پۈتۈن دۇنيادىكى ئالماس بازىرىنى 3000 يىل تەمىنلەشكە يېتىدىغان ئالماس
پۈتۈن دۇنيادىكى ئالماس بازىرىنى 3000 يىل تەمىنلەشكە يېتىدىغان ئالماس كانى
ئالماس كانى بايقالغان جايىنىڭ سۈنئىي ھەمرادا تارتىلغان ئورنى
يوشۇرغىلى 40 يىلى بولغان ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان مەخپىيەتلىك ئاخىرى ئاممىغا ئاشكارلاندى. روسىيە، ھازىر پۈتۈن دۇنياغا سىبىرىيىنىڭ شەرقى قىسم رايونىدا ساقلانغان،زاپاس مىقدارى تىرىليون كاراتقا يىتىدىغان ئادەمنىڭ ئەقىل يەتمەيدىغان بىر ئالماس كانىنى بايقىغانلىقىنى جاكارلىدى. ھازىرقى دۇنيادىكى زاپاس مىقدارىنىڭ 10 ھەسسىسىدىن كۆپ بولۇپ، دۇنيادىكى ئالماس بازىرىنى 3000 يىل تەمىنلەشكە يېتىدۇ. بىز كۆپچىلىككە جاكارلايمىزكى: «بىز سىبىرىيىدە تىرلىيون كاراتلىق غايەت زور ئالماس كانىنى بايقىدۇق». نوۋوسىبىرسكى گېئولوگىيە ۋە مىنېرالوگىيە ئىنىستىتوتىنىڭ باشلىقى بوكېسلەيك ئاخبارات يىغىنىدا كۆرسىتىشىچە: «بۇ ئالماسلار بىر سەييارىنىڭ يەر شارىغا سۇقۇلۇشىدىن پەيدا بولغان. شۇنىڭدەك قاتتىقلىق دەرىجىسى ئادەتتىكى ئالماسنىڭ ئىككى ھەسسىسىگە توغرا كېلىدۇ. يۇقىرى ئېنىقلىقتىكى ئىلىم-پەن ئەسۋاپلىرىنى ياساشنىڭ كۆڭۈلدىكىدەك تاللىشى. بۇ دۇنيانى ھەيران قالدۇرىدىغان ئالماس كانى بولسا، سىبىريىدىن دىئامېتىرى 100 كىلومېتىر كېلىدىغان مېتېئورىت ئازگىلى(ئالىملار پوپىگەي مېتېئورىت ئازگىلى دەپ ئاتايدۇ)35 مىليون يىللىق تارىخقا ئىگە. پوپىگەي ئالماس كانى ئەڭ بۇرۇن بايقالغان ۋاقىت ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 50-يىللىرى.
بىراق، ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 70-يىللىرىدا كرېمىل سارىيى، ئاخىرى بۇ سەييارىنىڭ سوقۇلغان جايىدا مول ئالماس كانى بارلىقىنى بىلگەن. سودا مەنپەئىتىنى ئويلاپ، روسىيە بۇ«مەخپىي سىر»نى 40 يىلدىن ئۇزاق ۋاقىت يۇشۇرۇپ كەلگەن. روسىيە بۇ ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدىغان بايلىق كانىنى قاتتىق كونترول قىلىپ ئالماس بازىرىنىڭ زور پايدىسىنى قولغا كەلتۈرگەن. دۇنيادا ئەڭ ئاساسلىق ئالماس ئىشلەپچىقىرىش دۆلەتلىرىنىڭ بىرى بولۇش سۈپىتى بىلەن ئالماس سانائىتى ئۈچۈن، روسىيە غايەت زور بايلىق ئېلىپ كەلگەن. ئۆتكەن يېرىم ئەسىردىن كۆپرەك ۋاقىتتا، روسىيەنىڭ ئالماس سانائىتىدە ياقۇتياردىكى مىرنى كانى ئەڭ مۇھىم كان بولۇپ، ئاز دىگەندىمۇ روسىيىگە 170 مىليون ئامېرىكا دوللىرى بايلىقى ئېلىپ كەلگەن. بىخەتەرلىك ۋە بازار ئىھتىياجى قاتارلىق ئامىللارنى ئويلاش ئارقىلىق، ئۆتۈپ كەتكەن 40 يىلدىن بۇيانقى سىر ئېچىلىش جەريانىدا. مىرنى ئالماس كانى تاقالغىلى 11 يىلدىن ئۇزاق ۋاقىت بولغان.
پۈتۈن دۇنيادا ئالماس مىقدارى ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدىغان دۆلەتلەردىن: ئاۋستىرىيە، زايىر، بوتسۋانا، روسىيە، جەنۇبى ئافرىقا قاتارلىقلار بار.
