پىسخولۇگىيىدە «ۋاللىندا تەسىرى»(瓦伦达效应،Wallenda Effect)دېگەن بىر مەشھۇر نەزىرىيە بار . ئىلگىرى ئامېرىكىدا ۋاللىندا ئىىسملىك بىر دارۋاز ئۆتكەن بولوپ ،بىرقېتىم چوڭ تىپتىكى ئويۇن كۆرسىتىش مۇراسىمى باشلىنىش ئالدىدا ئايالىغا :«بۇ قېتىمقىسى ئىنتايىن مۇھىم ،مەغلۇپ بولسام قەتئى بولمايدۇ» دېگەن سۆزنى توختىماي تەكرارلىغان ..نەتىجىدە شۇ قېتىملىق ماھارەت كۆرسىتىشتە خەتەرگە ئۇچراپ ھاياتىدىن ئايرىلغان .
ھايات يولىدا پۈتكۇل ئەس -يادىڭىز مەلۇم بىر نىشانغىلا مەركەزلىشىپ قالسا،ئەكسىچەئۇ نىشانغا يىتىش نىسبىتىڭىز شۇنچە ئاز بولىشى ھەتتا ئۇتۇق پەللىسىدىن شۇنچە چەتنەپ كىتىشىڭىز مۈمكىن .

1. ئىش - ئەمەللىرىدە  مۇستەقىل قاراش ۋە ئۆز پىرىنسىپى بولۇش ،باشقىلارنىڭ دۇنيا قارىشىنى ئۆزىگە قىبلە قىلىۋالماسلىق .

2. كىشىلىك ھاياتتا يورۇقلۇق بىلەن زۇلمەتنىڭ تەڭ مەۋجۈت ئىكەنلىكىنى ئىتىراپ قىلىش ، ئۆزىدە سەبرە -تاقەت بىلەن ئەپۇچانلىقنى يىتىلدۈرۈش

تېبابەتكە دائىر بىر ماتىريالدا  بىريىلدا بىرەر قېتىممۇ زۇكام بولمايدىغان ئادەملەرنىڭ راك كىسىلىگە گېرىپتار بولۇش نېسبىتىنىڭ دائىم زۇكام بولىدىغانلارغا قارىغاندا ئالتە ھەسسە يۇقىرى بولىدىغانلىقى ئوتتۇرىغا قويۇلغان .بۇ ئاڭلىماققا سەل غەلىتە بىلىنىدۇ ،بىراق بۇ بىر ئەمەلىيەت . بىئۇلۇگلارنىڭ كۈزىتىشىچە ، بىرتال ئالتۇن بىلىقنى بىلىق ئىدىشىدا باققاندا نەچچە كۈنگە بارمايلا ئۆلۇپ قالغان ،ئەمما ئۈچتال ئالتۇن بىلىقنى بىر بىلىق ئىدىشىدا باققاندا ئۇلار بىريىلدىن ئۇزاق مەزگىل ياشىيالىغان .بۇنىڭ يەكۈنى شۇ بولغانكى ئۇلار ئۈچى بىللە ياشاش جەريانىدا رىقابەتلىشش .كەيپىياتى شەكىللەنگەچكە ئۇلاررىقابەت داۋامىدا كۈنسىرى «ھاياتى كۈچ»كە تولغان ئىكەن

باشقۇرغۇچى شۇ سۆزلەرنى قىلىپ بولۇپ دوسكىغا يۈزلەندىدە ئاۋال سىزىغان ھىلىقى چەمبەر سىرتىغا يەنىمۇ چوڭراق بىر چەمبەرنى قاپلاپ سىزىدى ۋە ئۇنىڭ دائىرىسى ئىچىگە تېخىمۇ كۆپ نەرسىلەرنى ،تېخمۇ كۆپ ئادەملەر (دوست -يارەنلەر)نى،بىر يۇرۇش چوڭ سىزىپ قويوپ سۆزىنى داۋام ئەتتى :« ئەگەر سەن دائىم ئۆزەڭنىڭ ئاۋالقى ئارامگاھىڭدا پاي-پىتەك بولۇپ ئۆتسەڭ ،نەزەر دائىرەڭنى مەڭگۈ كېڭەيتەلمەيسەن ، مەڭگۈ يېڭى -يېڭى نەرسىلەرنى ئۆگىنەلمەيسەن .پەقەت  بۇ كىچىك چەمبەر ئىچىدىن تىشىغا چىقالىساڭلا ئاندىن ئۆزھاياتلىق چەمبىرىكىڭنى تېخمۇ چوڭ قىلىپ سىزىيالايسەن ،ئەلۋەتتە بۇئىلگىرىلەش جەريانىدا سەن بىر ئىلغار ئادەم بولوپ يىتىلىسەن ».

سەكسەن سەككىز يىشىدا ،ئۇ ئاخىرى ئۇتۇق قازىنىدۇ ، ئۇنىڭ نامى پۇتكۇل دۇنياغا تارقىلىدۇ .

بۇكىشى دەل ھازىر ھەممىگە تونۇشلۇق بولغان كېندىچى ماركىسىنىڭ ياراتقۇچىسى Harland Sanders ئىدى .ئۇ دائىم مۇنداق دەيدۇ :« كىشىلەر دائىم ھاۋارايىنىڭ ياخشى ئەمەسلىكىدىن ئاغرىنىدۇ ، ئەمەلىيەتتە ھەرگىزمۇ ھاۋارايى ناچار ئەمەس ، ئادەم پەقەت ئۆزىگە تولۇپ -تاشقان ئىشەنچ بىلەن قارىغاندىلا ھارارايى كۈندە ياخشى بولىدۇ »

- ئەپەندىم ، ئاۋىستىرىيىدە پەقەت ھۆكىمەت تەرىپىدىن بەلگىلەنگەن چىملىق ياكى گۈلخانىلاردىلا مۇشۇنداق مەنزىرە چىراقلىرىنى ئورنىتىشقا بولىدۇ ،باشقىلىرىغا مۈمكىن ئەمەس . چۈنكى بۇ گۈل-گىياھلارنىڭ كىچىسى ئەڭ ئىھتىياجىلق بولغىنى قاراڭغۇلۇق ،ئۇلارمۇ ئارام ئالىدۇ .ئەگەر چىراق يىقىپ قويسىڭىز ئۇلارنىڭ ياشاش قانۇنىيىتىگە بۇزغۇنچىلىق قىلىسىز !ھەتتا بىز بايام دېگەن ھۆكىمەت ئۆزى بەلگىلىگەن ئورۇنلاردىمۇ كەچلىكى سائەت 10دىن كېيىن بارلىق چىراقلار ئۆچۇرىلىدۇ ، چۈنكى كىم بولىشىىدىن قەتئىي نەزەر ئۇلارنىڭ بۇخىل ياشاش قانۇنىيىتگە دەخلى قىلىش ھوقۇقى يوقتە ؟!

نامرات تۇرمۇشتىن قۇتۇلۇشتا سۆرەلمىلىك قىلىشقا قەتئى بولمايدۇ ،چۈنكى ۋاقت ئۇزارغانسىرى سىز بۇخىل تۇرمۇشقا كۆنۇپ قالىسىز ،نامراتلىققا ئادەتلىنىپ قالسىڭىز ،كېيىن ياخشى پۇرسەتلەر كەلگەن تەقدىردىمۇ ئۆزىڭىزنىڭ بۇخىل ھالىتىڭىزدىن ھالقىپ ئۆتەلمەيسىز ،بارلىق ئارزۇ-ھەۋەسلىرىڭىز كۆپۇككە ئايلانغان ھالدا بىرئۆمۇر مۇھتاجىلىق ئىلكىدە ياشاپ ئۆتۇپ كىتىسىز

مېنىڭ ئوغلۇم تۇغۇلغاندىن  كېيىن  مەسىلە تېخمۇ مۇرەككەپلەشتى ، قائىدە بويىچە مېنىڭ ئوغلۇم دادامنىڭ ئىنىسى بولىدۇ ،شۇڭا ئۇ مېنىڭ تاغامغا ئايلاندى .
مەسىلىنىڭ ئەڭ يامىنى ، دادام يىقىندا بىر ئوغول پەرزەنتلىك بولدى ،ھازىر مېنىڭ دادامنىڭ ئوغلى مېنىڭ ئىنىم شۇنداقلا مېنىڭ نەۋرەم بولىدۇ ،ئەڭ ئاخىر مەن ئۆزەمنىڭ بۇۋىسى ،شۇنداقلا ئۆزۇمنىڭ نەۋرىسى بولوپ قاپتىمەن !؟
قىنى سەن ئىيتىپ باققىنە ،بۇنىڭدىنمۇ ئىغىر باش قىتىنچىلىق بولارمۇ ؟ سىنىڭ باش قىتىنچىلىقىڭنى مېنىڭكى بىلەن سىلىشتۇرۇش مۈمكىنمۇ ؟