بۇرۇتلۇق خانىم

taxwix

	بۇ ئەسەردە چىنلىق بار دېسە مەن ئىشەنمەيمەن نازى خانىم... پەقەت مۇبالىغە بار خالاس...بىر بۇرۇتلۇق ئايالنىڭ بار بولىشى شۇ جەمىيەتنىڭ چىنلىقى بولىشى كېرەكمۇ..؟ بۇ ئەسەرنى ئوقۇپ نىمىدىن ئالغا ئىلگىرلەش روھىنىڭ پەيدا بولىدىغانلىقىنى مەن بىلمىدىم. بىلگىنىم، سىلەرنىڭ دېگىنىڭلارغا چىن پۈتمەيمەن. مەن شۇنداق دېيەلەيمەنكى بۇ ئەسەر پەقەت ساختا ئالغا ئىلگىرلەش روھىنى ئۇرغۇتسا ئۇرغۇتىدۇكى ھەرگىز ساپ بولغان ئالغا ئىلگىرلەش روھىنى ئۇرغۇتمايدۇ. بىر ئايال بۇرۇتلۇق بىر ئايالغا ئۆزگىرىپ قالدى، شۇڭا مۇشۇنداق بولماسلىق ئۈچۈن ئاياللار تېخىمۇ ئازاپقا دۇچار بولماسلىقى كېرەك دېگەن ئالغا ئىلگىرلەش روھىنى تونۇپ يېتەمدىم. ياكى ئورۇق دوختۇر قولىغا چوڭ سائەت تاقىۋاپتۇ، ئۇ تېخىدىنمۇ سەمىرىشى كېرەك ئۆزىنىڭ بەدىنىنى چېنىقتۇرىشى كېرەك دەيدىغان بىر تەرەپمىلىك ئالغا ئىلگىرلەش روھىنى تونۇپ يېتەمدىم. مەن ئەڭ ئاۋال ئەسەرنىڭ بەدئىيلىكىگە قىزىقمايمەن،(بەدئىيلىكنىڭ قانداق بولىدىغانلىقى شۇنداق ئېنىق تونۇپ كەتمىسەممۇ لېكىن بەدئىيلىكنىڭ مۇھىملىقىنى تونۇپ يېتىمەن)  ئاۋال ئۇنىڭ ئاساسىغا قىزىقىمەن. ئاندىن بەدئىيلىككە چۈشىمەن. ئۇنىڭ ئاساسى ياخشى بولمىسا  ياكى ئايدا يىلدا ئۆزى يالغۇز قالغاندا قوزغىلىدىغان ۋېجدانىنى بازارغا سېلىپ ئۇنىڭغا بەدئىيلىك قوشۇپ يازىمەن دېسە ئۇ ئەسەرنىڭ بەدئىيلىكى قانچىلىك يۇقۇرى بولىشىدىن قەتئى نەزەر ماڭا پەقەت تېتىمايدۇ. بۇنداق ئەسەرلەردىكى بەدئىيلىكنى مەن ئادەمنىڭ كۆز قارشىنى ئالدايدىغان ساختا بىر تون دەپلا چۈشىنىمەن.

نازى

	مۇشۇ تاپتىكى ھىسسىياتىڭىزنى چۈشىنىپ تۇرۇپتىمەن تەشۋىش ئەپەندىم.      ئۇنداق بولسا بىز ئەسەرنىڭ بەدئىيلىكىنى قويۇپ تۇرۇپ ۋەقەلىكى ئۈستىدە پىكىرلىشىپ باقايلى.        قارىغاندا سىزنىڭ ۋەقەلىككە بولغان چۈشەنچىڭىز بىلەن مېنىڭ ۋەقىلىككە بولغان چۈشەنچەم ئىككى خىل ئوخشايدۇ، دېمىسىمۇ ئاپتۇر ئەسەرنى بىر خىل ھىسسييات بىلەن يازسا، ئۇ ئەسەرنى ئوقۇغان ئون ئوقۇرمەن ئون خىل ھىسسىيات بىلەن چۈشىنىدۇ، مۇ مۇقەەررەر. سىز دەيسىز (بەلكىم سىزنىڭ دېمەكچى بولغانلىقىڭىزنى مەنمۇ خاتا ھىس قىلدىممىكىن)، تۇرمۇش ئەمەلىيىتىمىزگە يات نەرسىلەرنى ئوتتۇرىغا سۆرەپ چىقسا ئۇنىڭ ئىجابىي تەرەپىدىن، سەلبىي تەرىپىنى كىشىلەر ئاسان ئۆزلەشتۈرۈۋالىدۇ، دېمەكچىدۇرسىز، ياكى بولمىسا، مۇشۇنداق نەرسىلەر ئارقىلىق ھاياسىز پىكىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويدى دېگەندۈرسىز.  مەن سىزگە دېسەم مۇشۇ نۇقتىدا بۇ ھېكايە چىنلىققا يېقىن دېگەن پىكىرىمدە قالىمەن. 1.  سىزمۇ كۆرگەنسىز بەلكىم، يېقىندا جەمئىيىتىمىزدە بىر ئولتۇرۇشنىڭ پىلاستىنكىسى تاراپ كەتتى، ئۇ پىلاستىنكىدا ئىككە ئەرنىڭ ئۆزىنىڭ ئەرلىك سالاپىتىنى يوقىتىپ قىلمىغان قىلىقلىرى قالمىغانلىقىدىن كۆڭلىمىز تولىمۇ غەش بولدى. بۇ ئىشلارنى كۆرمىگەن بولساق، بەلكىم بىلمەي قالغان بولساق ئەرلەرگە بولغان ھۆرمەت تۇيغۇمىزدا تەۋرىنىش بولماس ئىدى، (بىراق بىزنى سۈيۈندۈرىۋاتقان ئەرلىرىمىزمۇ نۇرغۇن، بۇنچىلىك جەمئىيەتنىڭ تۆۋەن قاتلىمىدىكى ئەرلەر ئۇلارنىڭ ئوبرازىنى خۇنۇكلەشتۈرەلمەيدۇ ئەلۋەتتە)      ھازىر جەمئىيەتكە نەزەر سېلىپ باقسىڭىز، مائاشسىز، خىزمىتى يوق قىزلارنى ئەر ئالمايدۇ. بۇرۇن خىزمىتى بارمىكەن؟دەپ سورىسا، ھازىر مائاشى نەچچە پۇل دەپ سورايدۇ. تېخى بەزى ئەرلەر خىجىل بولماستىن ئاياللاردىن پەيشەنبىلىك تىلەپ، بىرگە يۈرىۋاتقان قىز يىگىتلەرمۇ  «مائاشىڭ چىقسا ماڭا نېمە ئېلىپ بېرىسەن؟» دەيدىغان ھالەت شەكىللەندى. بۇرۇنكى ھېكايە چۆچەكلەر ۋە ئاتا - بوۋىلىرىمىزنىڭ بېسىپ ئۆتكەن يوللىرىدىن قارايدىغان بولساق، يىگىتلەر  ھېيت بايرام بولسا ئادەتتىكى بىر دېھقان يىگىتمۇ ھېيت بايراملاردا ئايالىنىڭ ئالدىغا ئىككى مېتىر رەختنى قويۇپ بۇ ساڭا ھېيتلىق دەپ ئۇلارنىڭ قەلبىنىڭ نازۇك يەرلىرىنى تىترىتەتتى. يەنە تېخى« ئەر دېگەن ئائىلىنىڭ تۈۋرۈكى ئىدى» ھازىر بولسا ئۇلار چۈشكۈنلىشىپ كۆپ ساندىكىلىرى قاۋاقخانىنىڭ تۈۋرۈكى بولۇپ قالدى، ئەرلىرىدىن ئىشەنچىسىنى يوقاتقان ئىرادىسى ئاجىز ئاياللار سەپ تارتىپ ئايرىمخانىلارنىڭ دائىملىق مېھمىنى بولدى. ئاتا - ئانىلىرىنىڭ تەربىيىسىدىن مەھرۇم قالغان پەرزەنتلەر بولسا، يا ئۇيغۇر ئەمەس، يا باشقا مىللەت ئەمەس ئارىلىقتىكى بىر نەرسە بولۇپ يېتىشىپ چىقىۋاتىدۇ. تېمىغا قايتىپ كەلسەك، ئاپتورنىڭ دېمەكچى بولغانلىرى مۇشۇ چىنلىقنى ئەدەبىي تىلدا ئىپادىلەش ئارقىلىق، ئەرلەرگە ئەر ئەردەك بولمىسا ئاياللارنىڭ ئىگىسىز قېلىپ «پالتىچىكام ئۆلۈپتۇ، يىغلىغىىل ئادەم يوق ئۆزى قوپۇپ يىغلاپتۇ» دېگەندەك، ئۆزىگە ئۆزى ئەر بولۇش گىردابىغا بېرىپ قېلىش ئېھتىماللىقىنى يېپىق ھالەتتە بايان قىلغانلىقىنى كۆرۈۋالالايمىز.             2. سىز كۆپ قېتىم تىلغان ئالغان ئورۇق دوختۇرنىڭ سائىتى مەسىىلسىگە كەلسەك، ئۇ ئەسەرگە قوشۇلغان ئەدەبىي زىننەت، مەنچە ئۇنىڭ باشقا ئارقا كۆرۈنۈشى يوق، ئەدەبىي ئەسەردە تەسۋىر ئارقىلىق ئەسەرنىڭ ئەدەبىيلىكىنى ئاشۇرغىلى بولىدۇ، شۇڭا ئاپتور ئاشۇنداق يەڭگىل، سەلبىي ئوبرازلار ئارقىلىق ئوقۇرمەنلەرنى ئەسەرگە يېقىنلاشتۇرۇشنى  مەقسەت قىلغان. يەنىمۇ ئەتراپلىق قىلىپ سۆزلەي دېسەم چوڭ بىر تېما بولۇپ كەتكىدەك، شۇڭا قالغىنىغا يەنە قايىل بولمىسىڭىز، ئاپتور ئۆزى چۈشەنچە بېرىپ باقسۇن.

aynuri888

	بىر قىسىم ئەرلەردىكى ناچار قىلمىش بىلەن مەس'ئۇلىيەتسىزلىك پەزىلەتلىك،ئىسىل ئاياللىرىمىزنىڭ دىلىنى مۇشۇ ھىكايىدە دىيىلگەندەك زېدە قىلىۋەتتى.بىر قىسىم ئاياللار ئۆز خاسلىغىنى يوقۇتۇپ،ئۈمۈتسىز داۋانلىرىدە تەمتىرەپ،ئېزىتقۇلارنىڭ ئېزىقتۇرۇشى بىلەن ئېزىپ كەتتى.ئەمما جاھاندا ياخشىلار يەنىلا كۆپ. پاك دىيانەتلىك بولايلى،نىكاھقا ھۆرمەت قىلىپ،ئائىلىنى ئىللىقلىققتا تولدۇرايلى. دۇنيا مەسلىيەتچان ئەرلەرگە مۇختاج.دۇنيا پەزىلەتلىك ئاياللار بىلەن تېخىمۇ گۈزەل.

uyhuray

	تولۇقسىزدىكى ۋاقىتلىرىمىزدا تۇنجى سائەتلىك بىئولوگىيە دەرسىدە مۇئەللىم دەرىسنى تۈگىتىپ بۇلۇپ كېلەر سائەتلىك دەرىسكە بىر سۇئالنى تەھلىل قىلىپ كېلىڭلار دەپ قالدۇرۇپ قويغان.بۇ سۇئال دەل<خانىم-قىزلارغا بۇرۇت چىقامدۇ؟>ئىدى.بىز ئويلاشمايلا <چىقمايدۇ> دەپ جاۋاپ بەرگەن.لىكىن مۇئەللىمىمىز ئەرلىك ھورمون ۋە ئاياللىق ھورمون دەپ سۆزلىگەندىلا بۇ توغىرسىدا بىر ئاز چۈشەنچىگە ئېرىشكەن بولساممۇ يەنىلا ئاياللارغا بۇرۇت چىقىدىغىنىغا ئىشىنمەيتىم.بۇ ئەسەرنى تۇنجى قېتىم ئوقىغان ۋاقتىمدا ئاشۇ ۋاقىتتىكى مۇئەللىمىمنىڭ شۇ بىر سائەتلىك دەرسىنى قايتا چۈشەنگەندەك بولدۇم.رەھمەت سىزگە.

babur

	ماۋۇ ئەسەر تەھلىل قىلىنغان ئىنكاسلار كىشىنى ھەقىقەتەن سۈيۈندۇردى.پاخال،چاقچاقسىمان ئىنكاسلار ئادەمنى قىسقا مۇددەت خۇش قىلغان بىلەنمۇ،لېكىن يەنىلا سۇغۇققان،ۋەزىنلىك ئىنكاسلارنى كىشى ئارمان قىلىدىكەن.شۇ سەۋەپتىن مەنمۇ بۇ مۇلاھىزە دولقۇنىغا شۇڭغۇپ باقاي. ئەسەردە ئاساسلىق ئىككى پىرسۇناژنىڭ دىئالوگى شۇنداقلا خانىمنىڭ بايان خاراكتىردىكى پارىڭى،ئاخىرىدا ئاۋاق دوختۇرنىڭ بۇرۇتلۇق خانىمغا كۈڭلىنى ئىشارە قىلغانلىقى بىلەن ئەسەر ئاخىرلىشىدۇ. مىنىڭ ھېس قىلىشىمچە،بۇ ھېكايىدىكى مەركىزى ئىدىيە دەل بىزنىڭ ياتلىشۋاتقان ئەنئەنىمىزگە بېرىپ تاقىشىدۇ.ھېكايىدىكى چوڭقۇرلۇق،مەنىلەر دۇنياسى ۋە سىرلىق سىموۋۇللار تەپەككۈرىمىزنى ئۆزلۈكسىز غىدىقلاپ جەمئىيەتنى كۈزۈتۈپ بېقىشىىمىزغا ئۆندەپ تۇرىدۇ.ئاپتور ياراتقان ھېكايە مۇھىتىغا كىشى ئېختىيارسىز كىلىپ قالىدۇ-دە،ئۇيغۇر ئەركەكلېرىنىڭ بىچارە قىياپىتى دەرھال كۆز ئالدىدا نامەيەن بۇلىدۇ.ئەركەكلەرنىڭ قەلبىنى زىننەتلەپ تۇرۋاتقان بىر مەنىۋى ۋە جىسمانى"رەڭ"نىڭ بارغانچە جۇلاسىنى يۇقۇتۇپ ،ئەركەكلىكىنى يۇقۇتۋاتقان بىر قىسىم زەيپانىلەرنى كۆز ئالدىغا كەلتۇرۇپ قۇيىدۇ.بۇرۇتلۇق خانىمنىڭ بۇرۇنقى 2 ئېرىىنىڭ مەنىۋىيىتىگە نەزەر سالغىنىمىزدا ئېتىقات-غايىسى يوق،پەقەت"تاماق يىيىش ئۇچۇنلا ياشاشنى نىشان قىلغان"ئەركەكلەرنىڭ سىدام قىياپىتى كۆز ئالدىمىزغا دەرھال زاھىر بۇلىدۇ.ھېكايە مۇھىتىدىن ئانچە-مۇنچە رىئاللىقتىن چەتنەپ كەتكەندەك تەسىراتقا كىلىشىمىز مومكىن،.لېكىن ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ ئېچىكى قاتلىمىغا چۈكەلسەك ھېكايىدىكى مۇھىت بىلەن رىئاللىقىمىزنىڭ گاھىدا تۇز سىزىق ئۇستىدە كىسىشىپ قالدىغانلىقىنى بايقاپ قالىمىز. ئەركەك دىگەن ئوقۇمغا شەخىس نۇقتىسىدىن ئەمەس،ئوموميۈزلۈك ھالتىدىن تەپەككۈر قىلغاندا ھازىرقى ئەركەكلەرنىڭ ماھىيەتلىك تەرەپلېرى كۆز ئالدىمىزغا زاھىر بۇلىدۇ.ئەركەك پاشا،ئەركەك چۈمۈلەمۇ بالا تاپالايدۇ.ئىنساندىكى تۈپ نىشان ئۆز پەرزەنتىگە ئىگە بۇلالىشى شۇنداقلا مەسئوليەتچان ئاتا بۇلالىشى بىلەن ئەڭ ئاددى مەنىدىكى ئەركەككە ئايلىنىدۇ. ئەسەردىكى پىرسۇناژلارنىڭ كەيپىياتى،ئوبرازلېرى جەمئىيىتىمىزدىكى ئەركەكلىك ھۈرمىنى،گىنى بارغانچە ئاجىزلاپ كېتىۋاتقان بىر قىسىم"ناجىنىس ئەركەكلەر"نى ئەسلىتىپ قۇيىدۇ. ئەسەردىكى سەلبى پىرسۇناژلارنى ئەدەبىياتنىڭ ئىستىلىستىكىلىق ۋاستىسى بولغان سىموۋۇللۇق كەيپىياتتا تەھلىل قىلغاندا كىچىككىنە بولسمۇ چىنلىق ئىگە بۇلىمىز. ئەسەرنىڭ كەمچىلىك تەرەپلېرىمۇ بار.لىكىن بۇ خىل ئۆزگىچە تەپەككۈر بىلەن جەمئىيەتنىڭ كارتىنىسىنى سىزىپ بەرگەن سىناق باسقۇچىدىكى ئەسەر يەنىلا بىزنىڭ ياقتۇرۇپ ئوقۇشىمىزغا ئەرزىيدۇ.... روسيىلىك چىخوپ،فىرانسىيەلىك مۇپاسسانلارنىڭ ئەسەرلېرىدىكى ئوبرازلار شۇ دەۋىرنىڭ ئۇچۇرىنى بىزگە يەتكۈزگەن ئىدى.

ahu

	تەتقىقارلارغا ئاساسلانغاندا،ھازىر يەر شارى خارەكتىرلق ئادەملەردىلا ئەمەس،ھايۋانلاردىمۇ ئەركەكلىرىنىڭ چىشىلىق ھورمونى ئېشىپ كېتىدىغان،چىشىلىرنىڭ ئەركەكلىك ھورمونى ئېشىپ كېتىدىغان ئەھۋال يۈز بېرىۋېتىپتۇ. [s:2]

dakyanos

	يۇقىردىكىلەرنىڭ ئىنكاسىنى كۆرۇپ مىنىڭمۇ ئازراق پىكىرلەشكۇم كىلىپ قالدى. بۇ ئەسەردە ھەقىقەتەن مۇبالىغە بار، بىر ئايال ئەردىن تەلىيى كەلمەي قالغاچقىلا ئۇنىڭغا ساقال -بۇرۇت چىقىپ قىلشى ناتايىن. بىراق بىز بۇنىڭ ئەدەبىي ئەسەر ئىكەنلىكىنى ئويلىغىنىمىزدا توغرا چۇشىنىشكە بولىدىغانلىقىنى ھىس قىلىمىز، چۇنكى ئەدەبىيات رېئاللىقنى ئەينەن ئىپادىلمەي ئۇنىڭغا ھۆسىن قۇشقۇچى ئامىللار ئارقىلىق رەڭلەيدۇ، بولمىسا ئۇ ھىسابات خاتىرسىگە ئوخشاپ قالمامدۇ، لىكىن رەڭلەش بەك قۇيۇق بۇلۇپ كەتسە تىخىمۇ بولمايدۇ ، ئۇ چاغدا ئەدەبىي ئەسەرنىڭ قەدىمى بەكلا يىراقلاپ ،ئاممىدىن ئايرىلىپ قالىدۇ.   ئۇچۇق -ئاشكارا نەسىھەتچىلىك قىلپ ئۆزىنى دانىشمەن كۆرسىتىش بەزى ئاپتورلارنىڭ ئەسەر يىزىش مۇددىئاسى بۇلۇپ قالغان چاغدا ،مۇشۇنداق ئۆزگىچە ئەسەرلەر ئادەمگە زوق بېرىدۇ. ئۇقۇرمەنلەرگە سۇئال تاشلايدۇ.  تەشۋىش ئەپەندى، يازغۇچىمىز مەمتىمىن ھۇشۇرنىڭ(چار خوراز) ناملىق ھىكايىسىدىمۇ  مۇشۇنداق مۇبالىغە بار.ئەجەباسىز ئۇنمۇ ساختا چىنلىق دەمسىز؟

sat喜欢

	بىر نورمال ئايالغا ھەرقانچە بولسىمۇ بۇرۇت چىقماس.....لېكىن رىيال تۇرمۇشنىڭ ھەر خىل بېسىملىرى سەۋەپلىك  نورمال ئاياللىق خۇسۇسىيىتىنى يوقاتقان  تەڭپۇڭسىزلىق روھى ھالىتىنى بۇرۇت چىققانلىقتەك  ھەجۋىلەشتۇرگەن دەپ چۇشەن ،تورداشلارنىڭ تەھلىلىنىڭ ھەممىسى ئوزگۇچە  ئىكەن،يازغۇچىمۇ شۇنچە كىشىلەرنى غۇلغۇلۇگە سېلڭۋەتكەنلىگى مەزكۇر يازغۇچىنىڭ ھەقىيقەتەن ئۇستا ئىكەنلىگىگە دەلىلى ئەمەسمۇ؟ يازەۇچىنىڭ قەلەم تۇلپارى توختاپ قالمىغاي!

taxwix

	بۇ 24قەۋەتتىكىنازى يوللىغان 2010-06-09 02:30 غا قارتىلغان  : مۇشۇ تاپتىكى ھىسسىياتىڭىزنى چۈشىنىپ تۇرۇپتىمەن تەشۋىش ئەپەندىم.      ئۇنداق بولسا بىز ئەسەرنىڭ بەدئىيلىكىنى قويۇپ تۇرۇپ ۋەقەلىكى ئۈستىدە پىكىرلىشىپ باقايلى.        قارىغاندا سىزنىڭ ۋەقەلىككە بولغان چۈشەنچىڭىز بىلەن مېنىڭ ۋەقىلىككە بولغان چۈشەنچەم ئىككى خىل ئوخشايدۇ، دېمىسىمۇ ئاپتۇر ئەسەرنى بىر خىل ھىسسييات بىلەن يازسا، ئۇ ئەسەرنى ئوقۇغان ئون ئوقۇرمەن ئون خىل ھىسسىيات بىلەن چۈشىنىدۇ، مۇ مۇقەەررەر. سىز دەيسىز (بەلكىم سىزنىڭ دېمەكچى بولغانلىقىڭىزنى مەنمۇ خاتا ھىس قىلدىممىكىن)، تۇرمۇش ئەمەلىيىتىمىزگە يات نەرسىلەرنى ئوتتۇرىغا سۆرەپ چىقسا ئۇنىڭ ئىجابىي تەرەپىدىن، سەلبىي تەرىپىنى كىشىلەر ئاسان ئۆزلەشتۈرۈۋالىدۇ، دېمەكچىدۇرسىز، ياكى بولمىسا، مۇشۇنداق نەرسىلەر ئارقىلىق ھاياسىز پىكىرلەرنى ئوتتۇرىغا قويدى دېگەندۈرسىز.  مەن سىزگە دېسەم مۇشۇ نۇقتىدا بۇ ھېكايە چىنلىققا يېقىن دېگەن پىكىرىمدە قالىمەن. 1.  سىزمۇ كۆرگەنسىز بەلكىم، يېقىندا جەمئىيىتىمىزدە بىر ئولتۇرۇشنىڭ پىلاستىنكىسى تاراپ كەتتى، ئۇ پىلاستىنكىدا ئىككە ئەرنىڭ ئۆزىنىڭ ئەرلىك سالاپىتىنى يوقىتىپ قىلمىغان قىلىقلىرى قالمىغانلىقىدىن كۆڭلىمىز تولىمۇ غەش بولدى. بۇ ئىشلارنى كۆرمىگەن بولساق، بەلكىم بىلمەي قالغان بولساق ئەرلەرگە بولغان ھۆرمەت تۇيغۇمىزدا تەۋرىنىش بولماس ئىدى، (بىراق بىزنى سۈيۈندۈرىۋاتقان ئەرلىرىمىزمۇ نۇرغۇن، بۇنچىلىك جەمئىيەتنىڭ تۆۋەن قاتلىمىدىكى ئەرلەر ئۇلارنىڭ ئوبرازىنى خۇنۇكلەشتۈرەلمەيدۇ ئەلۋەتتە)   ....... نازى خانىم، توغرا دەيسىز بىزدە بىر ئىشنى سۆرەپ چىقسا ئۇنىڭ ئىجابى تەرىپىدىن سەلبى تەرىپىنى بېسىپ باشقىلار بىلەن تالاش تارتىش قىلىدىغانلار ساماندەك. قامچىلاش ، سۆكۈش دېگەنلەرگە مەن قىزىقىپ كەتمەيمەن. ئەدىبىياتقا بۇنداق قامچىلاش، سۆكۈش دىگەنلەر قاچانلاردىن سىڭىزپ كىردى مەن ئۇنىمۇ بىلمەيمەن. بەلكىم ئەدىبىياتىمىزدا شۇنداق قامچىلاش ئۇسۇلىمۇ باردۇر. مۇشۇ ئۇسۇلنىڭمۇ ئىجابى تەرىپىدىن سەلبى تەرىپىنى كۆپ قوبۇل قىلىۋالغانلىقىمىز ماڭا بەش قولدەك ئايان. مەن ئۇنداق سۆكىدىغان ، قامچىلاپ يازىدىغانلارنى ئۆزى ئويۇن قويۇپ بېرىپ نېرىدا تۇرۇپ تاماشا كۆرىدىغان بىر ئادەملەر دەيمەن. ھەممىسى ئەمەستۇ بىراق كۆپ قىسمىنى مەن شۇنداق دەپ جەزىملەشتۈرىمەن. << ئىللەت تۈزەلمىگۈچە مىللەت تۈزەلمەس>> دىگەن ئاقماس گەپنى كىم قىلغان بولغىيتى دەپمۇ قالىمەن. ئۇنى ئىچىمدە شۇنداق تىللايمەن.مۇشۇ ئاقماس گەپنى قىلغان ئادەم ئۆز خەلىقنىڭ قانداق چۈشىنىپ قېلىشىنى پەرەز قىلالمىغان كالۋانى شۇنداق تىللايمەن. مۇشۇ ئاقماس گەپنىڭ تەسىرىدە بىر-بىرىنىڭ ئىللىتىنى تېپىپ كوچىلاپ ئۇنى ماتلايمەن دەيمەن ئادەملەر كۈرمىڭ بولۇپ كەتتى. كۈرمىڭلىغان ئادەملەر ئەشۇ ئاقماس گەپنىڭ قۇربانىغا ئايلىنىپ كەتتى. خۇددى مەدىنىيەت زور ئىنقىلابىغا ئوخشاش ھەممىسى مۇشۇ گەپنىلا تۇتىۋېلىپ قارىغۇلارچە ئىللەت كولاشقا كىرىشىپ كەتتى. ئۇلارنىڭ ئاغزىغا قارىسىڭىز مىللەت دەپلا قويۇپ كۆزىگە سىغمىغان ئادەملەرنى خەلىقنىڭ ھېسىياتىغا ئايلىنىپ كەتكەن شۇ ئاقماس گەپكە يوشۇرۇپ ئۆزىنىڭ ھېچقانداق قارشى ئېلىنمايدىغان ، ناچار، رەزىل پەس ئىدىيىلىرىنى بازارغا سېلىپ ئۆزىنى تونۇتماقچى . بولدى بۇ گەپلەرنى دەپ  نىمە قىلاي..قۇلىقىڭلارغا تېتىپ كېتىشىمۇ ناتايىن. ئەمدى سىز دېگەن مەسلىدە رەسمى توختىلاي: 1. بۇ ئەسەردە ھېچقانداق چىنلىق يوق، چىنلىق بولدى دىگەن تەقدىردە ئىككى ياشنىڭ راڭپىزا يىگەن ۋاقىتتىكى يېرى چىنلىقتۇ، ئۇمۇ تېخى توشمايدۇ. سىزنىڭ دېگەن ئەرلەرنىڭ ئولتۇرىشىنى بۇ يەردە دەپسىز، ھەم مۇشۇ بىر جەمىيىتىمىزدىكى رىئاللىق چىنلىق دەپ ماڭا چۈشەندۈرمەكچى بوپسىز. ئەمىسە مەن سىزگە يەنە بىر رىئاللىقنى چىنلىقنى دەپ بېرەي. بىر يېرىم يىل بۇرۇن باشقا بىر مەھەللىدە دوستۇمنىڭ تويى بولدى. تويغا بېرىپ ئولتۇردۇق، بىزنىڭ بۇ يەردە ياش باللار  چوڭ ھويلىدا  ئۇسۇل ئوينايتى. بىر ۋاقىتتا شاۋقۇن سۈرۈن بوپ كەتتى ، نىمە ئىش بولغاندۇ دەپ قارىسام نۇرغۇنلىغان ئادەملەر ئوۋلىشىۋاپتۇ، ئادەمنىڭ كۆپلىكىدىن كۆرەلمەي بىر سۇپىغا چىقىپ قارىدىم. قارىسام بىز بىلەن تەڭ دىمەتلىك 22گە كىرگەن بىر بالا ئۇسۇل قىز بالىچە ئۇسۇل ئوينىغىلى تۇرۇپتۇ. قاش كۆزلىرىگە، قوللىرىغا قارىسام خۇددى قىز بالىنىڭكىدىكلا كېلىگلىك ، ئۇسۇلنىمۇ قىز بالىدىن ئارتۇق ئوينايدىكەن. ئىچىم ئاچچىق بولدى. بۇ خەق مۇشۇ بالىنى ئوتترىغا چىقىرىپ قويۇپ ئۇسۇل ئوينىغىلى سېلىپ تاماشا كۆرۈپ نىمە قىلار دېدىم. يېنىمدىكەرنى گەپلىرىنى ئاڭلىسىڭىز قارا ئاۋۇنىڭغا ھېجىقىز ئوخشايدۇ، قارا ھەقەپ ئوينايدىكەن بۇ ئۇسۇلنى دەپ كەتتى. بىزنىڭ كاللىمىز  بىر قىز بالا چىراي بالىنى ئۇسۇلغا سېلىپ تاماشىبىن بولىدىغان مۇشۇنداق دەرىجىدە ئېچىلىپ كەتتىمۇ دەپ تۇرۇپ قالدىم. كېيىن ئۇسۇل تۈگىدى. باشقىلارنىڭ ئۇنىڭغا قىلغان چاقچاقلرى، گەپلىرىنى كۆرسىڭىز بىر خىل بوپ قالدىم. ئەركىشىلەر ئۇنىڭ ئۇ يەر بۇيېرىنى تۇتۇپ قويۇپ ھە خېنىم ، دەپ چاقچاق-چاقچاق قىلىشتى، بالا ئۇنداق قىلما دېسە ماڭ جۇغۇ ھېجىقىز، ھېزىلەك دەپ تىللىدى. باشتا تازا كۈلۈپ تاماشا كۆرگەن ئاياللار بولسا نېرىدا تۇرىۋېلىپ بالىنى تىللاپ يۈردى. ھەممىسى تاماشا كۆرۈپ بولۇپ ئويۇن تۈگىگەندىن كېيىن ئۇنى تىللاپ رەسۋايىنى چىقىرىۋەتتى. كېيىن قانداق بولدى بىلمىدىم، يەنە بىر تويغا بېرىپ بىردىن ئەشۇ بالىنىڭ ئۆلىۋالغانلىق خەۋېرىنى ئاڭلىدىم. مەن شۇنداق دېيەلەيمەنكى ئۇنىڭ مەيداندا ئۇسۇل ئوينىغىنى ھەرگىز رېئاللىق ئەمەس ئىدى، چىنلىقمۇ ئەمەس ئىدى. بولسىمۇ ساختا رېئاللىق ئىدى. ھەقىقى رېئاللىق بولسا ئۇنىڭ تۇرمۇشى، ئارزۇسى ، نىمە سەۋەپتىن مۇشۇنداق بوپ قېلىشى، قانداق ياشاش كېرەكلىكى، ئۆلۈپ كەتكەن بىلەن بۇ ئىشلاردىن قۇتۇلغىلى بولمايدىغانلىقى ، بۇ دۇنيادىمۇ ، ئۇ دۇنيادىمۇ گۇناھكا بولۇپ ياشاپ قالغانلىقىدا ئىدى. مانا بۇ بولسا ھەقىقى چىنلىق ، رېئاللىق ئىدى. ھەرگىزمۇ ئۇنىڭ باشقىلارنىڭ ئالدىدا ئۇسۇل ئويناپ يۈرگەنلىكى رېئاللىق ئەمەس ئىدى. باشقىلارنىڭ تاماشا كۆرۈپ بولۇپ ئۇنى تۇتقا قىلىپ يېڭى ئىللەتلەرنى قامچىلايمەن دېيىشى، ئۆزىنى ئالىيجاناپ كۆرسىتىۋېلىشى رېئاللىق ئىدى. 2. ئەسەرنى قايتا ئوقۇپ بېقىڭ،  ئەرنىڭ  ئورۇق قولىغا چوڭ كەپقالغان سائەتكە قانچە قېتىم قارىغانلىقى يېزىلدىكىن. ھەم ئاخىرىدا ئەشۇنداق ئاخىرلىشىدىغانلىقىنىمۇ كۆرىسىز. بۇ نىمىدىن دېرەك بېرىدۇ. بۇ ئەر بىلەن ئايالنى سېلىشتۇرىۋاتقانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ. ھەرگىزمۇ سىز ئېيىتقانداق پېرسوناژنىڭ خاراكتىرى، ھەركىتى، ئەسەرنىڭ ئېھتىياجىغا ئاساسەن يېزىلغان قۇرلار ئەمەسلىكىنى ئىسپاتلاپ تۇرىدۇ. ئىشەنمىسڭىز قايتا ئوقۇپ بېقىڭ، ئاياللارغا خاس ئەرلەرگە يېڭىلمەيمىز دېگەن زىيانلىق پىسخىكا بويىچە ئەمەس، ئاياللارغا خاس سەزگۈرلۈكىڭىز بىلەن قايتا ئوقۇپ بېقىڭ.

taxwix

	بۇ 27قەۋەتتىكىbabur يوللىغان 2010-06-09 12:00 غا قارتىلغان  : ماۋۇ ئەسەر تەھلىل قىلىنغان ئىنكاسلار كىشىنى ھەقىقەتەن سۈيۈندۇردى.پاخال،چاقچاقسىمان ئىنكاسلار ئادەمنى قىسقا مۇددەت خۇش قىلغان بىلەنمۇ،لېكىن يەنىلا سۇغۇققان،ۋەزىنلىك ئىنكاسلارنى كىشى ئارمان قىلىدىكەن.شۇ سەۋەپتىن مەنمۇ بۇ مۇلاھىزە دولقۇنىغا شۇڭغۇپ باقاي. ئەسەردە ئاساسلىق ئىككى پىرسۇناژنىڭ دىئالوگى شۇنداقلا خانىمنىڭ بايان خاراكتىردىكى پارىڭى،ئاخىرىدا ئاۋاق دوختۇرنىڭ بۇرۇتلۇق خانىمغا كۈڭلىنى ئىشارە قىلغانلىقى بىلەن ئەسەر ئاخىرلىشىدۇ. مىنىڭ ھېس قىلىشىمچە،بۇ ھېكايىدىكى مەركىزى ئىدىيە دەل بىزنىڭ ياتلىشۋاتقان ئەنئەنىمىزگە بېرىپ تاقىشىدۇ.ھېكايىدىكى چوڭقۇرلۇق،مەنىلەر دۇنياسى ۋە سىرلىق سىموۋۇللار تەپەككۈرىمىزنى ئۆزلۈكسىز غىدىقلاپ جەمئىيەتنى كۈزۈتۈپ بېقىشىىمىزغا ئۆندەپ تۇرىدۇ.ئاپتور ياراتقان ھېكايە مۇھىتىغا كىشى ئېختىيارسىز كىلىپ قالىدۇ-دە،ئۇيغۇر ئەركەكلېرىنىڭ بىچارە قىياپىتى دەرھال كۆز ئالدىدا نامەيەن بۇلىدۇ.ئەركەكلەرنىڭ قەلبىنى زىننەتلەپ تۇرۋاتقان بىر مەنىۋى ۋە جىسمانى"رەڭ"نىڭ بارغانچە جۇلاسىنى يۇقۇتۇپ ،ئەركەكلىكىنى يۇقۇتۋاتقان بىر قىسىم زەيپانىلەرنى كۆز ئالدىغا كەلتۇرۇپ قۇيىدۇ.بۇرۇتلۇق خانىمنىڭ بۇرۇنقى 2 ئېرىىنىڭ مەنىۋىيىتىگە نەزەر سالغىنىمىزدا ئېتىقات-غايىسى يوق،پەقەت"تاماق يىيىش ئۇچۇنلا ياشاشنى نىشان قىلغان"ئەركەكلەرنىڭ سىدام قىياپىتى كۆز ئالدىمىزغا دەرھال زاھىر بۇلىدۇ.ھېكايە مۇھىتىدىن ئانچە-مۇنچە رىئاللىقتىن چەتنەپ كەتكەندەك تەسىراتقا كىلىشىمىز مومكىن،.لېكىن ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ ئېچىكى قاتلىمىغا چۈكەلسەك ھېكايىدىكى مۇھىت بىلەن رىئاللىقىمىزنىڭ گاھىدا تۇز سىزىق ئۇستىدە كىسىشىپ قالدىغانلىقىنى بايقاپ قالىمىز. ئەركەك دىگەن ئوقۇمغا شەخىس نۇقتىسىدىن ئەمەس،ئوموميۈزلۈك ھالتىدىن تەپەككۈر قىلغاندا ھازىرقى ئەركەكلەرنىڭ ماھىيەتلىك تەرەپلېرى كۆز ئالدىمىزغا زاھىر بۇلىدۇ.ئەركەك پاشا،ئەركەك چۈمۈلەمۇ بالا تاپالايدۇ.ئىنساندىكى تۈپ نىشان ئۆز پەرزەنتىگە ئىگە بۇلالىشى شۇنداقلا مەسئوليەتچان ئاتا بۇلالىشى بىلەن ئەڭ ئاددى مەنىدىكى ئەركەككە ئايلىنىدۇ. ئەسەردىكى پىرسۇناژلارنىڭ كەيپىياتى،ئوبرازلېرى جەمئىيىتىمىزدىكى ئەركەكلىك ھۈرمىنى،گىنى بارغانچە ئاجىزلاپ كېتىۋاتقان بىر قىسىم"ناجىنىس ئەركەكلەر"نى ئەسلىتىپ قۇيىدۇ. ....... توتىم ئەپەندى، مېنى تونىمىغان بولىشىڭىز مۇمكىن. مەن چاك-چاك مۇنبىرىدىكى ھېلىقى بىكارچى دېگەن بالا شۇ بولىمەن. ئىديىرىڭىزدە زور بۆسۈش ھاسىل بولغانلىقىنى ئاز تولا ھېس قىلدىم، بىراق بۇنداق دېيىشىڭىز ماڭا پەقەتلا ياقمىدى. ئەركىشى دېگەن ئۆزىنىڭ ئەرلىكىگە ئىشەنمىسە ئەشۇنداق  باشقا ئەرلەرنى تىللاپ يۈرۈيدۇ. سىزنىڭمۇ ، ئەرلىكىڭىزگە، ئەرلىرىمىزگە ئىشەنچىڭىزنىڭ يوقلىقى مېنى بىئارام قىلدى. سىزمۇ ئەشۇ دىگەن ئەرلەرنىڭ بىرى بولىسىز... سىزنىڭمۇ ئۆزىڭىز دەۋاتقان ئەشۇ ئەرلەدەك تۇرمۇشىڭىزنىڭ يوق بولغانلىقىغا مەن ئىشەنمەيمەن. ئۆزىنىڭ ئەرلىكىگە ئىشەنمىگەن ئەرلەرلا پەقەت ئەركەكلەر ئازلاپ كەتتى، ئۇندىغەي بۇندىغەي دىگەن گەپلەرنى تولا قىلىدۇ. روسىيىلىك يازغۇچى چېخوف دېگەنلەرنىڭ ئەسەرلىرى ئەشۇ دەۋېردە ئالقىشقا ئېرىشكەن بىلەن ھازىرقى دەۋېردە ئالقىشقا ئېرىشى ناتايىن. ئۇلارنى مىسال قىلغىنىڭىز  ئىدىيىرىمىزنىڭ شۇ ۋاقىتلاردىكى چار روسىيە كىشىللىرىگە ئوخشاش ئىكەنلىكىنى بىلدۈرمەكچى بولغاندەك تۇيىلىدىكەن. باشقىلارنى پەس كۆرۈپ ئۆزىنى پاك چاغلايدىغانلار ھەقىقى پاكلاردىن ئەمەس،،،، ھەقىقى  پاك  ئىنسانلار   پەقەت ئۆزىنى پاك چاغلايدىيۇ، باشقىلارنى پەس چاغلىمايدۇ. لېكىن بۇ بەك تەس ئىش..!