sarsanroh يوللىغان ۋاقتى 2012-3-29 18:49 
راستلا شۇنداقما ئەركمان ئاكا ئۇنداقتا ئەبۇلغازى باھا ...
ئۆزبېك _____ 13-ئەسىردە موڭغۇل مەخپىي تارىخىدا ئۇچرايدىغان قىفچاق قوۋمى بولۇپ، شۇنىڭدىن كېيىن چىڭگىزخان ئوغلانلىرىدىن جۇچىنىڭ (چوڭ ئوغۇلنىڭ) قول ئاستىدىكى موڭغۇل قوۋملىرى ئەبۇلخەيرىخاننىڭ قول ئاستىدا ھازىرقى قازاق دالالىرىدا شەكىللەنگەن قازاق قوۋملىرى ئىدى، ئەبۇلخەيرىخان ئەۋلادلىرىدىن ئۆزبېكخان (شەخس نامى) تەدرىجىي كۈچىيىپ قازاق قوۋمىدىن ئايرىلىپ تۈركىستانغا سۈرۈلگەن، شۇنداق ياشاپ شاھبەختخان زامانىغا كەلگەندە، شاھبەختخان بۇخارادا نۇرى ئىسلام تەربىيەتىدە تەلىم ئالغان زاماندا، چىڭگىز ئوغلانلىرىدىن بولغان ئەھمەدخاننىڭ ئاكىسى ماھمۇدخان قولىدىن ماۋارائۇننەھرنى تارتىۋېلىپ، ماۋارائۇننەھرنى بەرلۇلاس ئوغلانلىرىدىن ئاقساق تۆمۈر ئەۋلادى بولمىش ئۆمەرشەيىخ ئوغلى زەھىرىددىن مۇھەممەد بابۇر قولىدىن ھازىرقى تۈركىستان ۋە يەتتە سۇنى ئۆز ئىچىگە ئالغان زېمىن ۋە ماۋارائۇننەھرنى تارتىۋېلىپ، مىلادىيە 1500-يىلى خۇراسان پادشاھى ـــــ بابۇر تاغىلىرىدىن ھۈسەيىن بەيقارا قولىدىن خۇراسان مەملىكەتىنى تارتىۋالغان. شۇنىڭ بىلەن شۇ رايونلار ئاھالىسى بولمىش قاراخانىيلار ئەۋلادلىرى ـــــ تۈرك بەرۇلاسلارنى ئۆز ئىچىگە ئالغان كاشغەرىيەلىكلەر ـــــ ئۇيغۇرلاردىن بولمىش يەرلىك ئاھالىنى ئۆزىگە ئەغيار رەئىيەت قىلغان ئۆزبېك ئوغلانى شاھبەختخان (شەيبانىخان) بۇ زېمىنغا ئىگىدارچىلىق قىلغان. شۇنىڭدىن كېيىن ئۆزبېكلەر يەرلىك ئاھالە ـــــ كاشغەرىيەلىكلەر بىلەن بىر قانداش خەلقنى ئۆزىگە بەيئەت قىلدۇرۇپ، ھازىرقى كۈچلۈك ئۆزبېك خەلقىنى شەكىللەندۈرگەن، ئەلۋەتتە بۇلار ئىچىدە ئۆزبېك خەلقىنىڭ ئەسلىي قەبىلىلىرىمۇ يوق ئېرمەس ئىدى. نامى قىفچاق ئۆزبېكلەردىن بولغان ھۆكۈمران خەلق يەرلىك قارلۇق قوۋملىرىنى بويسۇندۇرۇپ ئۆزبېك ئاتالغانلەر. دېمەك، تىلى، ئۆرف-ئادەتلىرى يەرلىك خەلقلەردىن بولغان بۇ قارلۇق سۈپەت، تىلى ئۇيغۇر خەلق ئۆزبېكلەشكەن ھەم ئۆزلىرىنىڭ كاشغەرىيەلىكلىكىنى تەن ئېلىشتىن باش تارتىپ، قىفچاق خەلقىنىڭ ئەنئەنىسىنى ساقلاپ قالغان، ئەمما قارلۇقلاشقان بىر خەلقلەرنى شەكىللەندۈرگەن. ئۇلارنىڭ بىز كاشغەرىيەلىكلەر ـــــ ئۇيغۇرلار بىلەن ئوخشىشى دەل مانا مۇشۇنىڭدىن بولسا كېرەك. ئەمما، ھازىرقى ئكزبېك ئالىملىرىنىڭ بۇنلارنى تەن ئېلىش-ئالماسلىقى ئايرىمچە بىر مەسىلە ـــــ بۇنىسى چۈشىنىشلىكتۇر!
بۇ يازمىنى ئاخىرىدا Erkman تەھرىرلىگەن. ۋاقتى 2012-3-30 08:56