قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتىلگەن ئاتالغۇلار

    يېقىندا ئالاقىدار مۇتەخەسسىسلەرنىڭ قاتنىشىشىدا يىغىن چاقىرىپ ، ئاسان ئارىلىشىپ كېتىدىغان بىر قىسىم قانۇن ئاتالغۇلىرىنىڭ ئۇيغۇرچىسىنى قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتتۇق . بارلىق شەخس ۋە ئورۇنلار بۇ ئاتالغۇلارنى قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتىلگىنى بويىچە قوللانسۇن .

    (ئەسكەرتىش : ئاسان ئارىلىشىپ كېتىدىغان سۆزلەر خەنزۇ تىلىدا يېرىم پەش (、)بىلەن ، ئۇيغۇر تىلىدا پەش (،) بىلەن ئايرىلدى)

    ش ئۇ ئا ر مىللەتلەر تىل–يېزىق خىزمىتى كومىتېتى

    ش ئۇ ئا ر مىللەتلەر تىلىدىكى ئاتالغۇلارنى قېلىپلاشتۇرۇش–بېكىتىش كومىتېتى

    2009–يىل ئىيۇن

    罢免、免去 قالدۇرۇۋېتىش، قالدۇرۇش

    包庇、庇护 قانات ئاستىغا ئېلىش، ھامىيلىق قىلىش

    辩护、辩论、辩解 ئاقلاش، مۇنازىرىلىشىش، ئاقلىنىش

    辩护制度、律师制度 ئاقلاش تۈزۈمى، ئادۋوكاتلىق تۈزۈمى

    不起诉、免予起诉 ئەيىبلىمەسلىك، ئەيىبلەشتىن كەچۈرۈم قىلىش

    财产继承、分家析产 مال–مۈلۈككە ۋارىسلىق قىلىش ، ئۆي–بىسات بۆلۈشۈش

    财礼、赠与 تويلۇق، ھەدىيە

    裁定、判决 كېسىم ، ھۆكۈم

    决、裁判 قارار، ھۆكۈم-كېسىم

    撤回诉讼、撤销案件 دەۋادىن كېچىش، دېلونى بىكار قىلىش

    陈述、供述 بايان قىلىش، ئىقرار قىلىش

    传讯、传唤、拘传 چاقىرتىش، چاقىرتىپ كېلىش، مەجبۇرىي چاقىرتىپ كېلىش

    从犯、胁从犯 ئەگەشكۈچى جىنايەتچى، مەجبۇرىي ئەگەشكۈچى جىنايەتچى

    从轻、减轻 يېنىك، يېنىكلىتىپ

    从重、加重 ئېغىر، ئېغىرلىتىپ

    逮捕、拘留、拘役 قولغا ئېلىش، توختىتىپ قويۇش، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش

    当事人、诉讼参与人、第三人 ئالاقىدار(دەۋالاشقۇچى)، دەۋا ئىشتىراكچىسى، 3-كىشى

    盗伐、滥伐 ئوغرىلىقچە كېسىش، قالايمىقان كېسىش

    盗窃、偷摸 ئوغرىلىق، جەللىگۈرلۈك

    地区管辖、地域管辖 جايلار بويىچە باشقۇرۇش تەۋەلىكى، تېررىتورىيە بويىچە باشقۇرۇش تەۋەلىكى

    调解、和解 مۇرەسسە قىلىش، كېلىشىۋېلىش

    渎职、失职 مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىش، مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماسلىق

    二审、再审、发回重审、更审 ئىككىنچى سوت قىلىش ، يېڭىباشتىن سوت قىلىش، قايتا سوت قىلىشقا قايتۇرۇش، ئۆزگەرتىپ سوت قىلىشقا قايتۇرۇش

    罚金、罚款 شتراف، جەرىمانە

    法的起源、法的渊源 قانۇننىڭ بارلىققا كېلىشى، قانۇننىڭ مەنبەسى

    法定代理、指定代理、委托代理 قانۇندا بېكىتىلگەن ۋاكالەتلىك، بەلگىلەنگەن ۋاكالەتلىك، ھاۋالىلىك ۋاكالەتلىك

    法规汇编、法典编纂 قانۇن–نىزام توپلىمى (چىقىرىش)، قانۇن كودېكسى تۈزۈش

    法理学、法哲学 قانۇن نەزەرىيىسى ئىلمى ، قانۇن پەلسەپىسى

    法令、政令 ئەمىر–پەرمان، ھۆكۈمەت پەرمانى

    法律、政策 قانۇن ، سىياسەت

    法律部门、司法部门 قانۇننىڭ تارمىقى (تارماق قانۇن)، قانۇن يۈرگۈزگۈچى تارماق

    法律冲突、法律抵触 قانۇن توقۇنۇشى، قانۇن زىتلىقى

    法律观念、法律观点、法律意识 قانۇن قارىشى، قانۇن نۇقتىئىنەزىرى، قانۇن ئېڭى

    法律实施、法律适用 قانۇننى يولغا قويۇش، قانۇننى تەتبىقلاش

    法律事实、法律事件、法律行为 قانۇن پاكىتى، قانۇن ۋەقەسى، قانۇن ھەرىكىتى

    法律责任、刑事责任 قانۇن جاۋابكارلىقى، جىنايى جاۋابكارلىق

    法庭、法院 سوت (سوتخانا،كوللېگىيە)، سوت مەھكىمىسى

    反驳、反诉 رەدىيە، قارشى دەۋا

    犯罪客体、犯罪对象 جىنايەت ئوبيېكتى، جىنايەت نىشانى

    犯罪目的、犯罪动机 جىنايى مەقسەت، جىنايى مۇددىئا

    犯罪预备、犯罪未遂 جىنايەت تەييارلىقى، جىنايەتنىڭ ئەمەلگە ئاشماسلىقى

    放火、失火 ئوت قويۇش، ئوت كەتكۈزۈۋېتىش

    服法、伏法、正法 باش ئېگىش، تۇتۇلۇش، كاللا كېسىش (ئۆلۈمگە بۇيرۇش)

    复查、复议、复核 قايتا تەكشۈرۈش، قايتا قاراپ چىقىش، قايتا تەستىقلاش

    复婚、重婚、再婚 يارىشىۋېلىش، قوش نىكاھلىنىش، قايتا نىكاھلىنىش

    改判、改正 ھۆكۈمنى ئۆزگەرتىش، تۈزىتىش

    公审、公判、公开审判 ئوچۇق قاراپ چىقىش، ھۆكۈمنى ئوچۇق ئېلان قىلىش، ئوچۇق سوت قىلىش

    公有、共有 ھۆكۈمەت ئىگىدارلىقى، ئورتاق ئىگىدارلىق

    公诉、自诉 ئەيىبلەش، بىۋاسىتە دەۋا قىلىش

    公证、鉴证、签证、认证 ھۆكۈمەت گۇۋاھلىقى، ئىسپات بولۇش، ۋىزا، ئىسپات

    共同犯罪、犯罪集团 بىرلىكتە ئۆتكۈزگەن جىنايەت (ئورتاق جىنايەت)، جىنايەتچىلەر گۇرۇھى

    故意杀人、故意伤害致死 قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈش، قەستەن زەخىملەندۈرۈپ ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش

    故意杀人未遂、故意伤害 قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈشنى ئەمەلگە ئاشۇرالماسلىق، قەستەن زەخىملەندۈرۈش

    拐卖、拐骗 ئالداپ سېتىش، ئالداش

    管制、管辖 رېجىم، باشقۇرۇش تەۋەلىكى

    规范、规则、准则 قېلىپ، قائىدە، مىزان

    国籍法、国际法 دۆلەت تەۋەلىكى قانۇنى، خەلقئارا قانۇن

    国家机关、国家机构 دۆلەت ئورگىنى، دۆلەت ئاپپاراتى

    国家权力、国家政权 دۆلەت ھاكىمىيىتى (ھوقۇقى)، دۆلەت ھاكىمىيىتى

    国境、边境 دۆلەت چېگراسى، چېگرا

    国体、政体 دۆلەت تۈزۈلمىسى، ھاكىمىيەت تۈزۈلمىسى

    过失、过错 سەۋەنلىك، خاتالىق

    过失杀人、过失致死、伤害致死 سەۋەنلىك بىلەن ئادەم ئۆلتۈرۈپ قويۇش، سەۋەنلىك بىلەن ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش، زەخىملەندۈرۈپ ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش

    合同、契约 توختام، پۈتۈم

    合议、评议 كېڭىشىش، باھالاش

    缓刑、缓期执行、监外执行、延期执行 جازا كېچىكتۈرۈش، كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىش، تۈرمە سىرتىدا ئىجرا قىلىش، ئىجرا مۇددىتىنى ئۇزارتىش

    婚姻、婚约نىكاھ، نىكاھ چېيى(چاي ئىچۈرۈش)

    混同责任、共同责任 ئارىلاشما جاۋابكارلىق، ئورتاق جاۋابكارلىق

    减刑、假释 جازا كېمەيتىش، شەرتلىك قويۇپ بېرىش

    检察、检查 تەپتىش قىلىش، تەكشۈرۈش

    结婚登记、婚姻登记 نىكاھلانغۇچىلارنى تىزىملاش، نىكاھ تىزىملاش

    借贷、信贷 قەرز، كرېدىت

    经济仲裁、经济司法 ئىقتىسادىي كېسىم، ئىقتىسادىي قانۇن يۈرگۈزۈش

    决议、决定 قارار، بېكىتمە

    控告、检举 شىكايەت قىلىش، پاش قىلىش

    扣押、羁押 تۇتۇپ قېلىش، قاماپ تۇرۇش

    劳动教养、劳动改造 ئەمگەك بىلەن تەربىيىلەش، ئەمگەك بىلەن ئۆزگەرتىش

    累犯、惯犯 تەكرار جىنايەتچى، ئادەتلەنگەن جىنايەتچى

    立案、立卷 دېلو ئېچىش، ئارخىپ تۇرغۇزۇش

    连续犯、持续犯 ئۇدا جىنايەت ئۆتكۈزۈش (ئۇدا جىنايەت ئۆتكۈزگەن جىنايەتچى)، سىجىل جىنايەت ئۆتكۈزۈش (سىجىل جىنايەت ئۆتكۈزگەن جىنايەتچى)

    流氓活动罪、流氓习气 لۈكچەكلىك جىنايىتى، لۈكچەكلىك قىلىقى

    买卖婚姻、借婚姻索取财物 نىكاھ سودىسى، نىكاھتا پۇل-مال ئۈندۈرۈۋېلىش

    挪用、借用 ئىشلىتىۋېلىش، ئارىيەت ئېلىپ ئىشلىتىش

    拍卖、变卖 كىمئارتۇق سودىسى قىلىش، سېتىۋېتىش

    叛国罪、偷越国境罪 ۋەتەنگە ئاسىيلىق قىلىش جىنايىتى، دۆلەت چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈش جىنايىتى

    赔偿金、违约金、罚金 تۆلەم پۇلى، خىلاپلىق پۇلى، شتراف

    期限、期日、期间 مۆھلەت، ۋاقىت، سۈرۈك

    强制措施、法律制裁 مەجبۇرلاش تەدبىرى، قانۇن جاجىسى

    抢劫、抢夺 بۇلاڭچىلىق، تارتىۋېلىش

    亲系、亲等 تۇغقانچىلىق مۇناسىۋىتى، تۇغقانچىلىق دەرىجىسى

    亲属、家属 تۇغقانچىلىق، ئائىلە تەۋەسى

    侵占、侵吞 ئىگىلىۋېلىش، سوقۇۋېلىش

    取保候审、监视居住 بىر تەرەپ قىلىنغۇچە كېپىلىككە بېرىش، تۇرار جايىنى نازارەت ئاستىغا ئېلىش

    权力、权利、权益 ھاكىمىيەت، ھوقۇق، ھوقۇق-مەنپەئەت

    权利能力、行为能力 ھوقۇق ئىقتىدارى، ھەرىكەت ئىقتىدارى

    人保、取保、担保 ئادەم كېپىللىكى، كېپىللىككە بېرىش، كېپىل بولۇش

    人犯、犯人、罪犯、被告人 ئەيىبكار، گۇناھكار، جىنايەتچى، جاۋابكار

    人民、公民、国民 خەلق، پۇقرا، گراژدان

    赡养、扶养、抚养 كۈتۈش، بېقىش، تەربىيىلەش

    上诉、抗诉、申诉 نارازىلىق ئەرزى، ئېتىراز، ئەرز

    神经病、精神病 نېرۋا كېسىلى، روھىي كېسەل

    审理、审判 قاراپ چىقىش، سوت قىلىش

    审讯、预审、初审 سوراق، تەييارلىق سوراق، دەسلەپكى سوت

    实在法、实体法 ئەمەلىي قانۇن، نەق قانۇن

    收养、过继 بېقىۋېلىش، بالا قىلىۋېلىش

    司法独立、审判独立 مۇستەقىل قانۇن يۈرگۈزۈش، مۇستەقىل سوت قىلىش

    诉讼标的、诉讼标的物 دەۋا نىشانى، دەۋا نىشانىدىكى نەرسە

    诉讼答辩、答复 دەۋادا جاۋاب بېرىش-ئاقلىنىش، جاۋاب بېرىش

    诉讼文书、法律文书、法律文件、法律行为文件、司法业务文件دەۋا ھۆججىتى، قانۇن مەكتۇپى (ھۆججىتى)، قانۇن ھۆججىتى، قانۇن ھەرىكىتى ھۆججىتى، قانۇن يۈرگۈزۈش كەسپى ھۆججىتى

    所有权、所有制 ئىگىدارلىق ھوقۇقى، مۈلۈكچىلىك

    贪污、受贿 خىيانەت قىلىش، پارا ئېلىش

    特赦、豁免 ئالاھىدە كەچۈرۈم، كەچۈرۈم

    提起公诉、支持公诉 ئەيىبلەش، ئەيىبلەشنى قوللاش

    提审、再审 ئالدۇرۇش، يېڭىباشتىن سوت قىلىش

    通令、通缉、通报 ئومۇمىي بۇيرۇق، تۇتۇش بۇيرۇقى، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش

    违法、犯罪 قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش، جىنايەت ئۆتكۈزۈش

    伪证、诬告、错告 ساختىلىق قىلىش، قارا چاپلاش، خاتا ئەرز قىلىپ قويۇش

    委托、信托 ھاۋالە، ئامانەت

    窝藏、窝赃 يوشۇرۇش، ھارامنى يوشۇرۇش

    诬告陷害、报复陷害、伪证陷害 قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىش، ئۆچ ئېلىپ زىيانكەشلىك قىلىش، ساختىلىق قىلىپ زىيانكەشلىك قىلىش

    结合犯、牵连犯、结伙犯 قوشۇلما جىنايەت (جىنايەتچى)، چېتىشما جىنايەت (جىنايەتچى)، دەمشېرىكلىك جىنايىتى (دەمشېرىك جىنايەتچى)

    结案、终审 دېلو ئاياغلاشتۇرۇش، ئاخىرقى سوت(قىلىش)

    侮辱、诽谤、诬陷 ھاقارەتلەش، بوھتان چاپلاش، قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىش

    物证、书证 ماددىي ئىسپات، يازما ئىسپات

    刑法、刑罚 جىنايى ئىشلار قانۇنى، جىنايى جازا

    刑事拘留、行政拘留、司法拘留 جىنايى ئىش بىلەن توختىتىپ قويۇش، مەمۇرىي توختىتىپ قويۇش، قانۇن يۈرگۈزۈشتە توختىتىپ قويۇش

    行为、作为 ھەرىكەت (قىلمىش)، قىلمايدىغاننى قىلىش

    行政处分、行政处罚、行政制裁 مەمۇرىي چارە (كۆرۈش)، مەمۇرىي جازا (بېرىش)، مەمۇرىي جاجا (بېرىش)

    宣告死亡、判处死刑 ئۆلگەنلىكنى جاكارلاش، ئۆلۈم جازاسى ھۆكۈم قىلىش

    宣告无罪、免予刑事处分、教育释放 گۇناھسىز دەپ جاكارلاش، جىنايى چارىنى كەچۈرۈم قىلىش، تەربىيە بېرىپ قويۇپ بېرىش

    根本法、基本法تۈپ قانۇن، نېگىزلىك قانۇن

    血亲、姻亲قانداشلىق، قۇدا-باجىلىق

    讯问、询问、审问 سوئال قويۇش، گەپ سوراش، سوراق قىلىش

    一部上诉、部分上诉 بىرىگە نارازىلىق ئەرزى، قىسمەنلىرىگە نارازىلىق ئەرزى

    一审、原审بىرىنچى سوت ، ئەسلى سوت

    遗嘱继承、遗赠财产ۋەسىيەتلىك ۋارىسلىق قىلىش، مال-مۈلۈكنى ۋەسىيەتلىك ھەدىيە قىلىش

    议案、法案تەكلىپ، قانۇن تەكلىپى

    原本、正本、副本、节本、影本、译本 ئەسلىي نۇسخا، رەسمىي نۇسخا، قوشۇمچە نۇسخا، قىسقارتىلما نۇسخا، فوتونۇسخا، تەرجىمە نۇسخا

    原始证据、直接证据 دەسلەپكى دەلىل–ئىسپات، بىۋاسىتە دەلىل–ئىسپات

    责任年龄、责任能力 جاۋابكارلىق يېشى، جاۋابكارلىق ئىقتىدارى

    诈骗、招摇撞骗 ئالدامچىلىق، كۆز بويامچىلىق

    侦查、侦察 تەھقىقلەش، رازۋېدكا قىلىش

    征收、征购、征用 ئېلىش، سېتىۋېلىش، ئېلىپ ئىشلىتىش

    正当防卫、防卫过当、紧急避险 يوللۇق قوغدىنىش، قوغدىنىشنى چەكتىن ئاشۇرۇۋېتىش، جىددىي خەۋپتىن ساقلىنىش

    代表人、代理人 ۋەكىل، ۋاكالەتچى

    证人、人证、见证人 گۇۋاھچى، ئادەم ئىسپاتى، تۆپىدە تۇرغۇچى

    政治权利、民主权利 سىياسىي ھوقۇق، دېموكراتىيە ھوقۇقى

    执法机关、司法机关 قانۇن ئىجرا قىلغۇچى ئورگان، قانۇن يۈرگۈزگۈچى ئورگان (ئەدلىيە ئورگىنى)

    执行中止、执行终止、执行终结 ئىجرانى توختىتىپ تۇرۇش، ئىجرانى توختىتىش، ئىجرانى ئاخىرلاشتۇرۇش

    质询、质问 سوئال (سۈرۈشتۈرمە) قويۇش، سوئال سوراش

    重大责任事故罪、玩忽职守罪 زور جاۋابكارلىق ھادىسىسى جىنايىتى، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىش جىنايىتى

    主犯、首犯 ئاساسىي جىنايەتچى، باش جىنايەتچى

    自首、坦白、自白 ئۆزىنى مەلۇم قىلىش، راستىنى ئېيتىش، ئۆزى بايان قىلىش

    走私、贩私、投机倒把 ئەتكەسچىلىك، ئەتكەس پۇل–مالنى ئېلىپ سېتىش، ھايانكەشلىك

    ئاسان ئارىلىشىپ كېتىدىغان بىر قىسىم قانۇن ئاتالغۇلىرىنىڭ قېلىپلاشتۇرۇلغان ئاتالغۇسى

    2010.11.30 16:36 مەنبە: تەڭرىتاغ ئۇيغۇر تورى

    { خەت چوڭ-كىچىكلىكى كىچىك ئوتتۇرا چوڭ} پرىنتېرلاش

    قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتىلگەن ئاتالغۇلار

    يېقىندا ئالاقىدار مۇتەخەسسىسلەرنىڭ قاتنىشىشىدا يىغىن چاقىرىپ ، ئاسان ئارىلىشىپ كېتىدىغان بىر قىسىم قانۇن ئاتالغۇلىرىنىڭ ئۇيغۇرچىسىنى قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتتۇق . بارلىق شەخس ۋە ئورۇنلار بۇ ئاتالغۇلارنى قېلىپلاشتۇرۇپ بېكىتىلگىنى بويىچە قوللانسۇن .

    (ئەسكەرتىش : ئاسان ئارىلىشىپ كېتىدىغان سۆزلەر خەنزۇ تىلىدا يېرىم پەش (、)بىلەن ، ئۇيغۇر تىلىدا پەش (،) بىلەن ئايرىلدى)

    ش ئۇ ئا ر مىللەتلەر تىل–يېزىق خىزمىتى كومىتېتى

    ش ئۇ ئا ر مىللەتلەر تىلىدىكى ئاتالغۇلارنى قېلىپلاشتۇرۇش–بېكىتىش كومىتېتى

    2009–يىل ئىيۇن

    罢免、免去 قالدۇرۇۋېتىش، قالدۇرۇش

    包庇、庇护 قانات ئاستىغا ئېلىش، ھامىيلىق قىلىش

    辩护、辩论、辩解 ئاقلاش، مۇنازىرىلىشىش، ئاقلىنىش

    辩护制度、律师制度 ئاقلاش تۈزۈمى، ئادۋوكاتلىق تۈزۈمى

    不起诉、免予起诉 ئەيىبلىمەسلىك، ئەيىبلەشتىن كەچۈرۈم قىلىش

    财产继承、分家析产 مال–مۈلۈككە ۋارىسلىق قىلىش ، ئۆي–بىسات بۆلۈشۈش

    财礼、赠与 تويلۇق، ھەدىيە

    裁定、判决 كېسىم ، ھۆكۈم

    决、裁判 قارار، ھۆكۈم-كېسىم

    撤回诉讼、撤销案件 دەۋادىن كېچىش، دېلونى بىكار قىلىش

    陈述、供述 بايان قىلىش، ئىقرار قىلىش

    传讯、传唤、拘传 چاقىرتىش، چاقىرتىپ كېلىش، مەجبۇرىي چاقىرتىپ كېلىش

    从犯、胁从犯 ئەگەشكۈچى جىنايەتچى، مەجبۇرىي ئەگەشكۈچى جىنايەتچى

    从轻、减轻 يېنىك، يېنىكلىتىپ

    从重、加重 ئېغىر، ئېغىرلىتىپ

    逮捕、拘留、拘役 قولغا ئېلىش، توختىتىپ قويۇش، تۇتۇپ تۇرۇپ ئەمگەككە سېلىش

    当事人、诉讼参与人、第三人 ئالاقىدار(دەۋالاشقۇچى)، دەۋا ئىشتىراكچىسى، 3-كىشى

    盗伐、滥伐 ئوغرىلىقچە كېسىش، قالايمىقان كېسىش

    盗窃、偷摸 ئوغرىلىق، جەللىگۈرلۈك

    地区管辖、地域管辖 جايلار بويىچە باشقۇرۇش تەۋەلىكى، تېررىتورىيە بويىچە باشقۇرۇش تەۋەلىكى

    调解、和解 مۇرەسسە قىلىش، كېلىشىۋېلىش

    渎职、失职 مەسئۇلىيەتسىزلىك قىلىش، مەسئۇلىيىتىنى ئادا قىلماسلىق

    二审、再审、发回重审、更审 ئىككىنچى سوت قىلىش ، يېڭىباشتىن سوت قىلىش، قايتا سوت قىلىشقا قايتۇرۇش، ئۆزگەرتىپ سوت قىلىشقا قايتۇرۇش

    罚金、罚款 شتراف، جەرىمانە

    法的起源、法的渊源 قانۇننىڭ بارلىققا كېلىشى، قانۇننىڭ مەنبەسى

    法定代理、指定代理、委托代理 قانۇندا بېكىتىلگەن ۋاكالەتلىك، بەلگىلەنگەن ۋاكالەتلىك، ھاۋالىلىك ۋاكالەتلىك

    法规汇编、法典编纂 قانۇن–نىزام توپلىمى (چىقىرىش)، قانۇن كودېكسى تۈزۈش

    法理学、法哲学 قانۇن نەزەرىيىسى ئىلمى ، قانۇن پەلسەپىسى

    法令、政令 ئەمىر–پەرمان، ھۆكۈمەت پەرمانى

    法律、政策 قانۇن ، سىياسەت

    法律部门、司法部门 قانۇننىڭ تارمىقى (تارماق قانۇن)، قانۇن يۈرگۈزگۈچى تارماق

    法律冲突、法律抵触 قانۇن توقۇنۇشى، قانۇن زىتلىقى

    法律观念、法律观点、法律意识 قانۇن قارىشى، قانۇن نۇقتىئىنەزىرى، قانۇن ئېڭى

    法律实施、法律适用 قانۇننى يولغا قويۇش، قانۇننى تەتبىقلاش

    法律事实、法律事件、法律行为 قانۇن پاكىتى، قانۇن ۋەقەسى، قانۇن ھەرىكىتى

    法律责任、刑事责任 قانۇن جاۋابكارلىقى، جىنايى جاۋابكارلىق

    法庭、法院 سوت (سوتخانا،كوللېگىيە)، سوت مەھكىمىسى

    反驳、反诉 رەدىيە، قارشى دەۋا

    犯罪客体、犯罪对象 جىنايەت ئوبيېكتى، جىنايەت نىشانى

    犯罪目的、犯罪动机 جىنايى مەقسەت، جىنايى مۇددىئا

    犯罪预备、犯罪未遂 جىنايەت تەييارلىقى، جىنايەتنىڭ ئەمەلگە ئاشماسلىقى

    放火、失火 ئوت قويۇش، ئوت كەتكۈزۈۋېتىش

    服法、伏法、正法 باش ئېگىش، تۇتۇلۇش، كاللا كېسىش (ئۆلۈمگە بۇيرۇش)

    复查、复议、复核 قايتا تەكشۈرۈش، قايتا قاراپ چىقىش، قايتا تەستىقلاش

    复婚、重婚、再婚 يارىشىۋېلىش، قوش نىكاھلىنىش، قايتا نىكاھلىنىش

    改判、改正 ھۆكۈمنى ئۆزگەرتىش، تۈزىتىش

    公审、公判、公开审判 ئوچۇق قاراپ چىقىش، ھۆكۈمنى ئوچۇق ئېلان قىلىش، ئوچۇق سوت قىلىش

    公有、共有 ھۆكۈمەت ئىگىدارلىقى، ئورتاق ئىگىدارلىق

    公诉、自诉 ئەيىبلەش، بىۋاسىتە دەۋا قىلىش

    公证、鉴证、签证、认证 ھۆكۈمەت گۇۋاھلىقى، ئىسپات بولۇش، ۋىزا، ئىسپات

    共同犯罪、犯罪集团 بىرلىكتە ئۆتكۈزگەن جىنايەت (ئورتاق جىنايەت)، جىنايەتچىلەر گۇرۇھى

    故意杀人、故意伤害致死 قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈش، قەستەن زەخىملەندۈرۈپ ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش

    故意杀人未遂、故意伤害 قەستەن ئادەم ئۆلتۈرۈشنى ئەمەلگە ئاشۇرالماسلىق، قەستەن زەخىملەندۈرۈش

    拐卖、拐骗 ئالداپ سېتىش، ئالداش

    管制、管辖 رېجىم، باشقۇرۇش تەۋەلىكى

    规范、规则、准则 قېلىپ، قائىدە، مىزان

    国籍法、国际法 دۆلەت تەۋەلىكى قانۇنى، خەلقئارا قانۇن

    国家机关、国家机构 دۆلەت ئورگىنى، دۆلەت ئاپپاراتى

    国家权力、国家政权 دۆلەت ھاكىمىيىتى (ھوقۇقى)، دۆلەت ھاكىمىيىتى

    国境、边境 دۆلەت چېگراسى، چېگرا

    国体、政体 دۆلەت تۈزۈلمىسى، ھاكىمىيەت تۈزۈلمىسى

    过失、过错 سەۋەنلىك، خاتالىق

    过失杀人、过失致死、伤害致死 سەۋەنلىك بىلەن ئادەم ئۆلتۈرۈپ قويۇش، سەۋەنلىك بىلەن ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش، زەخىملەندۈرۈپ ئادەم ئۆلۈشىگە سەۋەبچى بولۇش

    合同、契约 توختام، پۈتۈم

    合议、评议 كېڭىشىش، باھالاش

    缓刑、缓期执行、监外执行、延期执行 جازا كېچىكتۈرۈش، كېچىكتۈرۈپ ئىجرا قىلىش، تۈرمە سىرتىدا ئىجرا قىلىش، ئىجرا مۇددىتىنى ئۇزارتىش

    婚姻、婚约نىكاھ، نىكاھ چېيى(چاي ئىچۈرۈش)

    混同责任、共同责任 ئارىلاشما جاۋابكارلىق، ئورتاق جاۋابكارلىق

    减刑、假释 جازا كېمەيتىش، شەرتلىك قويۇپ بېرىش

    检察、检查 تەپتىش قىلىش، تەكشۈرۈش

    结婚登记、婚姻登记 نىكاھلانغۇچىلارنى تىزىملاش، نىكاھ تىزىملاش

    借贷、信贷 قەرز، كرېدىت

    经济仲裁、经济司法 ئىقتىسادىي كېسىم، ئىقتىسادىي قانۇن يۈرگۈزۈش

    决议、决定 قارار، بېكىتمە

    控告、检举 شىكايەت قىلىش، پاش قىلىش

    扣押、羁押 تۇتۇپ قېلىش، قاماپ تۇرۇش

    劳动教养、劳动改造 ئەمگەك بىلەن تەربىيىلەش، ئەمگەك بىلەن ئۆزگەرتىش

    累犯、惯犯 تەكرار جىنايەتچى، ئادەتلەنگەن جىنايەتچى

    立案、立卷 دېلو ئېچىش، ئارخىپ تۇرغۇزۇش

    连续犯、持续犯 ئۇدا جىنايەت ئۆتكۈزۈش (ئۇدا جىنايەت ئۆتكۈزگەن جىنايەتچى)، سىجىل جىنايەت ئۆتكۈزۈش (سىجىل جىنايەت ئۆتكۈزگەن جىنايەتچى)

    流氓活动罪、流氓习气 لۈكچەكلىك جىنايىتى، لۈكچەكلىك قىلىقى

    买卖婚姻、借婚姻索取财物 نىكاھ سودىسى، نىكاھتا پۇل-مال ئۈندۈرۈۋېلىش

    挪用、借用 ئىشلىتىۋېلىش، ئارىيەت ئېلىپ ئىشلىتىش

    拍卖、变卖 كىمئارتۇق سودىسى قىلىش، سېتىۋېتىش

    叛国罪、偷越国境罪 ۋەتەنگە ئاسىيلىق قىلىش جىنايىتى، دۆلەت چېگراسىدىن ئوغرىلىقچە ئۆتۈش جىنايىتى

    赔偿金、违约金、罚金 تۆلەم پۇلى، خىلاپلىق پۇلى، شتراف

    期限、期日、期间 مۆھلەت، ۋاقىت، سۈرۈك

    强制措施、法律制裁 مەجبۇرلاش تەدبىرى، قانۇن جاجىسى

    抢劫、抢夺 بۇلاڭچىلىق، تارتىۋېلىش

    亲系、亲等 تۇغقانچىلىق مۇناسىۋىتى، تۇغقانچىلىق دەرىجىسى

    亲属、家属 تۇغقانچىلىق، ئائىلە تەۋەسى

    侵占、侵吞 ئىگىلىۋېلىش، سوقۇۋېلىش

    取保候审、监视居住 بىر تەرەپ قىلىنغۇچە كېپىلىككە بېرىش، تۇرار جايىنى نازارەت ئاستىغا ئېلىش

    权力、权利、权益 ھاكىمىيەت، ھوقۇق، ھوقۇق-مەنپەئەت

    权利能力、行为能力 ھوقۇق ئىقتىدارى، ھەرىكەت ئىقتىدارى

    人保、取保、担保 ئادەم كېپىللىكى، كېپىللىككە بېرىش، كېپىل بولۇش

    人犯、犯人、罪犯、被告人 ئەيىبكار، گۇناھكار، جىنايەتچى، جاۋابكار

    人民、公民、国民 خەلق، پۇقرا، گراژدان

    赡养、扶养、抚养 كۈتۈش، بېقىش، تەربىيىلەش

    上诉、抗诉、申诉 نارازىلىق ئەرزى، ئېتىراز، ئەرز

    神经病、精神病 نېرۋا كېسىلى، روھىي كېسەل

    审理、审判 قاراپ چىقىش، سوت قىلىش

    审讯、预审、初审 سوراق، تەييارلىق سوراق، دەسلەپكى سوت

    实在法、实体法 ئەمەلىي قانۇن، نەق قانۇن

    收养、过继 بېقىۋېلىش، بالا قىلىۋېلىش

    司法独立、审判独立 مۇستەقىل قانۇن يۈرگۈزۈش، مۇستەقىل سوت قىلىش

    诉讼标的、诉讼标的物 دەۋا نىشانى، دەۋا نىشانىدىكى نەرسە

    诉讼答辩、答复 دەۋادا جاۋاب بېرىش-ئاقلىنىش، جاۋاب بېرىش

    诉讼文书、法律文书、法律文件、法律行为文件、司法业务文件دەۋا ھۆججىتى، قانۇن مەكتۇپى (ھۆججىتى)، قانۇن ھۆججىتى، قانۇن ھەرىكىتى ھۆججىتى، قانۇن يۈرگۈزۈش كەسپى ھۆججىتى

    所有权、所有制 ئىگىدارلىق ھوقۇقى، مۈلۈكچىلىك

    贪污、受贿 خىيانەت قىلىش، پارا ئېلىش

    特赦、豁免 ئالاھىدە كەچۈرۈم، كەچۈرۈم

    提起公诉、支持公诉 ئەيىبلەش، ئەيىبلەشنى قوللاش

    提审、再审 ئالدۇرۇش، يېڭىباشتىن سوت قىلىش

    通令、通缉、通报 ئومۇمىي بۇيرۇق، تۇتۇش بۇيرۇقى، ئومۇمىي ئۇقتۇرۇش

    违法、犯罪 قانۇنغا خىلاپلىق قىلىش، جىنايەت ئۆتكۈزۈش

    伪证、诬告、错告 ساختىلىق قىلىش، قارا چاپلاش، خاتا ئەرز قىلىپ قويۇش

    委托、信托 ھاۋالە، ئامانەت

    窝藏、窝赃 يوشۇرۇش، ھارامنى يوشۇرۇش

    诬告陷害、报复陷害、伪证陷害 قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىش، ئۆچ ئېلىپ زىيانكەشلىك قىلىش، ساختىلىق قىلىپ زىيانكەشلىك قىلىش

    结合犯、牵连犯、结伙犯 قوشۇلما جىنايەت (جىنايەتچى)، چېتىشما جىنايەت (جىنايەتچى)، دەمشېرىكلىك جىنايىتى (دەمشېرىك جىنايەتچى)

    结案、终审 دېلو ئاياغلاشتۇرۇش، ئاخىرقى سوت(قىلىش)

    侮辱、诽谤、诬陷 ھاقارەتلەش، بوھتان چاپلاش، قارا چاپلاپ زىيانكەشلىك قىلىش

    物证、书证 ماددىي ئىسپات، يازما ئىسپات

    刑法、刑罚 جىنايى ئىشلار قانۇنى، جىنايى جازا

    刑事拘留、行政拘留、司法拘留 جىنايى ئىش بىلەن توختىتىپ قويۇش، مەمۇرىي توختىتىپ قويۇش، قانۇن يۈرگۈزۈشتە توختىتىپ قويۇش

    行为、作为 ھەرىكەت (قىلمىش)، قىلمايدىغاننى قىلىش

    行政处分、行政处罚、行政制裁 مەمۇرىي چارە (كۆرۈش)، مەمۇرىي جازا (بېرىش)، مەمۇرىي جاجا (بېرىش)

    宣告死亡、判处死刑 ئۆلگەنلىكنى جاكارلاش، ئۆلۈم جازاسى ھۆكۈم قىلىش

    宣告无罪、免予刑事处分、教育释放 گۇناھسىز دەپ جاكارلاش، جىنايى چارىنى كەچۈرۈم قىلىش، تەربىيە بېرىپ قويۇپ بېرىش

    根本法、基本法تۈپ قانۇن، نېگىزلىك قانۇن

    血亲、姻亲قانداشلىق، قۇدا-باجىلىق

    讯问、询问、审问 سوئال قويۇش، گەپ سوراش، سوراق قىلىش

    一部上诉、部分上诉 بىرىگە نارازىلىق ئەرزى، قىسمەنلىرىگە نارازىلىق ئەرزى

    一审、原审بىرىنچى سوت ، ئەسلى سوت

    遗嘱继承、遗赠财产ۋەسىيەتلىك ۋارىسلىق قىلىش، مال-مۈلۈكنى ۋەسىيەتلىك ھەدىيە قىلىش

    议案、法案تەكلىپ، قانۇن تەكلىپى

    原本、正本、副本、节本、影本、译本 ئەسلىي نۇسخا، رەسمىي نۇسخا، قوشۇمچە نۇسخا، قىسقارتىلما نۇسخا، فوتونۇسخا، تەرجىمە نۇسخا

    原始证据、直接证据 دەسلەپكى دەلىل–ئىسپات، بىۋاسىتە دەلىل–ئىسپات

    责任年龄、责任能力 جاۋابكارلىق يېشى، جاۋابكارلىق ئىقتىدارى

    诈骗、招摇撞骗 ئالدامچىلىق، كۆز بويامچىلىق

    侦查、侦察 تەھقىقلەش، رازۋېدكا قىلىش

    征收、征购、征用 ئېلىش، سېتىۋېلىش، ئېلىپ ئىشلىتىش

    正当防卫、防卫过当、紧急避险 يوللۇق قوغدىنىش، قوغدىنىشنى چەكتىن ئاشۇرۇۋېتىش، جىددىي خەۋپتىن ساقلىنىش

    代表人、代理人 ۋەكىل، ۋاكالەتچى

    证人、人证、见证人 گۇۋاھچى، ئادەم ئىسپاتى، تۆپىدە تۇرغۇچى

    政治权利、民主权利 سىياسىي ھوقۇق، دېموكراتىيە ھوقۇقى

    执法机关、司法机关 قانۇن ئىجرا قىلغۇچى ئورگان، قانۇن يۈرگۈزگۈچى ئورگان (ئەدلىيە ئورگىنى)

    执行中止、执行终止、执行终结 ئىجرانى توختىتىپ تۇرۇش، ئىجرانى توختىتىش، ئىجرانى ئاخىرلاشتۇرۇش

    质询、质问 سوئال (سۈرۈشتۈرمە) قويۇش، سوئال سوراش

    重大责任事故罪、玩忽职守罪 زور جاۋابكارلىق ھادىسىسى جىنايىتى، خىزمەتتە بىپەرۋالىق قىلىش جىنايىتى

    主犯、首犯 ئاساسىي جىنايەتچى، باش جىنايەتچى

    自首、坦白、自白 ئۆزىنى مەلۇم قىلىش، راستىنى ئېيتىش، ئۆزى بايان قىلىش

    走私、贩私、投机倒把 ئەتكەسچىلىك، ئەتكەس پۇل–مالنى ئېلىپ سېتىش، ھايانكەشلىك