ئەركىن ئىسھاق ئوغۇزخان ى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى
1 . ساغلام بەدەن : ئادەم ئۈچۈن سالامەتلىك ھەرقانداق بىر نەرسىدىنمۇ مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ. بەدەندە ئاغرىق يوق ، كېسەللەردىن خالى بولالىسا كىشىنىڭ كېيىنكى ئارزۇ– ئارمانلىرى ئاندىن ئىلگىرى باسىدۇ . شۇڭا ئىلگىرىكىلەرنىڭ ‹‹تەن ساقلىق زور بايلىق›› دىگەن سۆزى توغرا ئېيتىلغان. بىر كىشى ھەرقانچە ئەركە ، كۈچلۈك ھەم جەڭگىۋار بولسىمۇ ، تەن ساقسىزلىق ، ئېغىر كېسەل ئۇنىڭ ھەرقانداق ئارزۇ –ئارمانلىرىنى بىراقلا بىتچىت قىلىپ تاشلايدۇ . دېمەك ، بەدەننىڭ ساغلاملىقى ھەممە ئىشنىڭ كاپالىتى . ئۇ خۇددى بىر سەھنىگە ئوخشايدۇ . ناۋادا بۇ سەھنە مۇقىم بولمىسا قانداقمۇ ئېسىل نومۇرلارنى ئورۇنلىغىلى بولسۇن؟ شۇڭا ناۋادا سىز سەللىمازا ساق بولسىڭىز ئۆزىڭىزنى كېسەللەردىن يىراق تۇتۇشقا ياكى بەدەن سالامەتلىكىنىڭ داۋاملىق ناچارلىشىپ كېتىشىنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا تىرىشىڭ .
2. يۈكسەك ئەخلاقلىق بولۇش : ئەخلاق ئادەم ھەركىتىنى ئاڭلىق – ئاڭسىز رەۋىشتە كونتىرول قىلىپ تۇرىدىغان ، كىشىلەر تەبئىي رىئايە قىلىدىغان بىرەسمى جەمئىيەت قانۇنى بولۇپ ، كىشىلەرنىڭ ھەربىر ھەركىتىنى تەڭشەپ تۇرىدۇ. ئەخلاق تەربىيىسىنىڭ ياخشى – يامان بولۇشى يول ماڭغۇچىنىڭ توغرا – خاتالىقىنى ئۆلچەيدىغان، شۇنداقلا كىشى قىلىۋاتقان ھەر بىر ھەركىتىنى ، پائالىيىتىنى تەپتىش قىلىپ باھالاپ تۇرىدىغان تارازىدىن ئىبارەت. ناۋادا كىشىدە ئەخلاق بولمىسا ئۆز يولىنىڭ توغرا – خاتالىقىنى، ئىنسانپەرۋەرلىككە لايىق ياكى ئەمەسلىكىنى ئاڭقىرالمايدۇ–دە ، بىلىپ – بىلمەي جىنايى قىلمىش سادىر قىلىپ قويىدۇ ، ھەتتا ئىنسانىيەتكە بالايى – قازا باشلاپ كېلىدۇ. شۇڭا ھەر كىم ئۆزىدە يۈكسەك ئەخلاق مىزانلىرىنى يېتىلدۈرۈشى ، قىلىۋاتقان ھەركەتلىرىنىڭ ئەل رايى بولۇشىغا دىققەت قىلىشى ، ئەڭ مۇھىمى ئىنسانىي ئىرادىسىگە خىلاپلىق قىلماسلىقى كېرەك. بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
3. ئىلغار ئىدىيىلىك بولۇش: ئىلغار ئىدىيە دېمەك شەيئىلەرنىڭ ياخشى تەرىپىنى بايقايدىغان بولۇش، قىيىنچىلىق ، مەسىلە ھەل قىلىشنىڭ تېخىمۇ توغرا ۋە ئۈنۈملۈك ، ئىجابى ئۇسۇلى ئۈستىدە ئىزدىنىش دېگەنلىكتىن ئىبارەت. ئىلغار كۆز– قاراش ، تەپەككۈر ، ئىلغار ئىدىيە ھەر زامان كىشىنى يېڭىلىققا ئىنتىلدۈرۈپ تۇرىدۇ. خۇراپىيلىق ، بىكىنمىچىلىك ، كونسىرۋاتىپلىق ، كونىچىلىق ئېڭىغا ۋە ئەنئەنىۋىيلىككە قورۇقماي جەڭ ئېلان قىلىشقا ئىلھام بېرىدۇ. ئىلغار ئىدىيە خۇددى بازغانغا ئوخشاش قالاقلىق كىشەن – زەنجىرىنى پاچاقلاپ تاشلاپ ، يېڭىلىققا داغدام يول ئاچىدۇ.
ى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى ئىز تورى
4. سۇنماس ئىرادىلىك بولۇش: سۇنماس ئىرادىدىن ئىبارەت بۇ كۈچ سىزنى قىلماقچى بولغان خىزمەتنى ھارماي – تالماي تاماملاشقا ھەر ۋاقت يار – يۆلەكتە بولىدۇ. ناۋادا بىز مەلۇم بىر مەقسەتكە يەتمەكچى بولساق مۇستەھكەم ئىرادە كەم بولسا بولمايدۇ. مەن ئىزدىنىش داۋامىدا مەلۇم بىر قىيىنچىلىققا يولۇقۇپ قالسام توختاپ قىلىشىم كېرەكمۇ ياكى داۋاملاشتۇرۇشۇم كېرەكمۇ؟ داۋاملاشتۇرماقچى بولسام قىيىنچىلىق كۆپ ، مۈشكۈل ، باش قاتتۇرىدۇ. نۇمۇسچانلىق ، تارتىنچاقلىق ، ھورۇنلۇق يولۇمنى ئېتىپ قويامدۇ؟ مۇشۇنداق ئەھۋالدا مەن ‹‹ياق، مۇنداقلا بوشاشسام بولامدۇ›› دېگەن سۇئالنى قويالامدىم – يوق ؟ ئورنۇمدىن تۇرۇپ كېتەلەمدىم؟ مانا بۇ سۇنماس – ئىگىلمەس ئىرادىنىڭ كۈچىدىن كېلىدۇ. سۇنماس ئىرادە بەئەينى سەھنىنىڭ پولاتتىن ياسالغان مۇستەھكەم تۆت پۇتى بولۇپ ، سىز بۇ مۇستەھكەم سەھنىدە بىمالال نۇمۇر ئورۇنلىيالايسىز . سىزنى ھورۇنلۇق ، ئىزلەڭگۈلۈك ، بوشاڭلىق ، ئادەت خاراكتىرلىك ئۇيۇن – تاماشا قىزغىنلىقى قاپلىۋالغان ۋاقىتتا سۇنماس ئىرادە ھەمراھ بولسۇن . سىز بۇ ئاتقا مىنىپ قىيىنچىلىقنىڭ بىپايان چۆل – جەزىرىلىرىدىن بىمالال ئۆتۈپ كېتىسىز.