يەر سېتىش ( ئىتۇت ) kiroran715

kiroran715

	يەر سېتىش (ئىتوت)       (1) .  ئىمىناخۇن –   ھۇرۇن دېھقان                ئايشەمخان--  ئىمىناخۇننىڭ ئايالى              مەمىتاخۇن -- مەھەللى باشلىغى                قادىر --          كەنت   شۇجسى              رۇزاخۇن –      بۇغالتىر                         ئوسمان چۇتا-   تىجارەتچى       (ئىمىناخۇننىڭ ھويلىسى)       ئايشەمخان: ئۆيدىن چىقىپ ھورۇنلۇق بىلەن ئەسنەيدۇ، ئىمىناخۇن بىر خالتا ئوت كۆتۈرۈپ كىرىدۇ .                          ئىمىناخۇن: - ئايشەمخان.... ھوي  خوتۇن ...       ئايشەمخان:  ھوي.. ھە...ھە...مانا...مانا       ئىمىناخۇن: يائاللا...يائاللا.... ۋاي ئالغىنەۋە مانى...       مانا...مانا..   ئوھ...ۋاي  شۇ  ئېشەك دېگەن قۇتا بوشۇنۇپ كېتىپتىكەن، ئا مامۇت سالپاڭنىڭ قۇنىقىنى چەيلىۋېتىپتۇ، ئا تىللاقىز يەنە ئەتتىگەندە يوتقانغا سىيىپ قويۇپتۇ، ئا ئالتۇنقىزنىڭ قىززىتمىسى تېخى يانماپتۇ، ئا ئەيسا قارىنىڭ ئىچى سۈرۈپ قاپتۇ، ئا سىدىقھاجى باغۇ ئاغرىق پاقلاننى قوينىغا سېلىپ يېتىپتىكەن، ماياقلاپ قويۇپتۇ.       ئىمىناخۇن: يەنىچۇ...يەنىچۇ،  يەنە نېمە ئىش بوپتۇ، ئەتىگەندە سېنىڭ ئاغزىڭدىن بىر ياخشى گەپ چىقمامدا، ئەتىگەندە قوپۇپ ئا ئېشەكنى چىڭ باغلا دېسەم لاپشىيىپ ياتقانسە، بولمىسا بوشۇنۇپ كېتەمتىۋا... ئېشەك.       ئايشەمخان: ما ئوتنى بىر دەمدە ئەپكىرىپسىلە، ئا خەقنىڭ ئەپ قويغان ئوتىنى ئوغرىلاپلا  كىرگەن ئوخشىمامسىلە.       ئىمىناخۇن: ھەي تولا كاپىلدىماي ئەكىرىپ ئا ئۇلاققا سېلىپ بىرە ماڭ.       ئايشەمخان: بۇ ئوت بىلەنغۇ ئۇلاقنىڭ قۇسۇغىنى گوللامىز، بىراق ئا ئېتىزدىكى كېۋەزنىڭ ئوتىنى ئالمىساق بولماس.       ئىمىناخۇن: ئاغزىڭنى يۇم، نېمانداق قىلىدۇ ماۋۇ، ماڭە بى يەيدىغان بىنمە باما.       ئايشەمخان: ئۆيدە چامغۇردىن باشقا نەرسە يوقكەن، سۇيقاش ئەتكەن.       ئىمىناخۇن: سۇيقېشىڭنىمۇ بولسىمۇ  ئەچىقمامسەن ئەمسە. (سۇنايلىنىپ ياتىدۇ)  ۋايجان ئۇھ ....       (2). ئايشەمخان: ھە ماقۇ، ماقۇ، مانا (ئاشنى كۆتۈرۈپ چىقىدۇ)، ھە قوپسىلا دەيمەن، ما ئاشلىرىنى ئىچسىلە.       ئىمىناخۇن: ھە ئەچىقتىڭما، ھەي قېتىپ قاپتۇغۇ بۇ سۇيقېشىڭ.       ئايشەمخان: ئوت ئۆچۈپ قاپتۇ، ئا ئوتۇنمۇ يوقكەن.       مەمىتاخۇن: ئۆھۆ (سىرتتىن مەھەللە باشلىغى كىرىپ كېلىدۇ)، ھوي ئىمىناخۇن ئەسسالامۇئەلەيكۇم، يا ئاللا، ھەي بۇ ئەتىگەنلىكمۇ، يا چۈشلۈك تاماقمۇ بۇ.       ئىمىناخۇن:  قىزىق گەپ قىلىدىكەنسىلە مەمىتاخۇن، بىز ئەمدى ئەتىگەنلىك، چۈشلۈك دەپ ئولتامايمىز، قاچان قوسىغىمىز ئاشسا يەلىۋېرىمىز.       مەمىتاخۇن: ھەيييي...ئا كېۋىزىڭلىنى تېخى ئوتاپ بولالماپسىلىغۇ؟         ئايشەمخان: ۋاي شۇ ما ئىمىناخۇننىڭ مىجەزى يوق، ئېتىزغا چىقالمىغان مەمىتاخۇن.       مەمىتاخۇن: ئا ئىمىناخۇنغۇ شۇ ئىشنى كۆرسە ئاغرىپلا قالىدىغان بىر ئادەم، شۇ كېۋەزلەر سېلىنىڭ بولۇپ قالغىنىغا قانچىلىك پۇشايمان قىپ كەتكەندۇ – ھە؟  ئايشەمخان مەن سېلىگە دەپ قوياي –بۈگۈن باھالاش بار، ئەگەر يەنە ئوتاپ بولالمىساڭلار بۇرۇنقىدەك يەنە جەرىمانە تۆلەيسىلە جۇما.       ئىمىناخۇن: ۋاي..ۋۇي، ھە دېسىلا جەرىمانە - جەرىمانە  دەيدىكەن، ھوي مەن بىر جەرىمانە تۆلەپ باقمىغان ئادەم ئەمەس، تولا پوپوزا قىلماڭلا مەمىتاخۇن.       مەمىتاخۇن: ھەي ..ھەي.. بۇنچىۋالامۇ دەپ كەتمەڭلا، قاغىنى نېمە قىلساڭلا قىلمامسىلە (سىرتقا ماڭىدۇ)       ئايشەمخان: ھاي، ھاي، مەمىتاخۇن ما بالىنى باشلاپ چىقاي، ھەممىمىزچۇ ئى ئىمىناخۇنمۇ چىقىدۇ،  بىر دەمدىلا ئوتىۋاتىمىز ئۇ ئوتنى.       مەمىتاخۇن: ئۇنداق بولسا مۇنداق بولسۇن ئايشەمخان، ئا باھالاش سېلىنىڭ ئېتىزغا بېرىپ بولغۇچىغۇ ئۇتاپ بولاسىلە، ھە ماڭا قاراڭلا  بىزدىغۇ گەپ يوق، گەپنىڭ ھەممىسى ئا باھالاش گۇرۇپپىسىنىڭ باشلىقىدا ئەمەسمۇ.       ئايشەمخان: ۋاي شۇ باھالاش گۇرۇپپىسىنىڭ باشلىقىنى يەنە شۇ ھېمىت مۇدىر چىقا ئۇ ئادەمگە گەپ قىلماق ئاسان ئۆتكۈزۈۋاتىمىز ئۇنى.       مەمىتاخۇن: ئايشەمخان بۈگۈنكى باھالاش گۇرۇپپىسىنىڭ باشلىقى باغۇ قادىر شۇجى جۇما.       ئايشەمخان: قادى شۇجى..       ئىمىناخۇن: ۋاي قادى چوڭ باھالاشقا چىقمايتىغۇ؟       (3). مەمىتاخۇن: ھاي ھاييييي، ئۇنى دېسە بۇنى دەيدىكەنسىلە، نېمە قىلساڭلا قىلىڭلا، كارىم يوق مىنڭكى (چىقىپ كېتىدۇ)       ئايشەمخان: ھەييييي، قادى شۇجى...قادى شۇجى چىقسا قانداق قىلدۇق ئەمدى.       ئىمىناخۇن: ھەممىسى سېنىڭ كاساپىتىڭ، دۆت خوتۇن.       ئايشەمخان؛ ۋەي، ۋەي،  ئېشەككە كۈچۈڭ يەتمىسە ئۇر توقۇمنى دەپ كۈچلىرى ماڭا يەتتىمۇ ئەمدى – ھە؟ ھېي..ئۆزلىرى چۈش بولغىچە ئۇخلاپ لاپشىيىپ ياتقىچە، خەق چىققاندا سېلىمۇ چىقسىلا بولمامتى شۇ ئېتىزغا.       ئىمىناخۇن: ۋىيەي، مەن لاپشىيىپ ياتقان بولسام، سەن قوپۇپ نېمىشقا چىقمايسەن شۇ ئېتىزغا.       ئايشەمخان: ۋاي..ۋاي..ۋاي.. ما ئۇلاغلىنىڭ ھەممىسى ئېغىلغا سىيىۋېيىپتىكەن، توپا تاشلاپ  قۇرۇقدىدىم، ئا قازان -  قۇمۇچنى چىۋىن بېسىپ كېتىپتىكەن يۇدۇم.       ئىمىناخۇن: ھەي، ئاشۇ ئىشلارنى بۈگۈن قىلمىساڭ، ئى بى كىندىكىڭ ئىشىىشىپ قالامداۋا سېنىڭ.       ئايشەمخان: ما ئۆيدىكى جانىۋار بىلەن ئادەمنىڭ ھەممىسىنىڭ قورسىقى ماڭا ئاتىقلىق تۇرسا.       ئىمىناخۇن: ئۇنى دېسە بۇنى دەيدۇ، بۇنى دېسە ئۇنى دەيدۇ، ھەي سېنىمۇ خوتۇن كىشى دېگىلى بولامداۋا.       ئايشەمخان: ۋېي..ۋېي ۋېي ۋېي، گەپ قىلمىسام مۆڭمىكىن، جىم تۇرسام دۆڭمىكىن دەپ قاللىما؟ ۋېي، قېچىپ قويسام قوغلاۋىرىدا ئادەمنى، ھە ئۇرۇپ باقسىلا، ھە ئۇسىلا قېنى، ھە ئۇسىلا.       ئىمىناخۇن : بىر قويىمەن ھېلى؟       ئايشەمخان: (يالغان يىغلايدۇ)  ھىىىىىىىىىىىىىىىى...       ئىمىناخۇن: ئىسىت، ئىسىت، ئەجەبمۇ زېرىكتىم بۇ دىخانچىلىق دېگەندىن، ئا بىزنىڭ مەھەللىدىكى تۇدى قاپاقمۇ چوڭ شەگە چىقىپ ئاشخانا ئېچىپتىكەن شۇنداق بېيىپ كېتىپتۇ دەيدۇ، ھە راست، ئۆتكەندە بىر كۈنى بى كولدوروڭ شالى ماشىنىنى ھەيدەپ كىلىپ، يېنىمغا  غىچچىدە توختىتىپ ئەسسالامۇئەلەيكۇم ئىمىناخۇن..دەپ مېنى زاڭلىق قىپ كېتىپتۇ قارا، ھەي مەن بى ئەشىنچىلەكمۇ بولالمەسمەنما زادى؟       ئايشەمخان: ھەي، ئۇ تۇدى قاباق ئاشپەزلىك قىلالايدىغان تۇرسا.       ئىمىناخۇن: ئىشىڭنى قىلەۋە، نەدە ئۇنىڭ ئاشپەزلىكتىن خەۋىرى بار؟ ئەڭ مۇھىمى ئا شەھەرگە كىرىپ تىجارەت قىلسا پۇل تاپماق ئاسان دېگەن گەپ ماۋۇ، قارا ئا تۆت بالىسىنى گۈلدەك بېقىۋاتمامدا، بىزنىڭچۇ بىرسى چىشقاق، بىرسى سىگەك، بىرسىمۇ كاغا كەلمەيدۇ ئۇ گۇيلىنىڭ. (ئاخىرى بار)

kiroran715

	(4). ئايشەمخان؛ ئۇغۇ شۇ، ئاۋۇ ھېلىقى ساۋۇر ئاۋاقنىڭ قىزى ئايىم سېرىق باغۇ ئاشۇمۇ شەھەرگە بېرىپ پۇل تېپىپ دادىسىغا ھەر ئايدا 200 كوي پۇل ئىۋەتىدىكەن. ئىمىناخۇن؛ ھېھ..ھېھ شۇنى بىلەمسە، سەن باغو ئاشۇ ئايىم سېرىقچىلىك بۇلالمايسەۋە دۆت خوتۇن. ئايشەمخان؛ ۋىيەي كىم بىلىدۇ ئۇنىڭ شەھەرگە بېرىپ نىمىش قىپ يۇرگىنىنى، ئا كۇچىدا شاپاق تىرىپ يۇرەمدۇ تېخى ئىمىناخۇن؛ ئاغزىڭنى يۇمەۋا يوق گەپنى قىلماي، نەدىكى گەپنى قىلىدىكەن.... مەمىتاخۇن؛ ھەي ئىمىناخۇن ( سىرىتتىن قادىر شۇجى، رۇزى بۇغالتىر، مەمىتاخۇنلار كىرىپ كىلىدۇ) قادىر شۇجى؛ ئەسىلامۇ ئەلەيكۇم ئىمىناخۇن تىشلىقمۇ (قول ئېلىشىپ كۇرۇشىدۇ) ئوبدان تۇدۇڭلىمۇ، سالامەتمۇ، ياخشى تۇدىلىمو ئايشەمخان؟   سالامەتمۇ ؟ ئايشەمخان؛ ياخشى ياخشى، كەسىلە كەسىلە قادىر شۇجى؛  بولدى بولدى بىز ئىش ئۇستىدە ھازىرلا چىقىمىز. ئىمىنىخۇنمۇ تىشلىق ئوبدان تۇرغانسىلە مەمىتاخۇن؛ ئىمىناخۇن ئا كىپەزنىڭ ئۇتىنى يەنە ئۇتىماپسىلىغۇ، قاراڭلا ما قاققان قۇزۇقتەك تۇرۇپسىلە بۇ ئۆيدە ؟ ئايشەمخان؛ ۋاي ۋۇي قادى شۇجى باللىرىمىز ئۇششاق، ئىمىناخۇنمۇ ئاغرىقجان، شۇ ئەمدى.... قادىر شۇجى؛ ۋاي ئايشەمخان ۋاي ئايشەمخان مەن سىلىگە نىمە دەي ئەمدىھە ؟ ھېلىمۇ ئىككى مو كىپىزىڭلىنىڭ بولغىنى، شۇنىڭمۇ ھۆددىسىدىن چىقالمايۋاتىسىلە، ئايال كىشى دىگەن ئۆينىڭ بېركىتى، سىلى چىڭراق تۇرۇپ ما ئۆينى ياخشىراق باشقۇرسىلا بولمامدۇ دەيمەن، مۇشۇ ھەممە پىشكەللىك ھۇرۇنلۇقتىن كېپ چىقىدۇ، رۇزاخۇن؛ مانا مانا باشقىلار ئەتتىگەندە ئېتىزغا بېرىپ، كۇن كىزارغاندا كېپ بۇلىدۇ، ما ئادەم قاراجىمنىڭ سەللىسىدەك يۇرمەمدۇ مانا. ئىمىناخۇن؛ ۋاي-ۋۇيييي ھە بىرلىرىمۇ بىلىشىلا مۇشۇ كىپەز دىگەن بىرنىمىنىڭ ئىنتايىن مۇشاقىتى جىق نىمىكەن،...(شۇ)... يا بى بۇغداي- قۇناق تېرىيلى دىسە ئۇنىڭغا ئۇنىمىغان، قادىر شۇجى؛ ھەي ئىمىناخۇن بىز سىلىگە قانچە قېتىم دەيمىز ھە؟ بۇ بۇغداي-قۇناقتىن كىۋەزنىڭ كىرىمى ياخشى ، بۇنى سىلىمۇ ئوبدان بىلىسىلىغۇ ؟ ئا ھۇكۇمەتمۇ شۇ سىلىنى بېيىسۇن دەپ شۇنداق ئۇرۇنلاشتۇرۇش قىلغان تۇرسا...(شۇ ئەمەسما..) دۇنيادا ھەممە ئىشنىڭ ئۇزىگە چۇشلۇق جاپاسى با، نەدىمۇ جاپا تاتماي ھالاۋەت كۇرىدىغان ئىش بوسۇن، ئا كىۋەزنى ئۇتاپ ياخشى پەرۋىش قىلىپ مولھۇسۇل ئالساڭلا  پۇلىنى ئۇزەڭلا خەجلەيسىلە ئەمەسمۇ . (.ۋاي..ۋۇي....)  بولدى نەچچە قېتىم ئاگاھلاندۇرۇش بەردۇق، ئۇزەڭلىنى بىلمىدىڭلار، جىرمانە تۇلەڭلار، رۇزاخۇن جىرمانىنى نەخلەشتۇرۇڭلا، (5).  ئايشەمخان؛ ۋھي..ۋۇي..ۋىيەي.. رۇزاخۇن؛ ئىمىناخۇن ھىم ئەھە...ئەمسە قايدىمىز بۇيىچە ئاشۇ ئىككى مو يەرگە يۇز يۇەن تۇلىشىلا ،    ئىمىناخۇن؛ يۇز كوي  (ھەئە..) ئايشەمخان؛ ۋاي شۇجى بىزنىڭ پۇلىمىز يوقتى   قادىر شۇجى؛ بولمايدۇ نەچچە قېتىم ئاگاھلاندۇرۇش بەردۇق ئاڭلىمىدىڭلا، ئۇزەڭلىنىڭ مەپەئەتىڭلارغا ئۇزەڭلا كۇيۇنمىسەڭلا بىزدە نىمە ئامال، رۇزاخۇن؛ ئاھا...بۇنداق نىسىگە ئىش قىلسا بۇ باھالاشنىڭ نىمە پايدىسى، ھاي ما ۋەزىپىنى ئۇرۇنلىيالمىساقما ئا يۇقۇرىدىن بىزگە جىرمانە قۇيۇدۇ، .....گەپ قىلىڭلا ئىمىناخۇن.. ئىمىناخۇن؛ قادى شۇجى...       قادى شۇجى؛ ئىمىناخۇن جىرمانە تۇلەش مەخسەت ئەمەس، بۇ جىرمانە يا بىزنىڭ يانچۇغىمىزغا كىرمەيدۇ، ئۇزەڭلىمۇ بىلىسىلە كىۋەز دىگەن ئوت خالىمايدىغان  نەرسە ئوت بېسىپ كەتسە مەھسۇلاتى كاملاپ كىتىدۇ، ئا كۇزدە ما چونتەككە كىرىدىغان پۇلمۇ ئازلايدۇ دىگەن گەپ، مۇشۇنداق ھۇرۇنلۇق قىلساڭلا جېنىڭلىنى قانداق باقىسىلە؟  ھېلىمۇ ئىككى مو يىرىڭلىنىڭ بوغىنى، ئا 30-40 مو يەرنى تېرىۋاتقانلامۇ سىلىگە ئوخشاش دېھقان ئەمەسمۇ... (شۇ ئەمەسمۇ).. مەمىتاخۇن؛ شۇ ئەمەسما ئې بى ئىككى مو يەردىكى كىپەزنىمۇ تۇزۇك باشقۇرالمايۋاتىسىلە بولمىسا بىرسىگە بەرمەمسىلە ئۇ يىرىڭلىنى   (ھوي...ھوي..) قادى شۇجى؛ ھوي مەمىتاخۇن بۇ نىمە دىگىنىڭلار، ئۇ يىرىنى سېتىۋەتسە جېنىنى نىمە بىلەن باقىدو؟ مەمىتاخۇن؛ ئوغۇ شۇ قادىر شۇجى، ماڭا قارىسىلا سىلى ما ئىمىناخۇن دىگەن ئادەمنى باغۇ تازا ئوبدان چۇشەنمەيدىكەنلا، بۇ ئادەم باغو مۇشۇ ئۇزىنىڭ ھۇرۇنلىقىغا باقماي، سىز بىلەن بىز سەل بوش تۇرۇپ بەرسەك ما گەدەنگە مىنىمەنلا دەيدۇ دىسىلە، يا كىپەزنى ئۇتىمايدۇ.يا...... ئىمىناخۇن؛ ۋاي-ۋۇي ئې بى كىپىزىڭلىنى بى چىكەڭلىگە تېڭىۋېلىڭلا، ئەجەپمۇ زىرىكتىم بۇ ئىشتىن.  ( رۇزاخۇن ھوي..ھوي ھوي..شۇجى..)   بولدى ھازىر باغۇ ما كىپەزنى ساتىمە مەمىتاخۇن؛ ۋوي..ۋوي..ۋوي.  (ۋاي...ۋاي  ۋاي..) ئىمىناخۇن؛ قېنى قايسىلىرى بى ئېلىشالا...ما كىۋەزنى بى سېتىپ ما رۇزەك بۇغالتىرنىڭ تۇگۇمەس جىرمانىسىنى تۇلىۋېتىپ ، قاغىنىنى ما يانچۇققا سېلىپ رىسقىم چۇشكەن يەرگە بى كىتەي قادىر شۇجى؛ ھاي ئىمىناخۇن پىتنىڭ ئاچچىغىدا چاپاننى ئوتقا سالغىلى بولمايدۇ، ھېلىمۇ ئىككى مو يىرىڭلا قالدى، ئەمدى مۇشۇ ئىككى مو يىرىڭلىدىكى كىۋىزنىمۇ ساتىمەن دىسەڭلا سەت تۇرامىكىن،  (6). ھە بىز ما جىرمانىنى ئويلىشايلى، ھازىر ئېتىزلىققا چىقىپ، كىۋىز ئۇتاڭلا، (قېنى..قېنى ئايشەمخان) (سىرىتقا مېڭىشىدۇ ) ئىمىناخۇن؛  بولدى ما كىۋەزنى ساتقىنىم ساتقان، ئىككى مو يەرنىڭ كىۋىزى مىڭ كوي، ئالىدىغان ئادەم بولسا ھازىر ساتىمەن. رۇزاخۇن؛ ھاي..ھاي ئىمىناخۇن ما قادى شۇجى يامان بەلەن گەپ قىلدى ، قايلاڭلا سىلىنىڭ ئا ئوسمان جوتۇدىن ئالغان قەرزىڭلا باكەن، سىلىنىڭ ئەھۋالىڭلا بوش ئەدەم، تۇلا جايىللىق قىلما ما كىۋەزنى ئوبدان باقساڭلا  كۇزدە 3000 كوي كىرىم قىلالايسىلە دەيمە ..قانداق ؟ ئىمىناخۇن؛ ماڭا قارىسىلا مىنىڭ نېنىمنى ھەر بىرلىرى بىرىشمەيلا ، قەزىم بولسا ئۇزەم تۇلەيمە ماڭا سالاچىنىڭ كىرىگى يوق، كىپەزنى ساتىمەن، قادى شۇجى؛ ئانداق بوسا بوپتۇ ، بىز دەيدىغان گەپنىڭ ھەممىنى دىدۇق، قاغىنىنى ئۇزەڭلا بىلىڭلا، ئامما مەن سىلىگە دەپ قۇياي ئا كۇزلۇككە جېنىڭلىنى باقالماي ئالدىمغا كەلسەڭلا سەت تۇرۇدۇ جۇما ئىمىناخۇن؛ ۋاي قادى شۇجى خۇدايىم بىر ئەدەمنى بى ئەدەمگە موھتاج قىلماس، ..... قادى شۇجى؛جۇرۇڭلا چىقىپ كىتەيلى..(ئايشەمخان..ۋاي..قادى شۇجى..خاپومىسىلا) چىقىپ كىتىشىدۇ مەمىتاخۇن؛  ھەي ئىمىناخۇن ئا كىپەزنى راس ساتامسىلە؟  (راس ساتىمەن) راس ساتىسىلە؟ (ۋاي راس) مەمىتاخۇن؛ ھە بوپتو  ئۇنداغدا باغۇ ھە مانا ماۋۇ 1000 كوي ئا كىپىزىڭلىنى مەن ئالدىم، ئىمىناخۇن؛ ھۇي مەمىتاخۇن راس سىلە ئالامسىلە؟ مەمىتاخۇن؛ (ھە جىق گەپ قىلماي پۇلنى ساناڭلا)(ئىمىناخۇن پۇلنى سانايدۇ) (مەمىتاخۇن سىاقمىكەن) ئىمىناخۇن؛ ھە ساق 1000 كويكەن مەمىتاخۇن؛ ساقمىكەن ئۇنداغدا باغۇ ئا كىپەزنى ساتقاندىكىن پۇلنىمۇ ئالدىڭلا ھە، ئەمدى ما ھەججەتكە باغۇ  بىر قول قۇيىۋەتمەمسىلە.   (ئىمىناخۇن  ھۆججەت)   ھە ھۆججەت ئىمىناخۇن؛ شۇنداق ئىش باما؟، مەمىتاخۇن؛ ئا پۇلنى ئاغاندىكىن قول قۇيالا؟  (ئىمىناخۇن ھۆججەتكە قول قۇيىدۇ) يىڭى يېزىق ياسساممۇ بۇلا؟    (مەمىتاخۇن ھە بۇلىلىۋىرىدۇ)   (ئىمىناخۇن ھۆججەتنى مەمىتاخۇنغا بىرىدۇ) مەمىتاخۇن؛ ئۇنداق بولسا ئا كىپەزلىرى ماڭا ئۆتتى، مەن چىقاي ھە؟ ئىمىناخۇن؛  شۇنداق  شۇنداق، ئولتۇرۇپ بى چاي-پاي ئىچىپ چىقمامسىلە؟  ( بولدى خوش خوش )

kiroran715

	(7). ئۇھ...يا ھەزرەت ياھەزرەت ئەجەم بى ھادۇقۇم چىققاندەك بوپ قالدى خوتۇن،ئولتۇرە!بىر مەسلىھەتلىشەيلى!ئەمدى ما مىڭ  كوي  بار بولدى  دېگىنا،ئا  ئېغىلدىكى  قوتا ئېشەكنى ساتساق ،300كويغا ئالىدۇ،قوتاندىكى 2 پاقلاننى  ساتساق 500كويغا ئالىدۇ،قانچە پۇل بولدى؟؟؟ ئايشەمخان:  مىڭ سەككىز يۈز  كوي... ئىمىناخۇن:  1800   كوي...مۇشۇنىڭغا باغۇ شەھەرگە كىرىپ ئاشخانىدىن بىرنى ئاچايلى!!! ئايشەمخان:  ئاشخانا ئاچقۇچە كىيىم  ساتىدىغان دۇكان ئاچايلى... ئىمىناخۇن:  ماڭەۋە  قاپاقباش،ما كىيىم دېگەننى باغۇ خەق ئايدا يىلدا بىرە قېتىم كىيىدىغان نەرسە ئۇ،قوساق دېگەن كۈندە 3 ۋاق ئاچىدۇ.ئاشخانىنىڭ كىرىمى ياخشى بولامىكىن... ئوسمان چوتا:  ھاي  ئىمىناڭكا!!! (ئوسمان چۇتا كىرىپ كىلىدۇ) ئىمىناخۇن:  ۋۇي ئوسمانجان!قانداق ئۇكام مىجەزىڭلا ئوبدانما؟ ئوسمان چوتا:  ئاڭلىسام ما كېۋەزنى سېتىپ شەھەرگە ماڭماقچى بولۇۋېتىپسىلەر...شۇڭا بى يوقلاپ چىقاي دەپ كىردىمغۇ؟؟ ئىمىناخۇن:  يا ھەزرەت ،ئوسمانجان ئۇكام،سېنى ما خەقلەر بىكاردىن بىكار ئوسمان چوتا دېمەپتىكەن،بىردەمدە ئاڭلاپ بولدۇڭما ئۇكام؟ ئوسمان چوتا:  ھەي ھەي ھەي  ئىمىنكا،،سەن مەندىن ئالغان  1500كوي پۇلنى 2 يىل بولدى ۋە ئالغىلى،مانا ھازىرغىچە بەرمىدىڭ،ئۇكام،2 ئايدا بېرىمەن دەپ ئالغانتىڭ،قېنى؟ (ئىمىناخۇن گەپ تېپىپ بېرەلمەي بېشىنى قاشلاپ تۇرۇپ قالىدۇ) ئايشەمخان:  ھەي ئۇكام،بىزچۇ شەھەرگە كىرىپ تىجارەت قىلىپ،پۇل تاپساق بىرىنچى بولۇپ سىزنىڭ پۇلىڭىزنى بېرىۋېتىمىز ئىمىناخۇن:  شۇنداق قىلىمىز... ئوسمان چوتا: تىجارەت؟(ئايشەمخان "ھەئە "دەپ تەستىقلايدۇ)ھەي مەن ما شەھەرلىك تۇرۇپ تىجارەت قىلالماي ما يېزىغا كېلىۋالغان تۇرسام،نىمە تىجارەت دەيدا! ئىمىناخۇن:  ۋاي ئۇكام قارا ئۇكام،مۇشۇ توغرۇلۇك باغۇ سەن بىلەن بىر مەسلىھەتلىشەيلى دىگەن دېگىنا،ماۋۇ بىز ئۆيدىكى پۈتۈن بېساتنى سېتىپ ،شەگە كىرىپ ئوبدان تىجارەتيىن بىرنى قىلايلى دېگەن،بولاما؟ ئوسمان چوتا:   ھە قانداق تىجارەت قىلماقچى؟ (8). ئىمىناخۇن: ئۇزەڭنىڭمۇ خەۋىرى با بىزنىڭ ما دۆڭ مەھەللىدىكى تۇدى قاپاقمۇ شەھەرگە كىرىپ ئاشخانا ئېچىپتىكەن، شۇنداق ئېقىپ كىتىپتۇ دەيدا، ھېلىقى قادى قاشاڭمۇ ئاشەدە دەيدىغۇ ؟ ھېلىقى ئوي مەھەللىدىكى ساۋۇر ئاۋاقنىڭ قىزىنىڭ ئىسمى نىمە ؟  (ئايشەمخان؛ ئايىم سېرىق ) ھە ئايىم سېرىق شۇمۇ شەھەرگە كىرىپ بىر دۇككان ئېچىپتىكەن شۇنداق كۇتۇرۇلۇپ كىتىپتۇ دەيدىغۇ. ئوسمان چۇتا؛  ھەي..ھەي ئىمىنىاكا ، ئې تۇدى قاپاقنىڭ باغو ئاتا-بوۋىسىدىن قالغان ناۋاتتەك ھۇنىرى با دەيمە، ئۇ ھازىر بىر داڭلىق مانتىپەز، تۇدى قاشاڭنىڭ تاغىسى باغو شەدە قايسى بىر ئىدارىنىڭ باشلىغىكەن، شۇڭا ئۇنىڭغا گۇزەتچىلىك قىلىدىغان ئوبدان بىر ئىش ئۇرۇنلاشتۇرۇپ قۇيۇپتۇ، ئې ئايىمگۇل ماشىنىچىلىق كۇرسىدا ئۇقۇپ دۇككان ئاشتى، سىلەچۇ-سىلە، يا ھۇنۇرىڭلا يوق، يا يۇلەنچۇگۇڭلا.... ھە ماقۇ ماقۇ شەھەرگىغۇ باراسىلە تىجارەت قىلىدىغانغا دەسمى باما؟ ئىمىناخۇن؛  با  ھازىر ھەممىنى يىغساق 1800 كوي بولدى دىگىنە، مۇشۇ پۇلنى ئاپېرىپ چاققان بىر ئاشخانا ئاچىلىمىكىن دەيمىنا . ئوسمان چۇتا؛  نىمەئ ئاشخانا 1800 كويغا ئاشخانا ئاچماقچىما ؟ ماڭا قالا ئىمىنىكا ھازىر ما ھەدە باغۇ كام دىگەندە 30-40 مىڭ كوي بولمىسا ما ئاشخانا ئاچقىلى بولمايدۇ دەيمە، 1800 كۇيۇڭلا باغۇ شەھەردە بىر ئايغا پايلىمايدۇ نىمانداق گەپ قىلىدىغاندۇ ماۋا... ئايشەمخان؛   ھەي ئۇكام  مۇشۇ پۇل بىلەن بى ئىش قىلغىلى بولماسما ؟ ئوسمان چۇتا؛  بۇرۇن پۇل بومىسىمۇ تىرىشىپ پۇل تاپقىلى بۇلۇتتى، ھازىر پۇل بوممىسا بولمايدۇ، ھازىر مۇشۇ پۇل- پۇلنى تاپىدىغان ۋاقىت،   (ئايشەمخان؛ ۋاي ئىسىت..) ۋاي ۋۇي مىنىڭ ئىشىم بادى تۇلا گەپكە سلماي ئا مىنىڭ پۇلۇمنى بىرىۋېتىڭلا ماڭغا  ( ئايشەمخان؛ ۋېيەي بۇ پۇلنى سىزگە بىرىۋەتسەق بىز قانداق قىلىمىز؟ ).  (ئىمىناخۇن؛ ھە ..)  ئا كىپەزنى سېتىپسىلەغۇ، قانداق قىلساڭلا قىلمامسىلە، ھە بۇلاڭ بۇلاڭ . (ئايشەمخان؛ بەمەيمە ) بەمەيمە ( ھە ) ھوي بەمەيمە دەيدىغۇ ؟ گەپ قىلمامسە ئۇنىڭغا قاراپ تۇرماي بۇلە، قاراپ تۇرىسەنغۇ بولمامسە ھە. ئىمىناخۇن؛  ھە ئۇكام ئاساڭ بىر ما جاننى ئامايسە جۇما، (نىمە دەيدۇ ماۋۇ) ئەكىلە پۇلنى (بۇنى بەسەك بومايدۇ) ھوي ئەكەگىنە بى، ئالە ما پۇلنى ، مۇشۇ پۇل،(پۇلنى بىرىدۇ) ئوسمان چۇتا؛  ھوي ھوي ھوي...بۇ ئاران 1000 كوي كەنغۇ ؟ قاغىنىچۇ ؟ ئىمىناخۇن؛   قاغىنىنى ئا ئېغىلدىكى ئىشەك بىلەن  سېتىپ بىرەمە ، ئوسمان چۇتا؛  ۋاختىدا بىرىۋەت ھە،  (سىرىتقا ماڭىدۇ ) ئايشەمخان؛  ۋېي ۋىيەي ۋاي پۇلمو يوق بولدىغۇ ئەمدى، يەمۇ يوق بولدى، ۋاي ئىسىت ۋاي ئىسىت، ۋاي ئەمدى قانداق قىلىمىز؟ ما يە يوق بولدى، پۇل يوق بولدى، شەگىمۇ بېرىپ بولدۇق، ۋاي گەپ قىلسىلا، ماڭسىلا ئىشقا باسىلا دىسە قوپمىغاندىكىن خوپ بولدىمۇ ئەمدى، ۋاي تويلىمۇ ئەمسى، (9). ئىمىناخۇن؛   بولدى قىلغىنە،.... خۇتۇن بىز ماۋۇ ئېغىلدىكى ئىشەك بىلەن قوينى سېتىپ مەمىتاخۇننىڭ پۇلىنى قايتۇرۇپ يەنى قايتۇرىۋالا يلى    (ئايشەمخان؛ ئۇنامۇ ؟) مەمىتاخۇن؛  ئۇنامۇ ئې تېشىغا بى قاراپ باقەتېشىدا ئىشۇ يولدا تىمىسقىلاپ يۇرومدۇ ئۇ تېخى بۇلە ئىشتتىك   ئايشەمخان؛ھە ماقۇل ھۇيەي ئا يەردە تۇرۇ،( ئىمىناخۇن؛ توۋلىمامسە) ھە ھە ماقۇل؛ -مەمىتاخۇن ... ھوي مەمىتاخۇن  ۋاي مەككەسىلە مەككەسىلە مەمىتاخۇن؛  ھە نىمىىش، ئىمىناخۇن  ( ئايشەمخان ؛ مەككەسىلە ) ئىمىناخۇن؛  مەككەسىلە سىلى بىلە بىر مەسىلىھەتلىشىدىغان بىر ئىش چىقىپ قالدى، ئاداش بىز ئەمدى مۇنداق مەسىلەتكە كېپ قالدۇق، ما ئېغىلدىكى ئىشەك بىلەن قوينى سېتىپ سىلىنىڭ پۇلۇڭلىنى بىرىۋىتەيلى، ئا يەنى قايتۇرۇپ بىرىڭلا، مەمىتاخۇن؛ نىمە؟  ئىستاقپىرىللا ھەي ئىمىناخۇن ما باشتا قوڭنى چاغلاپ بىر ئىش قىلقىدىغان گەپتى، ئەمدى قايتۇررىۋالىمەن دىسەڭلا قانداق بۇلۇدا، ئا كىپەز ماڭا ئۆتتى لىكىنئا يە يەنىلا سىلىنىڭ، ھە كىلەر يىلى ئۇ يىرىڭلىنى كىپەز تېرىمسىلە يا قۇغۇن تېرىمسىلە نىمە قىلساڭلا قىلمامسىلە ، قىززىق ئەدەمكەنغۇ بۇ . ئىمىناخۇن؛ ھوي پۇلۇڭلىنى قايتۇرۇپ بىرەيدىدىمغۇ . مەمىتاخۇن؛ ئا ھۆججەتكە قول قويغىنىڭلىغۇ ئىسىڭلىدە بادۇ، ھە مۇنداق بى تۇك چىققان ئە كىشىدەك گەپ قىپ بېقىڭلا ئىمىناخۇن،.... (ھە يۇگرەيسىلىغۇ) ئىمىناخۇن؛ ئەسەقپۇرۇللا  ئىسىت  ئىسىت  ( مەمىتاخۇن؛ - مۇشۇنداق گەپ مىنا  سىرىتقا ماڭىدۇ ) ئايشەمخان؛ مەمىتاخۇن مەمىتاخۇن بىز ئەمدى باللىنى قانداق قىلىمىز؟ مەمىتاخۇن؛ ھاي ئايشەمخان ماڭا قارىسىلا، بۇ ئاسان، مۇشۇ دۇنيادا ئادەم ھۇرۇنلۇق قىلماي ئىشلىسىلا جاننى بېقىپ كەتكىلى بۇلىدۇ، مانداق قىلمايمىزما، ما ئىككىڭلا باغۇ ماڭا سېتىپ بەگەن ئا كىپەزلىكتە ئىشلەڭلا، مەن سىلىنىڭ كۇنلىكىڭلىگە پۇل بىرەي قانداق دىدىم، ھە . ئايشەمخان؛ قانچە پۇل بىرەلا؟ ھە..ھەر بىرىڭلىنىڭ كۇنلۇكۇڭلىگە 8 كويدىن، ھە بوپتۇ 10 كويدىن مۇ بىرەي لىكىن باغۇ سىلە ھازىرنىڭ ئۇزىدە ئېتىزغا چىقىپ ما كىپەزنىڭ ئۇتىنى ئۇتايسىلە، قانداق؟ ھە قاغىنىغا ئويلۇشۇپ بېقىڭلا كىيىن بىر گەپ بۇلا، مەن چىقتىم ھە (چىقىپ كىتىدۇ) (ئۇلار بېشنى ساڭگىلىتىپ ئولتۇرۇشۇپ قالىدۇ،  ئىمىناخۇن قۇپۇپ كەتمەننى ئۆشنىسىگە ئېلىپ ماڭىدۇ) ئىمىناخۇن؛  ماڭمامسە (ئايشەمخان؛ نەگە)  نەگە چىقىپ ئا كىپەزنىڭ ئۇتىنى ئۇتايلى