچكىم ئېنىق بىر غەلىبىگە ئېرىشەلمەيدۇ.
    بۇنداق ئەھۋالاردا، ئاجىزلار قانداق قىلىپ ئۆزىنى ساقلاپ قېلىشتىن باشقا ھېچقانداق بىر ئىشنى ئەقلىگە كەلتۈرەلمەيدىكەن.
    بۇ كۈزىتىشلىرىم ئارقىلىق شەخسىلەر ھېس قىلىدىغان جىسمانى قورقۇشنىڭ نەقەدەر مۇھىم ئىكەنلىكىنى ئېنىق چۈشىنىپ يەتتىم.
    مېنىڭ ئىش يېرىمدىمۇ ئەنە شۇنداق پسىخولوگىيەلىك ئويۇنلار ئوينىلىپ تۇراتتى:
    كېمىسازلىق ئىش ئورنىدىكى، زاۋۇتلاردىكى، يىغىن يەرلىرىدىكى ۋە نامايىش يەرلىرىدىكى ۋەھىمە سېلىپ قورقۇتۇشلار، شۇنىڭغا ئوخشاش ۋەھىمە، قورقۇتۇشلار بىلەن تاقابىل تۇرۇلمايدىغانلا بولىدىكەن، ئۇلارنى ھېچكىم يېڭىپ چىقالمايتتى.
    ئامما ئارىسىدا بۇنچىلىك ئۇتۇققا ئېرىشكەن يىتەكچى پارتىيىمۇ تەبىئىي ھالدا كۆرەڭلەشتىن يولىنى ئۆزگەرتىپ بۇرۇن ئۆزلىرى ھۇجۇم قىلىپ كېلىۋاتقان دۆلەت ئورۇنلىرىنىڭ قوينىغا ئۆزلىرىنى ئېتىشىدىكەن. ئەسلىدە، قالايماقانلىق ۋەزىيەت ئۇلارنىڭ ھوقۇقنى قولغا كىرگۈزىۋېلىشى ئۈچۈن بىر پۇرسەت بولۇپ بېرىدىكەن. بۇ مالاماتاڭدىن پايدىلىنىپ ئۇلار راستىنلا مۇرادىغا يېتەلەيتتى. دەل شۇ پەيتتە، ھەر قېتىملىق ھۆكۈمەت قۇرغان پارتىيىنىڭ قوينىغا كىرىۋېلىشنى پىلانلاپ يۈرىدىغان ئەمما قولىدىن تۈزۈك بىر ئىش كەلمەيدىغان كادىرلارمۇ دەرھال ھاكىمىيەت ئۈستىگە چىققان سوتسيال دېموكراتچىلارغا پىلان كۆرسىتىشىپ، بۇرۇن سوتسيال دېموكرات دۈشمىنى بولغان كىشىلەرنى پاش قىلىش ھىساۋىغا يېڭى ھۆكۈمەت تەركىۋىدە داۋاملىق بۇرۇنقى لالمىلىق ئورنىنى ساقلاپ قېلىشقا تىرىشىدىكەن.
    سوتسيال دېموكراتچىلار قولغا كەلتۈرگەن بۇنداق سايلام غالىبىيىتىنى ئۇلارنى ھىمايە قىلىدىغان ۋە ئۇلارغا ئەگىشىدىغان كىشىلەر قانداق ئويلايدىغاندۇ؟ ئۇلار بۇ ھۆكۈمەتنى خەلق ئاممىسىغا قانداق خىزمەت قىلىدۇ دەپ ئويلار؟ ھىسيادىنى يىگانە كىتاپلاردىن ئۆگۈنىۋالغانلار بۇ سوئالنىڭ جاۋابىنى ھەرگىز بىلەلمەيدۇ. بۇنىڭ ئۈچۈن خەلق بىلەن بىرگە ياشىغان بىرسى بولۇش كېرەك.
    ئەمما ئۇلارنىڭ ئەگەشكۈچىلىرى قولغا كەلگەن بۇ غالىبىيەتنى ئۆزلىرىنىڭ بۇ يول ئۈچۈن ئۇزۇندىن بېرى ھارماي-تالماي كۈرەش قىلغانلىقىنىڭ مۇقەررەر بىر نەتىجىسى دەپ تەشۋىق قىلىشىدۇ، بۇنىڭغا قارشى چىقىش نىيىتىدە بولغان ئۆكتىچىلەر زىيان تارتسا تارتىدىكى، ھەرگىز پايدا ئالالمايدۇ، شۇڭا ھەممە ئۇلارغا بوي سۇنۇش شەرت دەيدىغان گەپنى تەرغىپ قىلىشقا باشلايدىكەن.
    سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ بۇ تۈردىكى زورلۇق-زومبىلىق ئۇسۇللىرىدىن خەۋەر تاپقىنىمدىن كېيىن، بۇ تۈردىكى تېررورچىلىققا دۈچ كەلگەن خەلق ئاممىسىغا تېخىمۇ بەك ئىچ ئاغرىتىشقا باشلىدىم.
    ماڭا، مېنى ئۆز خەلقىم ئىچىدە ياشاتقان، خەلقىمنى تونۇش پۈرسىتى يارىتىپ بەرگەن، خەلقىمنى ئاخماق قىلىپ يۈرگەنلەرنى ماڭا تونۇتقان، نەتىجىدە خەلقىمنىڭ بېشىغا كىلىۋاتقان ئاپەتلەرنىڭ كېلىش مەنبەسىنى تونىۋېلىشىم ئۈچۈن پۇرسەت تۇغدۇرۇپ بەرگەن شۇ جاپا-مۇشەققەتلىك كۈنلىرىمگە چىن قەلبىمدىن رەخمەت ئېيتىمەن.
    ئەنە شۇنداق ئۇسۇللار بويىچە ئازدۇرۇلغان بۇ خار كىشىلەر سىياسەتنىڭ قۇربانلىقلىرىدىن باشقا بىرسى ئەمەس ئىدى. ئەگەر مەن، بۈگۈن قولۇمغا چوتكامنى ئېلىپ “تۈۋەن تەبىقە” دېيىلىۋاتقان بۇ سىنىپ روھىنىڭ بىر پارچە رەسىمىنى سىزىشقا ئۇرۇنسا ئىدىم، بۇ رەسىمدە يەنىلا نۇرغۇن چۈشۈنۈكسىز نوقتىلارنىڭ ساقلانغانلىقىنى كۆرسىتىپ ئۆتۈشكە مەجبور بولار ئىدىم. ئۇنداق بولمىغاندا، بۇ سىزغان رەسىمىم ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان بىر رەسىم بولۇپ قالىدۇ. بىز ئۇلارنى ھەر قانچە تۆۋەن تەبىقىدىكى كىشىلەر دەپ قارىساقمۇ، ئۇلارنىڭ بىر تەرىپىدە يەنىلا بىر نۇرنىڭ چاقناپ تۇرىدىغانلىغىنى كۆرۈپ ئالالايمىز. يەنى، بۇنداق كىشىلەر ئارىسىدا پىداكارلىق روھ، ۋاپادار دوستلۇقلار پەۋقۇلئاددە بىر سەمىمىيلىك بىلەن ئىپادىلىنىپ، ئۆزلىرىنى ھەر دائىم تارتىنچاق قىلىپ كۆرسىتىشەتتى. بۇ پەزىلەتلەر بولۇپمۇ چوڭ ياشتىكى ئىشچىلاردا تېخىمۇ ئوچۇق ئىپادىلىنىپ تۇراتتى. ياشلاردا بولسا، چوڭ شەھەرلەرنىڭ تەسىرىدە بۇنداق پەزىلەتلەر كۈنسايىن كامىيىپ كېتىۋاتقاندەك قىلسىمۇ، يەنىلا شۇ پاسكىنىچىلىقلار ئىچىدە ئۆزىنىڭ قىممىتىنى يوقاتمىغان بىر مۇنچە ياشلارنى ئۇچۇرتۇش مۇمكىن. ئالى غايىلارغا ئىگە بۇ يۈرەكلىك ۋە مەرت كىشىلىرىمىزنىڭ سىياسىي پائالىيەتلىرىگە يار-يۈلەك بولۇش ئىشلىرىنى مىللەتنىڭ ئەشەددى دۈشمىنى بولغان شۇ كىشىلەرنىڭ قولىغا تۇتقۇزۇپ قويۇلغان بولسا، بۇ غايىلىك كىشىلىرىمىز ئۇ چىرىك ئەقىدىلەرنىڭ قاراڭغۇ تەرەپلىرىنى تېخى پەرق قىلىپ كىتەلمىگەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ. چۇنكى تېخى بىرەرسى ئوتتۇرغا چىقىپ خەلقىمىزنىڭ بۇ غايىلىك كىشىلىرىنى بۇلغاپ كىلىۋاتقان كۈچلەرنى پاش قىلىپ ئۇلارغا زەربە بېرىشكە ئۇرۇنۇپ باقمىدى. شۇنداق بولغاچقا بىزنىڭ غايىلىك كىشىلىرىمىزدە ھەرقانچە تاقابىل تۇرۇش كۈچى باردەك قىلغىنى بىلەن، ئۇلار يەنىلا سەۋىر قىلىش تەلىماتىنىڭ زەھىرى نەتىجىسىدە غىڭ قىلماي ئۇلارغا ئەگەشمەكتە. چۇنكى بۇرجۇئازلار ياراتقان نامراتلىق، بۇ كىشىلىرىمىزنىمۇ ۋەيران قىلىپ، ئۇلارنى سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ كۈنلۈكى ئاستىغا قىستاپ قويماقتا ئىدى.
    ئۇنداقتا، سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ تورىغا چۈشۈپ قالغان بۇ كىشىلەرنىڭ دۈشمەنلىرى بولغان بۇرجۇئازىيىنىڭ ئەھۋالى قانداق؟ بۇرجۇئازىيە، ئىشچىلارنىڭ ئەڭ ئەقەللىي ئىنسانلىق تەلەپلىرىنى تولۇق قاندۇرۇپ بەرمەيلا قالماي، ھەتتا ئۇلارنىڭ بۇ تۈردىكى ئەقەللىي ئىنسانلىق تەلەپلىرىنى ھاقارەت بىلەن رەت قىلىپ كەلگىنى ئۈچۈن، پەزىلەت ئىگىسى بولغان ئىشچى ئاخىرى بېرىپ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى دەيدىغان قاپقانغا چۈشۈپ، ئۇلارنىڭ سىياسىتى ئۈچۈن كۈچ چىقىرىدىغان گوماشتىغا ئايلىنىپ قالغان.
    دەسلەپكى ۋاقىتلاردا مىليونلىغان ئىشچىلار سوتسيال دېموكراتچىلارنى چىن قەلبىدىن ياخشى كۆرۈپمۇ كەتمەيىتتى. ئەمما ئىشچىلارنىڭ ھەرىكەتلىرى ئۆزلىرىگە پايدىلىق بولمىغان شارائىتلار ئىچىدە نۇرغۇن قېتىم ئوڭۇشسىزلىقلارغا دۈچ كېلىپ مەغلوپ بولغان ئىدى. بۇرجۇئازىيە پارتىيىلىرى بولسا ئىشچىلارنىڭ بارلىق ئىجتىمائىي تەلەپلىرىگە قارىتا قەتئىي قارشى تەرەپ بولۇپ ئوتتۇرغا چىققان ئىدى. ئۇلار، ئىشچىلارنىڭ تۇرمۇش شارائىتلىرىنى ياخشىلاش جەھەتتە قىلچىمۇ تىرىشچانلىق كۆرسەتمىگەنلىكى ئۈچۈن، كەڭ خەلق ئاممىسىنىڭ مەجبورى ھالدا سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ تورىغا چۈشۈپ قېلىشىغا بىردىن بىر سەۋەپچى بولغانلار ئىدى. سوتسيال دېموكراتچىلار بولسا ئېغىر قىيىنچىلىق ۋە بېسىم ئاستىدا قالغان ئىشچىلارنىڭ ئەھۋالىدىن ئۆز مەقسەتلىرى ئۈچۈن پايدىلىنىشقىلا تىرىشىدۇ. بۇرجۇئازىيە بارلىق ئىجتىمائىي ئىسلاھاتلارغا چىش-تىرنىقى بىلەن قارشى تۇرۇپ كەلگەنلىكى، بۇنىڭ نەتىجىسىدە خەلق ئاممىسى ئارىسىدا غەزەپ ئۇچقۇنلىرىنىڭ كېڭىيىشىگە سەۋەپ بولۇپ بەرگەنلىكى ئۈچۈن، ئىشچىلار تەبىقىسىمۇ ئۆزلىرىنى سوتسيال دېموكراتچىلارغا تاپشۇرۇشقا مەجبور بولغان ئىدى. بۇرجۇئازىيە پارتىيىلىرى بۇ جەھەتتە سادىر قىلغان خاتالىقلىرىنى ھېچ بىر ۋاقىت تۈزىتىش نىيىتىدە بولۇپ باقمىدى. شۇنداق قىلىپ، ئىشچىلار خەلقنىڭ ئەشەددىي دۈشمىنى بولغان سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ ‘بىز سىلەرگە ئىگە بولىمىز’ دەيدىغان يالغان تەشۋىقاتلىرىغا ئىشىنىپ قالغان ئىدى.
    بۇلاردىن كېيىن ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنىڭ تەشكىللىنىشىگە ئاساس بولۇپ بېرىدىغان ئەخلاقى پىرىنسىپلار ئوتتۇرغا قويۇلۇشقا باشلايدۇ. بۇ ئاساستا قۇرۇلغان ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى سىياسىي ساھەلەردە سوتسيال دېموكراتلارنىڭ ئىنتايىن مۇھىم ئىككىنچى كۈچى ھالىغا ئايلىنىپ قالغان.
    ۋىېنادا تۇرىۋاتقان ۋاقىتلىرىمدا ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنى يوقۇرقىدەك كۈزىتىشلەر نەتىجىسىدە ئېنىق تونۇپ، ئۇلارغا تەمكىنلىك بىلەن مۇئامىلە قىلىشقا باشلىغان ئىدىم.
    ئەسلىدە، ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنى سوتسيال دېموكراتچىلارنىڭ ئايرىلماس بىر پارچىسى دەپ قارىۋېلىشىم بىر تۈرلۈك خاتا قاراش ئىكەندۇق. بۇنى تونۇپ يەتكەندىن كېيىن، بۇنداق خاتا قاراشتىن دەرھال يېنىۋالدىم. شۇنداق قىلىپ مېنىڭ ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىغا بولغان بۇرۇنقى قاراشلىرىم پۈتۈنلەي ئاغدۇرىۋېتىلدى.
    ئىشچىلار مەنپەتىنى ھىمايە قىلىش، ئىشچىلارنى تېخىمۇ ياخشى شارائىتلارغا ئېرىشتۈرۈشنى ئۆزلىرىگە مەقسەت قىلىپ قۇرۇلغان ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرى ئىرقلار ئوتتۇرسىدىكى سىياسىي كۈرەشلەردە ياللانما كۈچ ئورنىدا پايدىلىنىشنى مەقسەت قىلىشقان ئۇيۇشمىغا ئايلاندۇرۇپ قويۇلغانلىقىنى پەرق قىلغان ۋاقىتلىرىم، يىگىرمە ياشقا كىرىپ قالغان ۋاقىتلىرىم ئىدى.
    سوتسيال دېموكراتچىلار، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ھەرىكىتىنىڭ تەڭداشسىز كۈچ-قۇدرىتىنى باشقىلاردىن بۇرۇن بىلىپ قېلىشقان ئىدى. شۇنداق بولغاچقا، ئۇلار بۇ كۈچتىن پايدىلىنىپ ئۆزلىرىنىڭ نۇرغۇن پائالىيەتلىرىنى ئوڭۇشلۇق قانات يايدۇرۇش ئىمكانىيىتىگىمۇ ئېرىشەلىگەن ئىدى. بۇرجۇئازلار بولسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنىڭ قىممىتىنى بىلەلمىگىنى ئۈچۈن جەمىيەتتىكى سىياسىي ئورنىدىنمۇ ئايرىلىپ قالغان ئىدى. بۇرجۇئازىيە، ئۆزىگە تەمەننا قويۇشتەك كىبىرلىكىگە تايىنىپ ئىشچىلار ئۇيۇشما ھەرىكەتلىرىنىڭ تەرەققىياتىنى چەكلەپ ئۇلارنى تۇيۇق يولغا باشلىۋىتىلەيمىز دەپ ئىشىنىشكەن ئىدى. ئەسلىدە، بۇرجۇئازلارنىڭ دېگىنىدەك ئىشچىلار ھەرىكىتىنىڭ تەركىۋىدە مىللەتنى ۋەيران قىلىۋىتىدىغان ئۇنداق بىر ئامىل مەۋجۇت ئەمەس بولۇپ، بۇ جەھەتتە بۇرجۇئازىيە پۈتۈنلەي خاتالاشقان ئىدى.
    ئەسلىدە، ئىش بۇنىڭ دەل ئەكسىچە بولۇپ، ئۇيۇشما ھەرىكەتلىرى مىللەتنىڭ ھۇلى بولغان ئىشچىلار سىنىپىنىڭ ئىجتىمائىي ئورنىنى ئۆستۈرۈشنى ئۆزلىرىگە غايە قىلىپ تاللىۋالغانلا بولسا ھېچقاچان ۋەتەن، مىللەتكە قارشى ھەرىكەت قىلماستىن، بەلكى ئورتاق بىر مىللىي تەربىيە يولىدا زۆرۈر بولغان ئىجتىمائىي تەلەپلەرنى ئوتتۇرغا قويۇشۇپ، مەملىكەتنىڭ تەرەققىياتى ئۈچۈن تۆھپە قوشىدىغان بىر تەشكىلگە ئايلانغان بولاتتى. ھەتتا تېخىمۇ ئىلگىرلىگەن ھالدا خەلقنىڭ ماددىي ۋە مەنىۋىي نامىراتلىقلىرىغا سەۋەب بولىۋاتقان مەسىلىلەرنى ھەل قىلىش ئارقىلىق كىشىلەرنىڭ ئىجتىمائىي نوقسانلىرىنىمۇ تۈزىتەلىگەن بولاتتى. شۇنداق بولغاچقا، ئۇيۇشما ھەرىكىتىنى بىزگە بىرەر پايدىسى بارمۇ دەپ سوراشنىڭ ھېچقانداق ئەھمىيىتى يوق ئىدى. ئىجتىمائىي چۈشەنچىسى يوق، ھوقۇق ۋە قانۇن ئۇقۇملىرىدىن بىخەۋەر غوجايىنلار ۋەتىنىمىزدە مەۋجۇتلا بولىدىكەن، خەلقىمىزنىڭ مۇھىم تەركىۋى قىسمى بولغان ئىشچىلار ئۇنداق كىشىلەرنىڭ مەنپەتپەرەسلىكى ۋە باشقىلارغا زۇلۇم قىلىشلىرىغا قارشى تۇرۇپ خەلق ئاممىسىنىڭ مەنپەئەتلىرىنى قوغداش ھوقۇقىغا ئىگە بولىشى ۋە بۇنى ئۆزىگە بىر ۋەزىپە قىلىۋېلىشى لازىم. چۇنكى خەلق بىلەن بولغان ئۇيۇشقاقلىقىنى داۋاملاشتۇرۇپ، ئاممىنىڭ ساپلىقىنى قوغداشقا ئوخشايدىغان پائالىيەتلەر مىللىي مەنپەتىمىزگىمۇ ئۇيغۇن پائالىيەتلەردۇر.
    ئەگەر بىر قىسىم ئەخلاقسىز ۋە ئىنساپسىز غوجايىنلار ئۆزلىرىنى مىللەتتىن ئايرىم تۇتۇپ، بىر سىنىپ كىشىلەرنىڭ ماددىي ۋە مەنىۋىي ئامانلىقىغا تەھدىت پەيدا قىلىۋاتقان بولسا، ئۇلارنىڭ ئىنساپسىزلىقى بىلەن شەخسى مەنپەتلىرى ۋەتەننىڭ كەلگۈسى تەغدىرىگە ئېغىر تەسىر يەتكۈزىدۇ. بۇ تۈردىكى خاھىشلارنى چەكلەش، شۆبىھسىزكى مىللىتىمىزنىڭ ھىمايىسىگە ئېرىشىدىغان ياخشى ئىشتۇر.
    بۇ يەردە يەنە، قايسى بىرسىلىرىنىڭ قۇربان قىلىنغانلىقىنى باھانە قىلىپ، ئەمەلىيەتكە ئۇيغۇن ياكى زىت بەزى ناھەقچىلىكلەر كۆرۈلمەكتە دەپ ساختا مەسىلە پەيدا قىلىشقىمۇ ھېچ كىمنىڭ ھەددى ئەمەس. بۇنداق ساختا مەسىلە پەيدا قىلىش، ئەسلىدە كۆپچىلىكنىڭ دىققىتىنى باشقا تەرەپكە بۇرىۋېتىشكە ئۇرۇنۇش ھېلىسىدىن باشقا نەرسە ئەمەس. ئىجتىمائىي پائالىيەتلەرگە مۇناسىۋەتلىك بارلىق پائالىيەتلەرنىڭ ھەممىسىنى يوق قىلىۋېتىشقا ئۇرۇنۇش ھەرگىزمۇ مىللىي مەنپەئەتىمىزگە توغرا كەلمەيدۇ. راست ئەمەسمۇ؟ ئەگەر يوق قىلىشقا توغرا كەلگىنىدىمۇ بۇنىڭ ئۈچۈن توغرا ئۇسۇل بىلەن ھەرىكەتكە ئاتلىنىش لازىم. ئۇنداق بولمىغاندا، يالغۇز بىر ئىشچى ئۆز ئالدىغان كۈچلۈك بىر غوجايىنغا ھەرگىزمۇ تاقابىل تۇرالمايدۇ. بۇ يەردە ھەرگىزمۇ ھەققانىيەتنىڭ غالىب كېلىش مەسىلىسىلا ئەمەس، ئەگەر ھەق دىگەن نەرسىنى ھەممە ئىتىراپ قىلغان بولسا ئىدى، ئۇ چاغدا ئوتتۇرلۇقتا نە بىر زىدىيەت مەۋجۇت بولار ئىدى ياكى زىدىيەت ھەل قىلىش دەيدىغان مەسىلە مەۋجۇت بولار ئىدى. ھەققانىيەت تۇيغۇسى مۇتلەق تۈردە زىدىيەتنىڭ ئالدىنى ئالىدىغان بىر تۇيغۇ. ھەتتا ھەققانىيەت تۇيغۇسى بار يەردە ھېچ قاچان زىدىيەت دەيدىغان نەرسە مەۋجۇت بولالمايدۇ. بۇنداق بىر ئەھۋالدا، مەسىلىنى ئۆزىگە پايدىلىق تەرەپكە بۇراشنىڭ بىردىن-بىر ئامالى − ئەڭ كۈچلۈك، تېخىمۇ كۈچلۈك بىرسى بولۇشتۇر.
    ئادەتتە كىشىلەر ناھەقچىلىككە دۈچ كەلگەنلىرىدە ئىجتىمائىي قانۇنلاردىن پايدىلىنىپ مەسىلىنى ھەل قىلىشى كېرەك ئىدى. ئەگەر بۇنداق بىر قانۇن يوق ياكى ئۇنى ئىجرا قىلىدىغان ئادۋۇكات-سودىيەلەر بولمىغىنىدا، كۆرۈلگەن ناھەقچىلىكلەرگە قارشى بىردىن بىر چارە، زورلۇق كۈچىدىن پايدىلىنىشلا بولىدۇ. ئىشچىلارغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، بۇنداق بىر زورلۇق كۈچىنى بەرپا قىلىشنىڭ بىردىن بىر يولى، ئۇيۇشۇپ تەشكىللىنىپ بىر ۋەكىلنى ئوتتۇرغا چىقىرىشتۇر. مانا بۇ ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ بارلىققا كېلىشىدىكى زۆرۈرىيەت. بۇ شەكىلدە بارلىققا كەلگەن ئۇيۇشمىلار كۈندىلىك تۇرمۇشقا مۇناسىۋەتلىك بارلىق ئەمەلىي مەسىلىلەرنى ھەل قىلىش ئارقىلىق جەمىيەتكە ئۆزىنىڭ ھەسسىسىنى قوشىدۇ. نەتىجىدە، كۆرۈلىدىغان ۋە كۆرۈلۈش ئېھتىمالى بولغان نۇرغۇن كۈندىلىك مەسىلىلەر بىخ ھالىتىدىلا ھەل قىلىنىپ تۇرۇلغان بولىدۇ.
    سىياسىي بۇرجۇئازىيە (بۇرجۇئا سىياسەتچىلىرى؟ − ت) ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرنىڭ كۈچ-قۇدرىتىنى بىلەلمەي ياكى ئۇلارغا سەل قاراپ، ئۇلارغا زورلۇق كۈچ بىلەن تاقابىل تۇرۇش يولىنى تاللىۋالغان بولسا، سوتسيال دېموكراتچىلار زەربە يىگەن تەرەپكە كۆڭۈل بۆلگەن قىياپەتكە كىرىۋېلىپ بۇ كۈچتىن ئۆز مەنپەئەتى ئۈچۈن پايدىلىنىپ كېتىدۇ. دىگەندەك، ئۇلار ئىشچىلار ئۇيۇشمىلىرىنىڭ دەرتلىرىنى ھەقىقىي تۈردە چۈشىنىدىغانلىقىنى داۋراڭ قىلىشىپ، ۋەزىيەت قالايماقانلاشقان پۇرسەتلەردىن پايدىلىنىپ بۇ كۈچتىن ھەقىقەتەنمۇ ئوڭۇشلۇق پايدىلىنىپ كەلمەكتە.
    ئۇلار بۇ نوقتىغا كېلىۋالغاندىن كېيىن، ئىشىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ مەقسەتلىرىنى ئاستا-ئاستا ئەمەلدىن قالدۇرۇپ، ئۇنىڭ ئورنىغا باشقا غايىلارنى ئوتتۇرغا چىقىرىشىدۇ. چۇنكى، سوتسيال دېموكراتچىلار كوللىكتىپلىشىش ھەرىكىتىنىڭ ئاساسلىق پروگراممىلىرىنى ساقلاپ قېلىشقا ھېچقاچان ئەھمىيەت بېرىپ باققان ئەمەس، ھەتتا ئۇنىڭغا ھېچقاچان قىزىقىپ باقمىدى دەپ ئېيتالايمىز.
    نەتىجىدە، ئىجتىمائىي مەنپەئەتلەرنى قوغداش ئۈچۈن تەشكىل قىلىنغان بارلىق كۈچلەر، سوتسيال دېموكراتچى مۇتەخەسسىسلىرىنىڭ قولىغا كىرەر كىرمەي مىللىي ئىقتىسادنى ۋەيران قىلىدىغان كۈچكە ئايلاندۇرۇلماقتا. شۇنداق قىلىپ، ئىشچىلار مەنپەتى پۈتۈنلەي ئۇنتۇلدۇرۇلدى. چۇنكى ئىقتىسادىي پائالىيەتلەردە كۆرۈلىدىغان ۋاقىتلىق ئۇسۇللاردىن پايدىلىنىش جەريانى سىياسىي تۇرمۇشتا ھەر تۈرلۈك باش ئەگدۈرۈش جەريانىنىمۇ بارلىققا كەلتۈرۈپ بېرەتتى. ئەمما بۇنداق بىر ئەھۋال بىر تەرەپتىن جاھالەت ھۆكۈم سۈرىۋاتقان، يەنە بىر تەرەپتە ئاخماق ئىنسانلار يىغىلىپ قالغان بىر ۋەزىيەتتىلا مۇمكىن بولىدىغان بىر ئەھۋال ئىدى. بىزنىڭ ئەھۋالىمىزنى دەل شۇنداق بىر ۋەزىيەت ئىچىدە دەپ قاراش مۇمكىن ئىدى.
    __________________

    历史上的今天：


    收藏到：Del.icio.us




ئۇسلۇب ئاپتورى: پرېستان | تارقاتقۇچى ئورۇن: ئۇيغۇربەگ تور تۇرايى | ئېلان-ھەمكارلىق