جۇڭگو ئاخبارات تورى بېرلىن 9-ئاينىڭ 19-كۈنى تېلېگراممىسى، شىمالى مۇز ئوكياننىڭ كۆلىمى تارىيىپ، بۇ يىل يازدا تارىختىكى ئەڭ كىچىك ھالەتكە كېلىپ قالغان، گېرمانىيە ئالىملىرىنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشىچە، شىمالى مۇز ئوكياننىڭ ئېرىپ كېتىشى دۇنياغا ناھايىتى زور بالايىئاپەت ئېلىپ كېلىدىكەن. «ئەينەك گېزىتى» 19-چېسلا گېرمانىيە ئالىملىرىنىڭ ھاۋا راي سۈپەت دوكلاتىنى مەلۇم قىلىپتۇ. بۇ مۇتەخەسسىسلەر 16-چېسلا سۈنئىي ھەمراھ ئارقىلىق تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان بولۇپ، نۆۋەتتە شىمالى مۇز ئوكياندىكى ئەڭ چوڭ مۇزلۇق كۆلىمى 3 مىليون 400 مىڭ كۋادرات مېتىر كېلىدىكەن، بۇ سانلىق مەلۇمات 1973-يىلى تارتىلغان سانلىق مەلۇمات بىلەن سېلىشتۇرۇلغاندا ناھايىتى كىچىك ئىكەن. 
      ئالدىنقى ئەسىرىنىڭ 70-يىللىرىدىن يېڭى دەۋرىگىچە بولغان ئارىلىقتا، شىمالى مۇز ئوكياندىكى مۇزلۇق كۆلىمى بىر ھەسسە ئازىيىپ كەتكەن. سانلىق قىممەتلەردە كۆرسىتىلىشىچە، ئۆتۈپ كەتكەن 40 يىلنىڭ ئىچىدە شىمالى مۇز ئوكياننىڭ ئېرىش دەرىجىسى زور كۆلەمدە ئېشىپ كەتكەن. بۇ يىل 8-ئايدا چىققان بىر قېتىملىق قاتتىق بوران شىمالى مۇز ئوكيان مۇزلۇق قاتلىمىغا زور تەسىر كۆرسەتكەن بولۇپ، شىمالى مۇز ئوكيان تارىخىدىكى زور دەرىجىدىكى ئېرىش قەدىمى شۇنىڭ تۈپەيلى پەيدا بولۇپتۇ.
      نۆۋەتتە شىمالى مۇز ئوكيان رايونى تەدرىجىي سوۋۇشقا باشلاپتۇ، گەرچە مۇزلۇقنىڭ ئومۇمى كۆلىمى بۇ يىل قىشتىن كېلەر يىلى ئەتىياز پەسلىگىچە كېڭىيىپ بارسىمۇ، ئەمما مۇزلۇقنىڭ ئومۇمى كۆلىمى بىلەن مۇز قاتلىمىنىڭ قېلىنلىقى ئىلگىرىكى ۋاقىت بىلەن سېلىشتۇرۇلغاندا زور دەرىجىدە ئازلاپ كېتىپتۇ. 30 يىلنىڭ ئالدىدا مۇزلۇقنىڭ ئوتتۇرىچە قېلىنلىقى 3.5 مېتىر بولۇپ، ھازىرقى قېلىنلىقى بولسا ئاران 2 مېتىر ئەتراپىدا ئىكەن. شۇ سەۋەبلىك بۇ خىل ھادىسىلەر نۆۋەتتىكى كىلىماتقا زور دەرىجىدە تەسىر كۆرسىتىپتۇ. 
     بېرلىن ئۇنىۋېرسىتېتى بىلەن ماپۇ تەتقىقات ئىنستىتۇتىدىكى تەبىئىي فىزىكا ئالىملىرىنىڭ كۆرسىتىشىچە، شىمالى مۇز ئوكيان مۇزلۇق قاتلىمىنىڭ تارىيىپ كېتىشى نۆۋەتتىكى ھاۋا كىلىماتىنىڭ ئىللىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىپتۇ، شۇ سەۋەبلىك نۇرغۇنلىغان مۇز ئاراللار ئېرىپ كەتكەن بولۇپ، پۈتۈن مۇز ئوكيان ئۇشاق-ئۇشاق مۇزلار بىلەن قاپلىنىپتۇ. ئىلگىرى شىمالى مۇز ئوكياندىكى مۇزلۇق قاتلىمىنىڭ قۇياش نۇرىنى قايتۇرۇش رولى بىر قەدەر چوڭ بولۇپ، ھازىر مۇز قاتلىمىنىڭ ئېرىپ كەتكەنلىكى تۈپەيلى، دېڭىز سۈيى بىۋاسىتە قۇياش نۇرنى سۈمۈرۈپ دېڭىز سۈيىنىڭ ئىللىشىنى كەلتۈرۈپ چىقىپتۇ. 
     بۇنىڭدىن تەخمىنەن 3000-8000 يىللار ئىلگىرى «پۈتۈن يەر شارىنىڭ ئىقلىمى ئەڭ ياخشى ھالەتنى ساقلىغان» بولۇپ، شىمالى مۇز ئوكياندىكى مۇزلۇق قاتلىمى ھازىرقىدىنمۇ كىچىك ئىكەن، ھەمدە تېمپېراتۇرىسى ھازىرقىدىنمۇ تەخمىنەن 3 گرادۇس يۇقىرى ئىكەن. پەقەتلا ئالدىنقى ئەسىرىنىڭ 30-يىللىرى، شىمالى مۇز ئوكياننىڭ ھالىتى ھازىرقى بىلەن پەرقلەنمەيدىغان بولۇپ، ئەمما مۇتەخەسسىسلەرنىڭ ئاگاھلاندۇرۇشىچە، ئىنسانلار نۆۋەتتە كىلىمات بىر قەدەر تىز ئۆزگىرىدىغان مەزگىلدە ئىكەن. يەنى ياۋروپانىڭ ھاۋا كىلىماتىدىكى ئۆزگىرىش بىر قەدەر چوڭ بولۇپ، قىش پەسلى ئىلگىرىكىگە قارىغاندا بىر قەدەر قاتتىق سوغۇق بولىدىكەن.
      شۇنىڭ ئۈچۈن مۇتەخەسسىسلەرنىڭ مۇلاھىزە قىلىشىچە، شىمالى مۇز ئوكيان مۇزلۇقىنى ساقلاپ قېلىش نۆۋەتتىكى ئىنسانلار تەرەققىياتى ئۈچۈن ناھايىتى مۇھىم ئىكەن.