ئەيدىز قىزنىڭ ئۆچ ئېلىشى

ئەيدىز قىزنىڭ ئۆچ ئېلىشى

بەزى تەپسىلاتلارنىڭ جەمىيەتكە ئاشكارلىنىپ كېتىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش ئۈچۈن ئورۇن، ۋاقت، كىشى ئىسىملىرى قاتارلىقلار بېرىلمىدى.(ھېكايە شەكلىدە ) تورداشلارنىڭ قاتتىق ئويلىنىپ بېقىشىنى ئۈمىد قىلىمەن.
ـــــــــــ
تېلېفۇننىڭ قايتا- قايتا سايرىشى يەكشەنبىلىك بالىلرىم بىلەن بېلىق تۇتۇش، دەم ئېلىش ئارامىنى بۇزدى.
تېلېفۇن شەھەرلىك ساقچىخانىدىن كەلگەن ئىدى.
ــ تىز كەلمىسىڭىز بولمايدۇ، ئىنتايىن مۇھىم ئەھۋال يۈز بەردى،- دېدى ساقچىخانا باشلىقى كەسكىن تەلەپپۇزدا.
يەكشەنبىلىك تاتلىق دەم ئېلىشقا قىيالمىغان ھالدا ساقچىخانا تەرەپكە ماشىنىنىڭ رولىنى بۇرۇدۇم...

ئالدىراش كىرسەم ئىشخانىدا 25ياشلار چامىسىدىكى چىرايلىق بىر قىز بىر نەچچە ساقچىلارنىڭ ھەمراھلىقىدا مېنى كۈتۈپ تۇرۇپتۇ. قىز گەرچە ھۆسىن- جامالدا ۋايىغا يەتكەن گۈزەللەردىن بولسىمۇ، بىراق چىرايى خۇددى كۆرپىنىڭ تېگىدە قالغان شەپكىدەك سەتلىشىپ، دومسىيىپ تۇراتتى.
مەن نېمە ئىش ئىكەنلىگىنى سوراپ بولغۇچە ساقچىخانا باشلىقى قىزنى ئىشارەت قىلىپ: گېپىڭىزنى ئەمدى دېسىڭىز بولىدۇ.- دېدى قىزغا.
قىز قەبرىگە كېرىپ كېتىش ئالدىدا تۇرغا جەسەتتەك بولۇپ كەتكەن چىرايىنى پۈرۈشتۈرۈپ گېپىنى باشلىدى.
(ئۇنىڭ قولىدا سەل كونىراپ قالغان قارا تاشلىق خاتىرە دەپتەر تۇراتتى)

قىزنىڭ ھېكايىسى
مەن دەپ گېپنى باشلىدى قىز كۆزىگە لۆممىدە چىققان ياشنى سۈرتىۋېتىپ:
ئاتا-ئانام ،ئوقۇتقۇچىلىرىم ، شۇنداقلا جەمىيەتنىڭ كۆڭۈل قويۇپ تەربىيىلىشىدە ئالىي مەكتەپنى ئەلا نەتىجە بىلەن شۇنداق ياخشى تاماملىدىم. ھەممە ئادەم مەندىن خۇش بولدى. بولۇپمۇ ئاتا-ئانام بەك خوش بولدى.
ئالى مەكتەپنى تۈگەتتىم، ئەمما خىزمەت تېپىش مەسىلىسدە ئىزچىل تەلىيىم كەلمىدى. بىر يىل ئۆتۈپ كەتتى.

بىر كۈنى مەمۇرلۇق ئىمتىھان ئېلىنىدىكەن، دېگەن خەۋەرنى ئاڭلاپ ئىنتايىن خۇش بولدۇم ، ئىمتىھانغا تىزىملىتىپ بولۇپ ياخشى تەييارلىق قىلدىم. دەرسلەرنى ياخشى ئۆگەندىم. دېگىنىمدەك ئىمتىھاندىن 1-بولۇپ ئۆتتۇم. ھەتتا 2-بولغان رىقابەتچىمدىنمۇ 27نومۇرنى يوقۇرى ئالغان ئىكەنمەن. بەك خوش بولدۇم، ئاتا-ئانامنىڭ خۇشالىقىنى دېمەيسلەر تېخى...

ھەممە رەسمىيەتلەر پۈتتى. ئەمدى ئىشقا چۈشۈپ كادىر بولۇپ ئاتا-ئانامنىڭ ماڭا قىلغانلىرىنى بىر -بىرلەپ قايتۇرىدىغان ۋاقتى كەلگەن ئىدى. ئىشقا چۈشۈشتىن بۇرۇن سالامەتلىك تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىلدىغان گەپ ئىكەن. ماڭا ئوخشاش ئىمتىھاندىن ئۆتكەن نۇرغۇنلىغان تەلەيلىك بالىلار بىلەن مەنمۇ سالامەتلىك تەكشۈرۈش ئۈچۈن بەلگىلەنگەن دوختۇرخانىغا بېرىپ سالامەتلىك تەكشۈرەتتىم. مەن ساغلام ئادەم ، مەندە نېمە قىلسۇن كېسەللىك؟- دەپ ئويلىدىم. ھەممە تەكشۈرۈش ئاخىرلىشىپ، قان تەكشۈرۈش نەتىجىسنى ساقلاپ تۇرغان چاغدا سىستىرا قىز مېنىڭ ئىسمىمنى چاقىرىپ قالدى. باردىم، بىردەمدە بىر مۇنچە سېستىرا- دوختۇرلار پەيدا بولدى، مېنى ئايرىم بىر ئىشىخانىغا ئېلىپ كىردى. مەن نېمە بولغانلىقىنى بىلمەي سەل تەئەججۈپلىنىپ قالدىم.

ئىشىخانىغا كىرىپ ھايال ئۆتمەي بىرسى ئىشىكنى گۈپ قىلپ ياپتى، كەينىدىن كىرگەن بىر مۇز قاپاق چوكان دوختۇر ماڭا قاراپ يەۋېتىدىغاندەك سەت ئەلپازدا، تىللاشقا باشلاپ كەتتى.
-ھۇ «ج» پاسكىنا بۇزۇق، سەندەكلەر مۇشۇنداق بۇزۇقچىلىق قىلغاچقا جاھاننى كېسەل قاپلاپ مەينەت بوپ كەتتى بۇ ئىشلار، ئەيدىز بولۇپسەن «ق» ! ئەمدى ئۆل مانا!...ھېلىقى چوكاننىڭ ئىغىزىدىن چىقاۋاتقان خالا...
مېڭەمدىن تۈتۈن چىقىپ كەتتى ...پۈتكۈل سېزىمىمنى يوقاتتىممۇ ئەيتاۋۇر بىر چاغدا كۆزۈمنى ئاچسام ئۆيدە يېتىپتىمەن.

بىرىنچى بولۇپ كۆزۈمگە كۆرۈنگىنى بىچارە ئاپامنىڭ تولا يىغلاپ قىزىرىپ ئىششىپ كەتكەن كۆزلىرى بولدى.
مېنىڭ ئورنۇمدىن تۇرۇشقا مادارىم يوق ئىدى، مەن گەپ قىلمىدىم، ئاپاممۇ گەپ قىلمىدى. ئۇ پەقەت مېنىڭ چاچلىرىمنى شور پىشانەمنى سىلايتتى. ئەسلى ئۆلۈپ كەتسەم بولاتتى، ئۆلگىلى بولمىدى. مەن شۇ ياتقانچە ئۈچ ئاي ياتتىم، ئىككى كۈندە بىر كېلىپ كىسەللىك ئەھۋالىم بىلەن ئالاقە قىلىپ تۇرىدىغان ئەيدىز كىسەللىگىنى تىزگىنلەش ئىدارىسى دەمدۇ ئىشقىلىپ ھۆكۈمەت ئادىمىدىن باشقا ئاپاملا كۈندە يېنىمغا كېرىپ تۇردى. ئۇندىن باشقا ھېچكىم كىرمىدى، مېنىڭمۇ خەقنى كۆرگۈم يوق. دادام مېنى يوقلاپ كېرىپمۇ قويمىدى. دادام تېخى ياش 40دىن ئەمدى ئاشقان جۇشقۇن غورۇرلۇق ئادەم ئىدى. ئاپامدىن ئاڭلىسام ئۇ كۈندە ئۆيگە كىرمەي ھاراق ئىچىدىغان، مەس ئەمەس چاغلىرىدا ئۆزىگە ئۆزى سۆزلەيدىغان، كىشلەرگە ئارلاشمايدىغان، ئادەملەردىن يىراق تۇرىدىغان بولۇپ قاپتۇ.
چۈنكى دادامنىڭ بىردىنبىر بالسى مەن، ئۈمىدى مەن، خىيالى، روھى خۇشاللىقى مەن ئىدىم.

مەكتەپتە ئوقۇغان چاغلىرىمدا ئىنتايىن ئەخلاقلىق، ئوغۇل بالىلارغا تىكىلىپ قارىيالمايدىغان ئۇياتلىق قىز ئىدىم ئەمەسمۇ؟ ياتاقتىكى باشقا قىزلار ئويناپ كېلەيلى دەپ شەنبە- يەكشەنبە كۈنلىرى سىرتقا ماڭسا، مەن مەكتەپنىڭ كۈتۈپخانسىدا دەرس تەكرارلىغان، قىزلار ئوغۇل دوستلىرىنى قولتۇقلاپ مۇھەببەتنىڭ ياشلىقتىكى لەززىتىنى سۈرسە مەن (مەن تېخى كىچىك، ئوقۇش پۈتكەندە خىزمەتكە چىقىپ بولۇپ مۇھەببەتلەشسەممۇ تېخى كىچىكمەيمەن، بالدۇر ئېچىلغان گۈل بالدۇر توزۇيدۇ) دەپ ئۇلارنى زاڭلىق قىلغان ئىدىم. ھەق راست، مەن ئۇلارنى زاڭلىق قىلىشقا ھەقلىق ئىدىم .مەن ئىپپەت- نومۇسۇمنى ساقلاپ، پاكىز ياشاپ كەلگەن ئىدىم. كەلگۈسىدىكى يولدىشىمغا پۈتۈنلەي يۈز كېلەلەيتتىم.

ئوقۇش پۈتكۈزۈشكە ئاز قالغان ھەممە ساۋاقداشلىرىمىز بىر- بىرىدىن ئايرىلىشقا قىيالماي ھىسياتلىرىمىز بەك نازۇكلىشىپ كەتكەن ۋاقىتلار. ئەشۇ كۇنى سىنىپتىكى باللار ئولتۇرۇش قىلدۇق. ئولتۇرۇشتىن تاراپ ياتاققا قايتتۇق ، ياتاقتىكى بىر نەچچە قىز بىلەن ماڭغان ئىدىم، مەكتەپ دەرۋازىسىغا يېقىنلاپ قالغان چاغدا ياتاقدىشىمنىڭ ئوغۇل دوستى پەيدا بولدى. ئۇلار بىردەم پاراڭلاشقاندىن كېيىن : بۈگۈن كەچ بىر يەرگە بىرىپ ئوينايدىغانلىقىمىزنى دەپ مېنى ۋە ياتاقتىكى باشقا قىزلارنى بىللە بارىمىز دەپ تۇرىۋالدى. باشقا قىزلار خۇشاللىق بىلەن ماقۇل بولدى. مەن قوشۇلمىدىم، ئادەتتىمۇ مەن قەتئىي ئۇلار بىلەن بارمايتتىم.

ئوقۇش پۈتكۈزىشىمىزگە بىر نەچچە كۈن قالدى. ئەمدى ئايرىلساق بۇ ھاياتىمىزدا كۆرىشەلەمدۇق-كۆرىشەلمەمدۇق، خۇدا ئۆزى بىلىدۇ. بۈگۈن بىز بىلەن بىر قېتىم بارساڭ نېمە بولىدۇ. ھېلىمۇ بەش يىل بارمىدىڭ، سەن زادى بىزنى كۆزگە ئىلامسەن- ئىلمامسەن، بىز سېنى بۇزۇقچىلىق قىلىشقا ئاپارمايمىز ئويناتقىلى ئاپىرىمىز! بارساڭ- بارمىساڭ ئۆزۈڭنىڭ ئىختىيارى ...
ساۋاقداشلارىن ئايرىلىشقا چىدالماي تۇرغان نازۇك ھىسياتىم بىراقلا ئېرىپ قالدى. بارساممۇ باراي دېگەن يەرگە كەلدىم. ئەمما ھۇجۇدۇمنى قانداقتۇر بىر قارا قۇيۇن ئىگىلەپ، بېسىپ كېلىۋاتقاندەك بولدۇم. سەزگۈلىرىم قانداقتۇر بىلگىلى بولمايدىن رەۋىشتە سىلكىنگەندەك بولاتتى. ئۇ كەچ مەن ئۇلار بىلەن راسا ئوينىدىم. دىسكۇخانلاردىكى جۇشقۇن مۇزىكىلاردىن قانغۇچە ھوزۇرلىنىپ، لەرزان ئۇسۇل، لىرىك ناخشىلاردىن مۇڭلىنىپ كەتتىم. (بەش يىل ئوقۇپتىمەن، مەكتەپنىڭ كۈتۈپخانسىدىن باشقا يەرنى كۆرمەپتىمەن. مۇنداقمۇ يەرلەر بار ئىكەن ئەمەسمۇ) سەزگۈلىرىمدە ئاللىقانداقتۇر سېزىملار پەيدا بولۇشقا باشلىغان بولىشى مۇمكىن... دىسكۇخانىدىن چىققاندىن كېيىن ھېلقى ياتاقدىشىمنىڭ ئوغۇل دوستى باشلاپ كەلگەن بىر نەچچە يىگىتلەر ئەمدى قاۋاقخانا دەيدىغان بىر يەرگە بارايلى دەپ تۇرىۋالدى. مەن ياتاققا قايتايلى دەپ تۇرۋالدىم. بىراق ئۇ چاغ بولغاندا مەكتەپ ياتىقىنى ئەمەس، دەرۋزىسىنىمۇ تاقاپ بولاتتى. ئامالسىز قاۋاققا باردۇق. يىگىتلەر ھاراق ئىچىشتى، قىزلار باشتا ماڭا ئوخشاش مىۋە سۈيى ئىچتى. كېيىن يىگىتلەرنىڭ قايتا -قايتا زورلىشى بىلەن ھاراقنى باشلاپ كەتتى.

بىر چاغدا كۆزۈمنى ئاچسام ئۆمرۈمدە كۆرۈپ باقمىغان بىر كارۋات، بىر ئۆي... بىشىم چىڭقىلىپ ئاغرىيتتى.
كارۋاتتىكى يوتقان- كۆرپە پاك -پاكىزە... بىر خىل ئاغرىق پۈتۈن بەدەنلىرىمنى قاپلاپ كەتكەن ئىدى. ماڭسام تۇرۇپ- تۇرۇپ پۇتلۇرۇم سانجىپ -سانجىپ ئاغرىپ كېتەتتى... مەن ئويلىدىم... قىزلىقىمدىن ئايرىلغان ئوخشايمەن! ئەمما غەلىتە يېرى ئۇ ئەرچۇ؟ ئۇ زادى كىم؟ مەلىمىزدىكى چوڭ ياشلىق چوكانلاردىن، قىز بالا تويى بولغان كېچىدە ئۇرۇن كۆرپىلەرنىڭ قان بولۇپ كېتىدىغانلىقىنى، قان چىقمىسا قىز چىقمىغان بولىدۇ، دېگەنلەرنى ئاڭلىغان ئىدىم. باسقۇنچىلىققا ئۇچرىغان بولسام ئەمسە ئورۇن- كۆرپىلەر نېمانداق پاكىز؟ ئەمما نېمە ئۈچۈن بەدەنلىرىم ئاغرىپ تۇرىدۇ. ماڭساممۇ ئاغرىۋاتسا؟ ھەسرەتلىك پۇشايمان كۆز- ياشلىرىمنى ئامالسىز يۈرۈكۈمنىڭ نازۇك يەرلىرىگە تېمىتىشقا مەجبۇر بولدۇم.

ياتاققا قايتىپ كەلگەن ۋاقتىمدا ياتاقداشلىرىم خۇددى يېڭى كەلگەن ئادەمگە ياتسىراپ قارىغاندەك ماڭا سىنچىلاپ قاراپ كېتىشتى. بەزىلەرنىڭ كۆزلىرىدىن ھىچقانداق مەنە ئىپادىلگەن چىراينى سەزگىلى بولمايتتى. مېنىڭ نېمە ئۈچۈن ئۇ يەردە يېتىپ قالغانلىقىمنى سورىسام، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ مەست بولۇپ قالغانلىقلىرىنى، باشقا ھېچقانداق ئىشنى بىلمەيدىغانلىقلىرىنى ئېيتىشتى. بىر كېچىلىك ئويۇن خۇددى نورمال ئىشتەكلا ئۇنتۇلۇپ كېتىلدى. نەچچە كۈنلەردىن كېيىنمۇ بەدىنىمدە ھېچقانداق غەيرى ئالامەت سېزىلمىدى. ئۇزاق قالماي ئوقۇش پۈتتۈرۈپ قايىتتۇق. كاللامدا ئىزچىل ھالدا(مەن خورلىنىشقا ئۇچرىدىممۇ ياكى مەن پاكمۇ؟)دېگەن سۇئال ئەگىپ يۈردى. مەھەللىدىكى ھېلىقى چوكانلاردىن قايتا سوراپ باقسام ئۇلار قان چىقمىسا قىز ئەمەس دېگەن جاۋاپنى بەردى، شۇندىلا كۆڭلۈم ئەمىن تاپقاندەك بولدى. ئۆزۈمگە تەسەللى بىرىپ خاتىرجەم ياشاۋەردىم .

مانا ھەممە سىر يېشىلدى. مەن ئەسلى ئەشۇ كېچە ھەممە نەرسەمدىن ئايرىلغان، باشقىلانىمۇ (بىچارە دادام، جاپاكەش ئاپام) ھەممە نەرسىسدىن ئايرىغان ئىكەنمەن.

ئۇچ ئايدىن ئارتۇق ۋاقت ئۆيدە يېتىش بىلەن بولدۇم، ھېلىقى ئەيدىز چەكلەيدىغان ھۆكۈمەت خادىمىنىڭ كۈندە كېلىپ باتۇر بولۇڭ، ھاياتنى قەدىرلەڭ، سىز چوقۇم ساقىيىپ كېتىسىز، جەمىيەت سىزنى يەكلىمەيدۇ. ھۆكۈمەت سىزدەك بىمارلانى ھەقسىز داۋالايدۇ...دېگەندەك قۇلاققا خۇشياقمايدىغان گەپلىرىنى ئاڭلاپ كۈنلەر ئۆتمەكتە... ئۆلىۋېلىشقا بىر نەچچە قېتىم ئۇرۇنۇپ كۆرگەن بولساممۇ جان تاتلىق ئىكەن. مەن ئۆلسەم باشقىلار ئۈچۈن بەرىبىر، چۈنكى مەن ئاللىبۇرۇن ئۆلگەن ئادەم.

تۇيۇقسىز كاللامدا چاقماق چاققاندەك بىر سادا پەيدا بولدى. ھېلىقى كۈنى كېچىدە قاۋاقخانىدا ماڭا ئىچىملىك بىلەن زەھەرلىك دورىنى ئىچكۈزۈپ، بىھۇش قىلىپ ئىپپىتىمگە تېگىپ بولۇپ، يەنە پاكىز يۇيۇپ كىيىملىرىمنى قايتا كەيدۈرۈپ باشقا ياتاققا ياتقۇزۇپ قويغان ئىپلاس، مەينەت ھايۋانغا بولغان ئاچچىقىم، ئۆچ -ئاداۋىتىم بارا-بارا ئاجىزلاپ، مېنى تەكشۈرۈپ تىللىغان ھېلىقى ھازازۇل خوتۇنغا نەپرىتىم كۈچىيىشكە باشلىدى. ھېلقى ھايۋاندىن ئۆچۈمنى ئالالمىدىم. ئۇنىڭ كىملىگىنى بىلمەيمەن. كۆرۈپمۇ باقمىغان. مېنىڭ قىزلىقىمغا ئېرىشىپ، ھايۋانىي- نەپسىنى قاندۇرغىنىنى ئاز دەپ ماڭا مەرەزنى قالدۇرۇپ قىچىپ كەتتى. لېكىن ماۋۇ ھازازۇل خوتۇن نېمە ئۈچۈن ماڭا بۇنداق ھاقارەت قىلىدۇ؟ توختا، مەن تېخى ھايات! ئۆلۈشتىن بۇرۇن ئۇ سېسىق خوتۇننىڭ، مېنى خارلىغان مۇشۇ جەمىيەتنىڭ بىر ئەدىبىنى بىرەي! بىردىنلا ھۇجۇدۇمغا كۈچ- قۇۋەت ئۇرغۇغاندەك بولدى. بۇ خيالىمدىن تولمىۇ سۆيۈنۈپ كەتتىم. ئۆلسەممۇ ئارمانسىز كېتىدىغان بولدۇم دەپ ئويلىدىم. چۈنكى مەن تۈزگەن پىلان ئىتايىن مۇكەممەل بولۇپ، قىلچە چاتاق چىقارماي مەقسىتىمگە يېتىدىغانلىقىمغا كۆزۈم يەتكەن ئىدى.

ئەتسى ھىلىقى ئەيدىز چەكلەيدىغان ھۆكۈمەت خادىمى ئەھۋالىمنى بىر قۇر سۈرۈشتە قىلىپ كۆرۈپ كەتكەندىن كېيىن ئاپامغا سىرتقا چىقىپ ھاۋا يەپ كىرىدىغانلىقىمنى، ئۆلۈمنى كۈتۈپ ياتماي ھاياتىمنىڭ ئاخىردا مەنىلىك ئىشلارنى قىلدىغانلىقىمنى دەپ ئانچە- مۇنچە پۇللىرىمنى ئېلىپ (ئەزەلدىن بەتخەجلىك قىلماي يىغقان ئۈچ- تۆت مىڭ يۈەن پۇل بارئىدى) سىرتقا ماڭدىم.

بىرىنچى قىلغان ئىشىم بىر دانە قول تېلېفۇن سېتىۋېلىش بولدى. (مانا مۇشۇ تېلېفۇن دەپ كۆرسىتىپ قويدى قىز ،يېندىكى تېلېفۇننى چىقىرىپ) ئاندىن دوختۇرخاندىكى ھېلىقى <ھازازاۇل>نى سۈرۈشتە قىلىپ تاپتىىم. ئۇنۇڭغا كۆرۈنمەي تۇرۇپ ئەھۋالىنى ئىگىلەشكە كىرىشتىم. ئۈچ كۈن ھەركەت قىلىپ ئۇنىڭ تولۇق ماتىرىيالىنى قولغا چۈشۈردۈم. ئېرى ساقچىخانىدا ساقچى ئىكەن، 5 ياشلىق بىر ئوغلى، 9ياشلىق بىر قىزى بار ئىكەن. ئىچىمدە تازا خۇش بولدۇم. ئۇنۇڭغا بولغان نەپرىتىم ۋولقانغا ئايلانغان ئىدى. يىراقتىن ئۇ خوتۇننى كۆرۈپ ئۇنى ئۆلتۈرىۋېتىپ بىراقلا قۇتۇلايمۇ، دەپمۇ ئويلىدىم. ئەمما ئۇنۇڭغا پۈتكۈل جەمىيەتكە بولغان ئۆچمەنلىكىمنى بىر ئادەمنى ئۆلتۈرۋەتسەم قاندۇرغىلى بولدىغاندەك ئەمەس ئىدى.

مەن ھەركەتنى باشلىدىم. ئالدى بىلەن ھېلىقى خوتۇننىڭ ئېرىنىڭ تېلېفۇن نومۇرىنى تېپىپ ئۇنۇڭغا ئۇچۇر يوللىدىم. ئۇمۇ ماڭا ئۇچۇر يوللىدى. بىز بىر ھەپتە ئۇچۇرلاشتۇق. ئۇنۇڭغا شۇنداق تاتلىق گەپلەرنى قىلدىم. بىر ھەپتىدىن كېيىن ئۇ خېلى ئېرىگەندەك بولدى. بىز بىر يەردە كۆرۈشتۇق. ئۇ مېنى كۆرۈپ ھوشىنى يوقىتاي دەپلا قالغان ئىدى. دېمسىمۇ مەن بەك چىرايلىق قىز ئەمەسمۇ. ئۇ باشتا تەكەللۇپ قىلىپ ئاللىقانداقتۇر دەبدەبىلىك گەپلەرنى قىلدى. سىز كىچىك ئىكەنسىز بۇنداق قىلساق بولمايدۇ، مېنىڭ خوتۇن- بالىلىرىم بار ئادەم، ئاكا -سىڭىل بولۇپ ئۆتەيلى... دېگەندەك.ئۇنىڭ مۇشۇنداق گەپلىرىگىلا بولدى قىلمايمەندە... چۇنكى مەن ئۆچۈمنى ئالمىسام بولمايدۇ، مەن بۇ جەمىيەتنى ئوڭتەي- توڭتەي قىلىۋېتىپ ئاندىن ئۆلىشىم كېرەك...

«مەن سىز گە كۆيۈپ قېلىش، سىزنى ياخشى كۆرۈش ھوقۇقۇم يوقما؟ كىمنى سۆيگۈم كەلسە شۇنى سۆيىمەن. خوتۇنى بولسا نېمە بوپتۇ. مېنىڭ كارىم يوق. مەق پەقەت سىز بىلەن بىللە بولساملا بەختىلىك! سىزمۇ ئەرمۇ؟ بىر قىز بالا ئالدىڭىزدا نېمە قىلساڭ مەيلى، مەن سىزنىڭ دەپ تۇرسا ، ئازراقمۇ ئىرەي دېمەيدىكەنسز ، قېنى سىزنىڭ ئەركەكلىگىڭىز ؟ ئىككى بالام بار دەيسز تېخى، قانداقمۇ تاپقانسىز ئۇ باللارنى؟ بوش!» بۇنداق ئاھانەتلىك گەپلىرىم ئەركەك دېگەننى ئېرىتمەي قالامتى؟! ... ئىشنى تۈگۈتۇپ پۇخادىن چىققاندەك بولدۇم. تۆت - بەش ئايدىن بىرى بۈگۈن ئەڭ تاتلىق، ئەڭ شېرىن ئۇيقۇنى ئۇخلۇدۇم، تاماقنىمۇ شۇنداق جىق يىدىم.
بىر نەچچە كۈندىن كېيىن ھېلقى ئەردىن تېلېفۇن كەلدى. بىز يەنە ئۇچراشتۇق، ئۇ بەز يىگەك مۈشۈك يەنە بىر مۇرادىغا يەتتى... بۇ ئىش 3- 4 - قېتىممۇ داۋاملاشتى. 5-قېتىم بولدى قىلدىم، ئەمدى مەقسىتىم ھاسىل بولغان ئىدى. ماڭا بىر قېتىمدا يۇققان مەرەز 4قىتىمغا يۇقماسلىقى مۇمكىن ئەمەس.

ھېلىقى ئەيدىز چەكلەيدىغان ھۆكۈمەت كادىرى دائىم كېلىپ تۇراتتى...لېكىن ئۇنىڭمۇ ئائىلسى ، بالىلىرى،باشقا خىزمەتلىرى بار. نەدىمۇ مېنى كۈندە كۈزەتكىدەك ۋاقتى بولسۇن. كېيىنچە مېنىڭ تېلېۇن نومۇرىمنى يېزىۋېلىپ تېلېفۇندىلا ئەھۋالىمنى ئىگىلەيدىغان بولدى.

مېنىڭ ئۆچ ئېلش ھەركىتىم تېخى تۈگىمىدى. بازارغا چىقىپ بىر خاتىرە دەپتەر سېتىۋالدىم. ئۆچ ئېلىشتىن ئىبارەت«ئۇلۇغۋار» غايە مېنى دائىم جىم ياتقۇزمايتتى. جەميەتتىكى ئىشقىۋازلانىڭ ئەدىپىنى بېرىشكە باشلىدىم.

ھېلىقى ھازازۇلنىڭ ساقچى يولدىشىدىن باشقا تۇنجى ئۇچراشقىنىم، بىر ئەمەلدارمىش. ئىسم- فامىلسى، تېلېفۇن نومۇرى قاتارلىق ئۇچۇرلارنى قارا تاشلىق خاتىرەمگە يېزىۋالدىم. شۇنداق قىلىپ ئەر كىشى بولسىلا بىللە بولدۇم. ئۇلارنىڭ ئىچىدە پۇلدارلار كۆپرەك. مەن بەزىدە ئەرلەرنىڭ بىلىپ قېلىشىدىن ئېھتىيات قىلىپ ئۇلاردىن شەكىلگە پۇل ئالدىم. بۇنداق قىلسام مېنى پاھىشە دەپ قارايتتى. بەزى نامرات بىچارە ئەرلەرنى ئۆزۈم مېھمان قىلىپ، ئۆزەم ياتاق ئېلىپ، گۆر ئالدىغا سۆرەپ ئاپىرىپ قويدۇم. بەزى ئەرلەر گاندۇن ئىشلىتىدىكەن. بىراق مېنىڭ تاتلىق سۆزلىرىم ، ئايدەك چىرايىم، بۇلاقتەك كۆزلىرىم، ئەۋرىشىم پاختىدەك بەدەنلىرىم ئالدىدا ئۇلار تەسلىم بولۇپ گاندۇنلىرىنى ئېلىۋېتىپ، ھايۋانىي- ھەۋەسلىرىنى، سېسىق شەھۋەتلىرىنى قاندۇرىشاتتى. ئەرلەرنى شۇنداق باتۇر، شۇنداق نوچى دەپ قارايمىز، ھەممىسى پوق گەپ! كىچىككىنە ئەرزىمەس شەھۋەتلىرىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن ئەشۇ بەش مىنۇتلۇق ھوزۇرنى سۈرۈش ۋەسۋەسسدە قىز- چوكانلارنىڭ ئالدىدا قىلمىغىنى قالمايدۇ. ھەتتا مەندەك بىر ئەيدىز ۋاباسى بىلەن يۇقۇملانغان مەينەت قىزنىمۇ تىللىرىنى سەت چىقىرىپ شوراپ كېتىشلىرىنى كۆرگەن ۋاقتىمدا يەنمۇ جىق ئەر ھايۋانلارنى جايلاشنى كۆڭلۈمگە پۈكۈپ ئۆچ ئېلىشنى تېخمۇ جىق داۋاملاشتۇرغۇم كېلەتتى. مەن بىللە بولغان ئەرلەنىڭ ئىچىدە پۇلدار بايلار، ساقچىلار، ئوقۇتقۇچىلار، دېھقانلار ، ئوقۇغۇچىلار، جەميەتتىكى داشقاللار...ئىشقىلىپ ھەممىسى بار.

ھېلىقى دېھقان بالا بىلەن بىللە بولۇش ئىشىمنىڭ قىزىقارلىقلىقىنى دېمەمسلەر تېخى. ياخشى بىر «ئوۋ» ئىزلەپ بىر كوچىدا كېتىۋاتسام (بۇ كوچا مەخسۇس خەنزۇ پاھىشە قىزلىرىنىڭ باش يۇيىمىز، پۇت يۇيىمىز ...دېگەندە ۋىۋىسكىلارنى چىقىرىۋېلىپ ئەسلى باشقا يەرلەرنى يۇيىدىغان كوچا)، كىيىم -كىچەكلىرى ئاۋارە بىر بالا ئېچىرقاپ كەتكەن شەھۋانى ھەۋىسىنى قاندۇرۇش ئۈچۈن (يۇيۇش )خانغا كېرىپ كېتىپ بارىدۇ. ئىچىمدە شۇ يەرگە بەرگەن پۇلنى نەدىنمۇ تاپقانسەن؟ قانچىلىك بۇغداي، ياكى قوناق ساتقانسەن؟ ياكى بولمىسا تۆۋەن تۇرمۇش كاپالەت پۇلۇڭنى ئالغانسەنمۇ؟ دەپ ئويلىدىم-دە، ئۇ بالىنى چاقىرىۋالدىم. ھەي بالا، ماياققىمۇ قاراپ قويۇڭ، بىزمۇ بار مەيەردە ! ھېلىقى دېھقان بالا قاتتىق ھودۇقۇپ كەتتى. ماڭا قاراپ بىردەم تۇرىۋەتكەندىن كېيىن يېنىمغا كەلدى. لېكىن مەندە سىزنى ياتاققا باشلاپ بارغىدەك پۇل يوقتە؟ مېنىڭ گۈزەل چىرايىم، قاملاشقان بەدەنلىرىم ئۇنى خېلىلا جەلىپ قىلغان ئىدى.
ــ ئەمسە ئايەگە پۇل باركەنغۇ مانا؟- سورىدىم مەن.
ــ «شاپبولاڭ» دېگەنگە 20يۈەن بولسىلا بولدى.( يەرلىكلەر پاسكىناخانلارنى ئەشۇنداق ئاتايتتى، مەنسى: تېز بولۇڭ ــــ يەنى ئىشنى تىز تۈگۈتۇپ 20يۈەننى بىرپ قايتىڭ، دېگەن گەپ)
ــ پۇل بەرمىسىڭىزمۇ بولىدۇ. مەن ياتاقنى ئۆزۈم ئاچقۇزاي.
ھېلىقى بالا غەلىتە بىر ئىشقا دۇچ كەلگەندەك، ماڭا چەكچىيىپ قاراپ كەتتى. بىز شۇنداق كېلىشىپ، مەن پۇل چىقىرىپ پاسكىناخانا خانىسدىن بىر ئېغىز ئاچتۇرۇپ كىرىپ كەلدۇق.

ياتاققا كىرگەندە ھېلىقى بالا ماڭا يىقىنلىشالماي تىرنىقىنى تاتىلاپ ئولتۇرىدۇ.
مەنمۇ ئويلىنىپ قالدىم. بىچارىنىڭ راستىنلا20يۈەن پۇلى بار ئىكەن. ئۇ پۇلنى قانداق تاپقاندۇ؟ سوراپ باقايچۇ.
دېھقان بالا بىلەن پاراڭلىشىپ، ئۇ بالنىڭ شەھەر ئەتراپىدىكى يېزىدا تۇردىغانلىقىنى يالغۇز ئانىسىنىڭلا بارلىقىنى، ئۆيىنىڭ ئىنتايىن نامراتلىقىنى، ئۆيدە يەيدىغان ئۇن -ياغنىڭمۇ يوقلىقىنى، ئانا- بالا يېزىلىق ھۆكۈمەتتىن ھەر ئايلىقىغا 67يۈەن تۆۋەن تۇرمۇش پۇلى ئالدىغانلىقىنى...ئۇقتۇم. ھەي ئەرلەر، ئىشقىۋازلىق شۇنچە مۇھىممۇ؟ بۇ شەھۋەت سىلەرنى مۇشۇنداقمۇ جەلپ قىلارمۇ؟ ئاناڭدىن ئوغۇرلاپ كەلگەن ئەشۇ 20يۈەن قۇتقۇزۇش پۇلنىمۇ ئۆز جايىغا خەجلىمەي «شاپبۇلاڭ» غا بېرىپ 5 مىنۇت شەھۋەت سۈرۈپ نېمە قىلارسەن؟
ئويلىغانسىرى غەزىپىم تاشتى...«بولىدۇ، سېنىمۇ گۆر ئاغزىغا ئاپىرىپ قوياي» دەپ ئويلىدىم- دە، ئۇ بالىنىڭ كىيىملىرىنى ئۆزەم سالدۇرۇشقا باشلىدىم. بالا ھەقىقەتەن ياۋاش ئىكەن. مېنىڭ ئالدىمدا تىترەپ تۇراتتى. ئۇنىڭ ئىچى كىيىملىرىنى سالدۇرۋاتقان ۋاقتىمدا ئۇنىڭ شۇنچە كىرلىشىپ كەتكەن يىرتىق ئىچ كىيىملىرىنىڭ كام بولغاندا يەتتە -سەككىز يىللىق كىيىم ئىكەنلىكىنى بايقىدىم، مېنىڭ ئاجىز قوللۇرۇممۇ ئۇنى ئاسانلا يىرتالايتتى. ئۇنى گۆر ئاغزىغا ئېلىپ كېلىشىمگە ئازلا قالغاندا تۇيۇقسىز ھېلىقى دېھقان بالىنىڭ ئانسىنىڭ بىچارە ھالىتى كۆز ئالدىمغا كەلدى. ئۆزەمنىڭ ئاتا- ئانامنىىڭ ھازىرقى ھالتىچۇ تىخى... كىيىملەر پۈتۈنلەي سېلىنىپ بولغان ئىدى. بالىغا ئازراق ئىچىم ئاغرىغاندەك بولدى. قىلسام بۇ بالا ماڭا ئوخشاش ئۆلۈمنى كۈتۈپ ياتىدىغان تىرىك مۇردا بولىدۇ. قىلماي كېتەي دىسەم بۇ بالا يەنە شۇ 20 يۈەنگە «شاپبۇلاڭ» ئوينايدۇ...

شۇ خىياللاردىن كېيىن جوزا ئۈستىدىكى گاندۇننى ئۇنۇڭغا بەردىم (ھازىر مەينەتخانلاردا ئومۇميۈزلۈك گاندۇن تەمىنلەيدۇ) ئىش تۈگىگەندىن كېيىن ئۇ ېىھقان بالا بىلەن ئۇنىڭ ئۆيىگە باردىم. ئانسى راستىنلا قېرى، ئاجىز ئايال ئىكەن تۇرمۇشى ھەقىقەتەن قىيىنچىلىق ئىكەن. ئۇلارنى كۆرۈپ ئۆلۈم ۋەسۋەسسدە قالغان كۆڭلۈم بىر نەرسىنى تۇيغاندەك بولدى. نەچچە ۋاقىتتىن بىر نادان ئەرلەنى ئاخىرەتكە ماڭىدىغان «داغدام يوللار»غا باشلىغاچ ئۇلارنىڭ بايلىرىنىڭ پۇللىرىنى جايلىغاچ ماڭغان ئىدىم. ئۆزۈمنىڭ پۇلى بىلەن قوشقاندا 10000دىن ئېشىپتىكەن. پۇلنى ھېلىقى مومايغا بەردىم. يېرىمىنى ئوغلىنى ئۆيلەشكە، يېرىمىنى تۇرمۇشقا ئىشلىتىدىغان بولدى.

موماينىڭ ئۆيىدىن قايتىپ كېلىپ كۆچمە خەۋەرلىشىش شېركىتىگە بىرىپ نەچچەئاينىڭ ئالدىدا ھازازۇل خوتۇننىڭ ساقچى ئېرى بىلەن سۆزلەشكەن ،ئۇچۇرلاشقان خاتىرىنى بېسىپ چىقىرىپ. دوختۇرخانىدىكى ئۇ ھازازۇلنى تاپتىم. تېلېفۇن خاتىرلىرنى كۆرگەن ھازازۇل نەق مەيداندا ھوشىدىن كەتتى. مەن قارا خاتىرەمنى ئېلىپ ساقچىخاناڭلارغا كەلدىم. ئەمدى قانداق قىلغۇڭلار كەلسە شۇنداق قىلىڭلار!

################################################

مەن ناھىيىنىڭ ئەيدىز كېسلىنىڭ ئالدىنى ئېلىش- داۋالاش خىزمىتىنى ئىشلەيدىغان خادىم بولغاچقا دوختۇرخانا ۋە ساقچىخانىلاردىكى مۇھىم بولغان ئەيدىز كېسلىگە مۇناسىۋەتلىك ئىشلار چىقسا مېنى ئىزلەيتتى. قىز گېپىنى تۈگىتىپ، قاتتىق يىغلاپ كەتتى. ئارقىدىن دەپتەرنى ساقچىخانا باشلىقىغا بەردى. دەپتەرنى ئېچىپ قارىساق قىز ئۆزى ئىقرار قىلغاندەك، نۇرغۇن ئەرلەرنىڭ ئارخىبى خاتىرلىنىپتۇ.

ئەتىسى مۇناسىۋەتلىك ناھىيە باشلىقلىرى بىلەن قارا خاتىرىگە ئىسمى چۈشكەن نۇقتىلىق ئادەملەرنى نۇسخا ئېلىپ قان تەكشۈرۈش ئېلىپ باردۇق. قىز يالغان ئېيتماپتۇ.
..........